مشکلات دوران بارداری، علت ورم قوزک پا

در دوران بارداری، حجم مایعات بدن مادر برای تغذیۀ بهتر مادر و جنین بالا می­رود، این مایعات در نتیجۀ افزایش جریان خون و فشار رحم بر وریدهای لگن و بزرگ سیاهرگ در میان بافت­ها تجمع می­کند، بدین ترتیب اِدِم رخ می دهد یعنی کف پا و قوزک پا ورم می­کنند (البته اگر حلقه ازدواجتان را دوباره امتحان کنید، متوجه بروز ورم در دست ها نیز خواهید شد). اگر وزن شما به سرعت افزایش یابد، ورم قوزک پا در بارداری بیشتر خواهد بود.

علت ورم قوزک پا در بارداری چیست؟
تورم خفیف ناشی از اِدِم (به ویژه در ساعات پایانی روز یعنی هنگامی که ورم پا به اوج خود می­رسد) در ناحیۀ مچ و کف پا بی ضرر و کاملاً طبیعی است. البته اگر در دوران بارداری، این ورم را تجربه نکردید نگران نشوید، زیرا یک چهارم مادران آنقدر خوش شانس هستند که اصلاً دچار ورم بارداری نمی­شوند. با این حال، چنانچه دست یا صورتتان ورم کرد و یا تورم در یک ناحیۀ خاص بیش از یک روز به طول انجامید (یعنی در طی شب و با استراحت شبانه بهبود نیافت) با پزشک خود تماس بگیرید.
تورم بیش از حد می­ تواند یکی از نشانه­ های ابتلا به پره اکلامپسی باشد، البته این بیماری با علائم دیگر نظیر فشار بالا خون، افزایش سریع وزن و دفع پروتئین در ادرار) همراه است. اگر فشار خون و آزمایش ادرار شما طبیعی است (پزشک در هر معاینه این موارد را کنترل می­کند)، لازم نیست نگران این بیماری باشید.
اگر صورت، پاها و دست های شما به صورت ناگهانی ورم کرد، بلافاصله برای انجام توصیه های پزشکی اقدام کنید. به این حالت در دوران بارداری پره اکلامپسی (فشارخون بالا و مسمومیت ناشی از بارداری) می گویند که می تواند باعث ورم ناگهانی شود، گرچه علت ورم بدن بیشتر خانم های باردار پره اکلامپسی نیست.

نشانه های دیگر پره اکلامپسی
- سردرد شدید
- اختلال در دید مانند تار دیدن یا دیدن نور ناگهانی (برق زدن)
- احساس درد شدید در قسمت زیر دنده ها
- استفراغ

عوامل احتمالی که می تواند باعث ایجاد پره اکلامپسی شوند
- بارداری در سن چهل سالگی یا بیشتر
- نداشتن سابقه بارداری
- ده سال فاصله بین دو بارداری
- داشتن سابقه خانوادگی پره اکلامپسی
- داشتن سابقه پره اکلامپسی
- شاخص توده بدنی (بی ام آی) 30 یا بیشتر
- سابقه فشار خون بالا قبل از بارداری
- بیماری های کلیوی مادر
- حاملگی چند قلویی

راهکار هایی برای کاهش ورم پاها در بارداری
چند راهکار برای جلوگیری از ورم پا وجود دارد، اگر پا و مچ پای شما ورم کرده باشد، انجام برخی کارها به شما کمک می کند تا کمتر احساس ناراحتی کنید.
- در طول روز تا حد امکان پا و لگن خود را کمی بالا بگذارید و برای پانزده تا بیست دقیقه در این وضعیت بمانید تا نیروی جاذبه‌ زمین بتواند کار خود را انجام دهد.
- هنگام خوابیدن و استراحت کردن به پهلوی چپ دراز بکشید، زیرا این وضعیت وزن رحم را از روی رگ‌های اصلی که خون را به قلب بازمی‌گرداند، برمی‌دارد.
- تا جایی که می توانید پای خود را بالا نگه دارید. سعی کنید. در طول روز یک ساعت، در حالی که پاهای تان بالاتر از قلبتان قرار گرفته، استراحت کنید. به عنوان مثال در حالی که روی مبل دراز کشیده اید پاهای خود را روی بالش قرار دهید و بالا نگه دارید.
- ورزش کنید - پیاده روی ملایم، شنا (برای دست و پای متورم فوق‌العاده است) یا رکاب زدن روی دوچرخه‌ی ثابت سه تا چهار بار در هفته گردش جریان خون و ورم قوزک پا در بارداری را بهبود می‌بخشد.
- وقتی تلویزیون تماشا می‌کنید یا کتاب می‌خوانید، پاهایتان را تا سطح لگن بالا بگذارید و هرگز نگذارید که آویزان باشد.
- پاهایتان را روی هم نیندازید.
- از پوشیدن کفش تنگ پرهیز کنید، صندل باز یا کفش راحت بپوشید. اگر پای شما ورم دارد کفش راحت بپوشید، از پوشیدن کفش هایی که بندهای تنگ دارند خوددرای کنید. به طور کلی از پوشیدن هر کفشی که ممکن است پای شما را تحت فشار قرار دهد پرهیز کنید.
- از پوشیدن جوراب تنگ پرهیز کنید - این کار می‌تواند جریان خون را محدود و ورم قوزک پا در بارداری را تشدید کند.
- دست و پای متورم خود را با روغن ماساژ دهید یا آنها را در آب ولرم با چند قطره روغن نعناع بگذارید.
- مایعات زیاد بنوشید. این کار به عملکرد بهتر کبد و مثانه‌ کمک می‌کند.
- پس از حمامی گرم (نه داغ) روی لبه‌ی تخت بنشینید و پای خود را روی توپی کوچک یا ابزاری مثل وردنه به جلو و عقب ببرید.

تمرینات پا برای کاهش ورم قوزک پا در بارداری
شما می توانید در حالت ایستاده یا خوابیده این تمرینات را انجام دهید. این تمرینات گردش خون را در پا افزایش می دهند، ورم قوزک پا در بارداری را کاهش می دهند و از گرفتگی عضلات ساق پا نیز جلوگیری می کنند.
- سی بار پای خود را خم کنید سپس آن را به سمت بالا و پایین بکشید.
- هشت بار پای خود را در یک جهت و هشت بار در جهت دیگر بچرخانید.
- اینکار را با پای دیگر نیز انجام دهید.