گلودرد استرپتوکوکی در کودکان، علائم و درمان

گلودرد استرپتوکوکی، نوعی عفونت باکتریایی می باشد که سبب احساس زخم و خارش در گلو می گردد. در صورتی که گلودرد استرپتوکوکی بدون درمان باقی بماند، می تواند سبب بروز عوارضی مانند التهاب کلیه و یا تب روماتوئید گردد. تب روماتوئید ناشی از گلودرد استرپتوکوکی می تواند به التهاب و درد مفاصل، بروز نوع خاصی از راش و یا آسیب به دریچه های قلبی بیانجامد.

علائم گلودرد استرپتوکوکی
علائم گلودرد استرپتوکوکی می تواند شامل موارد زیر باشد:
-لوزه های متورم و قرمز، برخی اوقات لکه های سفیدی روی آن قرار دارد.
-درد در ناحیه گلو که معمولا به سرعت ایجاد می شود.
-حالت تهوع و استفراغ مخصوصا در کودکان نوپا
-لکه های قرمز کوچک روی پشت سقف دهان
-غدد لنفاوی متورم و تحریک شده در گردن
-بلع دردناک
-بدن درد
-سردرد
-راش
-تب
این احتمال وجود دارد که شما یا کودک تان بسیاری از علائم لیست شده را داشته باشید، اما به گلودرد استرپتوکوکی دچار نباشید. علت بروز این نشانه ها و علائم می تواند چیزی به غیر از گلودرد استرپتوکوکی مانند عفونت ویروسی باشد. برخی دیگر از بیماری ها نیز می تواند منجر به بروز این علائم گردد. به همین دلیل است که پزشک در مورد تشخیص علت گلودرد تست هایی را انجام خواهد داد. این احتمال وجود دارد که در معرض شخصی قرار بگیرید که او ناقل باکتری استرپتوکوک باشد اما علائمی از گلودرد استرپتوکوکی را نشان ندهد.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که شما و یا کودک تان هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فورا با پزشک تماس حاصل فرمایید:
-گلودرد همراه با راش
-مشکلاتی در تنفس یا بلعیدن
-گلودرد همراه با تورم غدد لنفاوی
-گلودردی که به مدت بیش از ۴۸ ساعت به طول انجامد.
-تب بالاتر از 38.3 درجه در کودکان بزرگ تر و یا تب که بیش از 48 ساعت به طول انجامد.
-در صورتی که گلودرد استرپتوکوکی تشخیص داده شده و آنتی بیوتیک تجویز شود اما بعد از مصرف آنتی بیوتک ها در طول ۴۸ ساعت باز هم بهبودی حاصل نشده باشد.

علت و عوارض گلودرد استرپتوکوکی
علت گلودرد استرپتوکوکی ناشی از باکتری است که استرپتوکوکوس پیوژنز نام دارد. این باکتری همچنین باکتری استرپتوکوک گروه A نیز نامیده می شود. عفونت گلودرد استرپتوکوکی به شدت مسری می باشد. باکتری عامل گلودرد استرپتوکوکی می تواند از طریق عطسه و سرفه فرد آلوده منتقل شود. همچنین به اشتراک گذاشتن غذا و نوشیدنی ها نیز می تواند در انتقال باکتری گلودرد استرپتوکوکی دخالت داشته باشد. باکتری همچنین می تواند از طریق تماس با سطوح آلوده نیز منتقل شود.
برخی فاکتورهای خطر می تواند ریسک ایجاد عفونت گلودرد استرپتوکوکی را افزایش دهد. این فاکتورها عبارت است از:
-سنین پایین: گلودرد استرپتوکوکی در کودکان شایع تر می باشد.
-زمان: عفونت گلودرد استرپتوکوکی می تواند در هر زمانی ایجاد شود، اما از اواخر پاییز تا اوایل بهار شایع تر می باشد. باکتری استرپتوکوک در اثر تماس نزدیک افراد با قدرت بیشتری منتقل می شود.

