استفراغ دوره ای در کودکان، چیست و چه علائمی دارد؟

سندرم استفراغ دوره ای یا سندرم استفراغ چرخشی، با اپیزودهایی از استفراغ شدید مشخص می شود که علت معلومی ندارند. این اپیزودها می توانند ساعت ها یا روزها به طول انجامند و سپس دوره بدون علامت، سندرم استفراغ چرخشی آغاز شده و پس از آن یک دوره علائم بروز می کند. این اپیزودهای سندرم استفراغ دوره ای مشابه می باشند، بدین معناست که در روزهای مشخصی آغاز شده و طول دوره نیز مشابه است، همچنین علائم سندرم استفراغ گردشی و شدت آن نیز مشابه می باشد. سندرم استفراغ دوره ای در همه گروه های سنی رخ می دهد اما اغلب در کودکان ۳ تا ۷ سال علائم آن آغاز می گردد. اگر چه سندرم استفراغ دوره ای در کودکان شایع می باشد، اما شیوع آن در بزرگسالان نیز رو به افزایش است. سندرم استفراغ چرخشی به سختی قابل تشخیص می باشد، زیرا استفراغ می تواند نشان دهنده وجود مشکلات و بیماری های مختلفی باشد. درمان سندرم استفراغ چرخشی اغلب مستلزم تغییراتی در شیوه زندگی می باشد که به پیشگیری از رویدادهایی کمک می کند که می تواند اپیزودهای استفراغ چرخشی را به دنبال داشته باشد. داروهایی مانند داروهای ضد تهوع و درمان های میگرنی می تواند به کاهش علائم سندرم استفراغ چرخشی کمک کند.
شما همچنین می توانید به مقاله های دلایل و علت حالت تهوع چیست؟، درمان حالت تهوع و خماری بعد از مستی و راه های درمان آنفولانزا در کودکان که توسط سایت رسانه دکتر سلامت تهیه شده است، مراجعه کنید.

علائم سندرم استفراغ چرخشی، اغلب در صبح هنگام آغاز می شود. علائم و نشانه های سندرم استفراغ چرخشی عبارت است از:
-استفراغ شدید که چندین بار در ساعت رخ می دهد و می تواند ساعت ها در روز ادامه داشته باشد، اما اغلب کمتر از 1 هفته به طول می انجامد.
-۳ یا بیش از ۳ اپیزود استفراغ مجزا در طول شش ماه گذشته که علت مشخصی ندارند، یا ۵ یا بیش از ۵ اپیزود که هر زمان ممکن است رخ دهد.
-تهوع شدید
-تعریق شدید
سایر علائم و نشانه های سندرم استفراغ دوره ای عبارت است از:
-درد در ناحیه شکم
-اسهال
-تب
-حساسیت به نور
-سردرد
-اوغ زدن
زمان بین اپیزودهای سندرم استفراغ دوره ای، معمولا فرد بیمار علامتی ندارد.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
-اگر در استفراغ خود یا فرزندتان خون مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
استفراغ مکرر سبب دهیدارسیون شدیدی می شود که می تواند خطرناک و حتی کشنده باشد. علائم دهیدراسیون ناشی از استفراغ مکرر در شما یا فرزندتان عبارت است از:
-احساس تشنگی مفرط
-میزان کم ادرار
-خشکی پوست
-خستگی
علت سندرم استفراغ چرخشی:
علت زمینه ای سندرم استفراغ چرخشی شناخته شده نیست. برخی علل احتمالی عبارت است از:
-ژن
-مشکلاتی در هضم
-مشکلاتی در سیستم عصبی
-عدم تعادل هورمونی
عواملی که می تواند استفراغ دوره ای را به دنبال داشته باشد عبارت است از:
-مشکلات سینوسی، آلرژی، سرماخوردگی
-استرس های احساسی یا هیجانات مخصوصا در کودکان
-اضطراب یا حملات پانیک مخصوصا در افراد بالغ
-غذاهایی مانند کافئین، شکلات یا پنیر
-خوردن بیش از حد یا خوردن درست قبل از رفتن به رختخواب یا روزه گرفتن
-آب و هوای گرم
-خستگی فیزیکی
-قاعدگی
-بیماری حرکتی
شناسایی عواملی که منجر به بروز استفراغ می شود، می تواند به کنترل سندرم استفراغ چرخشی کمک کند.

ارتباط بین میگرن و سندرم استفراغ دوره ای چندان مشخص نیست. اما بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم استفراغ دوره ای سابقه خانوادگی در ابتلا به میگرن دارند، و یا همین کودکان در بزرگسالی به میگرن مبتلا می شوند. در افراد بالغ ارتباط بین سندرم استفراغ دوره ای و میگرن ممکن است کمتر باشد.
