علائم و درمان زردی نوزادان، والدین عزیز بخوانید

زردی نوزادان از بیماری‌هایی است که گاهی به طور جدی برای نوزاد و والدین دردسرساز می‌گردد. به طور کلی بیش از۷۰درصد نوزادان در روزهای اولیه تولد دچار زردی می‌شوند و معمولاً آمار زردی در نوزادانی زودرس حدود ۸۰ درصد افزایش میابد. زردی نوزادان به صورت بی‌رنگ یا زرد شدن پوست بدن و چشم‌ها آغاز می‌شود که نتیجه افزایش میزان ماده زردرنگی به نام بیلی روبین در خون است و باعث تجمع این ماده زیر پوست نوزاد و زرد شدن آن می‌گردد که اغلب این رنگ‌پریدگی و زردی نوزادان تا بالای قفسه سینه گسترش میابد.

گاهی والدین بر این تصورند که لزومی بر درمان جدی و نگهداری نوزادی که دچار زردی شده در بیمارستان نیست و تصور می‌کنند که این بیماری به صورت خود به خودی درمان می‌گردد. متأسفانه برخی خانواده‌ها درباره زردی نوزادان اطلاعات کافی ندارند . اطلاع از جدی بودن و خطرات این عارضه نوزادان جلوی ابتلای نوزاد به بیماری‌های احتمالی حاد را که در اثر زردی نوزادان ایجاد می‌شوند خواهد گرفت.

علل زردی نوزادان - علائم و درمان زردی نوزادان

بیلی روبین حاصل تجزیه گلبولهای قرمز خون است. بیلی روبین توسط کبد از خون جمع شده و توسط مدفوع از بدن خارج می‌شود. در دوران جنینی به دلیل کامل نشدن کبد این وظیفه بر عهده کبد مادر خواهد بود که بیلی روبین را از خون او جمع‌آوری و دفع می‌کند اما پس از تولد کبد به مدت زمانی نیاز دارد تا برای مسئولیت‌های خود آماده شود بنابراین در برخی نوزادان رنگدانه بیلی روبین در خون تجمع یافته و در نتیجه پوست او زرد می‌شود.

انواع زردی نوزادان -علائم و درمان زردی نوزادان

بیماری زردی نوزادان بر دو نوع تقسیم می‌گردد:

زردی فیزیولوژیک نوزادان:که به آن زردی طبیعی نوزاد نیز گفته می‌شود که به معنای این نیست که نوزاد نیاز به درمان ندارد که در نوع زردی در نوزادان معمولاً روز دوم یا سوم تولد نوزاد آغاز و به تدریج شدت یافته و خودبه‌خود در طول دو هفته آتی برطرف خواهد شد. زردی نوزادان در نوزادان نارس طی ۷- ۵ روز اول تولد به اوج خود رسیده و درمان آن دو ماه طول می‌کشد.

زردی پاتولوژیک نوزادان:در این مدل زردی نوزادان که بیماری شدت بیشتری دارد و اقدامات درمانی جدی و گسترده‌تری را می‌طلبد به عبارتی باید دید که علت زمینه‌های ابتلا به زردی نوزادان چه بوده و با بررسی‌های بیشتر بیماری‌های احتمالی همراه با زردی نوزادان تشخیص داده شود. به طور کلی اگر نوزاد در۲۴ ساعت ابتدایی تولدش دچار زردی نوزادان شود زردی او پاتولوژیک است و تیم پزشکی نوزاد باید در بیمارستان بررسی‌های لازم را انجام دهند.

علائم زردی نوزادان - علائم و درمان زردی نوزادان

زرد شدن پوست از قسمت صورت شروع‌شده و کم‌کم به سمت پایین بدن حرکت می‌کند. زردی نوزادان معمولاً از ناحیه زبان و پس از آن سفیدی چشم‌ها و پوست سر و صورت خود را نشان می‌دهد و به تناسب شدت زردی نوزادان نواحی پایین تر بدن را هم درگیر می‌کند به طوری که رسیدن زردی نوزادان به کمر و ران‌ها حاکی از شدت قابل‌توجه آن است و اگر به ناحیه انگشتان پا برسد بسیار جدی تلقی می‌شود.

