بستن لوله رحم در زنان، راهی بی بازگشت

بستن لوله رحم، انتخاب رایج زنانی است که به دنبال پیشگیری دائمی بارداری هستند. این عمل که عقیم‌سازی لوله‌‌ای نیز نامیده می‌شود، از طریق بریدن لوله رحم (فالوپ) و گاهی با مسدود کردن آن، مانع ورود تخمک‌ به رحم و نیز رسیدن اسپرم به تخمک شده و از وقوع حاملگی جلوگیری می‌کند. بستن لوله رحم یک روش عقیم کردن دائمی است و نباید به عنوان یک ابزار پیشگیری از بارداری قلمداد شود.

بستن لوله‌های رحم به طور دائمی از بارداری پیشگیری کرده و نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد. البته بستن لوله‌های رحم برای همه مناسب نیست. متخصص زنان و زایمان قبل از انجام این عمل، خطرات و مزایای این روش را به طور کامل برای شما توضیح داده و همچنین در مورد گزینه‌های دیگر مانند پیشگیری از بارداری با هیستروسکوپی با شما صحبت خواهد کرد. روش هیستروسکوپی شامل وارد کردن یک سیم پیچ کوچک (یا ابزاری دیگر) از طریق گردن رحم به داخل لوله‌ رحم (فالوپ) است.

بستن لوله‌ رحم چگونه انجام می‌شود؟

بستن لوله‌ رحم می‌تواند در دوره بهبودی بعد از زایمان طبیعی و با ایجاد یک برش کوچک در زیر ناف ( روش لاپاروتومی کوچک) انجام شود، یا اینکه در طول عمل سزارین انجام گیرد. علاوه بر این، بستن لوله رحم می‌تواند جدا از زایمان و به صورت سرپایی (بستن لوله‌ رحم با لاپاروسکوپ) انجام شود. این کار با استفاده از یک لاپاروسکوپ (لوله نازک مجهز به دوربین و لامپ) و تحت بی‌هوشی عمومی کوتاه اثر انجام می‌شود.

بستن لوله‌ رحم برای چه کسانی مناسب است؟

زنانی که به طور قطعی دیگر قصد بارداری و داشتن فرزندان بیشتری ندارند، متقاضیان مناسبی خوبی برای بستن لوله رحم هستند. با این حال، کسانی که جراحی شکم و لگن قبلی انجام داده یا سابقه چاقی، دیابت یا بیماری التهاب لگن دارند، بهتر است گزینه‌های دیگری را برای پیشگیری دائمی بارداری انجام دهند.

مزایای بستن لوله‌ رحم

برای بستن لوله‌ رحم به تعداد افراد این روش پیشگیری دائمی بارداری، مزایا و فوائد متعددی وجود دارد. عمل لوله بستن در اشکال مختلف آن یک روش بسیار ایمن و قابل تحمل برای شماست. به علاوه، با رهایی شما از روش‌های کنترل بارداری روزانه و فوری، به شما احساس شادی و آزادی می‌بخشد.

اقدامات قبل از بستن لوله‌ رحم

قبل از اینکه عمل بستن لوله رحم را انجام دهید، متخصص زنان و زایمان به احتمال زیاد مقدمات زیر را انجام خواهد داد:

-خطرات و مزایای قابل برگشت و دائمی روش‌های پیشگیری از بارداری را برای شما توضیح خواهد داد.

-دلایل شما برای انجام روش بستن لوله رحم را جویا شده و در مورد عواملی که می‌تواند منجر به پشیمانی شما شود، مانند فرصت جوانی و یا اختلافات زناشویی با شما صحبت خواهد کرد.

-جزئیات این روش را برای شما توضیح خواهد داد.

-در مورد علل و احتمال شکست عقیم سازی با این روش بحث خواهد کرد.

-اطلاعاتی در مورد باز کردن مجدد لوله‌ رحم به شما ارائه خواهد داد.

-اطلاعاتی در مورد جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی به شما ارائه خواهد داد.

-به شما کمک خواهد کرد تا بهترین زمان برای انجام این روش را انتخاب کنید، برای مثال، در مدت کوتاهی پس از زایمان طبیعی و یا همراه با یک عمل جراحی شکم مانند سزارین.

اگر نمی‌خواهید در مدت کوتاهی پس از زایمان یا در طول سزارین، لوله‌ رحم خود را ببندید، باید قرص‌های ضد بارداری را حداقل یک ماه قبل از عمل استفاده کنید و تا پریود بعدی خود آن را ادامه دهید تا احتمال حاملگی خود را کاهش دهید. بستن لوله رحم در طول پریود و یا در روزهای بین پریودها، احتمال تخمک گذاری و نیز حاملگی را در زمان انجام این روش کاهش می‌دهد. پزشک ممکن است در روز عمل جراحی با انجام یک تست حاملگی با دقت و حساسیت بالا، از عدم بارداری شما اطمینان یابد.