عوارض گلودرد استرپتوکوکی:
اگر چه گلودرد استرپتوکوکی چندان خطرناک نیست، اما می تواند عوارض جدی را به همراه داشته باشد. درمان دارویی گلودرد استرپتوکوکی مبتنی بر استفاده از آنتی بیوتیک ها است. درمان با استفاده از آنتی بیوتیک ها می تواند ریسک ایجاد عوارض گلودرد استرپتوکوکی در کودکان را کاهش دهد.
برخی باکتری های استرپتوکوک می توانند، سبب بروز عفونت در بخش های زیر شوند:
-لوزه ها
-سینوس ها
-پوست
-خون
-گوش میانی
-واکنش های التهابی
عفونت های ناشی از استرپتوکوک می تواند احتمال بروز برخی بیماری های التهابی را به دنبال داشته باشد:
-تب اسکارلت: مشخصه این نوع از عفونت استرپتوکوکی بروز راش می باشد.
-التهاب کلیه ها یا گلومرولونفریت پست استرپتوکوکوس
-تب روماتیک: نوعی شرایط التهابی شدید می باشد که بر قلب، مفاصل، سیستم عصبی و پوست تاثیر می گذارد.
محققین به دنبال بررسی ارتباط احتمالی بین عفونت گلودرد استرپتوکوکی (ناشی از استرپتوکوک گروه A) و شرایطی نادر به نام اختلال عصبی روانی خود ایمنی در اطفال هستند. این اختلال در توصیف علائمی مانند وسواس اجباری و یا تیک به کار می رود که در حضور عفونت گلودرد استرپتوکوکی تشدید می شود.

تشخیص گلودرد استرپتوکوکی
پزشک با استفاده از معاینه فیزیکی و با بررسی علائم و نشانه های گلودرد استرپتوکوکی و دستور انجام برخی تست های زیر بیماری را تشخیص می دهد:
-تست آنتی ژن سریع: در این روش پزشک با استفاده از نمونه برداری که توسط سواب انجام می شود وجود آنتی ژن را به سرعت تست می کند. این تست نشان می دهد که آیا آنتی ژن باکتری استرپتوکوک در گلو وجود دارد یا خیر. اگر نتیجه تست منفی باشد اما پزشک هنوز به وجود عفونت گلودرد استرپتوکوکی مشکوک باشد، در آن صورت کشت گلو برای تشخیص گلودرد استرپتوکوکی انجام خواهد شد.
-کشت گلو: در این روش سوابی استریل به انتهای گلو و لوزه ها مالیده می شود تا نمونه ای از ترشحات برداشته شود. این روش دردناک نیست اما ممکن است کمی سبب ناراحتی بیمار شود. نمونه سپس در شرایط آزمایشگاهی کشت داده می شود تا حضور باکتری در آن مشخص شود. آماده شدن نتیجه حاصل از این تست برای تشخیص گلودرد استرپتوکوکی، ممکن است کمی زمان برد.

آمادگی برای ملاقات با پزشک:
توجه به موارد زیر می تواند شما را برای ملاقات با پزشک آماده کند.
-بهتر است لیستی از علائم کودک خود، حتی علائمی که به گلودرد او ارتباطی ندارد آماده کنید.
-سایر اطلاعات مانند وجود سایر بیماری ها یا منابع احتمالی عفونت را لیست کنید.
-همه داروها، مکمل ها و ویتامین هایی که کودک شما استفاده می کند را لیست کنید.
-سوالاتی که از پزشک در ذهن دارید را لیست نمایید.
-به هنگام ملاقات با پزشک بهتر است همراهی با خود داشته باشید.

