مقابله با ترس از زایمان، توصیه های مهم به همسرانتان

دوران بارداری برای خانم هایی که از زایمان طبیعی یا حتی سزارین می ترسند، می تواند به یک دوران کابوس وار تبدیل شود. ترس از بارداری در بسیاری از خانم ها رایج است، به خصوص خانم هایی که برای نخستین بار این اتفاق را تجربه می کنند. اصطلاح توکوفوبیا در علم روان شناسی به معنای ترس شدید از زایمان و بارداری است.

این موضوع که زنان درباره زایمان و سختی های آن نگرانی داشته باشند، طبیعی و عادی است ولی دیدگاه ها و نوع مواجهه و واکنش های افراد در این شرایط متفاوت است. در برخی از زنان، ترس از بارداری به حدی است که می تواند بر تصمیم آن ها برای بارداری و دیگر ابعاد زندگی شان تاثیر منفی داشته باشد و آن ها را از فعالیت عادی روزمره باز دارد. به این حالت که فرد ترس شدید و غیر عادی از بارداری و زایمان دارد توکوفوبیا می گویند.

نمونه ای از پیام های شما در این باره

همسرم باردار است و دو ماه دیگر وقت زایمانش است. به شدت از زایمان طبیعی می ترسد و به دنبال دکتری است که سزارین کند. لطفا مقاله ای بنویسید درباره این که یک مرد چطور باید با همسرش در این شرایط رفتار کند تا ترسش کم بشود. اصلا نمی دانم باید چه بگویم و چطور او را آرام کنم. نمی خواهم درباره مزایای زایمان طبیعی و بدی های سزارین بنویسید. فقط به لحاظ روان شناسی، من چطور باید به او آرامش بدهم؟

اختلال ترس شدید از بارداری و زایمان پیامدهایی همچون اضطراب، کم خوابی، اختلال در خوردن و افسردگی را به دنبال خواهد داشت. معمولا این اختلال تحت تاثیر عوامل فردی و محیطی مختلفی قرار می گیرد و به دو صورت ممکن است برای خانم ها اتفاق بیفتد.

1- برای خانم هایی که اولین بارداری خود را تجربه می کنند:

ممکن است این اختلال در اثر عواملی چون تجربیات ناخوشایند گذشته درباره مسائل جنسی یا شنیدن ماجرای یک زایمان یا دیدن فیلم های مربوط به زایمان و موارد مشابهی که به نوعی زایمان را خیلی دردناک، سخت و خجالت آور به تصویر کشیده اند، رخ دهد.

2- برای خانم هایی که بارداری دوم یا بیشتر خود را تجربه می کنند:

در این نوع، خانم هایی که بنا به دلایل مختلف تجربه یک یا دو زایمان سخت را داشته اند ممکن است تجربه دردناک یا ناخوشایند قبلی باعث ایجاد این فوبیا در آن ها بشود. همان طور که ذکر شد این اختلال تحت تاثیر عوامل فردی و محیطی ایجاد و تشدید می شود. بنابراین با کنترل این دو دسته عوامل می توان سلامت روانی زنان باردار را تامین کرد. زمینه ذهنی افراد به عنوان یک متغیر فردی بسیار مهم، گاهی ممکن است تحت تاثیر حرف های دیگران یا تماشای کلیپ های مربوط به صحنه های زایمان قرار گیرد و رویکرد منفی یا مثبت فرد را شکل دهد.

۲ باور رایج و تقریبا نادرست درباره زایمان

در ادامه به دو باور رایج درباره زایمان که تقریبا نادرست هم هستند، اشاره می شود.

۱- درد زایمان غیر قابل تحمل است:

به هر حال زایمان بدون درد نیست ولی ترس از درد به شدت آن اضافه می کند. درد زایمان با وجود زیاد بودن، غیرقابل تحمل نیست و این موضوع به آستانۀ تحمل فرد و داروهایی که هنگام زایمان استفاده می شود نیز بستگی دارد. درست است که بخشی از پروسه زایمان با ناراحتی و درد همراه است اما راه های بسیاری برای کنترل درد وجود دارد. معمولا خانم هایی که در دوران بارداری با ورزش و رژیم غذایی مناسب خود را آماده زایمان طبیعی کرده اند، زایمان راحت تری خواهند داشت ولی در مجموع با پیشرفت علم پزشکی و تجهیزات مناسب موجود در بیمارستان ها تا حد امکان این روند برای کمتر شدن درد و کم خطر شدن زایمان تسهیل شده است.

۲- زایمان طبیعی باعث مشکلات جسمانی می شود:

افتادگی رحم، شل شدن عضلات لگن و ضعیف شدن ماهیچه ها و آسیب دیدن نوزاد بر اثر فشار در زایمان طبیعی و ... از جمله تصوراتی است که در بین بعضی از خانم ها رایج شده ولی مبنای علمی مشخصی برای آن ها وجود ندارد. به هر حال بالا رفتن سن، نحوه زندگی افراد، رژیم غذایی، الگوی کار و بسیاری از مسائل دیگر در کنار زایمان می تواند زیبایی اندام و شادابی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین نمی توان همه آثار منفی بعدی را به بارداری و زایمان خانم ها مرتبط دانست.

اهمیت درمان این اختلال

این هراس یک موضوع عادی و کم خطر نیست زیرا می تواند بر تصمیم مادران تاثیرگذار باشد. آسیب های این اختلال بر زنان و خانواده هایشان می تواند به شکل اجتناب از بارداری، تصمیم برای سقط یا سزارین یا آسیب های در حین و پس از زایمان ظاهر شود. این هراس، سختی ها و نیازهای دوران بارداری را تحت الشعاع قرار می دهد، به همین خاطر نیاز است که برای جلوگیری از تبدیل ترس عادی به توکوفوبیا یا تحت کنترل قرار دادن آن در زمان بارداری این زنان تحت درمان و مراقبت قرار گیرند.

باورهای نادرست باید به چالش کشیده شود

اولین قدم در درمان این فوبیا و کم کردن ترس از زایمان، به چالش کشیدن باورهای نادرست و رایج است زیرا این باورها به دلیل ماهیت غیر علمی و بعضا نادرستی که دارند، تاثیر منفی بر ذهنیت فرد می گذارند. اگر این منبع امواج منفی کنترل و به جای آن تمرین مثبت اندیشی، اعتماد به پزشکان و حمایت خانواده و اطرافیان جایگزین شود، آن گاه پذیرش زایمان به عنوان یک پروسه طبیعی که از گذشته بوده و در آینده نیز خواهد بود باعث آرامش فکری نسبی خواهد شد.

درد زایمان نباید انکار شود

یکی دیگر از راه های درمان این اختلال، کم کردن تاثیر منفی محیط روی فرد است. در این فرایند اطرافیان یک خانم باردار از طریق همدلی و ایفای نقش حمایتی خود نقش فوق العاده ای دارند. انکار درد زایمان، استرس خانم باردار را بیشتر می کند بنابراین به جای گفتن این که زایمان درد ندارد، بهتر است گفته شود درد کوتاه مدت زایمان در برابر شیرینی و لذت به دنیا آوردن نوزاد قابل تحمل است و همه خانواده نیز همواره در کنارش هستند. مراجعه به مشاور نیز همچون دیگر مراحل زندگی فرد به عنوان یک راهکار مفید و موثر پیشنهاد می شود.