علل بی اختیاری مدفوع در کودکان، بخوانید

اختلالات دفع در کودکانی رخ می دهند که برای رفتن به دستشویی مشکل دارند. هم برای دفع مدفوع و هم برای ادرار. اگر چه برای کودکان کم سن و سال از دست دادن گاه به گاه کنترل ادرار غیر عادی نمی باشد، ولی ممکن است اگر این رفتار به صورت مکرر برای مدت طولانی تر از سه ماه به خصوص در کودکان کمتراز ۵ سال اتفاق بیفتد، مشکل زمینه ای وجود داشته باشد.

دو نوع اختلال دفع وجود دارد

بی اختیاری دفع و بی اختیاری ادرار

بی اختیاری دفع

مکرر مدفوع در مکان هایی غیر از توالت است مثلا در لباس زیر و یا روی زمین. این رفتار ممکن است عمدا یا غیر عمدی انجام شود.

بی اختیاری ادرار

دفع مکرر ادرار در جاهایی غیر از توالت است. بی اختیاری ادرار ممکن است در شب اتفاق بیفتد که متداول ترین نوع اختلال دفع است. همانند اختلال بی اختیاری دفع این رفتار ممکن است عمدا و یا غیر عمدی انجام شود.

علائم بی اختیاری دفع کدامند؟

علاوه بر دفع در مکان های نامناسب، کودک با اختلال دفع ممکن است علائم دیگری هم داشته باشد از جمله

- از دست دادن اشتها

- درد شکم

- مدفوع شل

- خاراندن یا مالیدن ناحیه مقعد به خاطر ناراحتی از مدفوع است.

- کاهش علاقه به فعالیت فیزیکی

- انزوا از دوستان و خانواده

- رفتار خاص همراه با حرکات روده ای

چه چیزی باعث اختلال دفع می شود؟

متداول ترین علت اختلال دفع یبوست مزمن و عدم توانایی دفع مدفوع از روده است. این امر ممکن است به چندین دلیل از جمله استرس، عدم نوشیدن آب کافی، و درد ایجاد شده توسط زخم داخل یا نزدیک مقعد اتفاق بیفتد.زمانی که کودک یبوست دارد، مقدار زیاد مدفوع وجود دارد که مقعد را می کشد. این کشش پایانه های عصبی در مقعد را بی حس می کند و کودک ممکن است احساس نیاز به رفتن به دستشویی نداشته باشد و یا متوجه نشود که مدفوع خارج شده است. توده ی مدفوع می تواند متراکم شود بیش از حد بزرگ یا سفت شود به صورتی که بدون درد خارج نشود. نهایتا، عضلاتی که مدفوع را در مقعد نگه می دارند، دیگر نمی توانند آن را عقب نگه دارند. اگر چه توده سخت بزرگ مدفوعی نمی تواند عبور کند، مدفوع مایع یا شل ممکن است از دور توده متراکم شده نشت کند و به لباس کودک مالیده شود.

فاکتورهایی که می تواند به یبوست دامن بزنند ، عبارتند از

- رژیم غذایی با فیبر کم

- کمبود ورزش

- ترس یا عدم تمایل به استفاده از دستشویی های نا آشنا مثل دستشویی های محیط عمومی

- عدم صرف زمان برای استفاده از دستشویی

- تغییرات در شرایط معمول دستشویی برای مثال زنگ های دستشویی برنامه ریزی شده در مدرسه

- علت احتمالی دیگر، اختلال دفع مشکل فیزیکی مرتبط با توانایی روده ای برای به حرکت درآوردن مدفوع است. کودک ممکن است به خاطر ترس یا خستگی مرتبط با آموزش توالت دچار اختلال دفع شود. رویدادهای پر استرس در زندگی کودک مثل بیماری خانواده یا به دنیا آمدن خواهر یا برادر کوچک ممکن است به این اختلال دامن بزند. در برخی موارد، کودک فقط نمی خواهد به دستشویی برود.

اختلال دفع در چه حدی متداول است؟

اختلال دفع نسبتا متداول است، اگر چه در بسیاری از موارد به خاطر خجالت کودک و یا خانواده گزارش نمی شود. تخمین زده می شود که از ۱٫۵ تا ۱۰% کودکان اختلال دفع دارند. این حالت در پسران متداول تر از دختران است.

