انواع ماموگرافی، آیا درد دارد؟

ماموگرافی یکی از انواع تصویربرداری است که در آن از اشعه ایکس با دوز پایین برای بررسی پستان استفاده می شود. در این مقاله با انواع ماموگرافی آشنا می‌شوید و می‌فهمید که آیا ماموگرافی درد دارد یا نه.

انواع ماموگرافی
ماموگرافی به تشخیص زودرس سرطان پستان در خانمها کمک می کند دو فرم از ماموگرافی به نام های ماموگرافی دیجیتال و دریافت به کمک کامپیوتر وجود دارد .

ماموگرافی دیجیتال
ماموگرافی دیجیتال با محدوده کامل (FFDM) یکی از سیستم ماموگرافی می باشد که در آن مبدل های اشعه ایکس به سیگنال الکتریکی جایگزین فیلم ساده شده اند.
این مبدلها شبیه به دوربین های دیجیتال می باشند سیگنالهای الکتریکی جهت ایجاد تصاویر پستان بر روی صفحه کامپیوتر و یا پرینت بر روی فیلم شبیه ماموگرافی های قدیمی مورد استفاده قرار می گیرند . از نظر بیماران انجام ماموگرافی دیجیتال تفاوتی با ماموگرافی مرسوم قدیمی ندارد.

بیشتر بخوانید: درمان افتادگی پستان ها

دریافت به کمک کامپیوتر (CAD) 
از تصاویر ماموگرافی دیجیتال استفاده می کند که منبع تهیه آنها میتواند فیلم ماموگرافی مرسوم و یا ماموگرافی دیجیتال باشد . سپس نرم افزار کامپیوتری هر گونه دانسیته غیر طبیعی ، توده و یا کلسیفیکاسیون را که میتواند مطرح کننده وجود سرطان پستان باشد جستجو می کند سیستم دریافت به کمک کامپیوتر (CAD) این نواحی مشکوک را برای رادیولوژیست جهت بررسی بیشتر تعیین می کند .

موارد استفاده ماموگرافی چیست؟
ماموگرافی جهت تشخیص زودرس سرطان پستان در خانمهایی استفاده می شود که هیچگونه علایمی ندارند و یا علائمی همچون لمس توده، درد و یا ترشحات در نوک پستان دارند.

بیشتر بخوانید: چهارده مورد شایع علت درد پستان ها

غربالگری از طریق ماموگرافی
ماموگرافی به دلیل اینکه توانایی تشخیص تغییر دریافت پستان 2 سال قبل از ایجاد علایم را داراست نقش اساسی در تشخیص زودرس سرطان پستان دارد. گاید لاین های جامعه جراحان آمریکا و جامعه رادیولوژی آمریکا غربالگری سالیانه زنان بالای 40 سال را توصیه می کند .
تحقیقان نشان داده است که ماموگرافی سالیانه منجر به تشخیص زودرس سرطان پستان می کند یعنی موقعی که آنها اکثراً قابل درمان می باشند و نیازی به برداشتن کامل پستان نمی باشد .
انستیتوی ملی سرطان، غربالگری سرطان پستان را برای زنان زیر 40 سال و با توالی بیشتر برای خانمهایی که سابقه سرطان پستان دارند و همچنین آنهایی که از لحاظ ژنتیکی ریسک بیشتری دارند توصیه می کند .

بیشتر بخوانید: پنج روش درمان سرطان پستان ها

ماموگرافی تشخیصی 
ماموگرافی تشخیصی جهت بررسی بیمارانی که یافته بالینی غیر طبیعی دارند (همچون لمس توده ) استفاده می شود ماموگرافی تشخیصی همچنین در افرادی که در قسمت غربالگری یافته غیر طبیعی دارند جهت بررسی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد .

چگونه باید برای ماموگرافی آماده شد؟
قبل از انجام ماموگرافی ، جامعه سرطان آمریکا توصیه می کند که هر گونه یافته غیر طبیعی یا مشکل در پستان خود را با پزشک خود در میان بگذارید به علاوه هر گونه سابقه جراحی ،استفاده از هورمون و سابقه سرطان پستان در خود و یا خانواده خود را به پزشک خود اطلاع دهید .

در روز ماموگرافی از اسپری، پودر تالک و یا لوسیون زیر بغل استفاده نشود. این مواد میتوانند همانند نقاط کلسیفیه در فیلم ماموگرافی ظاهر شوند.

اگر در زمان پریود،پستانهای شما سفت می شوند وقت قبلی برای ماموگرافی، یک هفته قبل از پریود نگیرد بهترین زمان برای انجام ماموگرافی یک هفته پس از دوران پریود می باشد . در صورت امکان بارداری همیشه به تکنسین رادیولوژی و یا پزشک خود اطلاع دهید .
جامعه جراحات آمریکا توصیه می کند:
• در روز ماموگرافی از اسپری، پودر تالک و یا لوسیون زیر بغل استفاده نشود. این مواد میتوانند همانند نقاط کلسیفیه در فیلم ماموگرافی ظاهر شوند.
• مشکل و یافته بالینی خود را به تکنسین در هنگام انجام ماموگرافی اطلاع دهید .
• در صورت امکان ماموگرافی قبلی خود را به همراه داشته باشد و به رادیولوژیست مربوطه نشان دهید .
• زمان جوابدهی را بپرسید و در صورت عدم تماس از طرف پزشک و یا موسسه رادیولوژی فرض را بر طبیعی بودن ماموگرافی خود نگذارید .

