بالا بودن nt جنین، ضخامت پشت گردن
NT بالا جنین یکی از یافته های سونوگرافی سلامت سه ماهه اول بارداری است که ناخواسته مادر را دچار نگرانی شدید می کند تا حدی که والدین بلافاصله به سقط جنین می اندیشند.
NT بالا جنین یکی از یافته های سونوگرافی سلامت سه ماهه اول بارداری است که ناخواسته مادر را دچار نگرانی شدید می کند تا حدی که والدین بلافاصله به سقط جنین می اندیشند.
مفهوم NT بالا جنین:
NT مخفف اصطلاح Nuchal Translucency می باشد که به ضخامت پشت گردن جنین بین پوست و مهره های گردنی اشاره دارد. این ضخامت در محدوده زمانی ۱۱ تا ۱۴ هفتگی، توسط فرد آموزش دیده اندازه گیری می شود. تعداد دفعات اندازه گیری بایستی بیش از یک بار بوده و بیشترین مقدار بهترین تصویر ثبت گردد.
بالا بودن NT با توجه به سن حاملگی و اندازه جنین طبق جداول تخصصی این کار تعیین می شود لذا منظور از NT بالا جنین قرار گرفتن این اندازه روی صدک ۹۵ به بالا می باشد.
چرا NT افزایش می یابد؟
با توجه به متعدد بودن مواردی که همراه با افزایش NT دیده می شود، احتمالا مکانیسم های مختلفی برای تجمع مایع زیر پوست گردن وجود دارد.
NT مخفف اصطلاح Nuchal Translucency می باشد که به ضخامت پشت گردن جنین بین پوست و مهره های گردنی اشاره دارد. این ضخامت در محدوده زمانی ۱۱ تا ۱۴ هفتگی، توسط فرد آموزش دیده اندازه گیری می شود. تعداد دفعات اندازه گیری بایستی بیش از یک بار بوده و بیشترین مقدار بهترین تصویر ثبت گردد.
بالا بودن NT با توجه به سن حاملگی و اندازه جنین طبق جداول تخصصی این کار تعیین می شود لذا منظور از NT بالا جنین قرار گرفتن این اندازه روی صدک ۹۵ به بالا می باشد.
چرا NT افزایش می یابد؟
با توجه به متعدد بودن مواردی که همراه با افزایش NT دیده می شود، احتمالا مکانیسم های مختلفی برای تجمع مایع زیر پوست گردن وجود دارد.
علل احتمالی NT بالا جنین عبارتند از:
- اختلالات کروموزومی
- نقایص قلبی
- احتقان وریدی سر و گردن
- نقص در تخلیه لنفاوی
- کم خونی جنین
- کاهش پروتئین خون جنین
- عفونت جنین
اکنون به اختصار به توضیح پیرامون هر یک از علل فوق می پردازیم .
اختلالات کروموزومی:
مطالعات بسیاری که از سال ۱۹۹۲ تا اکنون انجام شده اند اثبات کرده اند که رابطه معنی داری بین نقایص کروموزومی و افزایش ضخامت NT وجود دارد. شایع ترین اختلالات کروموزومی که همراه با NT بالا جنین دیده شده است تریزومی ۲۱، ۱۸ و ۱۳ می باشند. امروزه می توان با نمونه گیری از جفت طی CVS یا مایع آمنیون طی آمنیوسنتز، کاریوتیپ جنین را در زمان بارداری چک کرد و از سلامت کروموزومی جنین مطمئن شد.
نقایص قلبی:
درناهنجاری قلب و عروق، هم در جنین های نرمال و هم در جنین های غیر طبیعی از نظر کروموزوم، افزایش NT دیده می شود لذا نقایص قلبی یکی از علل شایع NT بالا جنین است.
توصیه می شود برای اطمینان از سلامت قلب جنین، اکوکاردیوگرافی قلب جنین توسط کاردیولوژیست اطفال در هفته ۱۸ بارداری انجام شود.