برخی سوالات احتمالی پزشک درباره گلودرد استرپتوکوکی عبارت است از:
-علائم کودک شما از چه زمانی آغاز شده است؟
-آیا این علائم در طول زمان تغییراتی داشته است؟
-شدت علائم چقدر است؟
-آیا کودک شما طی چند هفته گذشته در تماس با فردی قرار داشته است که به گلودرد استرپتوکوکی دچار بوده است؟
-آیا کودک شما در گذشته به گلودرد استرپتوکوکی مبتلا شده است؟ چه زمانی؟ و درمان گلودرد استرپتوکوکی چطور انجام شده است؟
-آیا کودک شما به بیماری دیگری نیز مبتلا می باشد؟
اگر تصور می کنید خود و یا کودک تان به بیماری گلودرد استرپتوکوکی مبتلا شده اید، اقدامات زیر می تواند به جلوگیری از انتشار عفونت گلودرد استرپتوکوکی کمک کند:
-دست های خود را پاکیزه نگه دارید. به هنگام سرفه کردن باید جلوی دهان و بینی خود را بگیرید.
-استفاده از آب نمک برای غرغره کردن می تواند بسیار کمک کننده باشد.
-استراحت مناسب و استفاده از مایعات به مقدار کافی، مصرف غذاهای نرم و استفاده از مسکن ها یا تب برهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می تواند علائم گلودرد استرپتوکوکی را تخفیف دهد.

درمان گلودرد استرپتوکوکی
درمان دارویی گلودرد استرپتوکوکی عمدتا مبتنی بر استفاده از آنتی بیوتیک ها، مسکن ها و یا داروهایی است که برای پیشگیری از بروز عوارض گلودرد استرپتوکوکی تجویز می شود.
۱- آنتی بیوتیک ها:
اگر شما یا کودک تان به عفونت گلودرد استرپتوکوکی دچار شدید، پزشک آنتی بیوتیک های خوراکی را به عنوان داروی گلودرد استرپتوکوکی برای شما تجویز می کند. اگر مصرف آنتی بیوتیک ها در 48 ساعت اول بیماری گلودرد استرپتوکوکی انجام شود، در آن صورت می تواند دوره و شدت علائم گلودرد استرپتوکوکی را کاهش دهد، همچنین ریسک بروز عوارض و احتمال انتشار عفونت گلودرد استرپتوکوکی به دیگران نیز کاهش می یابد.
-با درمان گلودرد استرپتوکوکی به طور مناسب، کودک ظرف یک تا دو روز احساس بهتری دارد. اگر بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها و ظرف ۴۸ ساعت بهبودی را در علائم گلودرد استرپتوکوکی فرزند خود احساس نکردید، فورا با پزشک تماس بگیرید.
-کودکان مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی که بعد از مصرف آنتی بیوتیک احساس بهتری دارند و تب از بین می رود می توانند به مدرسه یا مهد کودک باز گردند که معمولا این نتایج ظرف 24 ساعت بعد از شروع درمان گلودرد استرپتوکوکی ایجاد می شود. اما باید مراقب باشید که در صورت بهبود علائم دوره درمان گلودرد استرپتوکوکی با آنتی بیوتیک باید کامل شود. اگر روند درمان گلودرد استرپتوکوکی پیش از موعد قطع شود احتمال عود عفونت گلودرد استرپتوکوکی و یا بروز عوارضی مانند تب روماتیک و یا التهاب کلیه وجود دارد. ­­
۲- داروهای کاهنده تب:
دارو گلودرد استرپتوکوکی برای تخفیف درد و کاهش تب، داروهایی مانند استامینوفن و یا ایبوپروفن هستند. باید توجه داشت استفاده از آسپرین در کودکان و نوجوانان باید با احتیاط باشد. اگر چه آسپرین در کودکان بالای 3 سال تایید شده است، اما کودکان و نوجوانانی که از آبله مرغان جان به در برده اند و یا علائمی شبیه به آنفولانزا دارند، هرگز نباید از داروی آسپرین استفاده کنند. این بدان دلیل است که مصرف آسپرین احتمال بروز سندرم ری را به همراه دارد. سندرم ری بیماری بسیار خطرناکی می باشد که ممکن است در برخی کودکان بروز کند.

