علت کیست تخمدان زنان، داروی گیاهی اثر دارد؟
کیست تخمدان یک بیماری بسیار شایع زنان هست.
کیست تخمدان که یک بیماری بسیار شایع زنان هست مربوط به سن خاصی نبوده اما با شروع سن باروری احتمال به وجود آمدن کیست تخمدان بالا می رود و در سنین ۲۰ تا ۴۲ سالگی کیست تخمدان بیشتر دیده می شوند.
انواع کیست تخمدان:
کیست های فولیکولی
کیست های جسم زرد (گرانولوزالوتئین)
کیست های تکالوتئین
لوتئوم حاملگی
سایر توده های خوش خیم
1- کیست های فولیکولی:
شایع ترین کیست تخمدان، کیست فولیکولی به اندازه ۸-۳ سانتی متر می باشد که به ندرت از ۸ سانتی متر بزرگتر می شود. یک فولیکول کیستیک در تعریف، یک کست فولیکولی با قطر بیش از ۳ سانتی متر است. این کیست ها معمولا در معاینه لگن به طور اتفاقی کشف می شوند، اگر چه ممکن است این کیست ها پاره شده و سبب درد و علائم صفاقی شوند. آنها معمولا در عرض ۴ تا ۸ هفته برطرف می شوند.
کیست های بزرگ ممکن است با درد لگن، دیس پارونی و گاه AUB همراه باشند. معمولا یک توده در آدنکس قابل لمس است. پارگی و خونریزی به داخل شکم ممکن است منجر به جراحی گردند.
۲-کیست های جسم زرد:
کیست های جسم زرد کمتر از کیست های فولیکولی شایع اند. کیست های جسم زرد ممکن است پاره شده و هموپرتیونئوم ایجاد کنند که نیازمند درمان جراحی است، به خصوص بیمارانی که داروهای ضدانعقادی مصرف می کنند در خطر پارگی کیست قرار دارند. پارگی این کیست ها اغلب در سمت راست اتفاق می افتد و ممکن است در جریان مقاربت جنسی اتفاق بی افتد. بیشتر پارگی ها در روزهای 20 تا 26 سیکل قاعدگی اتفاق می افتد. این کیست ممکن است درد و تندرنس لوکال و آمنوره یا تاخیر قاعدگی ایجاد کند بطوری که تصویر بالینی EP را تقلید کند. در صورت وجود این علائم R/O سریع EP با روشهای تشخیصی باید صورت گیرد.
3-کیست های تکا- لوتئین:
کم شیوع ترین کیست تخمدان هستند. این کیست تخمدان معمولا دو طرفه اند و در جریان حاملگی، از جمله حاملگی مول اتفاق می افتد. ممکن است با حاملگی چندقلو، حاملگی های مول، کوریوکارسینوم، دیابت، حساس شدن به Rh، مصرف کلومیفن سیترات، تحریک تخمک گذاری با گنادوتروپین انسانی یائسگی- گنادوتروپین جفتی انسان و مصرف آنالوگ های GnRH همراه باشد. کیست های تکالوتئین ممکن است کاملا بزرگ بوده ( تا ۳۰ سانتی متر) و مولتی کیستیک باشند.
۴- لوتئوم حاملگی:
تومور جامد تخمدانی در زمان حاملگی می باشد که ناشی از واکنش لوتئینیزاسیون بیش از حد تخمدان است. این تومورها حدود 6 سانتی متر قطر دارند و در 30% موارد دوطرفه اند. اکثرا بعد از زایمان خودبخود پسرفت می کنند.
سایر توده های خوش خیم:
انواع کیست تخمدان:
کیست های فولیکولی
کیست های جسم زرد (گرانولوزالوتئین)
کیست های تکالوتئین
لوتئوم حاملگی
سایر توده های خوش خیم
1- کیست های فولیکولی:
شایع ترین کیست تخمدان، کیست فولیکولی به اندازه ۸-۳ سانتی متر می باشد که به ندرت از ۸ سانتی متر بزرگتر می شود. یک فولیکول کیستیک در تعریف، یک کست فولیکولی با قطر بیش از ۳ سانتی متر است. این کیست ها معمولا در معاینه لگن به طور اتفاقی کشف می شوند، اگر چه ممکن است این کیست ها پاره شده و سبب درد و علائم صفاقی شوند. آنها معمولا در عرض ۴ تا ۸ هفته برطرف می شوند.
