زبان نوشتن کودک، چرا مهم است؟

زبان نوشتاری یا نوشتن ، اغلب به عنوان کار فیزیکی دست نویسی در نظر گرفته میشود . به هر حال میدانیم نوشتن مفید هم با دست و هم با تایپ کردن انجام میشود و تلفیق پیچیده و همزمانی از چند مهارت را شامل میشود.
روش نوشتن مهم نیست بلکه زبان نوشتاری ، جنبه های دیگری مثل تلفظ ، گرامر و طرح داستان را شامل میشود.

چرا زبان نوشتاری ( نوشتن ) مهم است ؟
اینکه کودک تا چه حد میتواند توانایی آموزشی خود را نشان دهد ، به طور قابل توجهی متکی بر توانایی او برای پیاده کردن افکارش در مکالمه نوشتاری است . در هر دوره تحصیلی و برای هر تکلیف آموزشی ، انتظارات از پیش تعیین شده و نانوشته ایی برای میزانی که باید بنویسد ، اینکه با چه ابزاری بنویسد و چگونه اطلاعات را سازمان دهی کند ، وجود دارد .
وقتی دانش آموزان وارد دبیرستان میشود ، معمولا راهنمایی برای کلمات محدود میشود . به هر حال ، در سالهای اول آموزش ، آنها انعطاف پذیرترند اگرچه باید انتظارات و توانایی های مهمی را برآورده کند.
با تغییر در استفاده از صفحه کلید ، خاطر نشان کنیم صفحه کلیدها ، پاسخی که اغلب از آنها انتظار داریم را ارائه نمی دهند . به این علت که فقط بعضی از مهارتهای پیش نیاز زبان نوشتاری حذف میشود که ممکن است عملکرد کودک را به چالش بکشد . اینطور فرض میشود ،دانش آموزانی که مشکلاتی در دست نویسی دارند اغلب تنها چالش و بزرگترین چالش را در رابطه با ارتباط نوشتاری تجربه می کنند .
بیان این نکته مهم است که مهارتهای فیزیکی مهم برای انجام تکالیف با دست مشابه مهارتهای کار با صفحه کلید است . در حالیکه مطالبه فیزیکی ممکن است برای بعضی موضوع قابل توجهی باشند ، در بسیاری از موارد ، تنها بخشی از مبحث در نظر گرفته میشود و مهارتهای دیگری بر پایه جنبه شناختی وجود دارد که نیاز به پیشرفت بیشتری دارد ( مثل طرح داستان یا بیان ) که به سرعت کم و اجتناب از انجام کار افزوده میشود .

پایه های سازنده لازم برای رشد زبان نوشتاری چیست ؟
هماهنگی دو طرفه: استفاده از دو دست با هم در حالیکه با دست مسلط باید مداد را بگیرد و آنها حرکت دهد و دست دیگر هم به گرفتن کاغذ کمک می کند . ( نکته : در تایپ کردن هم به همان اندازه از دستها استفاده میشود )
مهارت کار با اشیا: توانایی استفاده ماهرانه از ابزار ( از جمله نگه داشتن و حرکت دادن مدادها و قیچی ) استفاده ی کنترل شده از ابزاری که هر روز از آنها استفاده میشود ( مثل مسواک ، شانه ، کارد و چنگال )
قدرت دست و انگشتان: توانایی نیرو وارد کردن و مقاومت با استفاده از دستها و انگشتان که نیروی ماهیچه ایی لازم برای حرکت کنترل شده ی مداد را فراهم می کند.
کنترل وضعی: توانایی ثابت نگه داشتن تنه و گردن برای ایجاد هماهنگی میان بازو و دست برای نوشتن
درک مفاهیم : به کودک کمک شود مفاهیمی مربوط به جهت ، موقعیت ، عدد ، کمیت ، ترتیب ، حالات ، ابعاد ، اندازه ، شباهتها و تفاوتها را درک کند . هم چنین به آنها کمک میکند تا در استفاده از زبان دقیق تر عمل کنند .
زبان درکی ( ادراکی ): برای درک مطلب
زبان بیانی: از این توانایی ها برای ابراز کردن به صورت شفاهی و برای تفکر پیرامون ارتباط نوشتاری استفاده میشود .
مهارتهای خواندن و نوشتن: شناخت ساختار جمله ، گرامر و قواعد تلفظ . وقتی کودک اشتباهاتی در زبان کلامی داشته باشد ، انعکاس همان اشتباهات در ارتباط نوشتاری هم امر متدوال به نظر میرسد .