درمان خانگی گلودرد استرپتوکوکی:
در اغلب موارد آنتی بیوتیک ها در محو کردن باکتری های عامل در عفونت گلودرد استرپتوکوکی بسیار موثرند. در عین حال شما نیز می توانید برخی گزینه ها را برای تخفیف علائم گلودرد استرپتوکوکی در نظر داشته باشید:
-امکانی فراهم کنید تا کودک شما به اندازه کافی استراحت کند. زمانی که فرزند شما به عفونت گلو درد استرپتوکوکی دچار است، نباید به مدرسه یا مهدکودک برود تا علائم تب ناشی از گلودرد استرپتوکوکی بهبود یابد و احساس بهتری پیدا کند. مصرف آنتی بیوتیک برای درمان این بیماری حداقل باید به مدت 24 ساعت ادامه داشته باشد تا کودک بتواند به مدرسه یا محل کار خود بازگردد.
-مصرف مقدار کافی مایعات سبب نرم شدن گلو شده و بلعیدن را ساده تر می کند و مانع از بروز دهیدراتاسیون می شود.
مدتی که فرزند شما به عفونت گلودرد استرپتوکوکی مبتلاست بهتر است از غذاهای نرم مانند سوپ، میوه های نرم، ماست و تخم مرغ استفاده کنید. استفاده از این غذاها بلع را ساده تر می کند. غذاهای سرد مانند میوه های یخ زده نیز می تواند آرامش بخش باشد. در این دوران باید از مصرف غذاهای تند یا اسیدی مانند آب پرتقال اجتناب کرد.
-کودکان بزرگ تر می توانند چند بار در روز با استفاده از آب نمک گلوی خود را شستشو دهند. حدود ۱.۴۲ گرم نمک را می توان در ۲۳۷ میلی لیتر آب داغ حل کرد. اطمینان حاصل کنید کودک پس از قرقره کردن تمام آب نمک را از دهان خود خارج می کند.
-استفاده از دستگاه رطوبت ساز می تواند هوای خانه را مرطوب کند. مرطوب کردن هوای خانه سبب احساس بهتری در کودک مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی می شود. بهتر است از دستگاه های رطوبت ساز خنک استفاده کنید و دستگاه را به طور دقیق و مرتب شستشو دهید تا ارگانیسمی در آن رشد نکند. اسپری بینی سالین نیز می تواند غشاهای مخاطی را نرم کند.
-از محرک ها به دور باشید. دود سیگار می تواند سبب تحریک گلو شود و احتمال ایجاد عفونت هایی مانند ورم لوزه را در گلودرد استرپتوکوکی افزایش می دهد. کودک خود را از بخارات ناشی از رنگ ها و شوینده ها دور نگه دارید، زیرا این عوامل می تواند سبب تحریک گلو و ریه ها و تشدید این بیماری شود.

پیشگیری از عفونت گلودرد استرپتوکوکی
برای پیشگیری از عفونت گلودرد استرپتوکوکی نکات زیر می تواند موثر باشد:
-دست های خود را تمیز کنید. شستن و تمیز کردن مناسب دست ها بهترین راه برای پیشگیری از انواع عفونت ها می باشد. به همین دلیل باید دست های خود را به طور مرتب شستشو داده و به کودک خود نیز بیاموزید که چطور می توانند با آب و صابون دست های خود را شست شو دهند و یا از ضدعفونی کننده های الکلی استفاده نمایند.
-دهان خود را بپوشانید. به کودک خود بیاموزید در حین سرفه و عطسه جلوی دهان خود را بگیرد.
-وسایل شخصی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید. لیوان نوشیدنی و ظرف غذای خود را به اشتراک نگذارید و ظرف های کثیف را در آب داغ شستشو دهید و یا از ماشین ظرفشویی استفاده کنید.