بیماری آنسفالیت در کودکان، درمان چگونه است؟

پزشک با بررسی نتایج آزمایش‌های زیر بیماری سرسام را تشخیص می‌دهد:

-آزمایش‌های تصویری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی (رزونانس مغناطیسی) برای بررسی تورم، خونریزی یا هرگونه اختلال دیگری در مغز.

-موج نگاری مغز (EEG) که سیگنال‌های الکتریکی مغز را ثبت می‌کند تا امواج غیر نرمال را پیدا کند.

-آزمایش خون برای تایید وجود باکتری یا ویروس در خون، یا برای بررسی اینکه آیا بدن فرد در پاسخ به میکروب، آنتی بادی (پروتئین مخصوصی که با عفونت می‌جنگد) تولید می‌کند یا خیر.

-سوراخ کمری یا نخاعی که مایع مغزی نخاعی در آن وجود دارد (مایعی که مغز و نخاع را احاطه کرده است) و برای یافتن علائم عفونت بررسی می شود.

درمان ورم مغز

پزشک با توجه به موارد زیر، بهتریم درمان را برای کودک پیشنهاد خواهد داد:

-سن کودک

-سلامت کلی کودک و سوابق پزشکی او

-شدت بیماری

-نحوه سازگاری کودک با داروها، فرآیندها و روش‌های درمان‌

-مدت دوام شرایط

-نظرات و اولویت شما

برخی از کودکان مبتلا به بیماری سرسام خفیف را می‌توان در خانه تحت مراقبت قرار داد اما اکثر کودکان به مراقبت در بیمارستان، مخصوصا در بخش آی سی یو نیاز دارند. پزشک فشار خون، ضربان قلب، تنفس و مایعات بدن بیمار را به دقت بررسی می‌کند تا از تورم بیشتر مغز جلوگیری کند. از آنجا که مصرف آنتی بیوتیک‌ برای ویروس‌ها موثر نیست، از آنتی بیوتیک برای درمان ورم مغز استفاده نمی‌شود. اما می‌توان از داروهای ضد ویروس برای درمان برخی از انواع آنسفالیت استفاده کرد، مخصوصا برای درمان آنسفالیتی که در اثر ویروس تب خال به وجود آمده باشد. در برخی موارد برای کاهش ورم مغز از داروهای کورتیکو استروئید نیز استفاده می‌شود. اگر کودکی دچار تشنج شود، داروهای ضد تشنج نیز برایش تجویز می‌شود. از داروهایی که بدون نسخه به فروش می‌رسند، مانند استامینوفن، نیز می‌توان برای کاهش تب و سردرد استفاده کرد. اکثر افراد مبتلا به آنسفالیت، به یک دوره بهبودی کامل نیاز دارند. در برخی موارد، تورم مغز منجر به آسیب دائمی مغز شده و باعث می‌شود عوارضی مانند عدم یادگیری، مشکل در صحبت کردن، از دست دادن حافظه یا کاهش کنترل عضلات در تمام طول عمر برای فرد باقی بمانند. در این موارد فرد نیاز به گفتار درمانی، درمان فیزیکی وشغلی دارد. نمی‌توان نتیجه حاصل برای هر بیمار را در زمان شروع بیماری پیش بینی کرد اما برخی از انواع آنسفالیت مانند آنسفالیت ژاپنی، عوارض بدتری از خود به جا می‌گذارند. در موارد بسیار نادر، اگر آسیب مغز شدید باشد، ورم مغز منجر به مرگ می‌شود. نوزادان کمتر از یک سال و بزرگسالان بالای ۵۰ سال بیشتر از دیگران در خطر مرگ ناشی از آنسفالیت قرار دارند.

طول دوره بیماری

در اکثر انواع ورم مغز، مرحله حاد بیماری (زمانی که علائم شدید است) معمولا یک هفته طول می‌کشد. بهبودی کامل معمولا هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد.

پیشگیری

بیماری آنسفالیت قابل پیشگیری نیست، اما می‌توان تلاش کرد که کودک به بیماری‌هایی که منجر به آنسفالیت می‌شود، مبتلا نشود. بسیاری از بیماری‌های دوران کودکی با انجام واکسیناسیون قابل پیشگیری هستند، بنابراین واکسیناسیونی که پزشک برای کودک توصیه می‌کند را انجام دهید. کودکان نیز نباید با افراد مبتلا به آنسفالیت در تماس باشند. در مناطقی که ورم مغز از طریق نیش حشرات، مخصوصا نیش پشه، منتقل می‌شوند، کودکان باید:

-در هنگام طلوع و غروب خورشید که پشه‌ها بیشتر هستند، بیرون از خانه نباشند.

-لباس‌های محافظت کننده مثل بلوز آستین بلند و شلوار‌های پاچه بلند بپوشند.

-از دفع کننده حشرات استفاده کنند.

همچنین، تمام آب‌های راکد اطراف منزل، از جمله سطل‌ها، ظرف آب پرندگان، گلدان‌های کوزه‌ای و تاب‌های لاستیکی باید خشک و جمع شوند زیرا این مناطق محل پرورش پشه‌ها هستند. برای جلوگیری از نیش کنه باید:

-تماس کودک با خاک، برگ و سبزیجات محدود شود.پیشگیری

-زمانی که کودک در خارج از منزل است به او لباس‌های آستین بلند، بلوزهای رنگ روشن و شلوارهای پاچه بلند پوشاند.