-استفاده از ماری جوانا نیز می تواند با بروز سندرم استفراغ دوره ای ارتباط داشته باشد، زیرا برخی افراد از ماری جوانا برای درمان علائم سندرم استفراغ دوره ای استفاده می کنند.
-استفاده از کانابیس می تواند سندرمی به نام سندرم هایپرامسیس کانابیس را به دنبال داشته باشد که بعضا این سندرم با سندرم استفراغ دوره ای اشتباه گرفته می شود. برای کنار گذاشتن این احتمال باید مصرف ماری جوانا قطع شود تا بررسی شود آیا استفراغ از بین می رود یا خیر. استفراغ ناشی از کانابیس به طور دوره ای بروز نمی کند. اگر با قطع ماری جوانا بهبودی حاصل نشد، پزشک می تواند احتمال وجود سندرم استفراغ دوره ای را مورد بررسی قرار دهد.
سندرم استفراغ دوره ای می تواند، عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
-دهیدراتاسیون: استفراغ بیش از حد در سندرم استفراغ چرخشی سبب می شود بدن آب خود را به سرعت از دست بدهد. در موارد شدید، دهیدراتاسیون ناشی از سندرم استفراغ گردشی باید در بیمارستان درمان شود.
-آسیب به لوله گوارشی: اسید معده که همراه با استفراغ بالا می آید، می تواند به لوله گوارشی آسیب بزند. لوله گوارشی یا مری دهان را به معده متصل می کند. برخی اوقات آسیب وارد شده به مری در سندرم استفراغ چرخشی می تواند به خونریزی مری بیانجامد.
-خراب شدن دندان ها: اسید موجود در استفراغ می تواند به مینای دندان در اثر اسید معده، آسیب برساند.

تشخیص سندرم استفراغ دوره ای
سندرم استفراغ چرخشی به سختی تشخیص داده می شود. تست مشخصی برای تایید تشخیص سندرم استفراغ دوره ای وجود ندارد و استفراغ می تواند نشان دهنده مشکلات دیگری باشد. ابتدا باید وجود سایر احتمالات کنار گذاشته شود. پزشک برای تشخیص سندرم استفراغ دوره ای ابتدا در مورد سابقه پزشکی کودک شما سوالاتی خواهد پرسید و معاینات فیزیکی انجام خواهد دارد. پزشک احتمالا به دنبال مشخص کردن الگوی علائمی می باشد که کودک شما تجربه می کند. پس از آن پزشک ممکن است انجام تست های زیر را برای تشخیص سندرم استفراغ گردشی پیشنهاد کند:
-تست های تصویربرداری: تست هایی مانند اندوسکوپی و یا سونوگرافی و یا سی تی اسکن می تواند انسداد در مسیر گوارشی و یا وجود مشکلات گوارشی را نشان دهد.
-تست های حرکتی: این تست ها حرکت غذا در مسیر گوارشی را مانیتور کرده و اختلالات مسیر گوارشی را بررسی می کند.
-تست های آزمایشگاهی: این تست ها به بررسی مشکلات تیروئیدی و سایر مشکلات متابولیک می پردازد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک:
ممکن است ابتدا به پزشک خانواده یا متخصص اطفال مراجعه کنید. اما در ادامه به متخصص بیماری های گوارشی نیز ارجاع داده شد. اگر شما یا کودک تان اپیزودهایی متوسط تا شدیدی از سندرم استفراغ دوره ای را تجربه کنید، در آن صورت پزشک درمان های فوری را به شما توصیه خواهد کرد. در ادامه اطلاعاتی وجود دارد که شما را برای ملاقات با پزشک و انتظاراتی که می توانید از پزشک داشته باشید آماده می کند:
-لیستی از علائم کودک و یا خودتان یادداشت کنید و در آن به دفعات استفراغ و عواملی که می تواند منجر به بروز استفراغ در شما یا کودک تان شود (برای مثال فعالیت یا دارویی خاص) اشاره کنید.
-اطلاعات دیگر مانند سابقه ابتلا به سایر بیماری ها یا وجود برخی شرایط پزشکی را یادداشت کنید.
-عادات غذایی، استرس هایی که اخیرا تجربه کرده اید و یا تغییرات مثبت و منفی اخیر زندگی خود یا فرزندتان را یادداشت کنید.
-لیستی از داروهای مصرفی، مکمل ها و ویتامین هایی که خود و یا فرزندتان استفاده می کنید آماده کنید.
-سوالاتی که از پزشک در ذهن دارید را لیست نمایید.
