مراحل رشد کودک، نحوه سازگاری با تغییراتشان

تنها زمانی دیدم یک سایز به‌ همه میخورد وقتی بود که جورابهای ارزان قیمتی از یک حراجی در کریسمس خریدم. آنها واقعاً به‌اندازۀ سایز هرکسی کِش می‌آمدند.

اما تربیت، جوراب نیست. اصول تربیتی خوب برای هر فرزندی به‌کار می‌آید، روش متناسب کردن این نظرات با خانوادۀ شما، بسته به‌شخصیت و علایق و سن فرزندتان و خانوادۀ منحصر به‌فرد شما، فرق می‌کند.

همانطور که فرزندان‌تان از مرحله‌ای به‌مرحلۀ دیگر رشد می‌یابند، درون آنها هم مانند بیرون‌شان تغییر می‌کند. فقط سایز کفش‌شان بزرگ نمی‌شود، بلکه طرز فکر و احساسات و توانمندیهای آنان هم رشد می‌کند.

قبل از اینکه فرزندتان وارد مرحله‌ای از رشد شود، در مورد آن مطالعه کنید. بدین گونه می‌توانید آمادۀ تغییر و انعطاف پذیر باشید. این آمادگی یک مهارت مهم در تربیت ایده‌آل است. به‌نظر می‌رسد هر مرحله از رشد فرزندان، برای والدین سؤالات مهمی به‌همراه می‌آورد، مثلاً:

نوزادی: چگونه میتوانم به‌فرزندم کمک کنم تا بیشتر احساس امنیت کند؟

نوپایی: چگونه می‌توانم به‌فرزندم کمک‌کنم تا احساس کند بیشتر کنترل دارد؟

اوایل کودکی: چه‌کار میتوانم انجام دهم تا فرزندم بیشتر احساس بزرگی کند؟

خردسالی: چگونه‌میتوانم به فرزندم‌کمک کنم تا بیشتراحساس توانمندی و لیاقت کند؟

اوایل نوجوانی: چگونه می‌توانم‌به نوجوانم کمک کنم‌تا بیشتر احساس استقلال کند؟

پایان نوجوانی: چگونه میتوانم‌به جوان خود کمک‌کنم تا بهتر خود را درک کند؟

طفولیت و نوپایی

اینکه نوباوۀ شما مدام می‌گوید نه، از تمایل شدید او به‌استقلال نشئت می‌گیرد. نمایش‌های رایج دیگر از رفتار غیرمنطقی بچه‌ها از این قبیل است: فرزند شما مانع از محکم بسته شدن به‌کالسکه می‌شود؛ غذایی را که هفتۀ پیش دوست داشته نمیخورد و به‌شما برای انجام کاری غیرممکن گیر میدهد، مثل آوردن اسباب بازی مورد علاقه‌اش که در خانه جا گذاشته است.

تمامی این نه‌ها و نپذیرفتن‌ها طبیعی است. این چیزها نمیتواند شما را به‌دردسر بیندازد. در ادامه برخی روش‌ها برای رفتارِ مثبت آمده است.

- امن کردن خانه برای کودک تازه راه افتاده : محافظ پله ایجاد کنید، گلدان‌های شیشه‌ای را دور از دسترس قرار دهید و زیر در برای پیشگیری از صدمه دیدنِ انگشتان، لاستیک نصب کنید. این کارهای پیشگیرانه نه‌تنها ایمنی فرزندان‌تان را افزایش می‌دهند، بلکه ضرورت درگیریهای غیرضروری را کم می‌کنند.

- داشتن اوقات خواب و غذای منظم : تنظیم امور روزانه برای فرزندتان امنیت ایجاد می‌کند و خیال شما هم راحت می‌شود که خیلی خسته یا گرسنه نمی‌مانند.

- به‌کار بردن کلمۀ نه را به‌حداقل برسانید: سعی کنید مثبت بمانید. بالاخره فرزند شما به‌تقلید از طرز فکر و حرف زدن شما می‌کند.

- صبور باشید : یادتان باشد که این مرحله تا ابد طول نمی‌کشد.

- همه کارۀ خانه نباشید : مسئولیت همه چیز را به‌عهده نگیرید و همۀ کارها را برای فرزندتان انجام ندهید. بگذارید بعضی چیزها را خودش امتحان کند.

- اگر باید نه بگویید، این کار را به‌روش درستی انجام دهید: نه گفتن صحیح است، به‌ویژه وقتی پای امنیت کودک در میان است. عصبانی یا مضطرب نشوید. لحن آرام و قاطع خود را حفظ کنید.

- از روشهای بازدارندۀ زیرکانه برای ایجاد زندگی جالب‌تر استفاده کنید: لوس شوید و ناگهان بگویید: وای فکر کنم صدای پای یک عنکبوت خوشحال را می‌شنوم که دارد می‌آید تو را ببیند. انگشتان خود را به‌طرف بازوهای کودک‌تان ببرید. بهش بگویید چشمانش را ببندد، چیزی در دستش بگذارید و ببینید آیا میتواند حدس بزند که چیست.

خرید از فروشگاه را به‌بازی تبدیل کنید؛ جایی که بچه‌ها دنبال ماکارونی می‌گردند یا میوه وزن می‌کنند. با انگشت روی پشت کودکتان نقاشی بکشید و ببینید میتواند بگوید چه کشیدید. خلاق باشید و بگذارید خیال‌تان به‌پیش برود.

- انتخابهای محدود پیشنهاد کنید: این کار به‌کودکتان کمک می‌کند که احساس کنترل بیشتری کند. اگر شما تقلا می‌کنید، احتمالاً به‌این دلیل است که کودک شما احساس می‌کند به‌اندازۀ کافی قدرتمند نیست.

به‌کودک امکان انتخاب بدهید تا احساس قدرت و کنترل کند. مثلاً واداشتن یا وادار نکردن او برای خوردن صبحانه قابل بحث نیست،اما یک فهرست محدود از انتخابهای واقعی به‌او پیشنهاد دهید، شما میتوانید بپذیرید: میتونی پشت میز بنشینی و با ما برشتوک بخوری یا میتونی نان تست درست کنی و تو راه مدرسه بخوری.

- وقت را با جروبحث تلف نکنید: جروبحث، انرژی شما را هدر میدهد و نتیجه‌ای هم ندارد. دکمۀ ایست خود را فشار دهید، نفسی عمیق بکشید و به‌کار دیگری بپردازید.

- شاد باشید: شوخ طبعی را از دست ندهید و از خود بپرسید آیا واقعاً موضوعی مهمتر از این نیست؟

منبع: کودک آنلاین