مراحل بستن لوله‌ رحم

اگر شما عمل بستن لوله با لاپاروسکوپ را به صورت سرپایی انجام دهید، پزشک ابتدا با استفاده از یک سوزن یا ایجاد یک شکاف در قسمت ناف، شکم شما را با گاز (دی اکسید کربن یا اکسید نیتروژن) متورم می‌‌سازد. سپس لاپاروسکوپ را وارد شکم شما می‌کند. در اغلب موارد، متخصص زنان و زایمان برش کوچک دومی را نیز برای وارد کردن ابزارهای مخصوص در شکم ایجاد می‌کند. پزشک با وارد کردن این ابزارها از طریق دیواره شکم می‌تواند بخشی از لوله رحم را بریده یا آن را با حلقه‌ پلاستیکی و یا کلیپ مسدود سازد. اگر شما عمل بستن لوله رحم خود را پس از زایمان طبیعی انجام دهید، پزشک احتمالاً برای دسترسی آسان به رحم و لوله‌های فالوپ که بعد از زایمان هنوز متورم و بزرگ هستند، یک برش کوچک را در زیر ناف شما ایجاد می‌کند. اگر شما در طول زایمان سزارین عمل بستن لوله رحم خود را انجام دهید، پزشک از برشی که برای زایمان ایجاد کرده برای بستن لوله رحم شما استفاده می‌کند.

پس از عمل بستن لوله رحم چه خواهد شد؟

اگر در طی بستن لوله‌ رحم با لاپاروسکوپ، شکم شما با گاز متورم شود، بعد از اتمام کار، این گاز از شکم شما خارج می‌شود. احتمالاً چند ساعت پس از عمل، به شما اجازه رفتن به خانه داده خواهد شد. اگر این عمل همراه با زایمان سزارین انجام شود، به احتمال زیاد مدت زمان بستری شدن شما در بیمارستان طولانی‌تر خواهد شد.

بعد از عمل مقداری درد و ناراحتی را در محل برش جراحی احساس خواهید کرد. همچنین ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

-درد شکم یا دل پیچه

-خستگی

-سرگیجه

-باد شکم یا نفخ

-درد شانه

شما می‌توانید از استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد خود استفاده کنید، اما از مصرف آسپرین اجتناب کنید، زیرا ممکن است خونریزی شما را افزایش دهد. همچنین می‌توانید ۴۸ ساعت پس از جراحی، استحمام کنید، اما به مدت یک هفته از فشار دادن یا مالیدن محل برش اجتناب کنید. بعد از حمام محل برش را کاملاً خشک کنید. از انجام فعالیت شدید و بلند کردن اجسام سنگین و نیز رابطه جنسی برای یک تا دو هفته اجتناب کنید. شما می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را به تدریج با بهتر شدن حالتان از سر بگیرید. بخیه‌ها خود به خود جذب شده و نیازی به کشیدن ندارند. در مورد لزوم مراجعه مجدد و پیگیری‌های بعدی با پزشک خود صحبت کنید. اگر هر گونه نگرانی و یا مشکلی در خصوص التیام و بهبودی خود دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.

علاوه بر این، در صورت بروز هر کدام از علائم زیر به پزشک خود مراجعه کنید:

-تب ۳۸ درجه یا بالاتر

-حملات غش

-درد شدید شکم که برطرف نشود یا بعد از ۱۲ ساعت بدتر شود.

-خونریزی محل جراحی که با وجود اِعمال فشار و استفاده از باند، متوقف نشود یا بعد از ۱۲ ساعت بیشتر شود.

-ترشح مداوم از محل برش که متوقف نشده یا بدتر ‌شود.

اگر هر زمانی پس از بستن لوله‌های رحمی خود احساس کنید که باردار هستید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. به خاطر داشته باشید که اگر چه باز کردن مجدد لوله‌های رحمی امکان‌پذیر است، اما روشی پیچیده است و موفقیت آن تضمین نمی‌شود.

خطرات ناشی از بستن لوله‌ رحم

بستن لوله‌های رحم یک عمل جراحی شکمی است که با بی‌هوشی انجام می‌شود. خطرات مرتبط با بستن لوله‌های رحمی عبارتند از:

-آسیب به روده، مثانه و یا عروق اصلی

-واکنش نامطلوب به بی‌هوشی

-عدم بهبود کامل زخم یا عفونت

-درد طولانی مدت شکم و لگن

همچنین در صورت موارد زیر ممکن است در معرض خطر عوارض ناشی از بستن لوله‌های رحمی باشید:

-اگر قبلاً جراحی لگن یا شکم داشته‌اید.

-اگر دارای سابقه چاقی یا دیابت هستید.

بستن لوله رحم شما را از عفونت‌های جنسی محافظت نمی‌کند. در سال اول پس از بستن لوله رحم، به طور تخمینی کمتر از 1 در 100 زن، باردار خواهد شد. هر چه سن شما در زمان بستن لوله رحم کمتر باشد، احتمال شکست عقیم سازی شما بیشتر است. اگر پس از بستن لوله رحم خود باردار شوید، به احتمال زیاد تخمک در خارج از رحم (معمولاً در یکی از لوله‌های رحم) بارور شده و حاملگی شما خارج از رحم است.