کودکان خیابانی چه کسانی هستند؟

مهر: حمید صرامی در مراسم افتتاحیه کارگاه آموزشی خدمات‌رسانان سازمان‌های غیردولتی در زمینه پیشگیری از مواد و اچ‌آی‌وی بین کودکان خیابانی گفت: از دهه ۱۹۸۰ میلادی کلیه جوامع با یک واقعیت اجتماعی و در عین حال یک معضل و بیماری اجتماعی تحت عنوان کودکان خیابانی مواجه شدند که این کودکان در قالب تکدی‌گری به ‌مشاغل کاذب فصلی و انواع بزهکاری‌ها از جمله سوءمصرف مواد مبادرت می‌ورزند و اکثر وقت خود را در خیابان‌ها سپری می‌کنند.

وی افزود: تعلق داشتن به خانواده‌های کم درآمد و پرجمعیت با سطح تحصیلات پائین، دارای سابقه کیفری و سوء مصرف مواد در یکی از اعضای خانواده، وجود محیط آشفته، کشمکش، درگیری، مشاجره، طلاق، از هم گسیختگی خاوادگی و بی‌ثباتی انضباطی و تحقیر آنان از سوی والدین،کودکانی با شخصیت متزلزل و گریزان از قانون عدم دسترسی به خدمات آموزشی برای آنها ناشی از فقر والدین‌شان را از جمله ویژگی‌های کودکان خیابانی برشمرد.

مدیرکل فرهنگی و پیشگیری ستاد در ادامه، عوامل ریشه‌ای اجتماعی، زمینه‌ای و خانوادگی را در بروز کودکان خیابانی مؤثر دانست و گفت: مؤلفه‌های برشمرده زمینه‌های آسیب‌پذیری اینگونه کودکان را برای سوء مصرف مواد با هدف رهایی و فراموشی مشکلات زندگی، کاهش دردهای جسمانی، تقویت هیجان‌طلبی و جرأت برای انواع بزهکاری‌ها، افزایش انرژی کاذب برای انجام کار، افزایش ارتباطات با گروه همتایان فراهم کرده است.

صرامی افزود: کودکان خیابانی با عوارض و پیامدهای سوء مصرف مواد در ابعاد جسمانی همچون بیماری‌های عفونی نظیر ایدز، پیامدهای روان‌شناختی مانند افسردگی و روان‌پریشی و پیامدهای اجتماعی نظیر بهره‌کشی، خشونت‌های جنسی، طرد از جامعه و ارتکاب انواع جرایم نظیر سرقت و رفتارهای پرخاشگرانه مواجه خواهند شد.

وی اظهار داشت: با توجه به نتایج تحقیق شیوع‌شناسی سال ۱۳۸۶ از آنجائیکه ۲/۳ درصد معتادان زیر ۱۸ سال سن داشته و ۹۵ درصد آنان پسر و اقدام به ترک تحصیل در دوران اولیه تحصیلی نموده‌اند، لذا لازم است نسبت به بهبود زندگی این دسته از کودکان کارهای زیربنایی در ابعاد مختلف از جمله بازسازی روابط و مناسبات آنان با والدین، سالم‌سازی محیط خانواده، توسعه اقتصادی و اجتماعی خانواده آنان و ایجاد مراکز آموزشی جهت آموزش فنون و حرفه به اینگونه کودکان، صورت بگیرد تا از بروز پدیده کودکان خیابانی جلوگیری شود.

این مقام مسوول در ستاد ادامه داد: بدون شک تقویت برنامه‌های پیشگیری اولیه از اعتیاد برای کودکان خیابانی با اعمال استراتژی‌ تلفیقی پیشگیری شامل اطلاع‌رسانی در خصوص تأثیر مواد، عوارض و پیامدهای آن، خطر استفاده از چند ماده مخدر و محرک با تزریق مشترک و همچنین ارائه مهارت‌آموزی در زمینه مهارت قاطعیت برای مخالفت با مصرف مواد و هرگونه رابطه سوءجنسی، ارتقاء عزت نفس و اعتماد به نفس، توسعه روابط سالم، مهارت‌های کنترل خشم و تصمیم‌گیری، فعالیت‌های جایگزین ورزشی به جای مصرف مواد و نیز ارائه خدمات مشاوره‌ای در مواقع بحرانی نظیر خشونت، آزار جنسی، فشار روانی و عدم حمایت عاطفی از سوی والدین و همچنین دسترسی آسان اینگونه کودکان به خدمات بهداشتی رایگان و ایجاد فضای امن و جلب مشارکت آنان در آموزش گروه همسال از گرایش آنان به مقوله اعتیاد جلوگیری خواهد کرد.

صرامی در پایان ضرورت آشنا بودن و درک آموزش‌گران از دنیای کودکان خیابانی و توجه به فرهنگ و زبان آنان، جلب اعتماد، پشتکار، پختگی، مهربانی، احساس مسئولیت، انعطاف‌پذیری آموزش‌گران و لزوم مداخلات بهم پیوسته و مستمر برای کارساز شدن برنامه‌های پیشگیری در کودکان خیابانی را مورد تأکید قرار داد.

گفتنی است؛ این کارگاه در تهران به مدت ۴ روز با شرکت ۳۰ سازمان مردم‌نهاد از استان‌های تهران، خراسان‌جنوبی، همدان، سمنان، فارس، خراسان‌رضوی، خوزستان، گلستان، کردستان، مازندران، کرمانشاه، هرمزگان، مرکزی و چهارمحال و بختیاری با مشارکت اداره کل فرهنگی و پیشگیری ستاد و دفتر UNODC در تهران برگزار شد.