مسمومیت غذایی مادر در دوران شیردهی

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: اگر مادر شیرده دچار مسمومیت غذایی شود، آیا به واسطه شیردهی به نوزاد هم منتقل می شود؟

پاسخ دکتر مهدی مرادی، متخصص اطفال:
خیر مسمومیت غذایی در دوران شیردهی به نوزاد منتقل نمی شود و تاثیری بر شیر مادر ندارد. استفاده از غذاهایی دارای سیر، پیاز و مصرف انواع ترشی ها می تواند طعم شیر را تغییر دهد و بر روی روند شیر دهی تاثیر بگذارد. مسمومیت غذایی اغلب به دلیل مصرف غذاهای مونده اتفاق می افتد و مادران باید توجه کنند که کمتر از این نوع غذاها استفاده کنند چراکه مسمومیت غذایی موجب بی حال کردن و ضعف بدنی مادر می شود.

چگونه در دوران شیردهی با مسمومیت غذایی برخورد کنیم؟

ممکن است چیزی بدتر از مسمومیت غذایی وجود نداشته باشد — مگر اینکه در حین والد بودن دچار آن شوید. نه تنها حالتان بسیار بد است، بلکه احساس می‌کنید فرصتی برای استراحت ندارید. مسئولیت‌های والدینی همچنان ادامه دارند، حتی با چندین بار رفت‌و‌آمد به دستشویی.

و اگر والد شیرده هستید، ممکن است با استرس اضافی مواجه شوید: اینکه ندانید آیا می‌توانید به شیردهی ادامه دهید یا نه.

این نگرانی کاملاً قابل درک است — بالاخره، نمی‌خواهید فرزندتان از طریق شیر مادر دچار بیماری ناشی از غذا شود. اما خوشبختانه، طبق تحقیقات، داشتن مسمومیت غذایی در دوران شیردهی معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند.

بنابراین می‌توانید (و باید) به شیردهی ادامه دهید.

اگر در دوران شیردهی دچار مسمومیت غذایی شدیم چه باید کنیم؟

همان‌طور که کارشناسان توضیح می‌دهد، زمانی که دچار مسمومیت غذایی می‌شوید — که اصطلاحی غیرپزشکی برای بیماری یا عفونت ناشی از غذاست — نیازی نیست شیردهی را متوقف کنید.

در واقع، کارشناسان توصیه می‌کند که حتی باید به شیردهی ادامه دهید.

اما این همه ماجرا نیست: کارشناسان همچنین توصیه می‌کند که در دوران بیماری، دفعات شیردهی را افزایش دهید و هم‌زمان مصرف مایعات خودتان را هم بیشتر کنید.

چرا؟ چون شیردهی بیشتر در دوران مسمومیت غذایی می‌تواند به محافظت از نوزاد در برابر ابتلا به بیماری کمک کند. همچنین اگر نوزادتان دچار اسهال شده باشد، شیر مادر نوعی درمان مؤثر برای آبرسانی مجدد است.

آیا شیردهی در زمان مسمومیت غذایی به نوزادم آسیب می‌زند؟

هیچ‌کس نمی‌خواهد نوزادش در معرض پاتوژنی قرار گیرد که باعث علائم ناراحت‌کننده و گاه نگران‌کننده می‌شود. بنابراین منطقی است که بخواهید از خطرات احتمالی شیردهی در هنگام مسمومیت غذایی مطلع شوید، حتی با وجود توصیه کارشناسان به ادامه آن.

در ادامه آنچه باید در مورد خطرات (هرچند نادر) شیردهی در دوران مسمومیت غذایی بدانید آورده شده است:

خطر برای والد شیرده

اگرچه مسمومیت غذایی تجربه‌ای ناخوشایند است، اما بیشتر بزرگسالان پس از چند روز بهبود می‌یابند. با این حال، افراد مسن، دارای سیستم ایمنی ضعیف یا زنان باردار ممکن است وضعیت دشوارتری داشته باشند و در صورت شدت بیماری، به مراقبت‌های پزشکی نیاز پیدا کنند.

اما مهم است بدانید که حتی موارد خفیف تا متوسط مسمومیت غذایی می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند. برخی والدین شیرده پس از بیماری‌هایی مانند مسمومیت غذایی، متوجه کاهش در میزان شیر خود می‌شوند. به همین دلیل، حفظ سطح مناسب آب بدن بسیار اهمیت دارد.

اگر کاهش شیر را تجربه کردید، معمولاً موقتی است. افزایش دفعات شیردهی و نوشیدن مایعات بیشتر می‌تواند این مشکل را برطرف کند.

خطر برای نوزاد شیرخوار

طبق گفته کارشناسان، تقریباً هیچ‌یک از میکروب‌هایی که باعث مسمومیت غذایی می‌شوند وارد شیر مادر نمی‌شوند، بنابراین عملاً خطری برای ابتلای نوزاد از طریق شیر مادر وجود ندارد.