-مرتب کودک و حیوانات خانگی را بررسی کرد که کنه نداشته باشند.

علل بیماری آنسفالیت (التهاب و ورم مغز) در کودکان

آنسفالیت از نظر لغوی به معنی التهاب مغز است. در اکثر موارد یک ویروس باعث التهاب می‌شود. ورم مغز یک بیماری نادر است که تقریبا در هر صد هزار نفر، ۵/۰ درصد که معمولا کودکان، افراد مسن و و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف هستند، به آن مبتلا می‌شوند (مثلا افراد مبتلا به ایدز یا سرطان).

علل بیماری

از آنجا که میکروب‌های زیادی هستند که می‌توانند باعث بیماری آنسفالیت شوند، عفونت نیز به روش‌های مختلفی گسترش پیدا می‌کند.

-یکی از خطرناک‌ترین و رایج‌ترین علت بیماری آنسفالیت، ویروس تب خال (HSV) است. HSV ویروسی است که باعث ایجاد تب خال در اطراف دهان کودکان می‌شود، اما زمانی که این ویروس به مغز برسد، ممکن است کشنده باشد. خوشبختانه، آنسفالیت ناشی از ویروس HSV بسیار کم است.

-آنسفالیت یک عارضه بسیار نادر از بیماری لایم است که از طریق کنه یا از طریق بیماری هاری گسترش یافته توسط حیوانات هار، ایجاد می‌شود.

-پشه‌ها نیز می‌توانند ویروس برخی از انواع آنسفالیت، از جمله آنسفالیت نیل غربی، آنسفالیت سنت لوئیس و آنسفالیت اسب غربی را گسترش دهند.

-انواع خفیف‌تر آنسفالیت ممکن است پس از برخی بیماری‌های کودکی مثل آبله مرغان، سرخک، اوریون، سرخچه (سرخچه آلمانی) و مونوکلئوزیس، یا همزمان با این بیماری‌ها به وجود آیند. ویروس‌هایی مانند ویروس آبله مرغان اغلب از طریق ترشحات بینی و گلو در هنگام سرفه و عطسه، منتشر می‌شوند.

-آنسفالیت ممکن است در اثر عفونت‌های باکتریایی مانند مننژیت باکتریایی ایجاد شود اما این مورد کمتر اتفاق می‌افتد. برخی از انگل‌ها، مانند توکسوپلاسموز (که در مدفوع گربه‌ی بیمار پیدا می‌شود) نیز می‌تواند باعث ایجاد بیماری سرسام در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شود.

-سردرد شدید

-حالت تهوع و استفراغ

-خشکی گردن

-ناسازگاری

-تغییرات شخصیتی

-تشنج

-مشکل در صحبت کردن و گوش دادن

-توهم

-از دست دادن حافظه

-خواب آلودگی

-کما

پیدا کردن برخی از این علائم سخت است اما علائم مهمی که باید پیدا کنید عبارتند از:

-استفراغ

-ملاج متورم (یک نقطه نرم و متورم)

-گریه‌ای که متوقف نشود و هنگام بغل کردن نوزاد بیشتر شود .

-گرفتگی بدن

به دلیل اینکه ورم مغز می‌تواند همزمان با دیگر بیماری‌های ویروسی، یا بعد از آنها ایجاد شود، گاهی علائم و نشانه‌های ورم مغز قبل از خود بیماری ظاهر می‌شوند. اما اغلب آنسفالیت بدون هیچ علامتی و به طور ناگهانی ظاهر می‌شود.

چه موقع باید با پزشک مشورت کرد؟

اگر کودکتان تب بالایی دارد، و مبتلا به یکی از بیماری‌های دوران کودکی (آبله مرغان، سرخک، اوریون) یا در مرحله بهبودی از بیماری‌های دوران کودکی است، باید با پزشک مشورت کنید.

اگر کودک هر کدام از علائم زیر را دارد باید فورا زیر نظر پزشک قرار گیرد. این علائم عبارتند از:

-سردرد شدید

-تشنج

-خشکی گردن

-عدم توانایی نگاه کردن به نور زیاد

-دوبینی

-مشکل در راه رفتن

-مشکل در صحبت کردن و شنیدن

-مشکل در حرکت دادن دست و پا

-از دست دادن حس در هر قسمتی از بدن

-تغییر ناگهانی شخصیت

-مشکل حافظه

-لتارژی یا خواب آلودگی

-از دست دادن هوشیاری

اگر نوزاد شما هر کدام از علائم زیر را دارد، باید فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید:

-تب بالا یا تب بالای ۴/۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتیگراد) در نوزادان کمتر از سه ماه

-تورم ملاج

-هرنوع خشکی در بدن

-بی حالی یا رنگ پریدگی

-بی اشتهایی

-استفراغ

-گریه بدون وقفه

مسری بودن

التهاب مغز به خودی خود مسری نیست اما هر کدام از ویروس‌هایی که باعث ایجاد بیماری سرسام می‌شوند، مسری هستند. البته، تنها به این دلیل که فردی مبتلا به ویروس خاصی شده به این معنا نیست که می‌تواند باعث گسترش آنسفالیت شود. با این حال، برای حفظ سلامت خود، از تماس با افراد مبتلا به آنسفالیت خودداری کنید.