درمان شب ادراری در کودکان، تاثیر تشویق و تنبیه

خیس کردن رختخواب ( که بدان شب ادراری nocturnal enuresis هم می گویند ) وقتی است که کودک در هنگام خواب مثانه خود را خالی می کند. ممکن است شب ادراری کودکان گاه به گاه و یا هر شب رخ دهد . شب ادراری کودکان شایع است . در استرالیا از هر پنج کودک یکی رختخواب خود را خیس می کند . شب ادراری کودکان ارثی است و در پسران کوچکتر از نه سال شایع تر از دختران می باشد . شب ادراری کودکان برای کودک ناراحت کننده و برای کل خانواده تنش زا است . اخبار خوب حاکی از آن است که می توان در این مورد کمک گرفت .

چه چیز باعث شب ادراری کودکان می شود ؟

شب ادراری کودکان به علت آمیزه ای از سه چیز است :
. بدن در طول شب مقدار زیادی ادرار تولید می کند .

. مثانه ای که شب ها گنجایش ذخیره مقدار کمی ادرار دارد و نتوان کاملاً از خواب بیدار شد .

. کودکانی که رختخواب خود را خیس می کنند تنبل نیستند وشیطنت نمی کنند . برخی از بیماریها را با شب ادراری کودکان مربوط دانسته اند ، ولی بیشتر کودکان که رختخواب خود را خیس می کنند مشکل عمده سلامتی ندارند.

. کنترل ادرار در روز ، پیش از رفع شب ادراری ( شب خشکی ) می آید . بیشتر کودکان تا سن سه سالگی روزها خشک هستندو شب ها وقتی خشک خواهند بود که به سن مدرسه رفتن می رسند . لیکن ، این ممکن است از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد ، و کودکان ممکن است گاه به گاه تصادفاتی ( خیس کردن خود ) هم در روز و هم در شب داشته باشند ، تا به سن هفت یا هشت سالگی برسند.

چه موقع باید برای شب ادراری کودکان جویای کمک شوید ؟
بهترین کار این است که از یک کارشناس بهداشت که در مورد مشکلات مثانه کودکان دوره دیده است ، نظیر پزشک ، فیزیوتراپیست یا پرستار مشاور کنترل ادرار کمک بخواهید . آنها می توانند به کوکانی که شب ادراری دارند از سن نزدیک به شش سالگی به بعد کمک نمایند . پیش از این سن ، بعضی اوقات همکاری جستن از کودک ممکن است دشوار باشد . لیکن ، در برخی از موارد عاقلانه است که زودتر جویای کمک شوید ، از قبیل هنگامی که :

. کودکی که خشک بوده ناگهان دچار شب ادراری می شود .

. خیس کردن کودک را برنجاند یا او را ناراحت و خشمگین سازد ؛ یا کودک می خواهد که خشک باشد .

آیا کنترل مثانه در طول روز می تواند یک مشکل باشد ؟
برخی از کودکان که شب ها رختخواب خود را خیس می کنند ، روزها نیز مشکلاتی در مورد طرز کار مثانه خود دارند. آنها ممکن است بدفعات زیاد یا کم به توالت بروند ، باید با عجله خودرا به توالت برسانند ، برای تخلیه کامل مثانه خود مشکل دارند و یا مشکل مدفوع کردن دارند . مگر اینکه کودک لباس زیر خود را خیس کرده باشد ، خانواده ها اغلب اطلاعی از دیگر مشکلات کنترل ادرار و مدفوع او ندارند . اگر کودکی که توالت کردن را یاد گرفته به تازگی در طول روز خود را خیس می کند باید موضوع را با پزشک در میان بگذارید .

