خوب است بدانید اندازه گیری رشد دور سر نوزاد تا سن زیر دو سالگی انجام میشود و پس از آن دیگر رشد قابل توجهی صورت نمیگیرد.
چگونه دور سر اندازهگیری میشود؟
پرستار یک خط کش یا اندازهگیر انعطافپذیر را در سراسر سر تا پیشانی کودک درست بالای گوش و در نقطه میانی پشت سر قرار میدهد. بیشتر نوزدان از این اندازهگیری خوششان نمیآید و اغلب گریه میکنند اما خوشبختانه اندازهگیری به سرعت انجام شده و هیچ دردی ندارد.
اندازهگیری دور سر معمولا در کودکان زیر 2 سال انجام میشود و معمولا سر بعد از 18 ماهگی که بخش نرم سر سفت میشود، چندان رشدی ندارد.
مصرف دارو ها در دروان بارداری، بیماری های ژنیتیکی و برخورد جنین با اشعه ایکس، باعث کوچکی سر نوزاد و جمع شدن مایع داخل مغزی، بیماری های وراثتی و توده های درون مغز سبب بزرگی سر نوزاد می شود.
اندازه گیری به چه معناست؟
به طور کلی اندازه دور سر ژنتیک است بنابراین اگر شما یا شریک زندگیتان سر کوچکی داشته باشید کودک شما هم ممکن است ریز اندام و کوچک باشد. با این حال اگر صدک رشد سر کودک به طور قابل توجهی دور سر را کوچک نشان بدهد، اندازه دور سر کودک بعد از چکآپ اول افزایش نیابد یا به یکباره بزرگ شود باید بررسیهای لازم انجام شود. این شاید به این معنا باشد که پزشک باید بررسی دوباره انجام دهد چون برخی اوقات خواندن دقیق دور سر سخت است به خصوص اگر کودک زیاد ورجه وورجه کند.
اگر دور سر کودک برای بار دوم بزرگتر یا کوچکتر از قبل بود، پزشک به دنبال نشانههای تاخیر رشدی یا وجود بیماری در طول معاینه فیزیکی میکند. اگر همه چیز عادی به نظر برسد، متخصص اطفال هیچ اقدام فوری انجام نخواهد دارد و تا نوبت بعد برای بررسی پیشرفت کودک صبر خواهد کرد.
اگر صدک دور سر نگران کننده باشد
در صورتی که رشد دور سر کودک با صدک استاندارد نمودار همخوانی نداشته باشد باید مسائل زیر را بررسی کنید:
• اگر دور سر بزرگ باشد: متخصص اطفال سی تی اسکن یا سونوگرافی تجویز خواهد کرد تا هیدروسفالی (وجود مایع اضافی در اطراف مغز) را بررسی کند.
• اگر دور سر کودک کوچک باشد: پزشک احتمالا درباره اختلالهای رشد مطالعه خواهد کرد. زمانی که کودک کالری کافی دریافت نکند یا قادر به استفاده از آنها نباشد سلامت و رشد طبیعی ممکن نخواهد بود. اما به طور کلی در این مورد پزشک ابتدا متوجه کاهش وزن و قد در نمودار رشد میشود پیش از آنکه بتواند کوچک بودن دور سر را مشاهده کند. در موارد بسیار نادر اندازه بسیار کوچک سر یا عدم رشد آن نشان دهنده وجود ناهنجاریهایی در مغز است اما باز هم تاکید میشود که این موارد بسیار نادر است.
مهمترین مطالب در اینباره:
بعضی از عوامل ژنتیکی ممکن است موجب وراثت شود و از والدین به کودکان به ارث برسد. ممکن است بعضی از ویژگی های ظاهری والدین نظیر کوچکی سر نسبت به بدن ویا به صورت برعکی بزرگی سر نسبت به بدن باشد و احتمال وراثت این ویژگی از والدین به کودکان بسیار زیاد است.