چطور اختلال دفع تشخیص داده می شود؟

اگر علائم اختلال دفع وجود داشته باشد، پزشک ارزیابی را با گرفتن تاریخچه کامل پزشکی و ارزیابی فیزیکی شروع می کند. پزشک ممکن است از تست های معین مثل اشعه ایکس استفاده کند تا علل احتمالی دیگر یبوست را مشخص کند مثلا اختلال روده ها. اگر هیچ اختلال فیزیکی یافت نشود، پزشک تشخیص را بر اساس علائم کودک و عادات اخیر دفعی می گذارد.

چطور اختلال دفع درمان می شود؟

هدف از درمان اختلال دفع، پیشگیری از یبوست و تشویق عادات خوب دفعی است. آموزش کودک و خانواده درباره ی این اختلال، بخش مهم دیگری از درمان را تشکیل می دهد.

درمان اغلب با حذف تمام مدفوع هایی که در کولون ( که روده بزرگ هم نامیده می شود) متراکم شده، شروع می شود. مرحله ی بعد تلاش برای نرم و آسان نگه داشتن حرکات روده ای کودک است. در بیشتر موارد این امر می تواند با تغییر رژیم غذایی کودک، رفتن مرتب به دستشویی و تقویت یا پاداش دادن به تغییرات مثبت در عادات دستشویی انجام شود. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است استفاده از مسهل را برای کمک به کاهش یبوست پیشنهاد کند. روان درمانی ممکن است برای کمک به سازگاری کودک با احساس شرم، گناه یا از دست دادن عزت نفس مرتبط با اختلال استفاده شود.

چه مشکلات دیگری با اختلال دفع مرتبط هستند؟

کودک مبتلا به اختلال دفع در خطر مشکلات عاطفی و اجتماعی مرتبط با این مشکل قرار دارد. آن ها ممکن است مشکلات عزت نفس پیدا کنند، افسرده شوند، یا عملکرد ضعیفی در مدرسه داشته باشند و تمایلی به برقراری ارتباط اجتماعی با کودکان دیگر نداشته باشند از جمله تمایل برای رفتن به مهمانی یا شرکت در رویدادهایی که نیازمند این است که آن ها شب ها در آن جا بمانند. شوخی با دوستان و توهین توسط اعضای خانواده می تواند به مشکلات عزت نفس کودک بیفزاید و به انزاوی اجتماعی دامن بزند. اگر کودک عادات خوب دفعی نداشته باشد، ممکن است از یبوست مزمن رنج ببرد.

چشم انداز برای اختلال دفع چیست؟

اختلال دفع کم کم با افزایش سن کودک بهتر می شود، اگر چه این مشکل می تواند برای سال های مجدد عود کند و برطرف شود. بهترین نتایج زمانی اتفاق می افتد که تمام مسائل آموزشِی، رفتاری و عاطفی بررسی شوند. کودک ممکن است هنوز هم گاه به گاه مشکل بی اختیاری داشته باشد تا زمانی که تون و کنترل عضلانی حرکات روده ای خود به دست بیاورد.

آیا می تواند از اختلال دفع پیشگیری کرد؟

اگر چه پیشگیری از اختلال دفع ممکن است غیر ممکن باشد، ولی به نظر می رسد که درمان هر چه سریع تر علائم به کاهش ناامیدی و ناراحتی و نیز دلالت های مثبت مرتبط با اختلال کمک کند. به علاوه، مثبت بودن و صبور بودن طی آموزش توالت کودک، می تواند به پیشگیری از هر ترس و یا احساس منفی درباره ی استفاده از توالت کمک کند.

توجه به نکات زیر در کنترل مدفوع

به طـور مرتب و منظم، ۲۰ دقیقه پس از صرف هر وعده غذا، کودک به مدت ۱۰ دقیقه روی دستشویـی بنشیند تا حرکات رود‌ه‌ای او افزایش یابد.

از تشویق، پاداش و جایزه‌های ویژه برای دفع مناسب مدفوع کودک استفاده کنیم.

از روش های تنبیه مناسب استفاده‌ کنیم و به روش های نامناسبی چون تنبیه بدنی، سرزنــش، تحقیر، شماتت و مقایسه کودک با دیگران متوسل نشویم.

این مشکل در چه سنی بهبود می یابد؟

اوج بهبودی برای پسران در سن ۶ سالگی و برای دختران در سن ۸ سالگی می‌باشد. از این سنین به بعد، کاهش تدریجی بیماری وجود دارد.