کیست های بزرگ ممکن است با درد لگن، دیس پارونی و گاه AUB همراه باشند. معمولا یک توده در آدنکس قابل لمس است. پارگی و خونریزی به داخل شکم ممکن است منجر به جراحی گردند.
۲-کیست های جسم زرد:
کیست های جسم زرد کمتر از کیست های فولیکولی شایع اند. کیست های جسم زرد ممکن است پاره شده و هموپرتیونئوم ایجاد کنند که نیازمند درمان جراحی است، به خصوص بیمارانی که داروهای ضدانعقادی مصرف می کنند در خطر پارگی کیست قرار دارند. پارگی این کیست ها اغلب در سمت راست اتفاق می افتد و ممکن است در جریان مقاربت جنسی اتفاق بی افتد. بیشتر پارگی ها در روزهای 20 تا 26 سیکل قاعدگی اتفاق می افتد. این کیست ممکن است درد و تندرنس لوکال و آمنوره یا تاخیر قاعدگی ایجاد کند بطوری که تصویر بالینی EP را تقلید کند. در صورت وجود این علائم R/O سریع EP با روشهای تشخیصی باید صورت گیرد.
3-کیست های تکا- لوتئین:
کم شیوع ترین کیست تخمدان هستند. این کیست تخمدان معمولا دو طرفه اند و در جریان حاملگی، از جمله حاملگی مول اتفاق می افتد. ممکن است با حاملگی چندقلو، حاملگی های مول، کوریوکارسینوم، دیابت، حساس شدن به Rh، مصرف کلومیفن سیترات، تحریک تخمک گذاری با گنادوتروپین انسانی یائسگی- گنادوتروپین جفتی انسان و مصرف آنالوگ های GnRH همراه باشد. کیست های تکالوتئین ممکن است کاملا بزرگ بوده ( تا ۳۰ سانتی متر) و مولتی کیستیک باشند.
۴- لوتئوم حاملگی:
تومور جامد تخمدانی در زمان حاملگی می باشد که ناشی از واکنش لوتئینیزاسیون بیش از حد تخمدان است. این تومورها حدود 6 سانتی متر قطر دارند و در 30% موارد دوطرفه اند. اکثرا بعد از زایمان خودبخود پسرفت می کنند.
سایر توده های خوش خیم:
زنان مبتلا به آندومتروز ممکن است دچار آندومتریوم تخمدان (کیست های شکلاتی) شوند که می تواند بزرگ شده و به اندازه ۶ تا ۸ سانتی متر برسد. توده ای که فقط با انتظار و نظارت برطرف نمی شود، ممکن است یک آندومتریوم باشد.
علائم کیست تخمدان
اغلب کیست تخمدان هیچ علائمی ندارند. ممکن است هیچ‌گاه متوجه نشوید که کیست دارید مگر اینکه به منظور انجام آزمایش لگن، پزشک خود را ملاقات کنید. کیست تخمدان در صورتی که دچار پیچش، خونریزی یا پارگی شوند ممکن است منجر به بروز برخی مشکلات شوند.
اگر هر کدام از علائم زیر را داشتید باید به پزشک مراجعه کنید چرا که این علائم ممکن است مربوط به تومور تخمدان نیز باشد
درد یا نفخ در ناحیه شکم
اشکال در دفع ادرار یا نیاز مکرر به دفع ادرار
درد مبهم در ناحیه کمر
درد در حین رابطه جنسی
قاعدگی دردناک و خونریزی غیر طبیعی
حالت تهوع یا استفراغ
از دست دادن اشتها یا احساس سیری سریع
کیست تخمدان
دلایل به وجود آمدن کیست تخمدان چیست
این کیست ها که یک بیماری بسیار شایع زنان هستند مربوط به سن خاصی نبوده اما با شروع سن باروری احتمال به وجود آمدن آنها بالا می رود و در سنین ۲۰ تا ۴۲ سالگی بیشتر دیده می شوند؛ دلیل اولیه پیدایش کیست تخمدان، اختلال در تخمک گذاری است که علت آن می تواند در خود تخمدان یا غیرتخمدانی باشد و در این موارد اغلب با درمان دارویی بیماری رفع می شود ولی با قطع شدن دارو مجددا عود می کند. دلیل دیگر، زیادی هورمون پرولاکتین- هورمون محرک تولید شیر در بدن- به علل مختلف است. کم کاری یا پرکاری تیروئید و سایر اختلالات هورمونی نیز می توانند باعث کیست تخمدانی شوند.
