دلایل درد بیضه، چه عواملی باعث می شود؟
درد بیضه به دردی گفته می‌شود که در داخل یا اطراف یک یا هر دو بیضه رخ می‌دهد.
درد بیضه به دردی گفته می‌شود که در داخل یا اطراف یک یا هر دو بیضه رخ می‌دهد. گاهی اوقات منشاء درد بیضه در واقع از جای دیگری در کشاله ران یا شکم است و در یک یا هر دو بیضه احساس می‌شود. (درد ارجاعی).
مردان باید درد بیضه را به عنوان یک مورد اورژانسی به شمار آورند، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.در صورت وجود هریک از علائم زیر برای مراجعه به پزشک اقدام کنید:
-درد بیضه خفیف به مدت بیش از چند روز
-توده یا ورم بیضه یا اطراف آن
درد ناگهانی و شدید بیضه می‌تواند نشانه‌ای از پیچ خوردگی بیضه باشد. این وضعیت نیازمند درمان فوری است تا از مرگ بیضه جلوگیری شود. پیچ خوردگی بیضه می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در نوجوانان شایع‌تر است.
در صورت وقوع موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
-درد شدید و ناگهانی بیضه.
-درد بیضه همراه با حالت تهوع، تب، لرز و یا خون در ادرار
چه عواملی باعث درد بیضه می‌شود؟
درد بیضه علل بسیاری دارد. در برخی از موارد برای نجات بیضه آسیب دیده، درمان فوری پزشکی و جراحی اورژانسی لازم است.
آسیب یا ضربه
وارد شدن تروما و آسیب به بیضه‌ها اغلب درد شدیدی را تولید می‌کند. وارد شدن ضربه مستقیم به کیسه بیضه بسیار دردناک است و معمولاً فقط باعث درد موقت می‌شود. اکثر موارد صدمات بیضه (۸۵٪) به دلیل ترومای غیر نافذ (بلانت) (آسیب‌های ورزشی، وارد شدن ضربه مستقیم یا مُشت، تصادفات و یا صدمات وارده به ناحیه بین پاها) ایجاد می‌شود. این آسیب می‌تواند منجر به کبودی یا تورم کیسه بیضه و بیضه‌ها گردد.
در برخی موارد که ضربه به بیضه‌ها آسیب بسیار قابل توجهی به آن وارد می‌کند، ممکن است انجام عمل جراحی اورژانسی لازم باشد.
پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی بیضه نیازمند یک جراحی اورژانسی است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بیضه به طور خود به خود و یا گاهی به دلیل یک ضربه مستقیم داخل کیسه بیضه دچار پیچ خوردگی می‌شود. هنگام پیچش بیضه‌ها رگ‌های خونی موجود در طناب بیضه (طناب اسپرماتیک) نیز پیچ خورده و باعث قطع جریان خون به بیضه آسیب دیده می‌شود.
بیضه برای فعالیت و انجام عملکرد خود نیاز به اکسیژن دارد. به همین دلیل توقف جریان خون حاوی اکسیژن به بیضه ممکن است منجر به مرگ بیضه شود.
پیچ خوردگی بیضه اغلب در مردانی رخ می‌دهد که دارای یک ناهنجاری ژنیتیکی مؤثر بر اتصال طبیعی بیضه‌ها به دیواره کیسه بیضه (ناهنجاری ِبل کلاپِر) هستند. بسیاری از این مردان دارای اختلالات مشابه در هر دو بیضه هستند.
اپیدیدیمیت
اپیدیدیمیت (التهاب اپیدیدیم) عارضه‌ای است که اغلب به دلیل عفونت رخ می‌دهد. این بیماری شایع‌ترین علت درد بیضه در مردان بالای ۱۸ سال است. با این حال در پسران (قبل از بلوغ) و در افراد مسن نیز می‌تواند رخ دهد.در مردانی که از نظر جنسی فعال هستند، بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا شایع‌ترین علت التهاب ایپدیدیم است.
مردان مسن‌تر و جوان‌تر نیز ممکن است به دلیل اختلال در سیستم ادراری به اپیدیدیمیت مبتلا شوند. در مردان مسن‌تر، بزرگ شدن غده پروستات علت شایع التهاب اپیدیدیم است.
