مادر پس از زایمان، چند پرسش زنانه
دوران پس از زایمان نیز مانند دوران بارداری دوره‌ای پر از التهاب و تجربه‌های نو است.
دوران پس از زایمان نیز مانند دوران بارداری دوره‌ای پر از التهاب و تجربه‌های نو است. خانم‌ها معمولا دغدغه‌های فکری و سوال‌های زیادی در رابطه با این دوره در ذهن دارند اما گاهی به دلیل گرفتاری و رسیدگی به فرزند فرصت پرسیدن آن را پیدا نمی‌کنند و حتی نمی‌دانند مشکلی که با آن برخورد کرده‌اند طبیعی است یا نه. در این مطلب به برخی سوال‌های رایج خانم‌ها مثل اینکه چرا شکمم بعد از زایمان جمع نشده است یا چرا هنوز دچار انقباض‌های رحمی می‌شوم، پاسخ داده‌ایم.
۱. چرا هنوز دچار انقباض رحم هستم؟
خانم‌ها فکر می‌کنند انقباض‌های رحمی مربوط به اواخر بارداری و زایمان است و از بروز آن بعد از زایمان تعجب می‌کنند. مادربزرگ‌ها می‌گفتند بعد از زایمان رحم در غم از دست دادن مونس خود به دنبال او می‌گردد و عامل این انقباض‌ها همین جست‌وجوهاست اما در حقیقت دلیل انقباض‌های رحمی دفع سریع‌تر جفت و کمک به کاهش خونریزی است. بعد از زایمان، مدتی طول می‌کشد تا رحم به اندازه طبیعی خودبازگردد. به دلیل ترشح هورمون اوکسی‌توسین انقباض‌ها 2 تا 4 روز بعد از زایمان ادامه دارد و این موضوع معمولا برای خانمی که تازه زایمان کرده و شیر می‌دهد دردناک است. ممکن است اگر درد زیادی داشته باشید پزشک برای شما استامینوفن یا داروهای ضدالتهاب تجویز کند.
چه باید کرد؟ به بدنتان استراحت دهید و تا جای ممکن دراز بکشید. تا چند روز پس از زایمان رحم پر از لخته‌های خونی و سنگین است به همین دلیل هنوز احساس سنگینی می‌کنید. فکر می‌کنید چرا قدیمی‌ها تا چند هفته بعد از زایمان در رختخواب می‌ماندند؟
2. چرا بخیه‌های اپیزیوتومی (برشی که در زایمان طبیعی داده می شود) من بسیار حساس و دردناک است؟
این موضوع طبیعی است و تا یکی، دو هفته بعد از زایمان ادامه خواهد داشت. در حقیقت این درد مربوط به کل بافت تناسلی است که متورم و خون‌مرده شده است. اگر خیلی ناراحت هستید، می‌توانید از بالشتک‌های مخصوص استفاده کنید. البته مراقب باشید زیرا گاهی خود این بالشتک‌ها باعث کشیده شدن بیشتر جراحت و درد شدیدتر می‌شوند.
چه باید کرد؟ دو پایتان را زیرتان جمع کنید و بنشینید اما اگر همچنان احساس ناراحتی می‌کنید تنها یک پا را جمع کنید. بعد از هر بار دستشویی رفتن داخل تشتی آب ولرم و بتادین بریزید و چند دقیقه‌ای داخل آن بنشینید. برای خشک کردن ناحیه بخیه‌خورده از سشوار استفاده کنید تا بخیه‌ها سریع‌تر خشک شوند و بیفتند. اگر این ناحیه بیش از حد قرمز است، حتما با یک متخصص زنان مشورت کنید.
۳. چرا بعد از سزارین درد شکم دارم؟
اگر زایمان دوم یا سوم شماست، به‌طور حتم دلیل آن انقباض‌های شدید رحمی است که به خصوص بعد از سزارین دردناک‌تر هم است و 3 تا 4 روز ادامه خواهد داشت اما اگر چند روز اول را پشت‌سر گذاشته‌اید و هنوز درد دارید، ممکن است علت آن متفاوت باشد. مثلا شاید نفخ یا یبوست دارید.