کیست هایی که جدار نازک و صاف دارند،ساده هستند و در داخل آنها مایع صاف بدون هیچ گونه نسج اضافی ملاحظه می شود اینها کیست های «فونکسیونل» یا عملکردی هستند و اکثراً خود به خود رفع می شوند،پس به درمان خاصی نیاز ندارد.ولی گاهی همین کیست ها،کمی بزرگتر شده و می توانند علایمی مثل درد در زیردل و اختلال در دوره ماهانه بیمار تولید کنند.گاهی هم لکه بینی در این بیماران دیده می شود که با استفاده از قرص های ضدبارداری به راحتی درمان می شوند و با یک سونوگرافی ساده هم تشخیص داده می شوند.
کیست تخمدان به دلایل متعددی ایجاد می شوند. شایع ترین نوع، کیست فولیکولار است که از رشد یک فولیکول نتیجه می شود. فولیکول یک کیسه پر از مایع طبیعی است که حاوی یک تخمک است. کیست های فولیکولار هنگامی که فولیکول در طی چرخه قاعدگی بیش از حد طبیعی رشد می کند و برای آزاد سازی تخمک باز نمی شود تشکیل می شود. معمولاً کیست های فولیکولار در طی چند روز تا چند ماه به خودی خود برطرف می شوند. کیست ها می توانند در اثر جراحت یا نشت عروق خونی کوچک به درون کیسه تخمک حاوی خون باشند (کیست های هموراژیک یا اندومتریوئید). گاه گاه بافت های تخمدان برای تشکیل بافت های دیگر بدن مانند مو یا دندان به صورت غیر طبیعی رشد می کنند. کیست هایی با این بافت های غیر طبیعی کیست های درموئید نامیده می شوند.
اگر زنی در دهه چهارم زندگی خود یا حتی جوان تر باشد و قاعدگی های منظم داشته باشد،، بیشتر توده های تخمدانی «کیست های تخمدانی عملکردی» خواهند بود که در حقیقت غیر طبیعی نیستند. این کیست ها با جریان تخمک گذاری که در چرخه قاعدگی رخ می دهد ارتباط دارند و معمولاً در طی چرخه قاعدگی بعدی خود به خود ناپدید می شوند.
بنابراین به خصوص در زنانی که در دهه دوم و سوم زندگی خود هستند این کیست تخمدان در چند چرخه قاعدگی بررسی می شوند تا مشخص شود آیا از بین رفته اند یا نه.
عوامل دیگری نیز وجود دارند که در کنار سن زن یا مصرف ضد بارداری های خوراکی به ارزیابی کیست تخمدان کمک می کنند. کیستی که در اولتراسوند شبیه یک کیسه ساده پر مایع به نظر می رسد، در مقابل کیستی با بافت سخت در داخل آن، به احتمال زیاد خوش خیم است. بنابراین اولتراسوند نیز در تشخیص این که تومور تخمدانی جدی است یا نه نقش دارد.
سرطان تخمدان در زنان جوان تر از ۴۰ سال نادر است. کیست های تخمدانی که پس از ۴۰ سالگی ایجاد می شوند نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطانی بودن را دارند، اگرچه بیشتر کیست های تخمدان حتی پس از ۴۰ سالگی خوش خیم هستند. آزمون خونی CA-۱۲۵ می تواند به عنوان مشخصه ای برای سرطان تخمدان به کار رود، اما غیر طبیعی بودن آن همیشه به معنی وجود سرطان نیست. اولاً بسیاری از بیماری های خوش خیم در زنان در سنین باروری می تواند سبب افزایش CA۱۲۵ شود، بنابراین CA-۱۲۵ یک آزمون اختصاصی به خصوص در زنان جوان نیست. عفونت های لگن، فیبروئید های رحم، بارداری، کیست های خوش خیم تخمدان (هموراژیک) و بیماری های کبد همگی بیماری هایی هستند که ممکن است در غیاب سرطان تخمدان سطح CA-۱۲۵ را افزایش دهند. ثانیاً حتی در صورت ابتلا زن به سرطان تخمدان، تمام این سرطان های تخمدان سبب افزایش سطح CA-۱۲۵ نمی شود. علاوه براین، سطوح CA-۱۲۵در زنان مبتلا به سرطان سینه، ریه و پانکراس نیز به صورت غیر طبیعی بالا می رود.
بیشتر کیست تخمدان در زنان در سنین باروری کیست های فولیکولار هستند که به طور طبیعی در عرض ۱ تا ۳ ماه از بین می روند. اگرچه ممکن است این کیست ها پاره شوند، به ندرت علائم ایجاد می کنند. این کیست ها خوش خیم هستند و مشکلاتی ایجاد نمی کنند. در زنانی که هیچ علائمی ندارند این کیست ها را می توان همزمان در طی آزمایش لگن تشخیص داد. تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیست های فولیکولار مبتلا می شوند.