چطور میتوانم بگویم کودکم مشکلاتی در زبان نوشتاری ( نوشتن ) دارد ؟
اگر کودک مشکلاتی در زبان نوشتاری داشته باشد ممکن است :
هنگام نوشتن تکالیف بسیار کند عمل کند و یا به سرعت خسته می شود.
به صورت شفاهی و کلامی میتواند ایده هایش را بیان کند ، اما در نوشتن آنها مشکل دارد . از زبان نوشتاری اجتناب می کند یا کوتاهترین پاسخها را به شکل نوشتاری ارائه میدهد در حالیکه از لحاظ کلامی بسیار طولانی و استادانه به نظر میرسد.
در خلق ایده هایی برای داستانها مشکل دارد و اغلب هر بار داستانهای مشابهی مینویسد .
اغلب مشکلاتی در ساخت ، سازمان بندی و ارائه ایده ها به شکل مناسبی روی کاغذ دارد .
اغلب با اینکه از کجا شروع کند ، مشکل دارد .
مشکلاتی در استفاده مداوم از قواعد املایی دارد.
استفاده ناهماهنگی از گرامر دارد.
در کسب استانداردهای مورد قبول ارتباط نوشتاری به ترتیب زیر ناموفق است :

شروع پیش دبستانی
شناخت حرف ها با نام های خودشان
تشخیص اعداد یک تا پنج آغاز می شود

پایان پیش دبستانی
کامل شدن مهارتها برای شکهای پیش از نوشتن مثل ۰/- ، مربع ، x و Δ
توانایی نوشتن نام ها
کلمات را فراتر از نامش میشناسد
اعداد یک تا پنج را میشناسد و میتواند بنویسد
ادراک همه حروف الفبا و اعداد را میشناسد

سال اول مدرسه
میتواند کلمات پایه ایی که قابل تشخیص هستند را بنویسد
قراردادن آنها در جملات آغاز می شود
میتواند با شنیدن صداها و استفاده از صدای ۴۲ حرف آنها را بنویسد

سال ۱
جملات را با نشانه گذاری ها به طور کامل مینویسد
استفاده از املای بعدی در نوشتن آغاز میشود

سال ۲
تقریبا در استفاده از حروف بزرگ مهارت پیدا میکند .
حداقل دو جمله ی پی در پی با گرامر و نشانه گذاری درست مینویسد
میتواند از قواعد املایی برای املای درست کلمه استفاده کند

سال ۳
از حروف بزرگ و کوچک به شکل ماهرانه و استادانه ایی استفاده میکند
از گرامر و نشانه گذاری درست استفاده می کند
میتواند از قواعد املایی برای املای درست کلمه استفاده کند
میتواند داستان طرح کند .

چه مشکلاتی دیگری میتواند اتفاق بیافتد وقتی کودک مشکلاتی در ارتباط نوشتاری دارد ؟
وقتی کودک مشکلاتی در ارتباط نوشتاری دارد ، ممکن است مشکلات زیر را هم داشته باشند :
یادگیری مثل مهارت پیدا کردن در ساخت حروف و اعداد به درستی
برنامه ریزی و ترتیب دهی کار ( مثل اینکه چطور مداد را بگیرد ، یا از لحاظ شناختی محتوا و روند داستان را برنامه ریزی کند )
سرعت نوشتن: توانایی نوشتن متناسب با سن تا تکالیف در زمان مقرر و به شکل خوانا انجام شود.
جمله سازی: کنار هم گذاشتن جملات به طور مرتبط و منسجم و با ساختار درست
املا و گرامر: استفاده متناسب با سن و درک قواعد گرامری و املایی
زبان بیانی: استفاده از زبان از طریق گفتار ، علائم و شکلهای ارتباطی دیگر برای بیان خواسته ها و ایده ها
کارکرد اجرایی: مهارتهای استدلال آوری و فکری رده بالاتر