چه باید کرد؟ موادغذایی نفاخ را از برنامه‌غذایی‌تان حذف و از موادغذایی یا داروهای رونده بیشتر استفاده کنید. شاید رحم از حد طبیعی پایین‌تر افتاده است که در این صورت توصیه ما به شما بعد از اتمام هر وعده شیردهی مصرف استامینوفن است. برخی تمرین‌های تنفسی به بازگشت سریع‌تر رحم به مکان طبیعی خود کمک می‌کند. اگر بعد از 3-2 هفته هنوز درد داشتید با پزشکتان مشورت کنید.
4. چرا خونریزی شدیدی دارم؟
این موضوع طبیعی است و حدود ۳ هفته ادامه خواهد داشت. طی ۴۸ ساعت اول خونریزی شدیدتر از حالت عادی و رنگ خون روشن است. به مرور میزان آن کمتر و رنگ خون قرمز قهوه‌ای خواهد شد.
چه باید کرد؟ در ۳ روز اول پس از زایمان به دلیل شدید بودن خونریزی نوارهای بهداشتی پهن و ضخیم و شورت‌های یکبار مصرف استفاده کنید. هرگز شورت یا شلوار تنگ نپوشید زیرا رحم را به پایین فشار می‌دهد و این موضوع می‌تواند مشکل‌ساز شود.
۵. چرا بعد از زایمان دچار بواسیر شده‌ام؟
20 درصد زنان بعد از زایمان به‌خصوص 6 هفته نخست دچار همورویید (بواسیر) می‌شوند.
چه باید کرد؟ اگر قسمت پایینی روده و مقعد دردناک است و خونریزی دارید، حتما با پزشکتان تماس بگیرید. برای تسکین دردتان می‌توانید از توصیه‌های ذکر شده در مورد هفتم استفاده کنید.
6. چرا بعد از زایمان هنوز شکمم بزرگ است؟
این موضوع کاملا طبیعی است. ماهیچه‌های زیر شکمی هنوز درست کار نمی‌کنند، رحم سنگین و افتاده شده و دچار اضافه وزن دوران بارداری هستید. چند هفته زمان لازم است تا رحم به جای اولش بازگردد.
چه باید کرد؟ به کمر بخوابید، زانوهایتان را خم کنید و زیر سرتان بالشی بگذارید به طوری که چانه به سینه بچسبد. آرام و عمیق نفس بکشید. این تمرین را ۳ تا ۴ بار در روز تکرار کنید. از گن‌های مخصوص هم می‌توانید استفاده کنید.
۷. چرا بعد از زایمان یبوست گرفته‌ام؟
دلیل این موضوع ترشح هورمون پروژسترون است. پروژسترون باعث کاهش اجابت مزاج در طول بارداری می‌شود و اثر آن تا چند هفته بعد از زایمان باقی می‌ماند. از طرفی رحم روده‌ها را تحت‌فشار قرار داده و آنها هنوز به حالت اولیه خود برنگشته‌اند. اگر سزارین کرده باشید، داروهای بیهوشی و بی‌حسی نیز می‌توانند یبوست را شدیدتر کنند. نکته دیگر اینکه بعد از زایمان به دلیل درد و ترس از پاره شدن بخیه‌ها معمولا اجابت مزاج را به تاخیر می‌اندازیم و همین موضوع باعث تشدید یبوست می‌شود.
چه باید کرد؟ میزان آب و فیبر مصرفی‌تان را افزایش دهید. حجم وسیعی از آب دریافتی صرف تولید شیر می‌شود. میوه ها، سبزی‌ها و غلات کامل را به برنامه‌غذایی‌تان اضافه کنید.
8. چرا کمردرد دارم؟
اضافه وزن بعد از بارداری و کشش‌های هنگام زایمان عامل این دردهاست. کمردرد شما به مرور و با استراحت بهتر می‌شود به شرطی که خودتان آن را شدت نبخشید.
چه باید کرد؟ فرزندتان را درست در آغوش بگیرید و در وضعیت صحیح به او شیر دهید. موقع نشستن حتما از زیرپایی استفاده کنید.