در زنان در سنین باروری، معاینه کیست فولیکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگی انجام می شود زیرا در این گروه سنی این کیست ها شایع و سرطان تخمدان نادر است. گاهی اوقات کیست های تخمدانی در زنان غیر یائسه حاوی مقداری خون است که کیست های هموراژیک نامیده می شوند. کیست های هموراژیک به سرعت برطرف می شوند.
در ضمن تخمدانهای با کیست های متعدد (پلی کیستیک) نسبتاً خوش خیم هستند ولی درمان آنها در بیماران مختلف بر حسب شرایط بیمار نظیر وزن و اینکه ازدواج کرده یا نه و یا بچه می خواهد یا نمی خواهد کاملاً متفاوت است و به بررسی ها و آزمایشهای دقیق تر و مراجعه های متعدد به پزشک نیاز دارد.
در بیماری که کیست تخمدان دارد،اگر علایم غیرعادی رخ دهد ،مثلاً کیست پاره شود و یا دردهای شکمی و لگنی حاد و علایم خونریزی داخل شکمی پیدا شود،اکثراً نیاز به جراحی است.
در بعضی موارد هم ممکن است کیست دچار پیچ خوردگی شود و این پیچ خوردگی ادامه یافته منجر به تحریک صفاق درد شدید شکم شود.در این صورت نیز اگر علایم با جابجایی و استراحت تغییر نکند و درد و استفراغ ادامه پیدا کند،باید جراحی شود.
در حالتی که کیست خیلی بزرگ شود و یا آنکه پس از چند دوره درمان طبی به درمان جواب ندهد باید جراحی شود. معمولاً تخمدانهای با کیست های متعدد به جراحی نیاز ندارند ولی بیمار باید با دقت تحت نظر باشد و ممکن است سالها به درمان طبی نیاز داشته باشد که بر حسب شرایط سنی،وضعیت کیست ها و شرایط زناشویی و وزن بیمار،درمانها متفاوت خواهد بود.
پیشگیری و درمان کیست تخمدان:
پیشگیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده که افرادی که از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنند،کمتر دچار کیست تخمدان می شوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان کیست های تخمدان کمتر مشاهده می شود و اگر هم وجود داشته باشد در دوره بارداری و شیردهی خود به خود پس رفت پیدا می کند.معمولاً خانم هایی که دیر ازدواج می کنند و دیر حامله می شوند،بیشتر در معرض این کیست ها قرار می گیرند.اگر زنان دچاردردهای مبهم لگنی، لکه بینی و یا بی نظمی در عادت ماهانه شدند، باید با متخصص زنان مشورت کنند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت کیست،نوع آن مشخص شود و درمان به روش صحیح صورت گیرد.چون اکثر این کیست ها در صورت تشخیص بموقع با درمان دارویی رفع خواهند شد( استفاده از هورمون ها) و به ندرت کار به جراحی می کشد.
به منظور تعیین استراتژی درمانی برای کیست تخمدان از اولتراسوند استفاده می شود زیرا این روش می تواند به تشخیص این که این کیست، کیست ساده یا ترکیبی است کمک کند. کیست ساده که در بیماری های خوش خیم دیده می شود فقط حاوی مایع بوده و بافت جامد ندارند اما کیست ترکیبی بافت جامدی دارد که به پایش و احتمالاً جراحی نیاز دارد. به طور خلاصه درمان ایده آل کیست های تخمدان به سن زن، اندازه کیست (و تغییر اندازه) و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد.
در تخمدانهای پلی کیستیک با توجه به اینکه کاملاً وضع آندوکرینولوژی زن به هم می خورد و از تخمدانهای کیستیک و بدون تخمک گذاری هورمونهای مردانه ترشح می شود همچنین پرمویی (هیرسوتیسم) و اختلالات شدید دوره ماهانه دیده می شود (مثلاً هر شش ماه یا هر سه تا چهار ماه یکبار پریود می شوند)، در نتیجه با شرایط حاملگی دشوار روبه رو است و به کمک پزشک نیاز دارند.
