سرطان کلیه در کودکان، علائم تومور ویلمز

شاید نام تومور، آن هم توموری که در بچه‌ها شایع است، باعث ترس پدر و مادر‌ها شود. اما تومور ویلمز یکی از تومور‌های شایع کلیوی در بین کودکان است که در صورت تشخیص به‌موقع بسیار خوب به درمان پاسخ می‌دهد. به همین دلیل ما در گفتگو با دکتر سید محمد‌کاظم نوربخش، متخصص کودکان و نوزادان و فوق تخصص خون و انکولوژی کودکان، به راه‌های درمان این تومور پرداختیم.

دکتر نوربخش درباره مراحل درمان تومور ویلمز می‌گوید: مرحله اول درمان این تومور، جراحی است و جراح باید تا جایی که می‌شود تومور را بردارد که چیزی از آن در بدن کودک باقی نماند. این تومور به خوبی به رادیوتراپی جواب می‌دهد و مرحله سوم شیمی درمانی است. بنابر‌این مراحل درمان این تومور شامل جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی می‌شود.

این فوق تخصص خون و انکولوژی کودکان درباره مراحل درمان بیماری توضیح می‌دهد: به مراحل بیماری تومور ویلمز، استِیج گفته می‌شود و معمولا اگر تومور ویلمز در استِیج ۱ و ۲ باشد و آن را تشخیص دهند، درمان آن خیلی راحت انجام می‌شود. اما درمان بیماری در استِیج‌های بالاتر از ۳، ۴ و یا ۵ (زمانی که دو کلیه درگیر بیماری شده‌اند)، سخت‌تر است. معمولا پزشکان با پروتوکل‌های‌شیمی درمانی، درمان را آغاز می‌کنند. بیماری در استِیج ۱ و ۲ نیاز به رادیوتراپی ندارد اما در استِیج ۳، ۴ و ۵ رادیوتراپی یکی از مراحل درمانی است. همچنین بیماران باید دارو‌هایی را که برای‌شان تجویز می‌شود، مصرف کنند.

اگر تومور تشخیص داده نشود و یا در استِیج‌های بالا تشخیص داده شود، ۱۰۰ درصد می‌تواند به بافت‌ها و نواحی اطراف سرایت کرده و متاستاز دهد. به همین دلیل دکتر نوربخش می‌گوید: در صورتی که این تومور دیر تشخیص داده شود درمان آن دشوار می‌شود و حتی ممکن است صعب‌العلاج شود یا به درمان جواب ندهد. در مراحل اولیه درمان راحت‌تر است و امید به درمان و پزشک معالج هم در استِیج‌های پایین بهتر است. دوره بیماری بر اساس زمان تشخیص مشخص می‌شود و دوره درمان هم معمولا بر اساس استِیج بیماری متفاوت است. اما معمولا دوره درمان در استِیج‌های پایین حدود ۶ تا ۹ ماه و برای استِیج‌های بالا ۱ تا ۵/۱ سال طول می‌کشد.

امکان عود مجدد تومور در بیماران بهبود یافته وجود دارد اما احتمال آن در بچه‌هایی که قبلا به نوع پیشرفته تومور ویلمز و استِیج‌های بالای آن مبتلا بوده‌اند بیشتر است. گاهی عود بیماری حتی یک یا دو سال بعد از درمان بیماری دیده می‌‌شود و گاهی این اتفاق با متاستاز ریه خود را نشان می‌دهد. به همین دلیل قطع درمان بیماران،‌به منزله قطع ارتباط بین پزشک و بیمار نیست. معمولا پزشکان هر ماه به‌طور مرتب کودک را معاینه کرده و از او عکس ریه، سونوگرافی شکم، آزمایش ادرار و فشار خون می‌گیرند تا مطمئن شوند بیماری دوباره عود نکرده است. در صورت عود دوباره بیماری،‌درمان باید بلافاصله شروع شود.

دارو‌های شیمی درمانی و رادیوتراپی دارو‌های معمولی نیستند و عملکرد ساده‌ای ندارند به همین دلیل ممکن است عوارض داشته باشند. کودکان مبتلا به تومور ویلمز وقتی در سن پایین شیمی درمانی می‌شوند، بدن‌شان مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها می‌شود و ممکن است گلبول‌های سفید‌شان افت پیدا کند.

کودکان مبتلا به تومور ویلمز برای پیشگیری از عود مجدد بیماری باید بسیار مراقب باشند. به همین دلیل دکتر نوربخش توصیه می‌کند: کودکان مبتلا به این بیماری که بهبود یافته‌اند و یا در حال بهبود هستند،‌برای پیشگیری از عفونت‌ها نباید در مکان‌های شلوغ که ممکن است در معرض انواع بیماری‌های عفونی و ویروسی باشند، بمانند. همچنین آنها باید از محیط‌هایی که شانس انتقال بیماری بسیار زیاد است، دوری کنند. بنابر‌این اگر یکی از اعضای خانواده سابقه تومور ویلمز داشته، دیگران باید از نظر انتقال بیماری‌های دیگر به او بسیار مراقب باشند و مراعات کنند.

این کودکان به دلیل دارو‌هایی که مصرف می‌کنند سیستم ایمنی‌شان ضعیف است و بدن‌شان برای مبتلا شدن به انواع عفونت‌ها آمادگی دارد. به همین دلیل در مواقعی که کودک دچار عفونت و بیماری می‌شود، پزشک ناچار است در داروهای شیمی تاخیر ایجاد کرده و آنتی‌بیوتیک تجویز کند تا آن بیماری برطرف شود. گاهی ممکن است خونریزی پیش بیاید، میزان پلاکت‌ها کم شود یا عوارضی دیگر ظاهر شود. به هر حال متحصصان به خانواده‌ها درباره این اتفاقات هشدار می‌دهند. اما خوب است بدانید که تومور ویلمز بسیار خوب به درمان‌ها جواب می‌دهد به‌ویژه بیمارانی که در استِیج ۱ و ۲ قرار دارند. هرچه استِیج بیماری پایین‌تر باشد درمان آن آسان‌تر است اما به‌هر حال هیچ‌وقت نباید نا‌امید شد.