پزشک نیز سوالاتی را از شما خواهد پرسید. بهتر است آمادگی پاسخ دهی به پرسش های پزشک را داشته باشید. برخی سوالات احتمالی پزشک در مورد سندرم استفراغ چرخشی عبارت است از:
-چه زمانی علائم برای اولین بار در فرزند شما ایجاد شد؟
-اپیزودهای سندرم استفراغ دوره ای چند وقت یک بار ایجاد می شود؟
-هر کدام از اپیزودهای سندرم استفراغ دوره ای چه مدت به طول می انجامد؟
-آیا فرزند شما دچار درد در ناحیه شکم می باشد؟
-آیا متوجه علائم هشدار دهنده یک اپیزود مانند از دست رفتن اشتها یا احساس خستگی غیر معمول یا هر عامل دیگری که می تواند منجر به بروز اپیزودها شود، مانند تغییرات احساسی یا بیماری و یا قاعدگی شده اید؟
-آیا شما یا فرزندتان به مشکلاتی مانند مشکلات روانی دچارید؟
-چه درمان هایی را برای رفع این شرایط در مورد خود یا فرزندتان امتحان کرده اید؟
-آیا چیزی وجود دارد که علائم شما را بهبود بخشد و یا دوره هر اپیزود را کوتاه کند؟
-آیا شما یا فرزندتان سابقه ابتلا به سردردهای شدید را دارید؟
-آیا در خانواده شما سابقه ابتلا به سندرم استفراغ دوره ای یا میگرن وجود دارد؟
-آیا شما یا کودک تان از کانابیس استفاده می کنید؟
اگر اپیزود شدیدی در راه باشد، پزشک احتمالا کودک شما را معاینه خواهد کرد. اما اگر استفراغ رفع شده باشد، بهتر است استراحت کافی داشته باشید و به قدر مناسب مایعات استفاده کنید و از رژیم های غذایی سبک استفاده کنید. عدم استفاده از نوشیدنی های حاوی کافئین و یا غذاهایی که حاوی کافئین است می تواند موثر باشد.

درمانی برای سندرم استفراغ گردشی وجود ندارد. کودکان اغلب با رسیدن به دوران بلوغ دیگر علائمی از سندرم استفراغ چرخشی را تجربه نمی کنند. برای آن هایی که اپیزودهای استفراغ دوره ای را تجربه می کنند، گزینه های درمانی، متمرکز بر کنترل علائم سندرم استفراغ دوره ای می باشد. گزینه های دارویی که برای درمان سندرم استفراع دوره ای در کودکان نسخه می شود عبارت است از:
-داروهای ضد تهوع
-داروهای ضد درد
-داروهای سرکوب کننده اسید معده
-داروهای ضد افسردگی
-داروهای ضد تشنج
انواعی از داروها وجود دارد که برای درمان میگرن استفاده می شوند. این داروها ممکن است به پیشگیری از اپیزودهای سندرم استفراغ دوره ای کمک کنند. این داروها برای افرادی توصیه می شود که اپیزودهای مکرری از استفراغ را برای مدتی طولانی تجربه می کنند (استفراغ مکرر)، و یا برای افرادی مناسب است که سابقه خانوادگی در ابتلا به میگرن دارند.
-تزریق وریدی مایعات می تواند برای پیشگیری از دهیدارتاسیون ناشی از سندرم استفراغ دوره ای در نظر گرفته شود. به طور کلی درمان سندرم استفراع گردشی برای اساس نیازهای فرد، شدت و دوره علائم همچنین وجود عوارض سندرم استفراغ دوره ای تعیین می شود.
درمان های خانگی سندرم استفراغ دوره ای:
تغییراتی در شیوه زندگی می تواند به کنترل علائم و نشانه های سندرم استفراغ دوره ای کمک کند:
-افراد مبتلا به سندرم استفراغ دوره ای عموما به داشتن خواب کافی نیاز دارند.
-وقتی استفراع در سندرم استفراغ دوره ای آغاز می شود، ممکن است فرد به استراحت در اتاقی آرام و تاریک نیاز داشته باشد.
-وقتی فاز استفراغ در سندرم استفراغ دوره ای متوقف می شود، مصرف کافی مایعاتی مانند محلول الکترولیت های خوراکی یا استفاده از نوشیدنی های ورزشی به طور روزانه نیاز خواهد بود.
-برخی افراد ممکن است بعد از توقف استفراغ در سندرم استفراغ گردشی، احساس خوبی نسبت به غذا خوردن داشته باشند و شروع به مصرف غذاها کنند، اما برخی افراد یا برخی کودکان بلافاصله بعد از توقف فاز استفراغ در سندرم استفراغ دوره ای، نمی توانند خوردن را آغاز کنند. در مورد این کودکان بهتر است ابتدا مصرف مایعات را آغاز کرد و سپس غذاهای جامد را به رژیم غذایی این افراد اضافه کرد.