اثر قرصهای ضدبارداری در عقیم کردن خانمها علمی نیست،مگر اینکه به مدت خیلی طولانی قرص بخورند، هیچ منبعی ننوشته است که قرص ضد بارداری کسی را برای ابد عقیم می کند.ممکن است بارداری را مدتی به تأخیر بیندازد، ولی عقیم و نابارور نمی کند.حتی بعضی خانمها که قرص مصرف می کنند، وقتی آن را قطع می کنند،دچار آمنوره (قطع پریود) می شوند.
توصیه می شود کسانی که قرص مصرف می کنند، قبل از پنج سال دوباره بازنگری کنند و با نظر پزشک معالج قرص را ادامه دهند.
برای رفع کیست ها ساده ترین و کم خرج ترین درمان همان قرص های ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند، بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرمهای مقاوم بدرمان را جدی بگیرد.ساده اندیشی هرگز در هیچ مسأله پزشکی مجاز نیست.
تمام زنان در مقاطعی از زندگی (بیشتر در سنین باروری) به کیست های تخمدان که بیشتر از نوع کیست های فولیکولار هستند مبتلا می شوند و خوشبختانه بیشتر این نوع کیست ها نیز به طور طبیعی درعرض۱ تا ۳ماه از بین می روند. اگرچه ممکن است این کیست ها پاره شوند، اما خوش خیم بوده و به ندرت باعث بروز علائم می شوند و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کنند. پزشکان معتقدند درمان ایده آل کیست های تخمدان به سن فرد، اندازه و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد و درصورت تشخیص به موقع با درمان دارویی رفع خواهندشد و به ندرت کار به جراحی می کشد.
درمان می تواند شامل معاینه ساده یا ارزیابی آزمون های خونی مانندCA-۱۲۵ باشد که به تشخیص پتانسیل ابتلا به سرطان کمک می کند.
در صورت ایجاد درد شدید، از بین نرفتن خود به خود یا مشکوک بودن تومور، می توان آن را با لاپاراسکوپی یا در صورت نیاز با لاپاراسکوپی باز خارج کرد. به مجرد خارج کردن کیست، تومور به یک پاتولوژیست ارجاع داده می شود تا به منظور تشخیص نهایی نوع کیست موجود، بافت را در زیر میکروسکوپ آزمایش کند.
خانمهایی که کیست تخمدان دارند و دارو مصرف می کنند،باید از حرکات ورزشی جهشی و کششی،دوومیدانی،شنا،یوگا و نظیر آن پرهیز کنند.در واقع هر کاری که فشار به لگن بیاورد ممنوع است.پس از دوره درمان هم که پزشک تعیین می کند،دوباره مراجعه کنند تا از درمان کامل خود مطلع شوند و در صورت جواب ندادن درمان و بهبود نیافتن،بررسی های آزمایشگاهی دقیق تر از آنها به عمل آید.
برای رفع کیست ها ساده ترین و کم خرج ترین درمان همان قرص های ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند، بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرمهای مقاوم بدرمان را جدی بگیرد.ساده اندیشی هرگز در هیچ مسأله پزشکی مجاز نیست.
چه کیستهایی را میتوان با داروی گیاهی درمان کرد؟
کیست تخمدان کوچکتر از ۸سانتی متر-کیست های ساده که در سونوگرافی مشخص میشود تا حدود زیادی زیر نظر متخصص طب سنتی قابل درمان هستند اما کیستهای بزرگتر از ۸سانت و حاوی خون (هموراژیک) و کیستهای حاوی سپتوم عرضی درمان سخت تری دارند و متخصص طب سنتی در این موارد با متخصص زنان برای لزوم جراحی مشورت می کند.
اغلب کیست تخمدان هیچ علائمی ندارند. ممکن است هیچ‌گاه متوجه نشوید که کیست دارید مگر اینکه به منظور انجام آزمایش لگن، پزشک خود را ملاقات کنید. کیست تخمدان در صورتی که دچار پیچش، خونریزی یا پارگی شوند ممکن است منجر به بروز برخی مشکلات شوند.