در سن ۱۶ سالگی، بیماری در هر دو جنس به طور کامل ناپدید می‌شود.

آموزش آداب اجابت مزاج

یکی از روش های نادرست، خشم گرفتن بر کودک به دلیل اجابت مزاج نکردن بر روی لگن خودش یا کثیف کردن اتفاقی در خارج از لگن می باشد.هنگامی که کودک از نشستن روی لگن امتناع می کند، اجازه دهید از جایش برخیزد و پس از صرف غذا برود.اگر امتناع ادامه دارد، آموزش را حداقل برای چند هفته به تعویق اندازید.از نبرد قدرت بپرهیزید. چون نتیجه آن می تواند احتباس مدفوع، یبوست مزمن، بی اختیاری مدفوع و یا افزایش تنش روابط بین والدین و کودک باشد.یک راه آموزش موفقیت آمیز آن است که کودک اجابت مزاج د رمحل مناسب را نشانه فضیلت و تربیت خود تلقی کند.سنی که در آن آموزش، احتمال موفقیت دارد، براساس ویژگی های کودک متفاوت است و شامل قابل پیش بینی بودن برنامه دفعی کودک، توانایی کودک در پیش بینی عمل دفع و درک مراحل اجابت مزاج و انگیزه کودک برای آموزش آداب اجابت مزاج است.

برای بسیاری از بچه ها مشکل است که هنگامی که روی لگن نشسته اند، خود را به اندازه کافی شل کنند تا ادرار یا مدفوع جریان پیدا کند. سرگرم کردن و مشغول کردن فکر بچه با خواندن کتاب و قصه و….. به او کمک خواهد کرد تا خود را شل کند.در ضمن ، رژیم غذایی و ورزش اهمیت زیادی در نرم و منظم کردن مدفوع دارد. همچنین غذاهای غنی از فیبر بالا را به خود کودکتان بدهید و راههای دیگری برای ترکیب کردن این غذاها با غذای کودکتان اتخاذ نمایید به گونه ای که خوردن خوراکی با فیبر بالا که برای درمان بی اختیاری مدفوع لازم است کاری عادی گردد.

بیسکویت و یا کلوچه سبوس دار برای کودک تهیه کنید.

خوراک لوبیا (از جمله لوبیا رشتی) درست کرده و پس از اضافه کردن آبلیمو و مقداری روغن زیتون و ادویه همراه و یا بدون سالاد به کودکتان بدهید.خورشت کدو و یا بادمجان درست کنید.حلیم بادمجان درست کرده و مقدار زیادی عدس آب‌پز نیز به آن اضافه کنید·به کودک کِشته آلو و یا کِشته زردآلو بدهید.کودک را به خوردن سالاد تشویق کنید. سالاد می‌تواند حاوی هویج خرد شده، خیار، کاهو، گوجه فرنگی، گل کلم یا کلم به همراه سس لذیذ باشد.علاوه بر اینکه مطمئن می شوید کودکتان رژیم غذایی غنی از فیبر دارد، فراموش نکنید که مقدار زیادی مایعات هر روز به او بخورانید از جمله آب و آب میوه طبیعی مثل آب گلابی، هلو و آلو تا به جذب آب در روده بزرگ کمک کند. همچنین مصرف لبنیات روزانه کودکتان ( از جمله پنیر ، ماست و بستنی) را به ۵۰۰ سی‌سی محدود نمایید.درمان موفق بی اختیاری مدفوع بستگی به حمایت کودک دارد. برخی والدین متوجه می شوند تشویق ها و عملکردهای مثبت به ترغیب کودک در طول درمان کمک می کند. انگیزه به کودک بدهید مثل زدن ستاره یا برچسب روی تقویم دفع مدفوعش ، به خاطر داشتن مدفوع یا حتی سعی در این زمینه، نشستن روی نشیمنگاه توالت یا مصرف دارو. هر چه که انجام می دهید ، سرزنش نکنید یا فریاد نکشید احساس بدی به کودکتان می دهد و به کنترل این وضعیت کمکی نمی کند.

صحبت و حمایت زیادی نشان دهید و اطمینانش دهید تنها کودکی نیست که در دنیا دچار این مشکل شده است. با گذشت زمان و درک وی، به بی اختیاری مدفوع می تواند غلبه کند.