برای بهتر شدن زبان نوشتاری چه کاری می توان انجام داد؟
آگاهی واجی: به کودک اطمینان دهید توانایی خوبی در تقسیم بندی کلمات در سیلابها و صداهای واحد، تلفیق انها با هم ، شناخت صداها در جاهای مختلف و کار با صداها در کلمات را دارد .
ساختار جمله: اطمینان حاصل کنید کودک یاد گرفته چگونه جمله را با نشانه گذاریهای ساده بنویسد ( مثل حرف بزرگ در شروع و نشان دادن و توقف کامل در پایان)
گرامر: اطمینان حاصل کنید کودک قواعد گرامری ( مثل روشی که کلمات را به شکل منظم کنار هم قرار میدهیم تا عبارات ساخته شوند و زمانهای فعلی مختلف در ان قرار بگیرند )
تجهیزات: اطمینان حاصل کنید کودک ابزار و تجهیزات متناسب با نیازهای فیزیکی اش را دارد ( مثل مووس بزرگ یا صفحه کلید با کدهای رنگی )
فعالیت: از برنامه های نرم افزاری برای آموزش مهارتهای تایپ یا فعالیتهای فیزیکی استفاده کنید .
بازنمایی داستان: طراحی محتوای داستان ، توالی آن برای طرح کارامد و توالی بعدی داستان ( چه با دست یا با کامپیوتر )

چه فعالیتهایی میتواند به بهتر شدن زبان نوشتاری کمک کند ؟
زمان بندی نوشتن کلمات و یا جملات تا مشخص شود آیا میتوانند سرعت و یا تعداد کارهای انجام شده را بالا ببرند ( اطمینان حاصل کنید بر نوشتن تمیز تمرکز شده است )
استفاده از فلش کارتهایی حاوی ۴۲ صدای حرف تا به کودک برای تشخیص و بیان صداها کمک شود.
صدا کشی و نشان دادن آن با انگشت قبل از نوشتن ( مثل d-o-g)
ایده پردازی قبل از انجام تکالیف به خلق ایده ها علاوه بر پیشرفت بعضی ساختارها حول این نقطه نظرات کمک کننده است .
طراحی و نوشتن داستان : استفاده از ابزار کمک آموزشی بصری جنبه های مهمی که لازم است در داستان لحاظ شود را مشخص می کند ( مثل چه کسی ؟ چه چیزی ؟ کجا ؟ کی ؟ چطور و چرا ؟)
اصلاح تلفظها و املاهای نادرست و گرامر اشتباه به کودک کمک می کند اشتباهات را بفمهد و آنها را اصلاح کند و این اغلب بهتر از ان است که اشتباهات توسط دیگران اصلاح شود .
تایپ کردن برنامه ها : با استفاده از یکی از برنامه های تایپ ، سرعت و سهولت انجام کار بیشتر میشود .
دیکته : از یکی از برنامه های نرم افزاری برای صدای فعال شده استفاده کنید در جاییکه روشهای دیگر ناموفق هستند .

چرا باید به دنبال درمان باشم اگر متوجه شدم کودکم مشکلاتی در زبان نوشتاری دارد ؟
مداخله درمانی برای کمک به کودکی با مشکلات زبان نوشتاری به ترتیب زیر است :
مشکلات زبان نوشتاری میتواند تاثیر زیادی بر عملکرد آموزشی داشته باشد از آنجاییکه آنها در روی کاغذ آوردن ایده هایشان در زمان مقرر مشکل دارند.
احتمالا کودکان برای ادامه ی کار و ماندن در کلاس همراه با همکلاسانشان مشکل دارند.
وقتی کودک نتواند توانایی درست و مطلوب آموزشی خود را نشان دهد دلسردی کودک ، والدین و معلمان بیشتر میشود .

اگر درمان نشده رها شود ، چه مشکلات دیگری را میتواند ایجاد کند ؟
وقتی کودک مشکلاتی در زبان نوشتاری دارد ، ممکن است مشکلاتی به شکل زیر هم داشته باشد :
انجام خوب در موقعیتهای سنجشی زمان بندی شده
استمرار و مداومت کم برای تکالیف زیاد مثل پروژه های خاص و طولانی
کودک در محیط آموزشی چندان خود را درگیر فعالیت نمی کند.
ممکن است علاقمندی آنها به خواندن بیشتر شود اگر چه مهارتهای زبان نوشتاری ساده تر باشد.
هرچه کودک مراحل آموزشی را پشت سر میگذارد ، فاصله ی میان او و همکلاسانش بیشتر میشود . متاسفانه اغلب مشکلات نوشتن بدون توجه رها شده و در نتیجه رقابت آنها با همسالانشان را سخت تر می کند.

چه نوع درمانی برای مشکلات ارتباط نوشتاری پیشنهاد می شود ؟
اگر کودک شما مشکلاتی در رابطه با انتظارات نوشتن دارد ، مشاوره با کار درمانگر و گفتار درمانگر توصیه میشود .