اگر هر کدام از علائم زیر را داشتید باید به پزشک مراجعه کنید چرا که این علائم ممکن است مربوط به تومور تخمدان نیز باشد
درد یا نفخ در ناحیه شکم
اشکال در دفع ادرار یا نیاز مکرر به دفع ادرار
درد مبهم در ناحیه کمر
درد در حین رابطه جنسی
قاعدگی دردناک و خونریزی غیر طبیعی
حالت تهوع یا استفراغ
از دست دادن اشتها یا احساس سیری سریع
کیست تخمدان
دلایل به وجود آمدن کیست تخمدان چیست
این کیست ها که یک بیماری بسیار شایع زنان هستند مربوط به سن خاصی نبوده اما با شروع سن باروری احتمال به وجود آمدن آنها بالا می رود و در سنین ۲۰ تا ۴۲ سالگی بیشتر دیده می شوند؛ دلیل اولیه پیدایش کیست تخمدان، اختلال در تخمک گذاری است که علت آن می تواند در خود تخمدان یا غیرتخمدانی باشد و در این موارد اغلب با درمان دارویی بیماری رفع می شود ولی با قطع شدن دارو مجددا عود می کند. دلیل دیگر، زیادی هورمون پرولاکتین- هورمون محرک تولید شیر در بدن- به علل مختلف است. کم کاری یا پرکاری تیروئید و سایر اختلالات هورمونی نیز می توانند باعث کیست تخمدانی شوند.
کیست هایی که جدار نازک و صاف دارند،ساده هستند و در داخل آنها مایع صاف بدون هیچ گونه نسج اضافی ملاحظه می شود اینها کیست های «فونکسیونل» یا عملکردی هستند و اکثراً خود به خود رفع می شوند،پس به درمان خاصی نیاز ندارد.ولی گاهی همین کیست ها،کمی بزرگتر شده و می توانند علایمی مثل درد در زیردل و اختلال در دوره ماهانه بیمار تولید کنند.گاهی هم لکه بینی در این بیماران دیده می شود که با استفاده از قرص های ضدبارداری به راحتی درمان می شوند و با یک سونوگرافی ساده هم تشخیص داده می شوند.
کیست تخمدان به دلایل متعددی ایجاد می شوند. شایع ترین نوع، کیست فولیکولار است که از رشد یک فولیکول نتیجه می شود. فولیکول یک کیسه پر از مایع طبیعی است که حاوی یک تخمک است. کیست های فولیکولار هنگامی که فولیکول در طی چرخه قاعدگی بیش از حد طبیعی رشد می کند و برای آزاد سازی تخمک باز نمی شود تشکیل می شود. معمولاً کیست های فولیکولار در طی چند روز تا چند ماه به خودی خود برطرف می شوند. کیست ها می توانند در اثر جراحت یا نشت عروق خونی کوچک به درون کیسه تخمک حاوی خون باشند (کیست های هموراژیک یا اندومتریوئید). گاه گاه بافت های تخمدان برای تشکیل بافت های دیگر بدن مانند مو یا دندان به صورت غیر طبیعی رشد می کنند. کیست هایی با این بافت های غیر طبیعی کیست های درموئید نامیده می شوند.
اگر زنی در دهه چهارم زندگی خود یا حتی جوان تر باشد و قاعدگی های منظم داشته باشد،، بیشتر توده های تخمدانی «کیست های تخمدانی عملکردی» خواهند بود که در حقیقت غیر طبیعی نیستند. این کیست ها با جریان تخمک گذاری که در چرخه قاعدگی رخ می دهد ارتباط دارند و معمولاً در طی چرخه قاعدگی بعدی خود به خود ناپدید می شوند.
بنابراین به خصوص در زنانی که در دهه دوم و سوم زندگی خود هستند این کیست تخمدان در چند چرخه قاعدگی بررسی می شوند تا مشخص شود آیا از بین رفته اند یا نه.
عوامل دیگری نیز وجود دارند که در کنار سن زن یا مصرف ضد بارداری های خوراکی به ارزیابی کیست تخمدان کمک می کنند. کیستی که در اولتراسوند شبیه یک کیسه ساده پر مایع به نظر می رسد، در مقابل کیستی با بافت سخت در داخل آن، به احتمال زیاد خوش خیم است. بنابراین اولتراسوند نیز در تشخیص این که تومور تخمدانی جدی است یا نه نقش دارد.
سرطان تخمدان در زنان جوان تر از ۴۰ سال نادر است. کیست های تخمدانی که پس از ۴۰ سالگی ایجاد می شوند نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطانی بودن را دارند، اگرچه بیشتر کیست های تخمدان حتی پس از ۴۰ سالگی خوش خیم هستند. آزمون خونی CA-۱۲۵ می تواند به عنوان مشخصه ای برای سرطان تخمدان به کار رود، اما غیر طبیعی بودن آن همیشه به معنی وجود سرطان نیست. اولاً بسیاری از بیماری های خوش خیم در زنان در سنین باروری می تواند سبب افزایش CA۱۲۵ شود، بنابراین CA-۱۲۵ یک آزمون اختصاصی به خصوص در زنان جوان نیست. عفونت های لگن، فیبروئید های رحم، بارداری، کیست های خوش خیم تخمدان (هموراژیک) و بیماری های کبد همگی بیماری هایی هستند که ممکن است در غیاب سرطان تخمدان سطح CA-۱۲۵ را افزایش دهند. ثانیاً حتی در صورت ابتلا زن به سرطان تخمدان، تمام این سرطان های تخمدان سبب افزایش سطح CA-۱۲۵ نمی شود. علاوه براین، سطوح CA-۱۲۵در زنان مبتلا به سرطان سینه، ریه و پانکراس نیز به صورت غیر طبیعی بالا می رود.