پیچ خوردگی زائده بیضه
این عارضه خود محدود شونده، علت شایع درد بیضه در نوجوانان است و اغلب بین سنین ۷ تا ۱۴ سال رخ می‌دهد. زائده بیضه و زائده اپیدیدیم اساساً بافت‌های فاقد عملکردی هستند که از دوارن رشد جنینی باقی مانده‌اند. همانند پیچش بیضه، پیچ خوردن این ساختارها می‌تواند به قطع جریان خون منجر شده و موجب بروز سطوح متفاوت درد بیضه گردد.سایر علل درد بیضه که چندان شایع نیستند، عبارتند از:
فتق مغبنی
فتق مغبنی هنگامی رخ می‌دهد که بخشی از روده از طریق یک منفذ عضلانی در ناحیه کشاله ران وارد کیسه بیضه شود. این وضعیت ممکن است موجب تورم کیسه بیضه و ناراحتی بیضه گردد.
ورم بیضه (التهاب بیضه)
التهاب بیضه به طور کلی به دلیل یک فرآیند عفونی رخ می‌دهد. التهاب و تورم بیضه گاهی اوقات همراه با التهاب اپیدیدیم دیده می‌شود، به ویژه هنگامی که اپیدیدیمیت به مدت چند روز بدون درمان باقی بماند. اکثر موارد ورم بیضه توسط عفونت ویروسی اوریون ایجاد می‌شود، اما سایر ویروس‌ها و باکتریها نیز می‌توانند موجب ورم بیضه شوند.
تومور یا سرطان بیضه
تومور یا سرطان بیضه به ندرت باعث درد بیضه می‌شود. مراجعه منظم برای انجام معاینه بیضه و تشخیص هر گونه توده در آن بسیار مهم است، زیرا تشخیص زود هنگام، پیش آگهی سرطان بیضه را بهبود می‌بخشد.
سنگ کلیه
درد ناشی از سنگ کلیه گاهی اوقات ممکن است به منطقه بیضه گسترش یابد.
چگونه علت درد بیضه تشخیص داده می‌شود؟
به منظور تشخیص علت درد بیضه، پزشک یک تاریخچه کامل پزشکی از شما فراهم کرده و شما را تحت معاینه فیزیکی قرار می‌دهد. معاینه فیزیکی بر نواحی زیر متمرکز است:
-شکم / کشاله ران
-آلت تناسلی
-بیضه‌ها
-کیسه بیضه
-تست‌های آزمایشگاهی
تست‌های آزمایشگاهی است که ممکن است به تشخیص علت درد بیضه کمک کنند، عبارتند از:
-آزمایش خون
-آزمایش ادرار
-سواب مجرای ادرار برای بررسی احتمال بیماری‌های مقاربتی (اگر بیمار دارای ترشحات آلت تناسلی باشد)
سونوگرافی بیضه
اگر احتمال پیچ خوردگی بیضه وجود دارد، این تست غیر تهاجمی می‌تواند جریان خون به بیضه‌ها را ارزیابی کند. علاوه بر این به تشخیص دیگر اختلالات آناتومیک درون کیسه بیضه که می‌تواند باعث درد بیضه شود، کمک کند. برخی از این اختلالات شامل موارد زیر است:
-پارگی بیضه
-هماتوسل
-آبسه
-سرطان بیضه
-فتق مغبنی
در موارد اپیدیدیمیت، سونوگرافی بیضه ممکن است اپیدیدیم ملتهب را با افزایش جریان خون به این ساختار نشان دهد.
اسکن هسته‌ای
این تست غیر تهاجمی با تزریق ماده رادیواکتیو از طریق تزریق وریدی (خط IV) انجام می‌شود.
چه درمان‌های پزشکی برای درد بیضه وجود دارد؟
انجام درمان‌های پزشکی و یا عمل جراحی برای درمان درد بیضه کاملاً به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد:
تروما:
پس از ارزیابی دقیق، اگر آسیب جدی به بیضه شناسایی نشود، اکثر موارد ترومای بیضه می‌تواند در خانه با موفقیت تحت درمان قرار گیرد. درمان شامل اقدامات زیر است:
-داروهای ضد درد، از جمله داروهای ضد التهاب
-استفاده از محافظ بیضه و بالا نگهداشتن بیضه آسیب دیده
-استعمال بسته یخ
-استراحت
در بیشتر موارد شدید آسیب بیضه مانند پارگی بیضه، ترومای غیر نافذ (بلانت) با هماتوسل وابسته به آن (تجمع خون) و نفوذ صدمات ناشی از ضربه به بیضه‌ها اغلب مداخله جراحی لازم است.