احتقان وریدی در سر و گردن:
احتقان وریدی سر و گردن زمانی ایجاد می شود که بدن جنین تحت فشار قرار بگیرد. پارگی کیسه آمنیون، فتق دیافراگمی و وجود قفسه سینه باریک در اختلالات اسکلتی نقایصی هستند که میتوانند منجر به احتقان وریدی سر و گردن شوند. خوشبختانه این نقایص با سونوگرافی قابل تشخیص اند. بنابراین انجام سونوگرافی سلامت ۱۸-۲۳ هفتگی در جنین های مبتلا به NT بالا از اهمیت خاصی برخوردار است.
تغییر محتوای ماتریکس خارج سلولی:
درتعداد زیادی از سندروم های ژنتیکی، ماتریکس خارج سلولی تغییر کرده که به صورت افزایش NT خود را نشان می دهد. آکندروژنز، استئوژنز ایمپرفکتا و آکندروپلازی نمونه هایی از این سندروم ها هستند. توصیه می شود در صورت وجود این بیماری ها در خانواده به متخصص ژنتیک مراجعه کنید تا در صورت امکان بررسی تخصصی تری انجام شود.
از طرف دیگر، ژن مسئول خیلی از پروتین های ماتریکس خارج سلولی روی کروموزوم های ۲۱،۱۸و ۱۳ قرار دارد لذا افزایش NT در این سندروم ها قابل توجیه است.
اختلال تخلیه لنفاوی:
یکی از علل احتمالی افزایش NT ، اختلال در جریان طبیعی سیستم لنفاوی وریدی است که منجر به اتساع حفرات لنفاوی ژگولار می شود. این اختلال در موارد زیر دیده می شود:
- سندروم ترنر: در این سندروم عروق لنفاوی در درم فوقانی هیپوپلاستیک هستند. سندروم ترنر با انجام کاریوتیپ جنین قابل تشخیص است.
- سندرون نانون
- نقایص مادرزادی عصبی-عضلانی
کم خونی جنین:
برخی از انواع کم خونی نظیر آلفا تالاسمی و کم خونی فانکونی منجر به افزایش NT می شوند. این کم خونی ها ژنتیکی هستند و در صورت سلامت والدین می توان احتمال ابتلای جنین را رد کرد.
کم خونی ناشی از عفونت های مادرزادی نیز میتواند NT را افزایش دهد.
کاهش پروتئین خون جنین:
هیدروپس و سندروم نفروتیک مادرزادی دو اختلالی هستند که از طریق کاهش پروتئین خون جنین منجر به افزایش NT می شوند.
عفونت جنینی:
بر اساس مطالعات، تنها عفونتی که می تواند همراه با افزایش NT وجود داشته باشد پاروویروس B19 است. لذا در صورت نرمال بودن جنین از نظر کروموزومی، نیازی به ارزیابی عفونت های مادری نیست به جز در مواردی که ادم گردنی یا هیدروپس در سونوگرافی سه ماهه دوم یا سوم دیده شود.
امروزه طبق پروتکل کشوری، در صورت مشاهده NT بالا جنین، به سرعت برای ختم بارداری تصمیم گیری نمیشود. لذا در اولین قدم با متخصص ژنتیک یا پریناتولوژیست مشورت کرده تا با بررسی های لازم شامل آمنیوسنتز، سونوگرافی سلامت و اکوی قلب جنین بتوانید از سلامت جنین خود اطمینان حاصل کنید.
- نقایص قلبی
- احتقان وریدی سر و گردن
- نقص در تخلیه لنفاوی
- کم خونی جنین
- کاهش پروتئین خون جنین
- عفونت جنین
اکنون به اختصار به توضیح پیرامون هر یک از علل فوق می پردازیم .
اختلالات کروموزومی:
مطالعات بسیاری که از سال ۱۹۹۲ تا اکنون انجام شده اند اثبات کرده اند که رابطه معنی داری بین نقایص کروموزومی و افزایش ضخامت NT وجود دارد. شایع ترین اختلالات کروموزومی که همراه با NT بالا جنین دیده شده است تریزومی ۲۱، ۱۸ و ۱۳ می باشند. امروزه می توان با نمونه گیری از جفت طی CVS یا مایع آمنیون طی آمنیوسنتز، کاریوتیپ جنین را در زمان بارداری چک کرد و از سلامت کروموزومی جنین مطمئن شد.