۹. چرا سوزش ادرار دارم؟
سوزش، درد در ناحیه زیر شکم و تمایل به ادرار مکرر از جمله علایم عفونت ادراری است. احتمال بروز عفونت ادراری بعد از زایمان بسیار بالاست. از یک سو در دوران بارداری مثانه پایین آمده و چون کامل خالی نمی‌شود احتمال تجمع باکتری‌ها در آن بالاست و از سوی دیگر اگر طی زایمان به شما سوند وصل شده باشد، ممکن است دچار عفونت شده باشید.
چه باید کرد؟ بیشتر آب بنوشید و اگر مشکلتان زود رفع نشد، از پزشکتان کمک بگیرید.
۱. چرا هنوز دچار انقباض رحم هستم؟
خانم‌ها فکر می‌کنند انقباض‌های رحمی مربوط به اواخر بارداری و زایمان است و از بروز آن بعد از زایمان تعجب می‌کنند. مادربزرگ‌ها می‌گفتند بعد از زایمان رحم در غم از دست دادن مونس خود به دنبال او می‌گردد و عامل این انقباض‌ها همین جست‌وجوهاست اما در حقیقت دلیل انقباض‌های رحمی دفع سریع‌تر جفت و کمک به کاهش خونریزی است. بعد از زایمان، مدتی طول می‌کشد تا رحم به اندازه طبیعی خودبازگردد. به دلیل ترشح هورمون اوکسی‌توسین انقباض‌ها 2 تا 4 روز بعد از زایمان ادامه دارد و این موضوع معمولا برای خانمی که تازه زایمان کرده و شیر می‌دهد دردناک است. ممکن است اگر درد زیادی داشته باشید پزشک برای شما استامینوفن یا داروهای ضدالتهاب تجویز کند.
چه باید کرد؟ به بدنتان استراحت دهید و تا جای ممکن دراز بکشید. تا چند روز پس از زایمان رحم پر از لخته‌های خونی و سنگین است به همین دلیل هنوز احساس سنگینی می‌کنید. فکر می‌کنید چرا قدیمی‌ها تا چند هفته بعد از زایمان در رختخواب می‌ماندند؟
2. چرا بخیه‌های اپیزیوتومی (برشی که در زایمان طبیعی داده می شود) من بسیار حساس و دردناک است؟
این موضوع طبیعی است و تا یکی، دو هفته بعد از زایمان ادامه خواهد داشت. در حقیقت این درد مربوط به کل بافت تناسلی است که متورم و خون‌مرده شده است. اگر خیلی ناراحت هستید، می‌توانید از بالشتک‌های مخصوص استفاده کنید. البته مراقب باشید زیرا گاهی خود این بالشتک‌ها باعث کشیده شدن بیشتر جراحت و درد شدیدتر می‌شوند.
چه باید کرد؟ دو پایتان را زیرتان جمع کنید و بنشینید اما اگر همچنان احساس ناراحتی می‌کنید تنها یک پا را جمع کنید. بعد از هر بار دستشویی رفتن داخل تشتی آب ولرم و بتادین بریزید و چند دقیقه‌ای داخل آن بنشینید. برای خشک کردن ناحیه بخیه‌خورده از سشوار استفاده کنید تا بخیه‌ها سریع‌تر خشک شوند و بیفتند. اگر این ناحیه بیش از حد قرمز است، حتما با یک متخصص زنان مشورت کنید.
۳. چرا بعد از سزارین درد شکم دارم؟
اگر زایمان دوم یا سوم شماست، به‌طور حتم دلیل آن انقباض‌های شدید رحمی است که به خصوص بعد از سزارین دردناک‌تر هم است و 3 تا 4 روز ادامه خواهد داشت اما اگر چند روز اول را پشت‌سر گذاشته‌اید و هنوز درد دارید، ممکن است علت آن متفاوت باشد. مثلا شاید نفخ یا یبوست دارید.
چه باید کرد؟ موادغذایی نفاخ را از برنامه‌غذایی‌تان حذف و از موادغذایی یا داروهای رونده بیشتر استفاده کنید. شاید رحم از حد طبیعی پایین‌تر افتاده است که در این صورت توصیه ما به شما بعد از اتمام هر وعده شیردهی مصرف استامینوفن است. برخی تمرین‌های تنفسی به بازگشت سریع‌تر رحم به مکان طبیعی خود کمک می‌کند. اگر بعد از 3-2 هفته هنوز درد داشتید با پزشکتان مشورت کنید.