درمان زردی نوزادان - علائم و درمان زردی نوزادان

در آزمایش‌های اولیه که از طریق خون آزمایش‌شده نوزاد به دست می‌آید پزشک تشخیص میدهدکه چه درمانی بایست برای نوزاد در نظر گرفته شود .ممکن است نوزاد تحت فتوتراپی یا تعویض خون قرار گیرد یا اینکه مجدداً بعد از چند ساعت آزمایش بیلی روبین خون را انجام دهد. چنانچه پس از آزمایش و بررسی وضع ظاهر نوزاد شدت زردی نوزادان از حد مشخصی بیشتر شود پزشک برای نوزاد«فتوتراپی » را تجویز می‌کند و اگر درجه زردی نوزادان خیلی بالا باشد باید با روش‌های مخصوص خون نوزاد را تعویض کرد. در تعیین میزان درجه فتوتراپی بر اساس سن نوزاد و شرایط نوزاد در نظر گرفته می‌شود . هرچقدر سن نوزاد کمتر باشد فتوتراپی با درجه پایین تری تجویزشده و در مقابل با افزایش سن نوزاد ممکن است پزشک فتوتراپی با درجه شدیدتری را پیشنهاد دهد زیرا آسیب‌پذیری کودک کمتر شده است. اگر سن نوازد کم و میزان بیلی روبین نخستین آزمایش او زیاد باشد فاصله زمانی آزمایش مجدد بیلی روبین کوتاه‌تر می‌شود. این فاصله زمانی بین 24 - 4 ساعت متغیر است.

تأثیر لامپ مهتابی سفید بر زردی نوزادان -علائم و درمان زردی نوزادان

از سال‌ها پیش شنیده‌ایم که اگر کودکی دچار زردی نوزادان شد با قرار دادن او زیر نور لامپ‌های فلورسنت می‌توان او را درمان کرد. درست است که نور درمانی یکی از راه‌های درمانی زردی نوزادان در نوزادان محسوب می‌شود ولی استفاده از نور مهتابی هیچ پایه و اساس علمی نداشته و تأثیر چندانی در درمان زردی نوزادان ندارد بلکه نور فلورسنتی که به عنوان درمان این بیماری استفاده می‌شود طول موج‌های خاصی دارد که لامپ‌های مهتابی این طول موج و قدرت درمانی را ندارند. استفاده از نور خورشید هم به دلیل سوزاندن پوست لطیف نوزاد توصیه نمی‌شود.

عوامل خطر موثر در ابتلا به زردی نوزادان - علائم و درمان زردی نوزادان

نوزادانی که دچار یک یا چند عامل زیر باشند بیشتر در خطر ابتلا به زردی نوزادان قرار دارند:

- وجود خواهر یا برادری که پیش از این دچار زردی نوزادان بوده است.

- علائم کبودی روی بدن نوزاد در بدو تولد.

- تولد زودهنگام نوزاد( نوزادان نارس) این کودکان معمولاً بیشتر در خطر ابتلا به زردی نوزادان قرار دارند. اگر چنانچه کودکی پیش از هفته 38 بارداری به دنیا بیاید زایمان زودرس انجام‌گرفته و نوزاد نارس تلقی می‌شود . هرچه نوزاد زودتر از این موعد به دنیا بیاید نسبت به زردی نوزادان آسیب‌پذیرتر خواهد بود.

- بی‌حالی در بدو تولد

- بروز تب در نوزاد

- شیر نخوردن به اندازه کافی

- ابتلا به عفونت درزمان تولد

عوارض زردی نوزادان - علائم و درمان زردی نوزادان

اگر سطح بیلی روبین نوزادی خیلی بالا رود می‌تواند باعث آسیب همیشگی به سلول‌های عصبی شود.به عبارتی سهل‌انگاری در درمان زردی نوزادان عوارضی جدی دارد ازجمله:

- ناشنوایی عصبی حسی

- تشنج

- فلج مغزی

- کندذهنی

- تأخیر در تکلم

- اختلال در تعادل حرکتی

- ناهنجاری‌های دندانی

- ایجاد بیش فعالی در کودکی

- و در برخی موارد حتی مرگ

زردی نوزادان ناشی از شیردهی - علائم و درمان زردی نوزادان

اگر نوزاد شیر کافی نخورد ممکن است به زردی نوزادان مبتلا شود زیرا کمبود مایعات بدن سبب تجمع بیلی روبین خواهد شد. برخی نوزادان شیر کافی می‌خورند و خوب وزن می‌گیرند اما وجود ماده‌ای در شیر مادر سبب زردی نوزادان آن‌ها می‌شود. این ماده با اثرگذاری بر کبد نوزادنمیگذارد جمع‌آوری بیلی روبین از خون به درستی انجام شود. این نوع زردی نوزادان معمولاً به همراه زردی نوزادان فیزیولوژیک رخ می‌دهد و ممکن است به مدت چند هفته یا چند ماه طول بکشد و عموماً بی‌خطر است.