این عامل موجب نگرانی بسیاری از والدین میشود و والدین سعی میکنند از همان ابتدا مراقب جنین و پس از آن نوزاد خود باشند.
بعضی از ویژگی های ظاهری که از والدین به نوزاد به ارث میرسد غیر قابل تغییر است ولی چک کردن مرتب نوزاد برای رشد دور سر نوزاد بسیار الزامی است و در صورت وجود مشکل باید به بهترین فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان در تهران مراجعه کرد تا بتوان به موقع وضعیت رشد دور سر نوزاد را کنترل کرد.
علت رشد کم دور سر نوزاد
اندازه گیری رشد دور سر نوزاد تا سن زیر دو سالگی انجام میشود و پس از آن دیگر رشد قابل توجهی صورت نمیگیرد. به همین دلیل است که والدین باید زیر هجده ماهگی تمامی اندازه گیری های لازم را برای کودک خود انجام دهند و اگر دور سر نورادشان از حالت نرمال آن کوچک تر است علت رشد کم دور سر نوزاد را پیدا کرده و اقدام به بهبود آن کنند.
علل مختلفی موجو کوچک و یا بزرگ شدن اندازه دور سر نوزاد میشود. علت هایی که موجب کوچکی دور سر نوزاد میشود عبارت است از : مصرف دارو هایی که مادر در دروان بارداری مصرف کرده است، بیماری های ژنیتیکی که بر اثر عامل وراثت به کودک میرسد، برخورد جنین با اشعه ایکس، آسیب های وارد شده به نوزاد در هنگام زایمان و … است .
علت هایی که موجب بزرگی سر نوزاد میشود عبارت است از : جمع شدن مایع داخل مغزی ، بیماری های وراثتی ، کمبود ویتامین های نظیر
ویتامین D ، توده های درون مغز و … است.
رشد دور سر نوزاد
مغز و اعصاب کودکاناندازه های نوزاد به سعت تغییر میکند و برای اینکه خیالیتان از اندازه های بدن نوزاد خود راحت باشد میتوانید روش درست
اندازه گیری قد ، وزن و دور سر نوزاد خود را یاد بگیرید.
بهترین زمان برای اندازه گیری زمانی است که نوزاد شما خواب است و تحرک کمتری نسبت یه حالت بیداری می خورد. یک ترازو به اندازه ی مناسب تهیه کنید تا نوزاد به راحتی در آن جا شود نه مثل ترازو های خانگی که اندازه ی مناسب ندارند. از این طریق میتوانید وزن نوزاد را اندازه بگیرید و برای اندازه گیری وزن شما نیاز به یک ترازو دارید تا نوزاد را روی آن بخوابانید و وزن آن را در حالت خوابیده بدرستی اندازه بگیرید، ترازوهای معمول خانگی بعلت کوچک مناسب این کار نیست و باید ترازو مناسب را تهیه کنید.
برای اندازه گیری قد نوزاد، شما نیاز به کمک دارید تا پای نوزاد را بگیرد. رشد دور سر نوزاد به گونه ای است که تا قبل شش ماهگی ماهی دو سانتی متر و تا قبل از یک سالگی هر ماه به اندازه ی یک سانتی متر افزایش می یابد.
علت میکروسفالی چیست؟
این بیماری ناشی از رشد غیرعادی مغز است. رشد غیرعادی مغز میتواند زمانی رخ دهد که فرزندتان هنوز در رحم قرار داشته یا در اوایل دورۀ نوزادی است. بیماریهای ژنتیکی نیز میتوانند در بروز میکروسفالی نقش داشته باشند.
بیماریهای ژنتیکی
بیماریهای ژنتیکی که میتوانند باعث بروز میکروسفالی شوند از این قرارند:
سندرم کورنلیا دی لانگ
این اختلال سرعتِ رشد کودک را در داخل و خارج از رحم کاهش میدهد. مشکلات هوشی شدید، ناهنجاریهای مربوط به دست و بازو و ویژگیهای صورتی خاص از علائم رایج این بیماری هستند.
