وقتی درد زایمان شروع شد چیکار کنم؟

یکی از پرسش‌هایی که در اواخر بارداری برای خانم‌های باردار مطرح می‌شود، این است که: «من دقیقا چه زمانی فارغ می‌شوم؟» مخصوصا اگر اولین‌باری باشد که یک خانم، باردار می شود؛ این سوال به‌طور جدی‌تری برایش مطرح می‌شود. اگر می‌خواهید از جزییات زمان زایمان آگاه شوید، با این مطلب همراه شوید.
علایم زایمان برای برخی از خانم‌ها‌ کاملا مشخص است ولی گروهی دیگر هیچ اطلاعی از شروع درد زایمان ندارند. علایم رایج زمان زایمان عبارتند از: انقباض‌های رحمی، پارگی کیسه آب، شل شدن دهانه رحم، افزایش ترشح‌های موکوسی‌شکل و پایین آمدن بالای شکم هنگام زایمان. اما لازم است درباره هر یک از این علایم، کمی بیشتر صحبت کنیم.
-پایین آمدن بالای شکم : نوع قرارگیری نوزاد یا پایین آمدن او داخل لگن قبل از زایمان با نام لایتنینگ خوانده می‌شود که ممکن است چند هفته قبل از زایمان اتفاق بیفتد. به خاطر اینکه رحم بیشتر به مثانه فشار می‌آورد، مادر باردار احساس نیاز بیشتری به ادرار پیدا می‌کند.
-افزایش ترشح‌های موکوسی: ترشح‌های موکوسی دوران بارداری در دهانه رحم تجمع پیدا می‌کند. وقتی دهانه رحم شروع به بازشدن می‌کند،‌ این موکوس‌ها به داخل واژن ترشح می‌شوند و این ترشح‌ها به رنگ صورتی شفاف یا کمی خونی هستند. زایمان معمولا تا 48 ساعت پس از خروج ترشح‌ اتفاق می‌افتد.
-انقباض‌های زایمانی: هنگام انقباض‌ها، شکم سفت می‌شود. بین انقباض‌ها، رحم شل و شکم نرم می‌شود. این انقباض‌ها در هر زنی با زن دیگر متفاوت است و حتی در یک خانم هم از یک بارداری تا بارداری دیگر فرق می‌کند. اما انقباض‌های زایمانی معمولا موجب احساس ناراحتی یا درد مبهم در کمر و زیر شکم می‌شود؛ طوری که در لگن هم احساس فشار بیشتری وجود دارد. انقباض‌ها به شکل امواجی از بالای رحم به پایین حرکت دارد و برخی زنان این انقباض‌ها را بسیار قوی‌تر از انقباض‌های دوران قاعدگی توصیف می‌کنند. برخلاف انقباض‌های کاذب زایمان، انقباض‌های واقعی زایمان با تغییر وضعیت قطع نمی‌شوند. اگرچه انقباض‌ها ممکن است بسیار ناراحت‌کننده باشند اما بین انقباض‌ها، مادر احساس آرامش می‌کند.