بیشتر کیست تخمدان در زنان در سنین باروری کیست های فولیکولار هستند که به طور طبیعی در عرض ۱ تا ۳ ماه از بین می روند. اگرچه ممکن است این کیست ها پاره شوند، به ندرت علائم ایجاد می کنند. این کیست ها خوش خیم هستند و مشکلاتی ایجاد نمی کنند. در زنانی که هیچ علائمی ندارند این کیست ها را می توان همزمان در طی آزمایش لگن تشخیص داد. تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیست های فولیکولار مبتلا می شوند.
در زنان در سنین باروری، معاینه کیست فولیکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگی انجام می شود زیرا در این گروه سنی این کیست ها شایع و سرطان تخمدان نادر است. گاهی اوقات کیست های تخمدانی در زنان غیر یائسه حاوی مقداری خون است که کیست های هموراژیک نامیده می شوند. کیست های هموراژیک به سرعت برطرف می شوند.
در ضمن تخمدانهای با کیست های متعدد (پلی کیستیک) نسبتاً خوش خیم هستند ولی درمان آنها در بیماران مختلف بر حسب شرایط بیمار نظیر وزن و اینکه ازدواج کرده یا نه و یا بچه می خواهد یا نمی خواهد کاملاً متفاوت است و به بررسی ها و آزمایشهای دقیق تر و مراجعه های متعدد به پزشک نیاز دارد.
در بیماری که کیست تخمدان دارد،اگر علایم غیرعادی رخ دهد ،مثلاً کیست پاره شود و یا دردهای شکمی و لگنی حاد و علایم خونریزی داخل شکمی پیدا شود،اکثراً نیاز به جراحی است.
در بعضی موارد هم ممکن است کیست دچار پیچ خوردگی شود و این پیچ خوردگی ادامه یافته منجر به تحریک صفاق درد شدید شکم شود.در این صورت نیز اگر علایم با جابجایی و استراحت تغییر نکند و درد و استفراغ ادامه پیدا کند،باید جراحی شود.
در حالتی که کیست خیلی بزرگ شود و یا آنکه پس از چند دوره درمان طبی به درمان جواب ندهد باید جراحی شود. معمولاً تخمدانهای با کیست های متعدد به جراحی نیاز ندارند ولی بیمار باید با دقت تحت نظر باشد و ممکن است سالها به درمان طبی نیاز داشته باشد که بر حسب شرایط سنی،وضعیت کیست ها و شرایط زناشویی و وزن بیمار،درمانها متفاوت خواهد بود.
پیشگیری و درمان کیست تخمدان:
پیشگیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده که افرادی که از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنند،کمتر دچار کیست تخمدان می شوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان کیست های تخمدان کمتر مشاهده می شود و اگر هم وجود داشته باشد در دوره بارداری و شیردهی خود به خود پس رفت پیدا می کند.معمولاً خانم هایی که دیر ازدواج می کنند و دیر حامله می شوند،بیشتر در معرض این کیست ها قرار می گیرند.اگر زنان دچاردردهای مبهم لگنی، لکه بینی و یا بی نظمی در عادت ماهانه شدند، باید با متخصص زنان مشورت کنند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت کیست،نوع آن مشخص شود و درمان به روش صحیح صورت گیرد.چون اکثر این کیست ها در صورت تشخیص بموقع با درمان دارویی رفع خواهند شد( استفاده از هورمون ها) و به ندرت کار به جراحی می کشد.
به منظور تعیین استراتژی درمانی برای کیست تخمدان از اولتراسوند استفاده می شود زیرا این روش می تواند به تشخیص این که این کیست، کیست ساده یا ترکیبی است کمک کند. کیست ساده که در بیماری های خوش خیم دیده می شود فقط حاوی مایع بوده و بافت جامد ندارند اما کیست ترکیبی بافت جامدی دارد که به پایش و احتمالاً جراحی نیاز دارد. به طور خلاصه درمان ایده آل کیست های تخمدان به سن زن، اندازه کیست (و تغییر اندازه) و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد.