به طور مثال، کودکانی که به سندرم کورنلیا دی لانگ دچارند، معمولا ابروهایی دارند که در کنار یکدیگر و در قسمت میانی رشد میکنند، گوش آنها پایینتر بوده و بینی و دندانهای کوچکی دارند.
سندرم داون
به این بیماری تریزومی ۲۱ نیز میگویند. کودکان مبتلا به تریزومی ۲۱ معمولا ویژگیهای زیر را دارند:
-تاخیرهای شناختی
-ناتوانی هوشی خفیف تا متوسط
-عضلات ضعیف
-ویژگیهای صورتی خاص نظیر چشمهای بادامی، صورت گرد و ویژگیهای صورتی کوچک
کودکانی که به این بیماری دچارند، گریۀ خاص و با صدای زیری دارند که شبیه به صدای گریۀ گربه است. ویژگیهای رایج این سندرم از این قرارند:
-ناتوانی ذهنی
-کمبود وزن هنگام بدنیا آمدن
-عضلات ضعیف
-برخی ویژگیهای صورتی نظیر چشمهای از هم دور، فکِ کوچک و گوشهای پایین
سندرم روبین اشتاین طیبی
نوزادانی که به این بیماری نادر دچارند، کوتاهتر از حالت عادی هستند. این کودکان همچنین انگشتان شست و پا بزرگ، ویژگیهای صورتی خاص و ناتوانیهای هوشی دارند.
افرادی که به نوع شدید این سندرم مبتلا هستند، معمولا در دروان کودکی جان خود را از دست میدهند.
سایر دلایل میکروسفالی
-سندرم سکل
سندرم اسمیت- لملی- اوپیتز
-تریزومی ۱۸
قرار گرفتن در معرض ویروسها، داروها یا سموم
ویروس زیکا
مسمومیت متیلجیوه
سندرم ارثی روبلا
توکسوپلاسموز ارثی
سیتومگالوویروس ارثی
فنیل کتونوری غیرقابل کنترل در مادر
-عوارض زایمان
عوارض مرتبط با میکروسفالی
کودکانی که
میکروسفالی در آنها تشخیص داده میشود، عوارض جانبی خفیف تا شدید را تجربه خواهند کرد.
کودکانی که عوارض خفیف دارند، ممکن است از هوش عادی برخوردار باشند. با این حال، محیط سر آنها همیشه نسبت به سن و جنسیتشان کوچکتر خواهد بود.
کودکانی که علائم شدید دارند ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
-ناتوانی هوشی
-تاخیر در عملکرد حرکتی
-تاخیر در گفتار
-انحرافات صورت
-کوتولگی یا کوتاهقامتی
-بیشفعالی
-تشنج
-دشواری در تعادل و هماهنگی بدن
تشخیص
پزشک میتواند از طریق دنبال کردن روند رشد و توسعۀ کودک، میکروسفالی را تشخیص دهد. وقتی فرزندتان به دنیا میآید، پزشک محیط سر او را اندازهگیری میکند.
او یک متر را دور سر نوزاد قرار داده و اندازۀ سر او را ثبت میکند. اگر پزشک متوجه ناهنجاریهایی شود، ممکن است میکروسفالی را در فرزند شما تشخیص دهد.
پزشک به
اندازهگیری سر کودک در دو سال ابتدایی زندگی او ادامه خواهد داد. او همچنین اطلاعات مربوط به رشد و توسعه کودک را ثبت خواهد کرد. اینکار به پزشک کمک میکند تا ناهنجاریها را تشخیص دهد.
شما خودتان نیز باید هر گونه تغییری در رشد نوزاد را ثبت کنید و به پزشک در اینباره اطلاعات بدهید.
درمان میکروسفالی
میکروسفالی هیچ درمانی ندارد. روند درمانی بر روی مدیریت عوارض جانبی این بیماری در کودک تمرکز خواهد کرد
اگر عملکرد حرکتی فرزندتان با تاخیر مواجه است، شاید انجام کاردرمانی برای او مفید واقع شود.
