مصرف کافئین در بارداری، چه مقدار مجاز است؟

کافئین ماده‌ای است که در طبیعت یافت می‌شود و سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند و می‌تواند بصورت موقت خستگی را کاهش و میزان هشیاری را افزایش بدهد. با این‌که انسان‌ها هیچ نیاز غذایی به کافئین ندارند (کافئین بخشی ضروری از رژیم غذایی انسان نیست)، اما بیشتر بزرگسالان می‌توانند مقدار متعادلی از آن‌را مصرف کنند. مادران باردار نیز می‌توانند کافئین بخورند، اما به منظور محافظت از سلامت جنین در حال رشد خود باید نسبت به قبل کمتر مصرف کنند.

عوارض مصرف کافئین در بارداری

کافئین از جفت عبور می کند و به جنین منتقل می‌شود. از این رو وقتی مادر کافئین مصرف می‌کند جنین نیز در معرض آن قرار می‌گیرد. با وجود این، سیتوکروم P450 1A2 که کافئین را در کودکان و بزرگسالان می‌شکند، در جنین غایب است. در نتیجه جنین نمی‌تواند کافئین را متابولیزه کنده و کافئینی که وارد سیستم او می‌شود پاکسازی نمی‌شود.

توصیه می‌شود مادران باردار مصرف کافئین خود را به ۲۰۰ میلی‌گرم در روز محدود سازند تا خطر تاثیرات مضر آن برای بارداری و جنین را کاهش بدهند. اگر برای این کار با مشکل مواجه می‌شوید، پزشک یا دیگر متخصصان سلامت می‌توانند برای کاهش مصرف کافئین به شما توصیه‌هایی بکنند.

مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری با دامنه‌ای از نتایج ناسازگار برای مادر و جنین ارتباط دارد.

مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری (بیشتر از ۳۰۰ میلی‌گرم در روز) موجب کم وزنی نوزاد (وزن کمتر از ۲.۵ کیلوگرم) هنگام تولد و همچنین سقط جنین می‌شود. اما تمام تحقیق‌های انجام شده ارتباط بین مصرف کافئین و نتایج آن در بارداری را تایید نکرده‌اند. این می‌تواند به‌خاطر این موضوع باشد که تحقیقات برای اندازه‌گیری مصرف، متکی بر گزارش‌های مادران در مورد مقدار مصرف قهوه و چای بوده است. این نمی‌تواند مقیاس قابل اتکایی باشد، چراکه مادران ممکن است یادشان نباشد دقیقا چه مقدار قهوه یا چای مصرف کرده‌اند و ممکن است کافئین را در محصولات دیگری نظیر شکلات و دارو هم خورده باشند و در گزارش به پزشک منعکس نشده باشد.

1- رشد محدود جنین و کم وزنی هنگام تولد

یک تحقیق با شرکت بیش از ۷۰۰۰ مادر هلندی دریافته‌ است که مصرف زیاد کافئین با جثه کوچک جنین برای سن بارداری (جنینی که در نسبت با طول دوره بارداری کوچک است، با توجه به اینکه نوزادی که زود متولد می‌شود کوچک‌تر از نوزادی است که به موقع متولد شده) و رشد ناقص جنین مرتبط است. یک تحقیق دیگر درباره مادران انگلیسی نشان داد که افزایش خطر رشد محدود جنینی با مصرف بیشتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در روز که حتی کمتر از مقدار توصیه‌شده است نیز افزایش می یابد. مادرانی که روزانه ۱۰۰ تا ۱۹۹ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند ۱.۲ برابر بیشتر در معرض خطر محدودیت رشد جنین قرار می‌گیرند و کسانی که ۲۰۰ تا ۲۹۹ میلی‌گرم مصرف می‌کنند ۱.۵ برابر بیشتر در معرض خطر هستند.

2- سقط جنین

ارتباط بین مصرف کافئین و سقط جنین در یک تحقیق جدید در سوئد نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. بانوان غیرسیگاری که روزانه بیش از ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند نسبت به کسانی که مقدار کمتری مصرف می‌کنند، بیشتر احتمال دارد بین هفته‌های ۶ تا ۱۲ بارداری دچار سقط جنین شوند. خطر سقط جنین متناسب با مصرف کافئین بالا می‌رود. مادران غیرسیگاری که روزانه بین ۳۰۰ تا ۴۹۹ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند ۱.۴ برابر بیشتر احتمال سقط جنین دارند و مصرف بیشتر از ۵۰۰ میلی‌گرم ۲.۲ برابر خطر سقط جنین را بالا می‌برد.