در تخمدانهای پلی کیستیک با توجه به اینکه کاملاً وضع آندوکرینولوژی زن به هم می خورد و از تخمدانهای کیستیک و بدون تخمک گذاری هورمونهای مردانه ترشح می شود همچنین پرمویی (هیرسوتیسم) و اختلالات شدید دوره ماهانه دیده می شود (مثلاً هر شش ماه یا هر سه تا چهار ماه یکبار پریود می شوند)، در نتیجه با شرایط حاملگی دشوار روبه رو است و به کمک پزشک نیاز دارند.
اثر قرصهای ضدبارداری در عقیم کردن خانمها علمی نیست،مگر اینکه به مدت خیلی طولانی قرص بخورند، هیچ منبعی ننوشته است که قرص ضد بارداری کسی را برای ابد عقیم می کند.ممکن است بارداری را مدتی به تأخیر بیندازد، ولی عقیم و نابارور نمی کند.حتی بعضی خانمها که قرص مصرف می کنند، وقتی آن را قطع می کنند،دچار آمنوره (قطع پریود) می شوند.
توصیه می شود کسانی که قرص مصرف می کنند، قبل از پنج سال دوباره بازنگری کنند و با نظر پزشک معالج قرص را ادامه دهند.
برای رفع کیست ها ساده ترین و کم خرج ترین درمان همان قرص های ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند، بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرمهای مقاوم بدرمان را جدی بگیرد.ساده اندیشی هرگز در هیچ مسأله پزشکی مجاز نیست.
تمام زنان در مقاطعی از زندگی (بیشتر در سنین باروری) به کیست های تخمدان که بیشتر از نوع کیست های فولیکولار هستند مبتلا می شوند و خوشبختانه بیشتر این نوع کیست ها نیز به طور طبیعی درعرض۱ تا ۳ماه از بین می روند. اگرچه ممکن است این کیست ها پاره شوند، اما خوش خیم بوده و به ندرت باعث بروز علائم می شوند و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کنند. پزشکان معتقدند درمان ایده آل کیست های تخمدان به سن فرد، اندازه و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد و درصورت تشخیص به موقع با درمان دارویی رفع خواهندشد و به ندرت کار به جراحی می کشد.
درمان می تواند شامل معاینه ساده یا ارزیابی آزمون های خونی مانندCA-۱۲۵ باشد که به تشخیص پتانسیل ابتلا به سرطان کمک می کند.
در صورت ایجاد درد شدید، از بین نرفتن خود به خود یا مشکوک بودن تومور، می توان آن را با لاپاراسکوپی یا در صورت نیاز با لاپاراسکوپی باز خارج کرد. به مجرد خارج کردن کیست، تومور به یک پاتولوژیست ارجاع داده می شود تا به منظور تشخیص نهایی نوع کیست موجود، بافت را در زیر میکروسکوپ آزمایش کند.
خانمهایی که کیست تخمدان دارند و دارو مصرف می کنند،باید از حرکات ورزشی جهشی و کششی،دوومیدانی،شنا،یوگا و نظیر آن پرهیز کنند.در واقع هر کاری که فشار به لگن بیاورد ممنوع است.پس از دوره درمان هم که پزشک تعیین می کند،دوباره مراجعه کنند تا از درمان کامل خود مطلع شوند و در صورت جواب ندادن درمان و بهبود نیافتن،بررسی های آزمایشگاهی دقیق تر از آنها به عمل آید.
برای رفع کیست ها ساده ترین و کم خرج ترین درمان همان قرص های ضد بارداری است ولی بیمار نباید خودسرانه عمل کند، بلکه باید تحت نظر متخصص زنان باشد و فرمهای مقاوم بدرمان را جدی بگیرد.ساده اندیشی هرگز در هیچ مسأله پزشکی مجاز نیست.
چه کیستهایی را میتوان با داروی گیاهی درمان کرد؟
کیست تخمدان کوچکتر از ۸سانتی متر-کیست های ساده که در سونوگرافی مشخص میشود تا حدود زیادی زیر نظر متخصص طب سنتی قابل درمان هستند اما کیستهای بزرگتر از ۸سانت و حاوی خون (هموراژیک) و کیستهای حاوی سپتوم عرضی درمان سخت تری دارند و متخصص طب سنتی در این موارد با متخصص زنان برای لزوم جراحی مشورت می کند.
منبع:
نی نی عسل
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