اگر توسعۀ زبانی او تاخیر دارد، گفتاردرمانی میتواند مفید باشد. این روشهای درمانی به ساخت و تقویت تواناییهای طبیعی کودک کمک میکنند.
اگر برخی عوارض خاص در کودکتان پدیدار شوند، مانند تشنج یا بیشفعالی، ممکن است پزشک مصرف دارو را توصیه کند.
اگر این بیماری در فرزند شما تشخیص داده شده است، شما به پشتوانه و حمایت نیاز خواهید داشت. پیدا کردن یک پزشک و یک تیم مراقبت برای کمک به تصمیمگیری آگاهانه مهم میباشد.
همچنین ممکن است به ارتباط برقرار کردن با خانوادههایی که چالشهای مشابهی دارند نیاز داشته باشید. گروههای حمایتی و انجمنهای آنلاین نیز میتوانند به مدیریت بیماری فرزندتان و یافتن منابع مفید کمک کنند.
آیا میتوان از میکروسفالی پیشگیری کرد؟
پیشگیری از میکروسفالی همیشه ممکن نیست، بهویژه زمانی که علت آن ژنتیک باشد. اگر فرزندتان به این بیماری دچار است، شاید بهتر باشد قبل از دوباره بچهدار شدن، به دنبال
مشاورۀ ژنتیکی باشید.
مراقبت مناسب در دوران قبل از زایمان و اجتناب از مصرف الکل یا مواد در بارداری ممکن است به پیشگیری از میکروسفالی کمک کنند.
چکاپهای پیش از زایمان به پزشک این فرصت را میدهند تا بیماریهای مادری نظیر فنیل کتونوری غیرقابل کنترل در مادر را تشخیص دهد.
اندازه دور سر در سال اول
ماه تولد
|
پسر(سانتیمتر)
|
دختر (سانتیمتر)
|
هنگام تولد
|
32.1 تا 36.9
|
31.7 تا 36.1
|
1
|
35.1 تا 39.5
|
34.3 تا 38.8
|
2
|
36.9 تا 41.3
|
36.0 تا 40.5
|
3
|
38.3 تا 42.7
|
37.2 تا 41.9
|
4
|
39.4 تا 43.9
|
38.2 تا 43.0
|
5
|
40.3 تا 44.8
|
39.0 تا 43.9
|
6
|
41.0 تا 45.6
|
39.7 تا 44.6
|
7
|
41.7 تا 46.3
|
40.4 تا 45.3
|
8
|
42.2 تا 46.9
|
40.9 تا 45.9
|
9
|
42.6 تا 47.4
|
41.3 تا 46.3
|
10
|
43.0 تا 47.8
|
41.7 تا 46.8
|
11
|
43.4 تا 48.2
|
42.0 تا 47.1
|
12
|
43.6 تا 48.5
|
42.3 تا 47.5
|
نظر کاربران
باسلام دختر من هنگام تولد دور سر 34قد 51ووزن 3300داشت الان در شش ماهگی دور سر 42.5وزن 7600وقد 68 داره آیارشدش طییعه.؟خیلی نگران اندازه دور سرش هستم
پاسخ ها
همراه عزیز نی‌نی‌بان، اگر سوالی از متخصصان دارید در آدرس زیر مطرح کنید
https://bit.ly/31AMOqp
عالی
پاسخ ها
سلام، ممنون از توجه و لطف شما
سلام دختر من الان پنج ماهه هست دور سر هنگام تولد ۳۶ بود الان تو چهارماهگی شده ۴۴ زیاد رشد نکرده؟
پاسخ ها
همراه عزیز نی‌نی‌بان، اگر سوالی از متخصصان دارید در آدرس زیر مطرح کنید
https://bit.ly/31AMOqp
سلام پسر من هجده ماهشه دور سرش پنجاه ویک هستش