کودک پنج ساله من، چگونه مودب می شود؟
شما نمی‌توانید من را مجبور کنید! شما رئیس نیستید! این‌ها جملاتی است که ممکن است کودک ۵ سالۀ شما برای ابراز استقلال خود بر زبان آورد.
شما نمی‌توانید من را مجبور کنید! شما رئیس نیستید! این‌ها جملاتی است که ممکن است کودک ۵ سالۀ شما برای ابراز استقلال خود بر زبان آورد، هرچند اکثر بزرگسالان چنین رفتاری را بی‌ادبی و گستاخی تلقی می‌کنند.
ادب یعنی احترام قلبی به احساسات دیگران. وقتی کودک شروع به حرف زدن می‌کند، تا حدی از نحوۀ صحبت کردن دیگران تقلید می‌کند. حتی در سنین پایین‌تر نیز تعجبی ندارد اگر کودکی در بازگشت از مهدکودک، عبارات ناخوشایندی را که از کودکان دیگر شنیده است تکرار کند..
وقتی کودک به پنج‌سالگی می‌رسد آن‌قدر بزرگ‌شده است که از عبارات لطفاً، متشکرم و ببخشید استفاده کند. احوالپرسی حضوری یا تلفنی مهارتی است که می‌توانید از کودک خود انتظار داشته باشید. در این سن قطع کردن صحبت دیگران باید به حداقل برسد.
اکثر کودکان باید بتوانند بدون بی‌تابی کردن در رستوران یا فروشگاه منتظر نوبت بمانند و نیز آداب غذا خوردن را باید کاملاً بلد باشند، یعنی بتوانند از دستمال، قاشق، چنگال و وسایل دیگر درست استفاده کنند و نیاز چندانی به یادآوری نباشد.
وقتی کودک یاد می‌گیرد نام خود را بنویسد، می‌توان انتظار داشت که کارت تبریک را امضا کند یا در مورد برخی از کودکان متن آن را نیز بنویسد.
چگونه از کودک خود بخواهیم که چنین کارهایی را انجام دهد؟
نخست اینکه الگویی مثبت برای فرزند خود باشیم. اکثر افراد با بزرگسالان مؤدبانه صحبت می‌کنند، اما گاه فراموش می‌کنند با کودک خود چنین باشند. اگر آنچه را از کودک خود می‌خواهید با کلمۀ لطفاً بیان کنید، تأثیر به سزایی در تربیت او خواهد گذاشت.
هرگاه رفتار خوبی از کودک خود مشاهده کردید، آن را تقویت کنید. مثلاً اگر به کودک بگویید: واقعاً از طرز تشکر کردنت از عمویت خوشم اومد، احتمالاً این رفتار را بیشتر تکرار خواهد کرد.
اکثر کودکان پنج‌ساله می‌دانند که بی‌ادبی با دیگران چه عواقبی دارد. با توجه به شرایط و نوع رفتار کودک، او را توبیخ و وادار به عذرخواهی کنید. این روش معقولی برای کنترل اوضاع است.
در بعضی مواقع برای آنکه کودک شرمنده نشود بهتر است از کلمه رمزی استفاده کنید که هردوی شما در مورد آن توافق کرده‌اید. وقتی کودک شما در حضور دوستانش خودنمایی می‌کند یا از حد خود پا فراتر می‌گذارد، استفاده از این روش مفید است.
اگر توبیخ کلامی یا کلمات رمز در تأدیب کودک تأثیری نداشته باشد، شاید لازم باشد با اجرای نمایش، مؤدب بودن را به او بیاموزید. برای نمونه موقعیتی را در نظر بگیرید و از کودک خود بخواهید دربارۀ شیوه‌های مختلف صحبت کردن در آن موقعیت فکر کند.
مثلاً اگر فرزند شما نمی‌تواند مؤدبانه چیزی را از دیگران درخواست کند، از او بخواهید که به‌طور نمایشی از اشخاص مختلف مثل شما، مادربزرگ، مادر دوستش یا معلمش چیزی را درخواست کند. شاید بهتر باشد ابتدا شما نقش کودک را بازی کنید تا رفتار درست را به کودک خود نشان دهید، بعد از فرزندتان بخواهید نقش کودک را بازی کند و به تمرین این رفتارها بپردازد.
به‌جای آنکه دربارۀ رفتار صحیح مستقیماً به کودک دستور دهید (این‌قدر از روی صندلی آویزان نشو) قانون را به او یادآوری کنید (یادت باشه که صاف روی صندلی می‌نشینیم). اگر فرزند شما در وضعیتی است که غالباً از عهدۀ شرایط برنمی‌آید، باظرافت او را یاری کنید. اگر فردی در فروشگاه چیزی به کودک شما می‌دهد، به فرزندتان کمک کنید تا پاسخ درست را پیدا کند، مثلاً به او بگویید: می‌دانی چه باید بگویی.
گاه متوجه می‌شویم که برای اصلاح رفتار کودک خیلی صحبت می‌کنیم. در این صورت بهتر است تحت‌اللفظی صحبت نکنیم. وقتی کودکتان می‌گوید بازهم شیر می‌خواهم، با عقب نگه‌داشتن شیر به او یادآوری کنید که از عبارت لطفاً استفاده کند.
وقتی بی‌ادبی کودک شما ناشی از استقلال‌طلبی اوست، احساساتش را بازگو کنید و با مثال به او بفهمانید که چه پاسخی را مایلید از او بشنوید. با عبارتی مانند: می‌دانم دوست نداری به تو امرونهی کنم، اما نباید نسبت به من بی‌ادب باشی. احساس فرزند خود را تصدیق کنید و با ارائۀ مثالی روش صحیح ابراز احساسات را به او بیاموزید.
وقتی از داشتن یک کودک مؤدب ناامید می‌شوید، به یاد داشته باشید که این، خود رفتاری است که باید اصلاح شود. محترمانه صحبت کردن با کودک مفیدترین راه برای تأدیب اوست. اگر لحن شما تند و آمرانه باشد، کودک نیز از همان رفتار در سخن گفتن با شما و دیگران الگو می‌گیرد. گاه کودکان از کلمات مؤدبانه استفاده می‌کنند، اما لحن آن‌ها مؤدبانه نیست.
برای پدر و مادر تأکید بر ادب و منش صحیح همیشه آسان نیست، اما اگر پیامدهای بلندمدت رفتارتان را به خود یادآوری کنید، انجام این امر قدری آسان‌تر می‌شود.
منبع:
کودک آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