علائم زردی نوزاد، چه غذاهایی مضر است؟

نوزادان مبتلا به زردی رنگ پوست و چشم زرد (زردی چشم) دارند. زمانی این اتفاق رخ می دهد که بیلی روبین بیش از حد در خون نوزاد وجود داشته باشد.
بیلی روبین ( Bilirubin) یک ماده زرد است که از تجزیه عادی گلبول های قرمز حاصل می شود. کبد بیلی روبین را از خون جدا کرده و به روده منتقل می کند تا از بدن دفع شود.
کبد نوزاد بیلی روبین را به خوبی کبد یک فرد بالغ جدا نمی کند. زردی نوزادان زمانی اتفاق می افتد که سرعت تجمع بیلی روبین بیشتر از سرعت تجزیه و دفع آن توسط کبد است.
اکثر انواع زردی نوزادان به خودی خود بهبود پیدا می کنند. ولی بعضی از آنها برای کاهش سطح بیلی روبین نیاز به درمان دارند.

علائم زردی نوزاد کدامند؟
رنگ پوست نوزاد مبتلا به زردی متمایل به زرد است. این رنگ از صورت، سینه و شکم شروع شده و به پاها می رسد. علاوه بر این، سفیدی چشم نوزاد مبتلا به زردی نوزاد به رنگ زرد تمایل دارد. نوزادانی که سطوح بیلی روبین خیلی بالا دارند ممکن است خواب آلود و نق نقو باشند و در غذا خوردن هم مشکل داشته باشند.
تشخیص زردی نوزاد ممکن است کمی سخت باشد، به خصوص وقتی که نوزاد پوست تیره داشته باشد. در این موارد جهت اطمینان کم به آرامی پوست روی بینی یا پیشانی نوزاد را فشار بدهید. در این حالت اگر نوزاد شما زردی داشته باشد بعد از برداشتن انگشت پوست زرد رنگ می شود.
در این موارد حتما به پزشک مراجعه کنید:
اگر نوزاد بیمار به نظر می رسد و یا حرکات بیمار گونه دارد
درست غذا نمی خورد
خواب آلوده تر از همیشه است
قبلا زردی نوزاد داشته و زردی اش بد تر از قبل شده است

دلیل زردی نوزاد چیست؟
بیشتر نوزادان سالم دارای زردی فیزیولوژیک (طبیعی) هستند. زردی طبیعی به این دلیل اتفاق می افتد که نوزادان سلول های خونی بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند. بیشتر این سلول های خونی زیاد عمر نمی کنند و در جریان تجزیه شان بیلی روبین بیشتری از خود به جا می گذارند. این نوع از زردی معمولا ۲ تا ۴ روز بعد از تولد اتفاق می افتد و تا ۲ هفتگی از بین می رود.
بیشترین احتمال زردی مواقعی است که
نوزاد نارَس (نوزادی که زود تر ار موعد به دنیا آمده باشد) متولد شده باشد. این نوع نوزادان برای دفع بیلی روبین آمادگی کمتری دارند و ممکن است نسبت به نوزادانی که به موقع به دنیا آمده اند در سطوح پایین تر بیلی روبین هم با مشکل مواجه شوند. معمولا پزشکان زودتر از بقیه نوزادان به معالجه زردی این گونه نوزادان می پردازند.
شیر مادر برای شیردهی کافی نیست و معمولا در روز های اولیه عمر نوزاد اتفاق می افتد. چرا که ممکن است هنوز شیر مادر تولید نشده باشد و یا نوزاد در مکیدن سینه مشکل دارد. به این نوع از زردی، زردی شیردهی گفته می شود. در این موارد مشورت با مشاور شیردهی می تواند کمک کننده باشد.
نوزاد از شیر مادر تغذیه می کند. شیر مادر روند دفع بیلی روبین توسط کبد را کند می کند. به این نوع زردی، زردی شیر مادر گفته می شود. که معمولا بعد از یک هفتگی اتفاق می افتد و به آرامی از ۳ تا ۱۲ هفته بهبود پیدا می کند.
نوزاد گروه خونی متفاوت از مادر دارد. اگر مادر و نوزاد گروه های خونی متفاوتی داشته باشند بدن مادر آنتی بادی هایی تولید می کند که گلبول های قرمز خون نوزاد را مورد حمله قرار می دهند.
موقعی این اتفاق می افتد که
گروه خونی مادر O و گروه خونی نوزاد A یا B است. (نا هم خوانی ABO)
Rh فاکتور خون مادر (پروتئینی که در گلبول قرمز خون یافت می شود) منفی و Rh فاکتور نوزاد مثبت است.
نوزاد مشکل ژنتیکی دارد که گلبول های قرمز خون را شکننده می کند. گلبول های قرمز خون در بیماری هایی مانند اسفروسیتوز ارثی و کمبود آنزیم G6PD (فاویسم) شکننده تر می شوند.
نوزاد با بیماری پلی سیتمی و یا سفال هماتوم متولد شده است.
توضیح
پلی سیتمی بیماری است که در آن نوزادان تازه متولد شده تعداد گلبول های قرمز بیشتری دارند.
سفال هماتوم بعضی از نوزادانی که به روش طبیعی به دنیا آمده اند در اثر فشار کانال زایمان دچار خونریزی مختصر و کبودی ای در ناحیه پوست سر می شوند.

