انواع اختلال یادگیری در کودکان، علائم آن ها

انواع اختلال یادگیری مانند نارساخوانی، توانایی فرد در فهم یا استفاده‌ی او از زبان، انجام محاسبات ریاضی، هماهنگی حرکات و توجه مستقیم را تحت تاثیر قرار می‌دهند. این اختلالات معمولا در بدو ورود کودک به مدرسه شناسایی می‌شوند.

ناتوانی‌های یادگیری، اختلالاتی هستند که بر توانایی فرد برای درک یا استفاده از زبان گفتاری‌ یا نوشتاری، محاسبات ریاضی، حرکات هماهنگ و یا توجه مستقیم تاثیر می‌گذارند. اگرچه ناتوانی‌های یادگیری در کودکان بسیار کم سن و سال رخ می‌دهد، اما این اختلال تا زمانی که کودک به سن مدرسه می‌رسد ناشناخته باقی می‌مانند. تحقیقات نشان می‌دهد که ۸ تا ۱۰ درصد از کودکان آمریکایی زیر ۱۸ سال دارای نوعی اختلال یادگیری هستند.

اختلال یادگیری چیست؟

اختلال یادگیری توانایی تفسیر آنچه را که فرد می‌بیند یا می‌شنود، و یا ارتباط دادن اطلاعات دریافتی از قسمت‌های مختلف مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این محدودیت‌ها می‌توانند در قالب مشکلات خاص در خواندن و نوشتن، هماهنگی، خویشتن داری، یا توجه بروز پیدا کنند. این مشکلات در مدرسه بر روی انجام تکالیف تاثیر می‌گذارند و می‌توانند مانع یادگیری خواندن، نوشتن یا ریاضی شوند. اختلالات یادگیری هیچ تاثیری بر ضریب هوشی کودک نداشته و یا نشانه‌ای از کم هوشی یا هوش زیاد او نیست.

اختلالات یادگیری می‌تواند در طول زندگی یک فرد در شرایط خاصی حضورش حس شده و برخی جنبه‌های مختلف زندگی شخص را تحت تاثیر قرار دهد، مانند مدرسه، کار، زندگی روزمره، موقعیت‌های خانوادگی، بازی و روابط دوستانه. در برخی افراد این همپوشانی‌ها کاملا قابل تشخیص است و در برخی دیگر تنها بعضی از جنبه‌های زندگی مورد تاثیر قرار می‌گیرد.

انواع اختلالات یادگیری

دقت داشته باشید که همه‌ی مشکلات در یادگیری در دسته‌ی اختلال یادگیری نمی‌گنجد. بسیاری از کودکان در رشد مهارت‌های خاصی کمی کندتر هستند. از آنجا که کودکان تفاوت طبیعی در نرخ رشد خود نشان می‌دهند، گاهی آنچه به نظر می‌رسد اختلال یادگیری باشد، ممکن است به سادگی تاخیر یا کندی در بلوغ باشد. برای تشخیص ناتوانی در یادگیری، شرایط کودک باید با معیار‌های خاصی مطابقت داشته باشد.

انواع اختلالات یادگیری عبارتند از:

نارساخوانی (Dyslexia):

دیسیلیکا، یک نوع اختلال یادگیری مبتنی بر خواندن و زبان است. با این مشکل، یک کودک برخی از حروف، کلمات، جملات یا پاراگراف‌ها را درک نکند. برای مثال، در آغاز کلاس اول، ممکن است کودکان گاهی اوقات حروف را وارونه بخوانند و بنویسند. این مشکل در اوایل یادگیری می‌تواند عادی باشد، اما در اواسط سال تحصیلی این مشکلات باید ناپدید شوند. اما یک دانش آموز مبتلا به نارساخوانی ممکن است نتواند بر این مشکل فائق آید و اختلال با رشد کودک از بین نمی‌رود. برای چنین کودکی، حرف ت ممکن است شبیه پ باشد. او ممکن است بنویسد نا، اما واقعا منظورش با باشد. ممکن است کودک شما ۷ را وارونه کند تا به ۸ برسد.

علاوه براین، کودک مبتلا به نارساخوانی، گاهی ممکن است کلمات، جملات یا حروف را در حال حرکت یا پرواز ببیند. این‌ها مشکلات بینایی نیستند و تنها اختلالی در تفسیر اطلاعات توسط مغز هستند.

نارسانویسی یا نوشتارپریشی (dysgraphia):

اصطلاحیست مربوط به مشکلات نوشتن. فرد مبتلا به این اختلال، ممکن است در نوشتن حروف یا جای دادن آن‌ها در فضای مشخصی به مشکل بربخورد. منظم و تمیز نوشتن برای او وقت گیر و تلاش بر است. با این حال و با وجود تلاش زیاد، همچنان ممکن است خواندن خط این افراد دشوار باشد. معلم این افراد ممکن است بگویند که کودک در تمام کردن تکالیفش کند است یا والدین این افراد حس می‌کنند تکالیف نوشتاری فرزندشان بسیار ناقص است یا دیر تمام می‌شود.