راجع به شب ادراری کودکان چه کار می توان کرد ؟
بسیاری از کودکان شب ادراری را بدون کمک گرفتن پشت سر می گذارند . بیش تر اوقات ، اگر شب ادراری کودکان پس از سن هشت تا نه سالگی بدفعات زیاد صورت گیرد ، مشکل به خودی خود رفع نمی شود . روش های متعددی برای درمان شب ادراری موجود می باشند . یک کارشناس بهداشت بامعاینه کودک شروع می کند تا اطمینان حاصل نماید که هیچ عامل جسمانی وجود نداشته باشد و دریابد که روزها مثانه او چگونه کار می کند . بعد ، روش های متعددی وجود دارد که بیشتر اوقات از آنها برای درمان شب ادراری کودکان استفاده می شود از قبیل :

. برنامه های تمرین مثانه : به کودک عادات خوب مثانه را یاد می دهد . این بدان معنی است که کودک یاد می گیرد که درست و به اندازه بنوشد و هر وقت به توالت می رود مثانه خود را کاملاً تهیه نماید . این باعث می شود نیازهای ناگهانی توالت رفتن که موجب خیس کردن می شوند کاهش یابند. یاد گرفتن اینکه در روز مقدار زیادی ادرار را در مثانه خود نگه دارد همیشه کمک به رفع شب ادراری نمی کند.

. هشداردهنده های شبانگاهی : که وقتی کودک رختخواب خود را خیس می کند به صدا در می آیند این هشدار دهنده ها به کودک کمک می کنند که با احساس پر شدن مثانه از خواب یدار شود . هشدار دهنده یا در رختخواب یا در لباس زیر کودک استفاده می شود . نتیجه آن وقتی بهتر است که کودک بخواهد خشک باشد ، بدفعات شب ادراری دارد ، شب ها کمک یکی از والدین را دارد،و از هشدار دهنده هر شب برای مدت چند ماه استفاده می کند . برخی از کودکان با استفاده از هشدار دهنده خشک می شوند ولی بعداً دوباره شروع به خیس کردن خود می کنند . پس از این بازگشت به حالت نخست ، هشدار دهنده ها دوباره موثر خواهند بود .

. دارو یا افشان هایی که فعالیت مثانه را تغییر می دهند و یا میزان تولید ادرار را در شب کم می کنند را پزشکان تجویز می نمایند . این داروها را می توان برای بهتر کار کردن مثانه در شب به کاربرد . داروها اغلب به تنهائی شب ادراری را درمان نمی کننند . فعالیت مثانه باید بهتر شود وگرنه شب ادراری ممکن است با توقف دارو دوباره برگردد.

والدین برای شب ادراری کودکان چه کار می توانند بکنند؟
. از یک کارشناس بهداشت که در زمینه مشکلات مثانه کودکان دوره دیده است ، نظیر پزشک ، فیززیوتراپیست یا پرستار مشاور کنترل ادرار کمک بخواهید.

. با کودک خود راجع به طرز کار بدن او صحبت کنید.

. به کودک خود علت مشکل او را توضیح دهید.

. کارهایی را انجام دهید که به فرزند شما احساس خوبی راجع به خودش بدهد.

. وقتی که فرزند شما به توصیه کارشناس بهداشت عمل می نماید او را تحسین کنید.

. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما بین 6 تا 8 لیوان آب در روز بنوشد ، چون کودکانی که مشکل مثانه دارند بقدر کافی آب نمی نوشند.

. کوشش کنید تعداد نوشابه های گازداری که فرزند شما می نوشد را کاهش دهید .

. از کودک خود در انتخاب خشک ماندن حمایت کنید و در مورد برنامه درمانی او مثبت باشید.

. یبوست را تحت نظر داشته باشید چون ممکن است مشکل مثانه را بدتر کند . اگر یبوست مشکل دوام داری است ، برای درمان آن کمک پزشکی بخواهید .

. اگر فرزند شما از هشدار دهنده شب ادراری استفاده می نماید ، خودتان موقعی که هشدار صدا کر بیدار شده و به فرزند کمک کنید از خواب بیدار شده و لباس و ملافه او را تعویض نمائید . اطمینان حاصل کنید که نور در شب کافی باشد تا رفتن به توالت آسان گردد.

برخی از چیزها برای شب ادراری کودکان کمکی نمی کنند :
. برای اینکه رختخواب خود را خیس کرده او را تنبیه نکنید.

. پیش دوستان و خانواده ، فرزند خود را خجالت ندهید .

. در میانه شب کودک را بیدار نکنید تا او را به توالت ببرید . این کار ممکن است از تعداد دفعاتی که تختخواب خیس می شود بکاهد ولی به کودک کمک نمی کند که خشک ماندن را یاد بگیرد .

. درحالیکه دیگر اعضای خانواده دوران پر تنشی را می گذرانند ، کوشش نکنید که شب ادراری را رفع کنید.