شیوه برخورد با کودکان استثنایی، چگونه است؟

یک روانشناس و مشاور تعلیم و تربیت گفت: مهم ترین مساله در نحوه برخورد با کودکان استثنایی به ویژه مبتلایان به سندرم داون، توجه به مساله بهداشت روان آن‌ها است که در این زمینه لازم است، خانواده‌ها با صبر و تحمل زیاد، رفتارهای مناسبی با این کودکان داشته باشند.
دکتر عزیزالله تاجیک اسماعیلی در گفتگو با سلامت آنلاین اظهار داشت: اگرچه خانواده نقش مهمی در یاری رساندن به کودکان سندرم داون دارد، اما این رسیدگی‌ها و چگونگی برخورد با آنان بدون حمایت سازمان بهزیستی و حمایت های توانبخشی، به تنهایی کار دشواری است.
به گفته این روانشناس و مشاور تعلیم و تربیت، گاه سازگاری با برخی از این کودکان در خانواده کار چندان کارساده‌ای نیست و برخی خانواده ها به تنهایی از عهده تربیت این کودکان برنخواهند آمد، خانواده‌هایی که کودک مبتلا به سندرم داون دارند، همراه با رشد این کودکان با مشکلات جدیدی روبرو می‌شوند، به همین دلیل لازم است از حمایت‌های سازمان‌ها و نهادهای مربوطه برخوردار باشند.
تاجیک‌اسماعیلی افزود: بهره هوشی این کودکان اثرات تصادفی دارد. ممکن است آموزش‌پذیر باشند و یا بعدا تربیت پذیر شوند، به همین نسبت میزان سازگاری آنان با محیط نیز متفاوت است، والدین این کودکان می‌توانند از راهنمایی‌های رفتاری که سازمان‌های مذکور و مشاوران ارائه می‌دهند، با رفتاری درست و اصولی به منظور کمک به رشد فکری بهتر آنان گام بردارند.
به گفته این روانشناس و مشاور تعلیم و تربیت، همکاری خانواده با نهادهای مربوطه کمک می‌کند تا با آموزش نوع رفتار علمی از سوی این نهاد به اعضای خانواده از درگیری و آسیب رساندن احتمالی اعضای خانواده به این کودکان جلوگیری شود.
عضو هیات علمی گروه مشاوره دانشگاه تربیت معلم (خورازمی) اظهار داشت: اگرچه این کودکان در نگهداری و مراقبت از خود، نیاز چندانی به کمک دیگران ندارند، اما لازم است والدین با برنامه‌ریزی‌های منظم و مداوم به منظور شکوفا شدن ظرفیت ذهنی و مهارت‌های آنان، در مسیر توانبخشی این کودکان گام بردارند.

کودکان سندروم دان، تحقیر و ترحم را می فهمند
همچنین خدیجه فدایی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی نیز درباره کودکان مبتلا به سندرم داون به سلامت آنلاین توضیح داد: مبتلایان به سندرم داون حداکثر بهره هوشی آنان ۹۰ تا ۹۵ درصد است.در مقایسه با کودکان مبتلا به سندرم‌های دیگر، توانمندترند هستند و می‌توانند خودکفا باشند، اما والدین باید برای تشخیص ضعف و قوت آنان در زمینه مهارت‌های آموزشی از راهنمایی‌های روانشناسان کمک بگیرند.
وی اظهار داشت: روانشناسان با گرفتن تست هوش از این کودکان مشخص خواهند کرد که کودک بیشتر در چه زمینه‌ای توانایی یادگیری دارند، به طور مثال ممکن است یک کودک مبتلا به این سندروم در مهارت‌های حرکتی و دستی بهتر عمل کند و یا در زمینه شعر توان یادگیری او بیشتر باشد. بنابراین، مهارتی که کودک از خود بهتر بروز می‌دهد را در آنان باید بیشتر پرورش داد.
به گفته این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، این کودکان ممکن است در قسمت‌های مختلفی محدودیت یادگیری داشته باشند و ارزیابی نقاط قوت آنان توسط والدین کار آسانی نیست. بنابراین لازم است از مشاوران و متخصصان در این زمینه کمک بگیرند.
وی تاکید کرد: والدین نباید این کودکان را به انجام عملی که در توانایی آنان نیست مجبور کنند، نگرش والدین به کودکان مبتلا به سندرم داون نباید مانند یک کودک عادی باشد و محدودیت‌ها و شرایط خاص آنان باید در نظر گرفته شود.
فدایی گفت: مسئله مهمی که می‌تواند کودکان مبتلا به این سندرم را آزار دهد پرخاش والدین و آزار و اذیت آنان توسط اطرافیان است، این کودکان بر خلاف تصور دیگران کوکانی مطیع و رام هستند، مگر این که خشونت را از اطرافیان خود یاد بگیرند.
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی به والدین کودکان سندرم داون توصیه کرد: والدین باید در نظر داشته باشند که این کودکان نباید تحت فشار قرار بگیرند و رفتار آنان نباید مانند رفتار با یک کودک معمولی باشد، این کودکان تحت هیچ شرایطی نباید مورد ضرب و شتم از سوی اطرافیان قرار گیرند.
وی تاکید کرد: ترحم، تحقیر، بداخلاقی و بدزبانی با این کودکان، بدترین شکل رفتاری است که اطرافیان می توانند انجام دهند، زیرا این کودکان برخلاف چیزی که فکر می کنیم، کاملا این رفتارهای منفی را تشخیص می دهند و تاثیر بسیار بدی روی سلامت روان آنها دارد.