اختلال یادگیری ریاضی (Dyscalculia):

دیسکالکولیا اختلال در یادگیری ریاضی است. کودک ممکن است نمراتش در زبان و تاریخ خوب باشد، اما در امتحانات ریاضی و انجام محاسبات ریاضی به مشکل بربخورد. ریاضی برای خیلی از دانش آموزان دشوار است، اما فرد مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی، مشکلات بیشتری نسبت به همکلاسی‌هایش دارد. این اختلال ممکن است او را در حل محاسبات ابتدایی که دیگران به سادگی بر آن‌ها فائق می‌آیند، دچار مشکل کند.

در مبتلایان به ناتوانی یادگیری، اختلالات پردازش اطلاعات، باعث می‌شود فرد در دریافت و پردازش اطلاعات دریافتی از حواس دیدن، شنیدن، چشیدن، بوکشیدن و لمس کردن دچار مشکل شوند. این مشکلات به توانایی دیدن یا شنیدن فرد مربوط نمی‌شوند و تنها مربوط به شرایطی در مغز هستند که بازیابی اطلاعات را دشوار می‌کنند.

علائم اختلال یادگیری

دانش آموزانی که دچار اختلال یادگیری هستند، اغلب در تحصیلات خود چندسال از هم سن و سالان خود عقب‌تر بوده و با مهارت‌های خواندن، نوشتن و یا محاسبات ریاضی دچار مشکل هستند.

اگر فرزند شما در طی ۶ ماه گذشته حداقل یکی از علائم زیر را دارا بوده احتمالا به اختلال یادگیری مبتلا است:

- خواندن کند و نارسا؛ برای خواندن متون تلاش زیادی می‌کند

- زمانی که مطلبی را می‌خواند کلمات را نمی‌فهمد

- تلفظ ضعیف یا نادرست کلمات

- عبارت نوشتاری با خطا‌های دستوری یا نقطه‌گذاری، عدم شفافیت در ایده‌ها، و نظم پایین در پاراگراف‌ها

- مشکلاتی در فهمی اندازه‌ها یا روابط اعداد یا مشکلات محاسباتی که درسن او غیرعادی است

- مشکلات محاسباتی و دشواری در حل مسائل ریاضی به علت محاسبات نادرست

اگر دشواری‌ها یا مشکلات آن‌ها با مهارت‌های تحصیلی به مرور بیشتر می‌شود و باعث ایجاد اختلال چشمگیر در روند تحصیل یا کارشان می‌شود.

درمان اختلال یادگیری

اولین قدم برای کمک به کودکان مبتلا به انواع اختلال یادگیری تشخیص این است که آیا کودک به ناتوانی یادگیری دچار هست یا نه. قبل از ارائه هرگونه آموزش خاص یا خدمات مرتبط با یک کودک ناتوان در یادگیری باید یک ارزیابی کامل و فردی نسبت به وضعیت او انجام شود. همچنین یک دانش آموز باید هر سه سال یک بار ارزیابی شود. این ارزیابی شامل جمع آوری اطلاعات از منابع مختلف مثل پدر و مادر و معلم درباره‌ی عملکرد کودک در حوزه‌های مشکوک به ناتوانی است. در این ارزیابی ممکن است فاکتور‌های شناختی، رفتاری و فیزیکی نیز مورد توجه قرار گیرد.

برای درمان اختلالات یادگیری روش‌ها و رویکرد‌های متفاوتی وجود دارد که با توجه به وضعیت فرد انجام می‌شوند.

- روش ادراکی - حرکتی، که در آن محیط را برای افزایش یادگیری تغییر می‌دهند. انجام بازی‌های مختلف، حل معما، انجام تمرینات گوناگون به روند یادگیری کودک کمک می‌کند.

- روش‌های دارویی، که در آن انواع ویتامین برای بیمار تجویز می‌شود.

- درمان با روش نوروفیدبک، که براساس تحقیقات تاثیر زیادی بر کودکان مبتلا به اختلال یادگیری داشته است.

- و چندین روش درمانی و خدماتی دیگر که به برقراری ارتباط میان بخش‌های مختلف مغز کمک می‌کنند.

دقت کنید در برخورد با کودکان مبتلا به انواع اختلال یادگیری، باید بسیار صبور باشید و با معلم آن‌ها همکاری لازم را داشته باشید. این کودکان باید تحت آموزش‌های خاص و مرتبط با شرایطشان قرار بگیرند تا بازدهی بهتری در یادگیری داشته باشند.