مصرف آنتی بیوتیک خودسرانه، آسیب جدی به کودکان

کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروی دانشگاه همدان، با اشاره به مصرف خودسرانه دارو در جامعه گفت: فرهنگ غلطی در خصوص مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک خوراکی جامعه را فرا گرفته است.

دکتر مجید حنیفه با هشدار به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به هنگام سرماخوردگی، اظهار کرد: سرماخوردگی برخلاف آنفلوآنزا دارای شروع علایم آهسته است و سرفه، احساس سوزش در چشم، بدن درد و تب و ... از علایم آن به شمار می‌رود.

وی با اشاره به اینکه دوره سرماخوردگی معمولی، پنج روز تا یک هفته بسته به ویروسی که فرد را درگیر کرده طول می‌کشد، گفت: در این دوره می‌توان برخی از داروهای بدون نسخه را برای کاهش شدت علایم نظیر استامنیوفن برای کاهش تب و درد و آنتی‌هیستامین‌ها برای کاهش آبریزش بینی یا داروهای ضد سرفه برای رفع سرفه، استفاده کرد.

کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروی دانشگاه همدان، با بیان اینکه متاسفانه به صورت نابجا شاهد شیوع مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها هستیم، افزود: باید جلوی مصرف خودسرانه این نوع داروها را گرفت، حداقل سه تا پنج روز بیمار صبر کند تا اگر شدت علائم بهبود نیافت به پزشک مراجعه و در صورت لازم آنتی‌بیوتیک تجویز شود.

وی تاکید کرد: در طب قدیم و جدید توصیه شده فردی که می‌تواند درد سرماخوردگی را تحمل کند و چنان بیماری مشکل نیست که مانع از فعالیت روزمره شود، بهتر است دارو مصرف نشود.

حنیفه با بیان اینکه باید بیماری سرماخوردگی را با نوشیدن مایعات گرم و مواد غذایی سالم، مصرف بالای میوه و سبزیجات، بخور و اجتناب از مواد سرخ کردنی کنترل کرد، گفت: اگر شدت علائم به نحوی بود که شاهد تب بالا، درد زیاد یا آبریزش بینی آزاردهنده بودیم می‌توان از داروهای بدون نسخه استفاده کرد.

وی با اشاره به اینکه اگر بیماری سرماخوردگی بیشتر از پنج روز ادامه یابد فرد می‌تواند به پزشک مراجعه کرده تا آنتی‌بیوتیک نیز تجویز شود، گفت: اشکالی که وجود دارد این است که فرد آنتی‌بیوتیک را از داروخانه گرفته و سرخود مصرف می‌کند.

کارشناس تجویز و مصرف منطقی داروی دانشگاه ادامه داد: بزرگ‌ترین اشکال دیگر این است که در دوره و مدت زمان تعیین شده دارو مصرف نشود که این باعث بروز مقاومت میکروبی می‌شود، یعنی فرد در بقیه عفونت‌ها اگر نیاز به این دارو داشته باشد دیگر آن دارو تاثیرگذار نخواهد بود.

وی با اشاره به اینکه این مقاومت می‌تواند بین میکروب‌ها نیز منتقل و حتی باعث گسترش مقاومت میکروبی در جامعه شود، خاطرنشان کرد: از مصرف آنتی‌بیوتیک بدون تجویز پزشک خودداری شود و در مصرف داروهای بدون نسخه نیز توجه به شرایط بیمار یا کسی داروهای همزمان مصرف می‌کند و می‌تواند مشکلاتی را به لحاظ تداخلات و عوارض برای او داشته باشد، حائز اهمیت است.

وی ادامه داد: مصرف داروهای ضد احتقان در داروهای سرماخوردگی می‌تواند در صورت مصرف همزمان داروهای اعصاب و روان تداخل پیدا کرده و در برخی از بیماران دیابتی و فشار خون بالا نیز مشکلاتی ایجاد کند و در بارداری و شیردهی هم مضر باشد.

حنیفه با تاکید به اینکه اقشار خاصی که بیماری‌های زمینه‌ای داشته و چند دارو را همزمان مصرف می‌کنند نباید خودسرانه آنتی‌بیوتیک مصرف کنند، افزود: زنان باردار و شیرده، کودکان زیر پنج سال یا افراد بالای ۶۰ سال نباید خودسرانه به مصرف داروهای بدون نسخه روی آوردند و زمانی که داروهای بدون نسخه از داروخانه تهیه می‌شود حتماً با پزشک داخل داروخانه مشورت صورت گیرد.

وی با بیان اینکه هزینه‌های بالایی در اثر مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک به دولت و سازمان بهداشت وارد می‌شود، گفت: ایران تقریباً ۱۰ برابر کشورهای توسعه یافته تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها را دارد که البته مصرف آنتی‌بیوتیک نیز بالاست چراکه آمار مصرف نامشخص‌تر از تجویز است.