رفتن دندانپزشکی در بارداری، چه عوارضی دارد؟

دوران بارداری، دوران بسیار حساسی برای مادر و جنین است و باید به تمام کارهایی که در این دوران انجام می دهیم حساس باشیم. کارهای مربوط به دندان پزشکی به دلیل استفاده از داروهای بی حسی و رادیوگرافی به شدت برای جنین مضر هستند و در صورت نیاز شدید به درمان باید با متخصص زنان خود مشورت و از او اجازه درمان بگیرند. در این مطلب مضرات جبران ناپذیر دندانپزشکی در دوران بارداری را برای شما بیان می کنیم.

مشکلات دندان در دوران بارداری
مشکلات دهان و دندان در بین زنان باردار بیشتر از بقیه دوران زندگی آن ها افزایش پیدا می کند، این مشکلات در لثه و دندان های زنان باردار بیش تر به علت تغییرات هورمونی در بدنشان است، اما زنان باردار باید توجه داشته باشند که بر خلاف تصورات اشتباه در بین عموم، بارداری باعث ضعف و پوسیدگی دندان ها نمی شود، بلکه رعایت نکردن بهداشت به علت بی حوصلگی و خستگی در دوران بارداری و تغذیه نامناسب قبل و بعد از بارداری باعث بروز تمامی این مشکلات می شود.
زنان باردار می توانند با رعایت مراقبت های ویژه قبل و بعد از بارداری و ویزیت مرتب توسط دندانپزشک، از مشکلات دهان و دندان خود پیشگیری کنند.

خطرات خدمات دندانپزشکی در بارداری
داروهای بی حس کننده
در میان داروهای بی‌حسی دندانپزشکی که در طبقه B یعنی مجاز و بی خطر قرار می‌گیرند می‌توان به لیدوکایین اشاره کرد. از انواعی که در گروه C جای می گیرند یعنی قابل استفاده در صورت ضرورت می‌توان پریلوکایین و بوپیواکایین و مپی‌واکایین را برشمرد. بر این اساس تزریق لیدوکایین که استفاده از آنها برای مادران باردار کم‌ خطرتر است توصیه می‌شود.
از میان داروهای بی‌حسی مرسوم در ایران، استفاده از دو دارو، پریلوکایین (که با نام تجاری سیتانست شناخته می‌شود) و آرتیکایین (که با نام تجاری یا آرتی‌نیبسا شناخته می‌شود)، در زنان باردار ممنوع است.
تزریق این دو دارو به زنان باردار ممکن است منجر به اسپاسم عضلات صاف و در نتیجه زایمان زودرس شود.
پس توصیه می‌شود در این بیماران حتما از لیدوکایین استفاده شود.
رادیوگرافی دندان در بارداری
مادران باردار در سه ماه اول بارداری حد الامکان نباید تحت تابش اشعه ایکس قرار گیرند. از ماه چهارم به بعد بشرط رعایت کلیه نکات ایمنی برای گرفتن یک تا دو فیلم به دستور دندانپزشک با رعایت تمامی موارد حفاظتی مانعی ندارد. همچنین در 3 ماهه سوم نیز به دلیل سخت شدن شرایط برای مادر و قرار گرفتن جنین در شرایط سخت بهتر است از انجام کارهای دندانپزشکی جلوگیری شود.
در صورت ممکن در طول سه ماه اول بارداری اکیدا باید از هرگونه فاکتورهای ریسک بالقوه اجتناب نمود.درصورت نیاز به رادیوگرافی دندانپزشکی غیراورژانس در طول دوران بارداری بهتراست برای اجتناب از نارس شدن وخوابیدن طولانی مدت خانم باردار روی پشت موکول به بعد از زمان زایمان گردد.
پرتوگیری مادران باردار باعث تولد نوزدان با وزن کم میشود. این تاثیر زمانی بیشتر می شود که تیروئید، هیپوتالاموس وهیپوفیز مادران باردار در معرض اشعه x دندانپزشکی قرار می گیرد. زنان باردار باید تا زمان تولد نوزاد به شدت از این اشعه اجتناب کنند.
با این حال کاربرد اشعه ایکس برای رادیوگرافی از دندان‌ها با رعایت کلیه نکات ایمنی همانند استفاده از پیش بندهای سربی بدون خطر است.
اگرچه اشعه ایکس در پزشکی ودندانپزشکی موجب آسیب های ژنیتکی وسرطان میشود، لیکن این آسیب ها امروزه با توجه به حفاظت های پرتوئی در مواقع رادیوگرافی خیلی ناچیز ونادراست .
از آنجائیکه سلولها رشد سریعی دارند و نوزادان متولد نشده نسبت به اشعه ایکس خیلی حساس هستند، فدرال استاندارد سازی امریکا حداکثر دوز مجاز دریافتی زنان باردار را در طول ۹ ماه بارداری ۰.۵ رم یا ۵۰۰ میلی رم دانست.
طبق محاسبات علمی صورت گرفته میزان اشعه لازم برای تهیه رادیوگرافی از تمام دندان ‌ها بسیار کمتر از مقدار اشعه‌ای است که ممکن است به جنین آسیب وارد کند. استفاده از پیش بندهای سربی که سایر نواحی بدن را از معرض اشعه دور نگه می ‌دارد نگرانی در مورد خطرات جذب اشعه را از بین می‌ برد .
اکثر دندانپزشکان انجام رادیوگرافی معمول را در دوران بارداری در صورت امکان توصیه نمی کنند . البته ممکن است در تشخیص و درمان دندانپزشکی اورژانس نیاز به رادیوگرافی در دوران بارداری باشد .

در این دوران چه درمان هایی می تواند انجام شود؟
مادران باردار باید توجه داشته باشند که انجام ندادن خدمات دندانپزشکی به موقع باعث بروز عفونت های دندانی و لثه ای می شود که ضرر آن چندین برابر بیش تر از انجام ندادن این خدمات است، و در برخی حالات ممکن است عواقب آن حتی جبران ناپذیر باشد. پس در صورت نیاز حتما با مشورت متخصص زنان خدمات ضروری را انجام دهید.
انجام کارهای دندانپزشکی پیشگیری کننده در زمان بارداری لازم است تا از عفونت های دهانی مانند بیماری لثه جلوگیری کند، زیرا این عفونت ها باعث تولد نوزاد نارس می شوند.
کارهای دندانپزشکی ضروری مانند پر کردن پوسیدگی دندان و یا روکش کردن آن در زمان بارداری باید انجام شوند تا احتمال عفونت دهان کم شود.
کم خطرترین زمان برای انجام کارهای دندانپزشکی در زمان بارداری، سه ماهه دوم بارداری است.