تربیت صحیح کودک، ویژه پدران دور از خانه!

حضور موثر و مفید والدین هم پدر و هم مادر در رشد و تربیت کودک نقش مهمی ایفا می‌کند. روند رشد روانی و شکل‌گیری شخصیت کودک در ۵ سال نخست زندگی او از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که باعث می‌شود حضور والدین و ایفای نقش آنها نیز اهمیتی دو چندان پیدا کند. در ادامه می‌خواهیم راهکارهایی برای پدرانی که فرصت‌ کم‌تری برای حضور نزد فرزندان‌شان دارند و در پی جبران آن هستند، ارائه دهیم. محمد رضابیگی، روانشناس بالینی این موارد را برای ما شرح می‌دهد؛

۱. والدین آگاه‌تری باشید
اگر شما روند طبیعی و سیر معمول را بدون رویارویی با مشکل یا کمبودی طی کنید شاید هیچ‌گاه نیاز به دانستن برخی اطلاعات را در خود احساس نکنید. به این معنا که گاهی نیازها موتور محرکه افراد برای جلورفتن، دانستن و کشف هستند. بگذارید برای‌تان مثالی بزنم؛ به عنوان نمونه اگر شما از تناسب اندام برخوردار باشید و دچار چاقی یا لاغری نباشید، شاید هرگز درصدد دانستن برخی اطلاعات در مورد غذاها و خوراکی‌ها برنیایید. اما وقتی با چاقی یا لاغری کلنجار می‌روید مطالعه در مورد کالری غذاها، تاثیر آنها روی متابولیسم و چربی‌سوزی و... اهمیت پیدا می‌کند و شما نیز سعی می‌کنید تا در این زمینه آگاهی لازم را کسب کنید تا بهتر و راحت‌تر بر این مشکل فائق آیید.

عدم حضور والدین در کنار کودک و تاثیر منفی که این موضوع می‌تواند در شکل‌گیری رفتارها و شخصیت کودک شما داشته باشد نیز مانند این مثال است، مشکل یا کمبودی که دریافت اطلاعات بیشتر و وسیع‌تر می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با آن مقابله کنید. بنابراین شما نسبت به والدین دیگر نیاز به مطالعه و آگاهی بیشتر و همچنین توجهی دو چندان به کودک خود دارید. باید به جایگاه کودک خود در خانه، اتفاقاتی که برای او رخ می‌هد وعلائمی که از خود نشان می‌دهد توجه کنید. اگر کودک شما رفتاری از خود نشان می‌دهد که متفاوت از کودکان دیگر است و به عنوان مثال گوشه‌گیر، پرخاشگر یا وسواسی شده است و عکس‌العمل‌های نامتعارفی از خود نشان می‌دهد، ابتدا به دانسته‌های خود و علاوه بر آن به روانشناس برای برطرف کردن آن مراجعه کنید. به این ترتیب شما به عنوان والد کودک می‌توانید حضور علمی‌تر و آگاهانه‌تری داشته باشید.

2. ابتدا جایگاه خود را بشناسید
برای اینکه بتوانید نقش خود را برای فرزندان خود بهتر ایفا کنید و مدتی که در خانه و چهارچوب خانواده حضور دارید، تاثیر خوبی در فرزندان خود به جا بگذارید باید ابتدا پدرومادر خودشان نقش و جایگاه تثبیت‌شده‌ای داشته باشند. به عنوان نمونه جایگاه پدر در خانه آن آن چیزی باشد که برای یک پدر متصور هستیم. یعنی وظایف و تعریفی که از پدر وجود دارد و نحوه تعامل او با فرزندان و شیوه برخوردی که باید داشته باشد. همچنین حضور او در خانه تعریف شده باشد و فرزندان بدانند که چه فعالیت‌هایی را می‌توانند با پدر خود انجام دهند و در نهایت تحکم پدر و جایگاهی که به عنوان سرپرست خانواده دارد نیز از سوی اعضای خانواده مورد توجه باشد.

اگر ارتباط والدین با یکدیگر دچار مشکل باشد، نقش‌ها و وظایف سر جای خود نباشد و هر کس در خانه جایگاه خود را نشناسد یا روابط عاطفی والدین مخدوش باشد؛ هر یک از این‌ها می‌تواند روی جایگاه فرزند شما در خانه و شکل‌گیری شخصیت او تاثیر منفی به جا بگذارد.

3. نقش خود را بدون سانسور بازی کنید!
یکی از مهم‌ترین تاثیرات حضور والدین، هر دو با هم، درکنار فرزندان تاثیری است که ارتباط میان این دو می‌تواند در کودک داشته باشد. بخشی از رشد جنسی و آگاهی‌های کودکان از این مسائل مرهون مشاهده روابط والدین آنهاست. به عنوان مثال در رشد جنسی، کودک مراحل مختلفی را طی می‌کند که در دوره‌ای از آن والد جنس مخالف برای او تبدیل به معشوقی می‌شود که برای داشتن توجه و محبت او با والد هم‌جنس خود رقابت می‌کند. به عنوان مثال، دختران در برهه‌ای تبدیل به رقیبی برای مادر خود می‌شوند و سعی می‌کنند تمام عشق پدرشان را معطوف به خود کنند (و برعکس همین شرایط را در مورد پسربچه‌ها تصور کنید). در این شرایط عدم حضور پدر در خانه باعث می‌شود کودک رشد جنسی کاملی نداشته باشد و در آینده در زندگی زناشویی خود به مشکلاتی برخورد کند.

متاسفانه موارد زیادی از مشکلات مختلف جنسی امروزه در میان مراجعان به روانشناس وجود دارد که بخشی از این مشکلات به دلیل عدم حضور پدر و روابط سانسورشده والدین با یکدیگر است. خوب است که والدین در حضور کودک یکدیگر را ببوسند و به هم عشق بورزند و حتی روابط جنسی خود را نیز در برابر کودک کتمان نکنند. توصیه می‌شود که حتی پنهان کردن این رابطه نیز به صورتی آشکار باشد! یعنی شیوه‌ای را به کار نبرند که کودک هیچ چیز از این ارتباط خصوصی را متوجه نشود چون بچه‌ها نیاز دارند نخستین آموزش‌های جنسی را در محیط خانواده و با الگوی پدرومادرشان بیاموزند.