-اگر اپیزودهای سندرم استفراغ چرخشی در اثر استرس یا هیجان ایجاد شود، بهتر است در بازه ای که فرد علائمی را تجربه نمی کند به دنبال راه هایی برای کاهش استرس و یافتن آرامش باشد و بدین ترتیب به پیشگیری از سندرم استفراغ دوره ای کمک کند.
-داشتن وعده های غذایی کوچک و مصرف روزانه میان وعده هایی که مقدار کربوهیدارت اندکی دارد، می تواند در این شرایط بسیار موثر باشد.
سایر راه های درمان:
استفاده از درمان های مکمل می تواند به پیشگیری از اپیزودهای سندرم استفراغ دوره ای کمک کند، اگر چه هیچ یک از این درمان ها هنوز به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است. این گزینه های درمانی عبارت است از:
-استفاده از کوانزیم کیو 10: این ترکیب طبیعی در بدن ساخته می شود و در بازار نیز به عنوان مکمل وجود دارد. کوانزیم کیو 10 به عملکرد اولیه سلول ها کمک می کند و از این طریق در پیشگیری از سندرم استفراغ دوره ای موثر است.
-ال کارنیتین: این ترکیب طبیعی در بدن ساخته می شود و در بازار نیز به صورت مکمل وجود دارد. ال کارنیتین با سوزاندن چربی در بدن و تولید انرژی به پیشگیری از سندرم استفراغ دوره ای کمک می کند.
ال کارنیتین و کوانزیم کیو 10 می توانند به بدن کمک کنند تا بر دشواری تبدیل غذا به انرژی غلبه کند. برخی محققین باور دارند که اختلال در عملکرد میتوکندری می تواند به عنوان فاکتوری باشد که سبب بروز سندرم استفراغ دوره ای و میگرن می شود.
-قبل از شروع این مکمل ها باید تشخیص سندرم استفراغ دوره ای در شما انجام شده باشد، همچنین باید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
-به طور کلی قبل از مصرف مکمل ها برای سندرم استفراغ دوره ای در خود یا فرزندتان باید اطمینان حاصل کنید تا مکمل با دوز مناسبی مورد استفاده قرار گیرد.
-همچنین باید اطمینان داشته باشید مصرف این مکمل تداخلی با سایر داروهای مصرفی نداشته باشد.
-برخی افراد ممکن است در اثر مصرف ال کارنیتین و کوانزیم کیو 10 علائمی را تجربه کنند که مشابه با علائم سندرم استفراغ دوره ای می باشد.
پیشگیری از سندرم استفراغ دوره ای
خیلی از افراد می دانند چه چیزی سبب بروز اپیزودهای سندرم استفراغ دوره ای می شود. اجتناب از این عوامل می تواند تعداد دفعات اپیزودهای سندرم استفراغ دوره ای را کاهش دهد. کودک ممکن است بین اپیزودها احساس خوبی داشته باشد. مصرف داروهایی که پزشک برای پیشگیری از سندرم استفراغ دوره ای نسخه می کند اهمیت فراوانی دارد. اگر اپیزودهای سندرم استفراغ گردشی بیش از یک بار در ماه اتفاق بیفتد و یا به بستری شدن در بیمارستان نیاز باشد، پزشک داروهای پیشگیری کننده مانند آمی تریپتیلین یا پروپرانولول، سیپروهپتادین و توپیرامات را تجویز خواهد کرد. ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی نیز می تواند در پیشگیری از سندرم استفراغ دوره ای کمک کننده باشد. برخی از تغییرات عبارت است از:
-داشتن خواب کافی
-کاهش اهمیت به رویدادهای زندگی: زیرا هیجان می تواند منجر به بروز علائم سندرم استفراغ دوره ای شود.
-اجتناب از مصرف غذاهایی مانند کافئین، پنیر یا شکلات
-مصرف وعده های غذایی کوچک یا میان وعده هایی که مقدار کربوهیدرات اندکی دارد، در بازه های زمانی مشخص

نکات مهم:
از آن جایی که شما هرگز نخواهید دانست اپیزود سندرم استفراغ دوره ای بعدی که تجربه خواهید کرد، چه زمانی رخ خواهد داد، بنابراین سندرم استفراع دوره ای می تواند برای شما و اعضای خانواده شرایط دشواری ایجاد کند. این نکته مخصوصا در مورد سندرم استفراغ دوره ای در کودکان اهمیت بیشتری دارد.