کلمه شب ادراری از کلمه یونانی انورین (ENOUREIN) گرفته شده است. شب ادراری در روز یا شب اتفاق می افتد. شب ادراری دو نوع اولیه و ثانویه دارد.
علائم و یافته های بالینی شب ادراری در کودکان
برای تشخیص صحیح باید به موارد ذیل که اساسی می باشند توجه کرد:
-سابقه فامیلی شب ادراری
-رفتارو اخلاق و حالت های عاطفی
-تعداد دفعات و زمان خیس کردن
-شرح حال تربیت به توالت رفتن
-شرح حال خواب
-وضعیت تعداد دفعات ادرار کردن در روز
هوشیاری پزشک برای دانستن بیماری های زمینه ای درفرد مثل موارد ذیل وجود داشته باشد:
-اختلالات ادراری یا مثانه پرکار در کودک
-عفونت ادراری سیستم دستگاه ادراری (UTI) یا عفونت مثانه
-یبوست
-مثانه فلج شده
-اختلال تنفسی درخواب
-تنگی مجرا
-تشنج
-حالب اکتوپیک (درجای غیرطبیعی)
-دیابت نوع ۱ یا دیابت نوع ۲
معاینه دقیق بیمار
ارزیابی دقیق بیمار برای شب ادراری در کودکان باید شامل موارد ذیل باشد :
-اندازه گیری فشارخون
-معاینه ژنیتال خارجی
-لمس پهلوها و ناحیه مثانه
-لمس شکم
معاینه عصبی اندام تحتانی برای راه رفتن، قدرت عضلانی، حس رفلکس ها
بررسی مقعد به منظورقدرت باز و بسته شدن مقعد
معاینه ستون مهره ها
اگر بچه فقط شب ادراری داشته باشد، یافته غیر طبیعی در معاینه ، یافت نمی گردد و همینطور اگرمبتلا به اختلالات ادراری یا مثانه پرکارباشد، لزوما" یافته بالینی نباید وجود داشته باشد. یافته های بالینی غیرطبیعی، دربیمارانی که مبتلا به عفونت مثانه، یبوست، مثانه فلج، انسداد مجرا و یا اختلال خواب انسدادی (OBSTRUCTIVE SLEEP APNEA) هستند وجود خواهد داشت.
تشخیص بیماری شب ادراری در کودکان
چنانچه بیماری های زمینه ای که در بالا اشاره گردید، درمان شدند و شب ادراری در کودکان از بین نرفت، باید آنرا یک مشکل جداگانه به حساب آورد. مطالعات آزمایشگاهی که شامل موارد ذیل می باشند، می تواند کمک کننده باشد :
-آزمایش ادرارساده که بسیار با ارزش است.
-حتما" آزمایش ادرار با ادرار غلیظ انجام شودو اگرآزمایش کامل ادرار، نشانه ای ازعفونت مثانه نشان دهد، سپس کشت ادرار باید توصیه شود.
-نیازی به انجام آزمایشات خون نیست.
-انجام مطالعات یورودینامیک (نوارمثانه)، برای تشخیص مثانه فلج، اختلالات ادراری و تنگی مجرا کمک کننده است.
-سونوگرافی با مثانه پروخالی باید انجام شود.
-گرفتن عکس مثانه با ماده حاجب (سیستویورتروگرافی)، اگرمثانه ضخیم (ترابکوله) باشد و پس ازتخلیه ادرار بیشتراز ۵۰ سی سی ادرار در مثانه مانده باشد، قابل توجه خواهد بود و ممکن است که مثانه فلج یا عفونت ادراری در کار باشد.
-MRI از ستون فقرات، اگر یافته غیرطبیعی عصبی در اندام تحتانی وجود داشته باشد، انجام شود بخصوص اگراختلالات ادراری پس از سه ماه درمان بهبود نیابد و یا در موقع راه رفتن مشکل وجود داشته باشد و یا نقصی در ستون فقرات وجود داشته باشد، باید MRI انجام شود.
-دیدن مثانه (سیستوسکوپی) و گرفتن نوار مثانه، اگرتنگی مجرا و یا مثانه فلج وجود داشته باشد و نیز چنانچه اختلالات ادراری پس از سه ماه درمان بهبود نیابد.
بررسی و درمان شب ادراری در کودکان
اولین توجه و بررسی بر روی اصلاح رفتار و کمک کردن به بچه می باشد. تنها درمان موثر ثابت شده، زنگ اخبار، دسموپرسین و ایمی پرامین می باشد. شب ادراری یک بیماری است که درمان عمل جراحی ندارد. درمان معمولا" برای کودکان کوچک تر از ۶ یا ۷ ساله، توصیه نمی شود.
منبع:
دکتر قوامی