دستگاه ماموگرافی چگونه است؟
واحد ماموگرافی که شبیه جعبه ای مربعی می باشد حاوی تیوبی است که در آن اشعه ایکس تولید می شود این واحد برای بررسی پستان استفاده می شود.
وسیله ای به این دستگاه متصل می باشد که از آن جهت نگه داشتن و فشار دادن پستان و زاویه دادن به پستان در جهات مختلف استفاده می گردد.

ماموگرافی چگونه انجام می شود؟
ماموگرافی به صورت سرپایی انجام می شود. در حین ماموگرافی تکنسین رادیولوژی پستان شما را در واحد ماموگرافی قرار می دهد و سپس پستان شما به طور تدریجی توسط دستگاه فشرده می شود.
فشردن پستان به دلایل زیر ضروری است:

بعضی خانمها با پستان‌های حساس پس از ماموگرافی احساس ناراحتی می‌کنند که در این موارد باید ماموگرافی زمانی انجام شود که پستان‌های شما کمترین حساسیت را دارد.

• بافت پستان دارای ضخامت یکنواخت شود و تمام نسج آن قابل رویت گردد.
• بافت پستان پخش شود زیرا توده های کوچک در زمانی که بافت پستان روی هم قرار می گیرند غیر قابل تشخیص می باشد .
• امکان استفاده از دوز کم رادیولوژی را میسر می کند.
• سبب ثابت نگه داشته شدن بافت پستان می شود و مانع از کدورت تصویر ناشی از حرکت پستان می شود.
• وضوح تصویر را زیاد می کند. برای چندین ثانیه از شما خواسته می شود که نفس خود را حبس کنید تا مانع از کدورت تصویر شود. ماموگرافی در حدود 30 ثانیه طول می کشد .

ماموگرافی درد دارد؟
شما احساس فشار بر روی پستان خود می کنید. بعضی خانمها با پستانهای حساس پس از ماموگرافی احساس ناراحتی می کنند که در این موارد باید ماموگرافی زمانی انجام شود که پستان های شما کمترین حساسیت را دارد.
اگر در زمان فشرده شدن پستان در حین ماموگرافی احساس ناراحتی شدید می کنید به تکنسین اطلاع دهید تا فشار را کمتر کند.

چه کسی نتیجه ماموگرافی را تفسیر می کند و چگونه باید آن را گرفت؟
رادیولوژیست که یک پزشک متبحر در تفسیر رادیولوژی می باشد این تصاویر را بررسی می کند و یک گزارش امضاء شده به پزشک ارجاع دهنده شما میدهد و سپس پزشک شما نتیجه را به شما اطلاع می دهد.

مزایا و ریسکهای ماموگرافی
مزایا : تصویر برداری پستان توانایی پزشک در تشخیص توده های کوچک را بالا میبرد یعنی زمانی که سرطان کوچک میباشد و امکان مداوای آن بیشتر است،استفاده از ماموگرافی احتمال تشخیص رشد غیر طبیعی بافت پستان که محدود به مجاری شیریاست را بالا می برد. این توده ها سرطان مجاری شیری در جا نامیده می شوند .
در صورت برداشتن در این مرحله ابتدایی سبب ایجاد مشکل برای بیمار نمی شوند و ماموگرافی تنها روش اثبات شده برای تشخیص این توده ها می باشد . هیچگونه اشعه ای پس از اتمام ماموگرافی در بدن بیمار باقی نمی ماند میزان اشعه ایکسی که برای ماموگرافی استفاده می شود هیچ گونه عوارض جانبی برای بیمار ندارد .
ریسک ها : همیشه مقدار کمی احتمال ایجاد سرطان در صورت دریافت میزان بالای اشعه ایکس وجود دارد هر چند مزایای تشخیص صحیح بسیار بیشتر از این ریسک می باشد .

بیشتر بخوانید: علائم سرطان پستان ها در زنان، آگاه باشید!

ماموگرافی مثبت کاذب
پنج تا پانزده درصد از ماموگرافی غربالگری نیاز به ماموگرافی مجدد و یا سونوگرافی دارد. بسیاری از این موارد در نهایت طبیعی می باشند در صورت وجود یافته غیر طبیعی ، پیگیری مجدد و یا بیوپسی ممکن است ضروری باشد و اکثر بیوپسی ها طبیعی می باشند.
تخمین زده شده است که در زنان بین 40 تا 49 سال که ماموگرافی سالیانه انجام می دهند احتمال نتیجه ماموگرافی مثبت کاذب حدود 30 درصد است و احتمال انجام بیوپسی حدود7 تا 8 درصد می باشد. خانمها همیشه باید تکنسین رادیولوژی را در صورت امکان بارداری مطلع سازند.

محدودیت های ماموگرافی
تصاویر ماموگرافی اولیه معمولاً جهت تعیین وجود یک بیماری خوش خیم یا بدخیم کافی نمی باشد. اگر یک یافته مشکوک وجود داشته باشد رادیولوژیست ممکن است توصیه کند که بررسی بیشتر انجام گردد. تفسیر ماموگرافی ممکن است مشکل باشد زیرا بافت پستان طبیعی در هر بیمار متفاوت می باشد همچنین پودر زیر بغل در تصاویر ماموگرافی ایجاد اشکال می کند .
بدلیل اینکه بعضی از پستانها بخوبی قابل رویت نمی باشند ممکن است رادیولوژیست بخواهد که تصاویر ماموگرافی را با تصاویر ماموگرافی قبلی شما مقایسه کند.
هر چند ماموگرافی بهترین روش غربالگری برای سرطان پستان است ، ماموگرافی قابلیت تشخیص تمام سرطانهای پستان را ندارد و همچنین درصدی از ماموگرافی ها ممکن است امکان وجود سرطان را نشان دهند. حال آنکه در واقع سرطان وجود نداشته باشد که همان نتایج مثبت کاذب است .