نقایص قلبی:
درناهنجاری قلب و عروق، هم در جنین های نرمال و هم در جنین های غیر طبیعی از نظر کروموزوم، افزایش NT دیده می شود لذا نقایص قلبی یکی از علل شایع NT بالا جنین است.
توصیه می شود برای اطمینان از سلامت قلب جنین، اکوکاردیوگرافی قلب جنین توسط کاردیولوژیست اطفال در هفته ۱۸ بارداری انجام شود.
احتقان وریدی در سر و گردن:
احتقان وریدی سر و گردن زمانی ایجاد می شود که بدن جنین تحت فشار قرار بگیرد. پارگی کیسه آمنیون، فتق دیافراگمی و وجود قفسه سینه باریک در اختلالات اسکلتی نقایصی هستند که میتوانند منجر به احتقان وریدی سر و گردن شوند. خوشبختانه این نقایص با سونوگرافی قابل تشخیص اند. بنابراین انجام سونوگرافی سلامت ۱۸-۲۳ هفتگی در جنین های مبتلا به NT بالا از اهمیت خاصی برخوردار است.
تغییر محتوای ماتریکس خارج سلولی:
درتعداد زیادی از سندروم های ژنتیکی، ماتریکس خارج سلولی تغییر کرده که به صورت افزایش NT خود را نشان می دهد. آکندروژنز، استئوژنز ایمپرفکتا و آکندروپلازی نمونه هایی از این سندروم ها هستند. توصیه می شود در صورت وجود این بیماری ها در خانواده به متخصص ژنتیک مراجعه کنید تا در صورت امکان بررسی تخصصی تری انجام شود.
از طرف دیگر، ژن مسئول خیلی از پروتین های ماتریکس خارج سلولی روی کروموزوم های ۲۱،۱۸و ۱۳ قرار دارد لذا افزایش NT در این سندروم ها قابل توجیه است.
اختلال تخلیه لنفاوی:
یکی از علل احتمالی افزایش NT ، اختلال در جریان طبیعی سیستم لنفاوی وریدی است که منجر به اتساع حفرات لنفاوی ژگولار می شود. این اختلال در موارد زیر دیده می شود:
- سندروم ترنر: در این سندروم عروق لنفاوی در درم فوقانی هیپوپلاستیک هستند. سندروم ترنر با انجام کاریوتیپ جنین قابل تشخیص است.
- سندرون نانون
- نقایص مادرزادی عصبی-عضلانی
کم خونی جنین:
برخی از انواع کم خونی نظیر آلفا تالاسمی و کم خونی فانکونی منجر به افزایش NT می شوند. این کم خونی ها ژنتیکی هستند و در صورت سلامت والدین می توان احتمال ابتلای جنین را رد کرد.
کم خونی ناشی از عفونت های مادرزادی نیز میتواند NT را افزایش دهد.
کاهش پروتئین خون جنین:
هیدروپس و سندروم نفروتیک مادرزادی دو اختلالی هستند که از طریق کاهش پروتئین خون جنین منجر به افزایش NT می شوند.
عفونت جنینی:
بر اساس مطالعات، تنها عفونتی که می تواند همراه با افزایش NT وجود داشته باشد پاروویروس B19 است. لذا در صورت نرمال بودن جنین از نظر کروموزومی، نیازی به ارزیابی عفونت های مادری نیست به جز در مواردی که ادم گردنی یا هیدروپس در سونوگرافی سه ماهه دوم یا سوم دیده شود.
امروزه طبق پروتکل کشوری، در صورت مشاهده NT بالا جنین، به سرعت برای ختم بارداری تصمیم گیری نمیشود. لذا در اولین قدم با متخصص ژنتیک یا پریناتولوژیست مشورت کرده تا با بررسی های لازم شامل آمنیوسنتز، سونوگرافی سلامت و اکوی قلب جنین بتوانید از سلامت جنین خود اطمینان حاصل کنید.
منبع:
علم نما
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