پیچ خوردگی بیضه:
در این وضعیت معاینه فوری توسط متخصص اورولوژی برای انجام جراحی ضروری است. قبل از عمل، جراح ممکن است برای جدا کردن بیضه به صورت دستی و رفع مشکل به طور موقت تلاش کند، هر چند در نهایت عمل جراحی هم مورد نیاز خواهد بود. این جراحی شامل بازکردن پیچش بیضه آسیب دیده، ارزیابی احتمال زنده ماندن آن و در نهایت اتصال بیضه‌ها به دیوار کیسه بیضه (پایین آوردن بیضه یا ارکیوپکسی) برای جلوگیری از تکرار چرخش و پیچ خوردگی بیضه در آینده است. غالباً بیضه دیگر نیز به منظور جلوگیری از پیچ خوردگی به دیوار کیسه بیضه متصل می‌شود.
اپیدیدیمیت:
این بیماری معمولاً به صورت سرپایی و با موفقیت درمان می‌شود. هر چند بیماران دارای موارد شدید اپیدیدیمیت همراه با عوارض مربوطه ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. به طور کلی، درمان شامل موارد زیر است:
-مصرف آنتی‌بیوتیک به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز (انتخاب آنتی‌بیوتیک بسته به سن و سابقه جنسی فرد تجویز می‌شود).
-داروهای ضد درد از جمله داروهای ضد التهابی.
-استفاده از محافظ بیضه و بالا نگهداشتن بیضه آسیب دیده.
-استعمال کیسه یخ
-استراحت
به ندرت، افراد مبتلا به اپیدیدیمیت ممکن است دچار مشکلات نیازمند درمان جراحی مانند آبسه کیسه بیضه شوند. همچنین برخی از موارد اپیدیدیمیت مزمن که به اقدامات درمانی فوق مقاوم هستند، ممکن است نیاز به انسداد عصبی برای کنترل درد و یا به ندرت جراحی اپیدیدیم برای برداشتن کیسه بیضه (اپیدیدیمکتومی) نیاز دارد.
پیچ خوردگی زائده بیضه:
درمان این بیماری خود محدود شونده در درجه اول شامل کنترل درد با داروهای ضد تورم، محافظ کیسه بیضه و بالا نگهداشتن بیضه و استفاده از کیسه یخ است. معمولاً درد بیضه طی حدوداً یک هفته برطرف می‌شود.
فتق مغبنی:
درمان قطعی این بیماری نیاز به عمل جراحی دارد که به اختیار بیمار به صورت سرپایی انجام می‌شود. اگر فتق مغبنی (فتق نافی) تحت فشار به عقب رانده نشود (فتق محبوس) باید تحت جراحی اورژانسی قرار گیرد.
ورم بیضه:
اقدامات درمانی برای ورم بیضه شامل داروهای ضد درد، بسته‌های یخ، محافظ کیسه بیضه و استراحت می‌باشد. داروهای آنتی‌بیوتیک فقط برای موارد ورم بیضه باکتریایی تجویز می‌شود. به ندرت، یک عارضه ناشی از ورم بیضه (مانند آبسه) ممکن است نیاز به تخلیه جراحی داشته باشد.
تومور و سرطان بیضه:
برای تشخیص قطعی توده بیضه، معاینه و ارزیابی به موقع آن توسط یک متخصص اورولوژی ضروری است. اگر بیمار مبتلا به سرطان بیضه باشد، برای گزینه‌های درمانی بیشتر به یک متخصص معرفی خواهد شد.
سنگ کلیه:
درمان سنگ کلیه‌ا‌ی که با عارضه دیگری همراه نباشد، معمولاً شامل مصرف داروهای ضد درد، داروهای ضد تهوع و داروهایی است که دفع سنگ کلیه را تسهیل می‌کنند. مثلاً برخی افراد دارای سنگ کلیه نیاز به مداخله اورولوژیک برای دفع سنگ کلیه دارند. اگر سنگ کلیه توسط عفونت تشکیل شده باشد، مراجعه فوری و اورژانسی به متخصص اورولوژی ضروری است.
منبع:
دکتر سلمان اسلامی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