تاثیر هنر بر رشد کودکان، آیا میدانید؟

هنر یعنی زیبایی‌شناسی و خلاقیت. خلاقیت داشتن باعث می‌شود که در طول زندگی خود برای رویارویی با چالش‌های مختلف، راه‌کارهای جذاب و نویبی در آستین داشته باشید. اگر به نقش هنر در رشد کودک توجه کنید قطعا کودک سالم‌تر، شاداب‌تر و قوی‌تری خواهید داشت. یعنی به فرزندتان یاد می‌دهید که چطور مفاهیم را دقیق‌تر درک کند و راه‌حل‌های خلاقانه‌تری برای خود در زندگی بیافریند. نقش هنر در رشد کودک بسیار پررنگ است. در ادامه به چند نمونه از نقش هنر در رشد کودک و مزایای آن در مسیر شکوفایی خلاقیت کودکان اشاره شده است، با کودکت همراه باشید:

استفاده از هنر در توسعه مهارت‌های کلامی کودک بسیار موثر است. برای مثال، زمانی که با کودک خود شعر می‌خوانید، موسیقی کار می‌کنید، به دایره لغات او می‌افزایید. شعر و ترانه‌ها، کاردستی‌ها و نقاشی‌ها و هر چیزی که به هنر ارتباط داشته باشد، راه آموزش و یادگیری را جذاب‌تر می‌کند. در نتیجه فرزندتان با میل و اشتیاق بیشتری به تمرین‌های مختلفی که برای یادگیری زبان و صحبت کردن با او انجام می‌دهید، اشتیاق نشان خواهد داد.

مداد دست گرفتن و نقاشی کشیدن، کاردستی ساختن و فعالیت‌های هنری از این دست باعث می‌شوند که کودکتان در انجام کارهای عملی تقویت شود. اگر با حوصله و دقت به کودک در انجام کاردستی‌های مختلف کمک کنید، ضمن بارور کردن قدرت فکر و خلاقیتش، به او یاد خواهید داد که چطور ظریف و بادقت، کارهای عملی را پیگیری کند. با تشویق کودک به انجام کارهای هنری، به او کمک می‌کنید تا افکار و احساسات خود را بروز بدهد. در نتیجه در اجتماع هم حرف و نظر خود را بروز خواهد داد. او یاد خواهد گرفت که از راه‌های مختلفی باید آنچه را در سر می‌گذرد، بروز داد. در نتیجه فردی بی‌اندیشه و بی‌عقیده نخواهد بود.

خلق کارهای هنری نیازمند به کارگیری افکار و تجربه‌های کودک است. به همین خاطر، بها دادن به هنر در خانواده و تربیت کودک باعث می‌شود که قدرت فکر و اندیشه کودک هم بهبود پیدا کند. کودکی که به کارهای هنری مشغول می‌شود و می‌خواهد چیزی خلق کند(مثلا کاردستی، نقاشی، خمیربازی و مجسمه‌سازی و…)، باید مدام درباره شیوه کارش تصمیم بگیرد، فکر کند و نتیجه‌گیری داشته باشد. تجربه و قوتی که از طریق کار هنری در ذهن کودک ایجاد می‌شود از او فردی فکور و بادقت در تصمیم‌گیری می‌سازد.

یادگیری بصری یا دیداری بخش مهمی از فرایند یادگیری هر فرد است. انجام کارهای هنری به تقویت یادگیری بصری کمک شایانی می‌کند. در فرایند یادگیری، استفاده از شکل‌ها و جداول یا نمودارها همیشه راهی برای ساده و عمیق‌تر کردن روند یادگیری است. حال با انجام کارهای هنری، دید و نگاه کودک در مسیر یادگیری دقیق‌تر و فعال‌تر می‌شود.

عملکرد تحصیلی کودکی که به هنر توجه دارد هم اصولا بهتر از سایر کودکان است. نقش هنر در تربیت کودک بسیار پررنگ است. وقتی کودک خلاقانه، هنر را دنبال می‌کند، یاد می‌گیرد که بخش‌های مختلف مغزش را فعال کند و علاوه بر اینکه از تجربه‌ها و دانش خود در زمینه‌های مختلف برای خلق یک اثر بهره می‌برد، جرئت ابراز نظر هم پیدا می‌کند. پس در مدرسه و در طول تحصیل هم برای حل مسائل مختلف بهتر فکر خواهد کرد و در کلاس و مدرسه، شجاعت مطرح کردن ایده‌ها و نظراتش را خواهد داشت.