4. چرا خونریزی شدیدی دارم؟
این موضوع طبیعی است و حدود ۳ هفته ادامه خواهد داشت. طی ۴۸ ساعت اول خونریزی شدیدتر از حالت عادی و رنگ خون روشن است. به مرور میزان آن کمتر و رنگ خون قرمز قهوه‌ای خواهد شد.
چه باید کرد؟ در ۳ روز اول پس از زایمان به دلیل شدید بودن خونریزی نوارهای بهداشتی پهن و ضخیم و شورت‌های یکبار مصرف استفاده کنید. هرگز شورت یا شلوار تنگ نپوشید زیرا رحم را به پایین فشار می‌دهد و این موضوع می‌تواند مشکل‌ساز شود.
۵. چرا بعد از زایمان دچار بواسیر شده‌ام؟
20 درصد زنان بعد از زایمان به‌خصوص 6 هفته نخست دچار همورویید (بواسیر) می‌شوند.
چه باید کرد؟ اگر قسمت پایینی روده و مقعد دردناک است و خونریزی دارید، حتما با پزشکتان تماس بگیرید. برای تسکین دردتان می‌توانید از توصیه‌های ذکر شده در مورد هفتم استفاده کنید.
6. چرا بعد از زایمان هنوز شکمم بزرگ است؟
این موضوع کاملا طبیعی است. ماهیچه‌های زیر شکمی هنوز درست کار نمی‌کنند، رحم سنگین و افتاده شده و دچار اضافه وزن دوران بارداری هستید. چند هفته زمان لازم است تا رحم به جای اولش بازگردد.
چه باید کرد؟ به کمر بخوابید، زانوهایتان را خم کنید و زیر سرتان بالشی بگذارید به طوری که چانه به سینه بچسبد. آرام و عمیق نفس بکشید. این تمرین را ۳ تا ۴ بار در روز تکرار کنید. از گن‌های مخصوص هم می‌توانید استفاده کنید.
۷. چرا بعد از زایمان یبوست گرفته‌ام؟
دلیل این موضوع ترشح هورمون پروژسترون است. پروژسترون باعث کاهش اجابت مزاج در طول بارداری می‌شود و اثر آن تا چند هفته بعد از زایمان باقی می‌ماند. از طرفی رحم روده‌ها را تحت‌فشار قرار داده و آنها هنوز به حالت اولیه خود برنگشته‌اند. اگر سزارین کرده باشید، داروهای بیهوشی و بی‌حسی نیز می‌توانند یبوست را شدیدتر کنند. نکته دیگر اینکه بعد از زایمان به دلیل درد و ترس از پاره شدن بخیه‌ها معمولا اجابت مزاج را به تاخیر می‌اندازیم و همین موضوع باعث تشدید یبوست می‌شود.
چه باید کرد؟ میزان آب و فیبر مصرفی‌تان را افزایش دهید. حجم وسیعی از آب دریافتی صرف تولید شیر می‌شود. میوه ها، سبزی‌ها و غلات کامل را به برنامه‌غذایی‌تان اضافه کنید.
8. چرا کمردرد دارم؟
اضافه وزن بعد از بارداری و کشش‌های هنگام زایمان عامل این دردهاست. کمردرد شما به مرور و با استراحت بهتر می‌شود به شرطی که خودتان آن را شدت نبخشید.
چه باید کرد؟ فرزندتان را درست در آغوش بگیرید و در وضعیت صحیح به او شیر دهید. موقع نشستن حتما از زیرپایی استفاده کنید.
۹. چرا سوزش ادرار دارم؟
سوزش، درد در ناحیه زیر شکم و تمایل به ادرار مکرر از جمله علایم عفونت ادراری است. احتمال بروز عفونت ادراری بعد از زایمان بسیار بالاست. از یک سو در دوران بارداری مثانه پایین آمده و چون کامل خالی نمی‌شود احتمال تجمع باکتری‌ها در آن بالاست و از سوی دیگر اگر طی زایمان به شما سوند وصل شده باشد، ممکن است دچار عفونت شده باشید.
چه باید کرد؟ بیشتر آب بنوشید و اگر مشکلتان زود رفع نشد، از پزشکتان کمک بگیرید.
منبع:
هفته نامه سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