دلایل دعوای خواهرها و برادرها چیست؟/ وقتی خانه میدان جنگ می‌شود!
دعوای بین خواهر و برادر یکی از پدیده‌های رایج در خانواده‌هاست که در بسیاری از فرهنگ‌ها و جوامع به‌عنوان بخشی طبیعی از رشد کودکان شناخته می‌شود. با این حال، این درگیری‌ها می‌توانند تأثیرات عمیقی بر روابط خانوادگی، رشد عاطفی و اجتماعی کودکان داشته باشند.
عوامل متعددی از جمله تفاوت‌های فردی، محیط خانوادگی و سبک‌های فرزندپروری در بروز این دعواها نقش دارند.
دعواهای بین خواهر و برادر معمولاً نتیجه تعاملات پیچیده بین عوامل روان‌شناختی، اجتماعی و محیطی هستند. این درگیری‌ها می‌توانند از اختلافات ساده بر سر اشیاء روزمره تا رقابت‌های عمیق‌تر برای جلب توجه و تأیید والدین را شامل شوند. برای تحلیل این موضوع، علل دعواها را می‌توان در چند دسته اصلی طبقه‌بندی کرد که در ادامه به تفصیل بررسی می‌شوند.
تفاوت‌های سنی و مراحل رشد
کودکان در مراحل مختلف رشد، نیازها، توانایی‌ها و دیدگاه‌های متفاوتی دارند. این تفاوت‌ها می‌توانند منجر به سوءتفاهم یا درگیری شوند، زیرا هر کودک جهان را از زاویه‌ای متفاوت درک می‌کند. مطالعات روان‌شناسی نشان می‌دهند که تفاوت‌های شناختی و عاطفی در سنین مختلف یکی از عوامل اصلی درگیری‌هاست. والدین می‌توانند با توضیح این تفاوت‌ها به کودکان، از شدت دعواها بکاهند.
تفاوت‌های شخصیتی و خلق‌وخو
هر کودک دارای ویژگی‌های شخصیتی منحصربه‌فردی است که بر نحوه تعامل او با دیگران تأثیر می‌گذارد. تفاوت در خلق‌وخو، مانند برون‌گرایی یا حساسیت عاطفی، می‌تواند به درگیری منجر شود.
منابع روان‌شناسی تأکید دارند که والدین با شناخت ویژگی‌های شخصیتی فرزندان و تقویت نقاط قوت هر یک، می‌توانند از درگیری‌های ناشی از تفاوت‌های شخصیتی جلوگیری کنند.
رقابت برای جلب توجه و منابع
کودکان اغلب برای کسب توجه والدین، محبت یا منابع محدود مانند اسباب‌بازی، غذا یا زمان استفاده از وسایل الکترونیکی با یکدیگر رقابت می‌کنند. این رقابت می‌تواند در شرایطی که منابع کم هستند یا توجه والدین نابرابر توزیع شده، شدت یابد.
سبک فرزندپروری و رفتار والدین
نحوه برخورد والدین با فرزندان، از جمله سبک‌های فرزندپروری (اقتدارگرا، سهل‌گیر یا مقتدرانه)، تأثیر مستقیمی بر روابط بین خواهر و برادر دارد. مقایسه فرزندان، تبعیض یا نابرابری در محبت می‌تواند دعواها را تشدید کند.
والدین باید از مقایسه فرزندان خودداری کنند و به هر کودک به طور جداگانه توجه نشان دهند. منابع روان‌شناسی بر اهمیت رفتار عادلانه والدین تأکید دارند.
کمبود مهارت‌های عاطفی و اجتماعی
کودکان به‌ویژه در سنین پایین‌تر، ممکن است مهارت‌های لازم برای مدیریت احساسات یا حل تعارضات را نداشته باشند. این کمبود می‌تواند باعث شود که آن‌ها احساساتی مانند خشم یا حسادت را از طریق دعوا بیان کنند.
فضای مشترک و مالکیت اشیاء
زندگی در فضای مشترک، مانند اشتراک‌گذاری اتاق، اسباب‌بازی یا وسایل شخصی، می‌تواند به درگیری منجر شود، به‌ویژه اگر کودکان احساس کنند حریم خصوصی یا مالکیتشان نقض شده است.
این استقلال‌طلبی، اگر با درک متقابل همراه نباشد، خیلی سریع به مشاجره می‌انجامد.
این درگیری‌ها می‌تواند حس امنیت و استقلال کودکان را تحت تأثیر و تنش‌های روزمره را افزایش دهد. تعیین قوانین مشخص برای احترام به حریم خصوصی و مالکیت می‌تواند از این نوع دعواها جلوگیری کند.
استرس و فشارهای خارجی
عوامل محیطی مانند استرس خانوادگی، مشکلات مالی، اختلافات والدین یا تغییرات زندگی (مانند نقل مکان یا تولد فرزند جدید) می‌توانند تنش بین کودکان را افزایش دهند.
در خانواده‌ای که والدین به دلیل مسائل مالی تحت فشار هستند، کودکان ممکن است این تنش را احساس کنند و با دعوا کردن با یکدیگر واکنش نشان دهند. استرس می‌تواند تحمل کودکان را کاهش دهد و رفتارهای پرخاشگرانه را افزایش دهد. ایجاد محیطی آرام و حمایت‌گر در خانه می‌تواند تأثیرات منفی استرس را کاهش دهد.
وقتی خانه میدان جنگ می‌شود!
دعواهای بین خواهر و برادر، هرچند بخشی از فرایند رشد و یادگیری مهارت‌های اجتماعی هستند، اما در صورت مدیریت نادرست می‌توانند به روابط خانوادگی آسیب برسانند و خانه را به میدان جنگ تبدیل کنند. این درگیری‌ها می‌توانند فرصت‌هایی برای آموزش همدلی، همکاری و حل تعارض باشند، به شرطی که والدین با آگاهی و برنامه‌ریزی به آن‌ها پاسخ دهند.
علاوه بر این، دعواهای مکرر و شدید می‌توانند نشانه‌ای از مسائل عمیق‌تر در خانواده، مانند استرس یا نابرابری در توجه والدین، باشند. بنابراین، شناسایی علل این دعواها نه‌تنها به بهبود روابط بین فرزندان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به تقویت سلامت کلی خانواده منجر شود.