وقتی با کودک از هنر حرف می‌زنید به او یاد می‌دهید که می‌توان از راه‌های مختلف به وقایع گوناگون و به طور کلی دنیا نگاه کرد. در این صورت، دید فرهنگی او را گسترش می‌دهید و به نگاهش عمق می‌بخشید. کودکی که تکثر و گوناگونی روش‌های بررسی یک موضوع را یاد بگیرد، تحلیل بهتری از اوضاع اطرافش به دست خواهد آورد و درک فرهنگی بهتری در آینده پیدا خواهد کرد.

والدین باید روش‌هایی مانند روش‌های زیر را برای تقویت حضور هنر در زندگی کودکان به کار بگیرند:

اگر در تربیت کودک خود مدام مسیرهای درست را برای او تعیین کنید، او را امر و نهی کنید یا لقمه‌های حاضر و آماده را در دهانش بگذارید، خلاقیت او را مخدوش خواهید ساخت. سعی کنید به کودک اجازه فکر کردن، قضاوت کردن و تصمیم‌گیری بدهید. در این صورت، کودکی خلاق‌تر خواهید داشت که بهتر از دیگران فکر می‌کند.
تهیه امکانات
اگر دوست دارید به نقش هنر در رشد کودک میدان بدهید و اثرگذاری هنر در زندگی فرزندتان را بالا ببرید باید ابزارهای لازم را هم برای او تهیه کنید. برای مثال، مداد رنگ، کاغذ و مقواها برای کاردستی، چسب و … تهیه کنید و به او اجازه بدهید که از این وسایل استفاده کند و استعدادهایش را در خلق آثار هنری شکوفا کند. حتما لازم نیست، وسایل گران و پرزرق وبرق خریداری کنید. همین که به او اجازه بدهید با وسایل مختلف کاردستی درست کند یا با ابزارها و وسایل مختلف کار کند، او را خلاق‌تر خواهد کرد. البته بعضی از فعالیت‌ها نیاز به نظارت‌تان دارد. مثلا کار کردن با قیچی حتما باید با حضور بزرگ‌ترها باشد و برای همه سنین هم توصیه نمی‌شود.
سوال نپرسیدن
یکی دیگر از موارد نقش هنر در رشد کودک این است که به او اجازه می‌دهد تا کبوتر فکرش را به پرواز دربیاورد. پس بهتر است در این روند اختلال ایجاد نکنید و مثلا با دیدن نقاشی‌های کودک از او نپرسید که موضوع آن چیست. بهتر است به جای اینکه او را محدود به این کنید که برای‌تان توضیح بدهد چه منظوری داشته و…، خودتان شروع به تفسیر شخصی کار او کنید. بگویید که نظر شما چیست و کار هنری که انجام داده است در دنیای شما به چه معناست. از او دعوت کنید که همین کار را در مواجهه با هر چیز داشته باشد. به او یاد بدهید که هر کس نظر و عقیده‌ای دارد و دیدگاه‌های افراد بسیار متنوع و متفاوت است.
توجه به تفاوت الگوبرداری و خلق
باید فرق میان الگوبرداری را با خلق به کودک یاد بدهید. درست کردن یک کاردستی یا اثر هنری از روی مدل و الگو کار بسیار خوبی است و باعث تقویت مهارت‌های مختلفی در کودک می‌شود اما باعث شعله‌ور شدن قدرت فکر و خلاقیت در او نخواهد شد. پس بهتر است این موضوع را در نظر بگیرید. ضمن اینکه فعالیت‌های هنری را در قالب زمان و مکانی مشخص محدود نکنید. مثلا زمانی که به پارک می‌روید از کودک بخواهید برای درست کردن یک کلاژ، به سلیقه خودش شروع به جمع کردن برگ‌ها کند. از جمله کاردستی‌ها و فعالیت‌های هنری که می‌توانید با کودک خود تمرین کنید به شرح زیر هستند:
-وسایل مختلفی که در ظاهر به هم ارتباطی ندارند، از گوشه و کنار منزل جمع کنید و از کودک بخواهید که با آنها چیزی درست کند. مثلا جعبه شکلات، بطری خالی شامپو، دکمه و… .
-وسایلی را با کودک انتخاب کنید (مثلا قابلمه، جعبه‌ای چوبی، جسمی فلزی و…) و سعی کنید که با ضربه زدن به آنها تولید صدا و موسیقی کنید.
-رنگ‌های مختلف را روی یک کاغذ یا مقوا بکشید و سعی کنید که آنها را با هم ترکیب کنید و شکل‌های زیبایی با رنگ تولید کنید.
و… .
هنر زیباست و از کودکتان، فردی عمیق با افکاری زیبا خواهد ساخت. نقش هنر در رشد کودک برای همه واضح است پس می‌توانید با آموزش هنر به فرزندان خود هم فرزاندن هنرمندی پرورش دهید هم به رشد آن‌ها کمک کنید.