با این حال، ممکن است نوزاد از منبع دیگری غیر از شیر، مثلاً چشیدن غذایی که حاوی عامل بیماری‌زا بوده، به همان میکروب مبتلا شود.

در هر صورت، شیر مادر می‌تواند از نوزاد در برابر عفونت محافظت کند. و اگر هم نوزاد دچار بیماری شود، شیر مادر به حفظ آب بدن و تغذیه مناسب او کمک خواهد کرد.

چگونه مسمومیت غذایی را در دوران شیردهی درمان کنیم؟

زمانی که در دوران والدگری دچار مسمومیت غذایی می‌شوید، ممکن است بخواهید فقط تحمل کنید و به کارها ادامه دهید. اما مهم است که مراقب خودتان نیز باشید.

همچنین باید اقداماتی برای کاهش احتمال انتقال عفونت به نوزاد یا فرزندان دیگر انجام دهید.

در اینجا چند نکته برای عبور از مسمومیت غذایی در دوران شیردهی آمده است:

• هیدراته بمانید. کم‌آبی بدن یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در مسمومیت غذایی است. حتی اگر قادر به نگه داشتن غذا در معده نیستید، همچنان باید آب فراوان بنوشید. همچنین می‌توانید مایعات حاوی الکترولیت برای حفظ تعادل بدن مصرف کنید.

• از مصرف Pepto Bismol خودداری کنید. فرآورده‌های حاوی نمک‌های خوراکی برای آب‌رسانی با شیردهی سازگارند. اما محصولات حاوی بیسموت ساب‌سالیسیلات مانند Pepto Bismol ممکن است ایمن نباشند.

• در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم شما بیش از ۱ یا ۲ روز طول کشید، تب مداوم داشتید یا به شدت دچار کم‌آبی شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش علائم یا درمان عفونت تجویز کند.

• در مورد داروها با پزشک مشورت کنید. اگر مطمئن نیستید که دارو یا آنتی‌بیوتیک خاصی با شیردهی سازگار است یا نه، با پزشک مشورت کنید. همچنین می‌توانید از پایگاه اطلاعاتی LactMed استفاده کنید که اطلاعات دارویی و تأثیر آن‌ها بر شیردهی را در اختیار می‌گذارد.

• دست‌ها را مرتب بشویید. در طول بیماری، پس از استفاده از سرویس بهداشتی یا استفراغ، دستان خود را با آب و صابون بشویید. قبل از در آغوش گرفتن یا شیردهی به نوزاد نیز، دستان خود را دوباره بشویید.

• خطر انتقال به دیگران را کاهش دهید. سطوحی که زیاد لمس می‌شوند مثل دستگیره در، کلید برق، یا دسته سیفون را ضدعفونی کنید. نواحی آماده‌سازی غذا را به‌خوبی تمیز کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که وسایل نوزاد — مانند پستانک، سر شیشه، یا دندان‌گیر — به‌طور کامل شسته شده باشند.

مراقب خودتان باشید

یادتان باشد: مراقبت از خودتان، اولین قدم برای مراقبت از نوزادتان است.

بیشتر علائم مسمومیت غذایی — مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال و دل‌درد — معمولاً طی ۱ تا ۲ روز برطرف می‌شوند و نیازی به مراجعه پزشکی ندارند.

با این حال، اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید:

• اسهال خونی

• تب بالا بیش از ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۸.۸ درجه سانتی‌گراد)

• ناتوانی در نگه‌داشتن مایعات در بدن

• کم‌آبی بدن

• اسهال مداوم به مدت ۳ روز یا بیشتر

مسمومیت غذایی معمولاً به علت مصرف غذای آلوده یا نوشیدنی آلوده ایجاد می‌شود. علائم اصلی آن مربوط به دستگاه گوارش هستند — مانند استفراغ، اسهال و ناراحتی معده.

علائم تنفسی مانند سرفه، عطسه یا گرفتگی بینی معمولاً به مسمومیت غذایی مربوط نمی‌شوند.

با این حال، مسمومیت غذایی گاهی می‌تواند با تب همراه باشد. اگر مطمئن نیستید که دچار مسمومیت غذایی شده‌اید یا بیماری دیگری دارید، با پزشک خود مشورت کنید.

جمع‌بندی

طبیعی است که نگران باشید مسمومیت غذایی چه تأثیری بر شیردهی شما خواهد داشت.

خبر خوب این است که می‌توانید — و باید — حتی در صورت مسمومیت غذایی، به شیردهی ادامه دهید.

شیر شما باعث مسمومیت نوزادتان نخواهد شد و در واقع، می‌تواند از او در برابر میکروبی که باعث بیماری شما شده محافظت کند.

اگر در دوران شیردهی سوالی درباره بیماری‌های ناشی از غذا دارید، با پزشک کودک خود مشورت کنید. اگر شما یا نوزادتان دچار علائم شدید یا کم‌آبی شدید شدید، فوراً به مراقبت‌های پزشکی اضطراری مراجعه کنید.