راه های تشخیص زردی نوزاد کدامند؟
پزشکان می توانند با مشاهده زرد شدن پوست و سفیدی چشم به وجود زردی نوزاد پی ببرند. همه نوزادان تازه متولد شده قبل از مرخص شدن از بیمارستان از لحاظ زردی مورد بررسی قرار می گیرند. نوزادان مبتلا به زردی نوزاد برای تعیین سطح بیلی روبین حتما باید آزمایش خون بدهند. سطوح بالای بیلی روبین می تواند مشکلات جدی را برای نوزادان به وجود آورد، به همین خاطر پزشکان، نوزادان دارای زردی را به دقت تحت نظر می گیرند.

راه های درمان زردی نوزاد کدامند؟
انتخاب روش درمان زردی نوزاد به نوع زردی، سطح بیلی روبین و سن نوزاد بستگی دارد. زردی خفیف به صورت طبیعی از ۱ تا ۲ هفته با دفع تدریجی بیلی روبین توسط بدن از بین می رود. زردی در نوزادانی که زردی شیردهی دارند با افزایش دفعات شیردهی توسط مادر از بین می رود. اگر شیر مادر به اندازه کافی به نوزاد نرسد پزشک ممکن است برای نوزاد شیر خشک تجویز کند. برای درمان موارد جدی تر زردی نوزاد، درمان باید در کوتاه ترین زمان ممکن شروع شود.

احتمال تجویز هر یک از موارد زیر برای نوازاد وجود دارد
مایعات از دست رفتن مایعات در بدن باعث افزایش سطح بیلی روبین در خون می شود.
فتوتراپی در این روش نوزاد با لباس کم زیر نور خاصی قرار می گیرند. این نور بیلی روبین داخل خون را به شکلی تبدیل می کند که راحت تر از بدن دفع می شود. در بعضی موارد نیز از پتوی فتوتراپی استفاده می شود.
تعویض خون در این روش که فقط در موارد اضطراری و سطوح بالای بیلی روبین انجام می شود. به منظور کاهش هر چه سریع تر سطح بیلی روبین خون نوزاد با خون یک اهدا کننده تعویض می شود.
ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg) در این روش ایمونوگلوبین از طریق رگ به نوزادانی که زردی نا هم خوانی گروه خونی دارند و یا مواردی که روشهای دیگر درمانی بر آن اثر بخش نبوده است تجویز می شود. IVIg آنتی بادی هایی را که بر روی گلبول های قرمز خون اثر می گذارد را متوقف می کند و نیاز به انتقال خون را کاهش می دهد.

چه غذاهایی برای زردی نوزاد مضر است؟
اگر فرزند شما زردی دارد وسطح آن خیلی بالا نیست، مثلا عدد زردی ۱۰، و تمایل دارید که زردی بالاتر نرود می توانید با رعایت بعضی دستورات غذایی به این فرایند کمک کنید، توجه داشته باشید که دستورات غذایی فقط برای مادر شیر ده می باشند و درمان قطعی نیست.
به نوزاد تا ۶ ماه اول تولد هیچ ماده غذایی به جز شیر نباید خورانده شود. ازقطره بیلی ناستر یا قطره زردی نوزاد هم می توانید برای زردی نوزاد استفاده کنید.
مادر نوزاد باید از غذاهایی که طبع گرم دارند خیلی کم استفاده کند و بجای آن از غذاهای با طبع سرد و معتدل استفاده نماید.
مواد غذایی گرم
انگور، سیر، دارچین، زنجبیل، عسل، گلاب، پسته، کاکائو و شکلات
مواد غذایی معتدل
بادام، کرفس، سیب و …
مواد غذایی با طع سرد
ماهی، کاهو، کاسنی، سرکه، گوشت گوساله، انار

برای زردی نوزاد چکار کنیم؟
اگر نوزادتان زردی دارد که از بین نمی رود حتما با پزشک تماس بگیرید. نوزادانی که زردی شان بیشتر از ۲ هفته طول می کشد به آزمایش های بیشتری نیاز دارند تا دیگرعلائم زردی نیز بررسی شوند. این دلایل شامل عفونت ها، مشکلات دستگاه کبدی و صفراوی، متابولیسم و ژن ها می شود.