3- سندرم مرگ ناگهانی نوزاد

یک تحقیق جدید در زلاندنو گزارش می‌دهد که نوزادان مادرانی که در دوران بارداری روزانه بیشتر از ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند، نسبت به نوزادان مادرانی که کافئین کمتری مصرف کرده‌اند، ۱.۶۵ برابر بیشتر احتمال دارد که دچار سندرم مرگ ناگهانی نوزادان شوند.

4- خفگی در خواب

تحقیق زلاندنو همچنین دریافته است که نوزادان بانوانی که در دوران بارداری مقدار زیادی کافئین مصرف کرده‌اند بیشتر احتمال دارد دچار خفگی در خواب (مشکل تنفسی در هنگام خواب) شوند.

بانوان بارداری که روزانه بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین می‌خورند (حدود دو فنجان) باید میزان مصرف کافئین خود را در دوران بارداری کاهش بدهند. متخصصان سلامت توصیه می‌کنند که افراد مصرف کافئین خود را بصورت تدریجی کاهش دهند، به عنوان مثال جایگزینی یک نوشیدنی کافئینی با یک جایگزین بدون کافئین در روز، تا از مشکلات ترک آن اجتناب کنند.

مقدار مجاز مصرف کافئین در بارداری

با توجه به مضرات مصرف کافئین در بارداری و این که به غیر از قهوه، این ماده ی محرک در نوشابه شکلات و ... نیز یافت می شود، آیا مادران باردار باید مصرف کافئین را در طی دوران بارداری به طور کامل کنار بگذارند؟

در یک تحقیق دیگر که در نشریه اپیدمیولوژی منتشر شده، در مورد مادران بارداری که حداقل میزان کافئین را مصرف کرده‌اند (بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ میلی‌گرم) هیچ احتمال بیشتری برای سقط جنین دیده نشده است.

به خاطر نتایج مختلفی که از مطالعات گرفته شد، سازمان مارچ آو دایمز عنوان کرد، تا وقتی مطالعات جامع‌تری انجام نشده، مادران باردار باید مصرف کافئین خود را روزانه به کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم محدود کنند. این برابر با یک فنجان قهوه ۳۷۵ گرمی است.

متخصصان معتقدند مصرف میزان متعادل کافئین هیچ تاثیر منفی بر بارداری نشان نداده است. تعریف مقدار متعادل بین ۱۵۰ میلی‌گرم تا ۳۰۰ میلی‌گرم در روز متغیر است. انجمن فیزیولوژیک آمریکا می‌گوید در دوران بارداری و شیردهی تا جای ممکن از مصرف کافئین بپرهیزید.

در نوشیدنی ها و میان وعده های مورد علاقه شما چقدر کافئین وجود دارد؟

- قهوه دم کرده (250 گرم) ۹۵ تا ۱۶۵ میلی‌گرم

- قهوه دم کرده بدون کافئین (250 گرم) ۲ تا ۵ میلی‌گرم

- اسپرسو (30 گرم) ۴۷ تا ۶۴ میلی‌گرم

- لاته (250 گرم) ۶۳ تا ۱۲۷ میلی‌گرم

- دکتر پپر (375 گرم) ۳۷ میلی‌گرم

- کوکا رژیمی بزرگ (1000 گرم) ۱۲۴ میلی‌گرم

- کوکا کولا بزرگ (1000 گرم) ۹۲ میلی‌گرم

- بستنی قهوه بن و جریز (250 گرم) ۷۲ میلی‌گرم

- شکلات بیکرز (30 گرم) ۲۶ میلی‌گرم

- چای سبز (185 گرم) ۴۰ میلی‌گرم

- چای سیاه (185 گرم) ۴۵ میلی‌گرم

- اکسدرین (داروی میگرن، یک کپسول) ۶۵ میلی‌گرم

هر چه کافئین کمتری مصرف کنید بهتر است. برخی متخصصان می‌گویند بیش از ۱۶۰ میلی‌گرم کافئین در روز خیلی زیاد است، اما دیگران اعتقاد دارند بیشتر از ۳۰۰ میلی‌گرم در روز زیاد محسوب می‌شود.

پرهیز از کافئین تا جای ممکن بهترین انتخابی شماست. اگر به مصرف آن عادت دارید بهترین کار این است که با پزشک خود مشورت کنید تا سالم‌ترین گزینه را برای شما و جنین‌تان در نظر بگیرد.