تفاوت علایم واقعی با علایم کاذب
قبل از اینکه دردهای زایمان شروع شود، ممکن است دردهای کاذب زایمانی وجود داشته باشد. این انقباض‌های نامنظم رحمی کاملا طبیعی هستند و ممکن است از ۳ماهه سوم بارداری شروع شوند که این امر بیانگر آن است که بدن آماده زایمان است. انقباض‌های کاذب یا براکسون‌هیس با سفتی شکم توصیف می‌شود که به صورت متناوب قطع و وصل می‌شود. قدرت و فاصله این انقباض‌ها به هم نزدیک نمی‌شوند، با راه رفتن بیشتر نمی‌شوند، طول مدت آنها افزایش نمی‌یابد و با گذشت زمان نیز شدیدتر نمی‌شوند.
وقتی خانم باردار فکر می‌کند که علایم واقعی زایمانش شروع شده، باید شروع به زمان‌بندی انقباض‌ها کند. برای این کار باید زمان هر انقباض، شروع و خاتمه آن را به ذهن بسپارد. زمان بین انقباض‌ها شامل طول مدت انقباض‌ها و دقایق بین انقباض‌ها را هم باید در ذهن داشته باشد. انقباض‌های خفیف معمولا هر 15 تا 20 دقیقه یک‌بار شروع شده و 60 تا 90 ثانیه طول می‌کشند. انقباض‌ها سپس منظم‌تر می‌شود؛ تا اینکه فاصله‌ آنها به 5 دقیقه می‌رسد و به مرور قوی‌تر می‌شود؛ به‌طوری که 45 تا 60 ثانیه طول می‌کشد و هر 3 تا 4 دقیقه رخ می‌دهد و حتما باید در آن موقع به بیمارستان مراجعه کرد.

طرز تسکین دردهای زایمانی
اولین مرحله زایمان معمولا در خانه تجربه می‌شود. رعایت این نکته‌ها به شما کمک می‌کند تا دردتان را بهتر تحمل کنید.
-سعی کنید به خودتان آرامش دهید؛ کمی قدم بزنید یا یک فیلم خوب ببینید.
-یک دوش آب گرم بگیرید اما اگر کیسه آبتان پاره شده، باید فورا به بیمارستان مراجعه کنید.
-سعی کنید بخوابید تا برای زایمان انرژی کافی داشته باشید.

پارگی کیسه آب قبل از شروع درد
پارگی کیسه آب یا کیسه آمینوتیک به‌صورت احساس فروریختن ناگهانی مایع از بدن مادر است که به طور مداوم تراوش می‌کند. این مایع معمولا بدون بو است. اگر کیسه آب پاره شود، مادر باید زمان آن را به خاطر بسپارد و توجه کند که چه میزان مایع از او خارج شده و به پزشک خود اطلاع دهد. اگرچه زایمان بعد از پاره‌شدن کیسه آب ممکن است فورا شروع نشود اما معمولا باید زایمان اتفاق بیفتد؛ چراکه خطر عفونت وجود دارد. در بسیاری از مواقع، پزشک در بیمارستان، کیسه آب را پاره می‌کند. گاهی کیسه آب به‌صورت زودرس پاره می‌شود (در ۷ ماهگی یا ۶ ماهگی) که در این صورت هم مادر باید بلافاصله به بیمارستان برود.

افاسمان و دیلاتاسیون یعنی چه؟
هنگام زایمان، دهانه رحم شروع به نرم شدن و شل شدن می‌کند تا بتواند به اندازه سر نوزاد باز شود. به شل شدن و کوتاه شدن دهانه رحم «افاسمان» می‌گویند. پزشک با معاینه دهانه رحم متوجه این تغییرها می‌شود. باز شدن دهانه رحم به صورت صفر تا ۱۰۰درصد بیان می‌شود. وقتی دهانه رحم کاملا باز شود یعنی افاسمان ۱۰۰ درصد اتفاق افتاده و سر جنین بیرون می‌آید. باز شدن کامل به اندازه تقریبا ۱۰ سانتی‌متر به نام «دیلاتاسیون» خوانده می‌شود. این ۲ وضعیت به دنبال انقباض‌های موثر رحم اتفاق می‌افتد.

کی باید رفت بیمارستان؟
اگر حس کردید دچار علایم واقعی زایمان شده‌اید، حتما باید به بیمارستان یا پزشکتان مراجعه کنید. اگر فکر کردید کیسه آبتان پاره شده یا دچار خون‌ریزی شدید شده‌اید و حرکات جنین‌تان بسیار کمتر از حالت عادی است و انقباض‌ها بسیار ناراحت‌کننده است و هر ۵ دقیقه یکبار در هر ساعت تکرار می‌شوند، باید به پزشک مراجعه کنید.