علائم اولیه اوتیسم، نوزادی تا سه سالگی

از آن‌جایی که بسیاری از کودکان سالم هم دارای بعضی از رفتارهای مشابه اوتیسم هستند، ممکن است تشخیص این که آیا یک کودک مبتلا به اوتیسم است یا خیر، گاهی دشوار باشد. اغلب کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، تا به سن ۴ سالگی یا بیشتر تشخیص اوتیسم را دریافت نمی‌کنند. مرکز کنترل بیماری‌های ایالات متحده (U.S. CDC) اظهار می‌کند که تشخیص معتبر اوتیسم در سن ۲ سالگی هم ممکن است. بسیاری از والدین، پیش از ۱ سالگی فرزند خود، متوجه علائم اولیه اوتیسم می‌شوند و تا سن ۱۸ ماهگی کودک، به تفاوت‌های او با سایر کودکان پی می‌برند. در این مقاله قصد داریم به نشانه‌های اولیه اوتیسم در کودکان اشاره کنیم.
هر چقدر که درمان یک کودک مبتلا به اوتیسم زودتر آغاز شود، نتایج بهتری حاصل خواهد شد. در صورتی که متوجه هر یک از این علائم اولیه اوتیسم شدید یا در مورد روند رشد کودک خود نگران هستید، هر چه سریع‌تر با یک پزشک مشورت کنید.

علائم اولیه اوتیسم در نوزادان با سن کمتر از ۱۲ ماهه
درک علائم اولیه اوتیسم در این سن متوجه این موضوع است که آیا کودک شما شاخصه‌های رشدی مرتبط با سن خود را تجربه می‌کند یا خیر. برخی از این علائم اولیه اوتیسم در کودکان زیر یک سال می‌تواند موارد زیر باشد:
- به چهره افراد علاقه‌ای نشان نمی‌دهد..
- ارتباط چشمی برقرار نمی‌کند، نمی‌خندد و حتی ممکن است به نظر برسد شما را نمی‌بیند.
- با وجود اینکه در موقعیت‌های دیگر، شنوایی او کاملا عادی به نظر می‌رسد، همیشه به صدا پاسخ نمی‌دهد. به شنیدن نامش واکنش نشان نمی‌دهد، به منبع صداها توجهی نمی‌کند، زمانی که صدای بلندی می‌شنود، وحشت‌زده نمی‌شود.
- تمایلی به در آغوش کشیده شدن یا تماس فیزیکی ندارد.
- به بازی‌های کودکانه رایج، مثل دالی‌موشه تمایلی نشان نمی‌دهد.
- علائم اولیه تکلم را از خود نشان نمی‌دهد، آواهای و صداهای کودکانه ایجاد نمی‌کند.
- از حرکات و اشارات بدنی (مانند تقلا برای در آغوش کشیده شدن) استفاده نمی‌کند.

علائم اولیه اوتیسم در کودکان ۱۲ تا ۲۴ ماهه
- از حرکات و اشارات بدنی استفاده نمی‌کند. سر خود را به نشانه «بله» یا «خیر» تکان نمی‌دهد؛ دستانش را به نشانه خداحافظی تکان نمی‌دهد، یا به چیزهایی که می‌خواهد اشاره نمی‌کند. برای نشان دادن توجه و علاقه به اشیا پیرامون خود، اشاره نمی‌کند. اکثر کودکان تا سنین ۱۴ تا ۱۶ ماهگی، برای جلب توجه و رسیدن به هدف خود، مانند یک عروسک یا اسباب بازی، از اشارات دست استفاده می‌کنند.
- تا سن ۱۶ ماهگی قادر به ادای کلمات ساده نیست یا تا سن ۲۴ ماهگی، نمی‌تواند عبارات دو کلمه‌ای را بیان کند.
- مهارت‌های اجتماعی یا زبانی خود را از دست می‌دهد. برای مثال، قادر به ادای چندین کلمه یا برقراری ارتباط با افراد بوده است، اما در حال حاضر این مهارت‌ها از بین رفته‌اند.
- منزوی می‌شود. به نظر می‌رسد به حضور دیگران توجهی نشان نمی‌دهد و در دنیای خود غرق می‌شود.
- یا روی انگشتان پای خود راه می‌رود یا اصلا راه نمی‌رود.

علائم اولیه اوتیسم در کودکان با سنین ۲ سال و بالاتر
- در تکلم تاخیر دارد. احتمالا در بیان نیازهای خود دچار چالش شود. برخی کودکان مبتلا به اوتیسم، به هیچ وجه صحبت نمی‌کنند، برخی دیگر مهارت‌های کلامی خود را رشد می‌دهند اما در پیش‌برد یک گفت‌وگو دچار چالش می‌شوند. دچار مشکل می‌شود.
- دارای الگوهای تکلم غیرمعمول هستند. ممکن است، پر از مکث، صدایی بلند، لحنی یکنواخت یا گنگ صحبت کند. ممکن است به جای یک جمله کامل، از تک کلمات استفاده کند یا یک لغت را به طور مداوم تکرار کند و زمانی که سوالی از او می‌پرسید، به جای جواب دادن، همان سوال را دوباره تکرار کند.
- به نظر می‌رسد که سخنان دیگران را متوجه نمی‌شود و ممکن است به صدا زدن اسم خود پاسخی ندهد یا قادر به دنبال کردن محل صدا نباشد. ممکن است بی‌موقع بخندد، گریه کند یا فریاد بکشد.
- به دقت روی یک شی یا یکی از خصوصیات آن (مانند چرخ یک ماشین اسباب بازی) یا یک موضوع خاص تمرکز می‌کند.
- درگیر تقلیدهای محدود می‌شود. گاهی رفتارهای شما را تقلید می‌کند، اما در بازی‌های وانمودی شرکت نمی‌کند.
- به نظر می‌رسد که به تنها بازی کردن تمایل داشته و علاقه کمی به کودکان دیگر دارد و به طور معمول بازی خود را با آن‌ها شریک نمی‌شود یا نوبت بازی را به آن‌ها نمی‌دهد.
- رفتارهای خشن از خود نشان می‌دهد. احتمالا به کارهای همیشگی و روتین‌ها وابسته است و با تغییرات مشکل دارد. به عنوان مثال؛ تغییر مسیر معمول از مهدکودک تا خانه ممکن است موجب ناراحتی او شود یا به بهانه‌جویی و کج‌خلقی او منجر گردد.در مورد غذاهایی که دوست دارد و غذاهایی که دوست ندارد، بسیار سخت‌گیر است. یا تمایل به دنبال کردن آداب مخصوص به خود را در زمینه غذاها یا میان وعده‌ها دارد.
- با اشیا یا اسباب بازی‌ها به نحو غیرمعمول بازی می‌کند. برای نمونه زمان زیادی را صرف مرتب کردن یا چیدن اشیا با یک ترتیب خاص می‌کند. از باز و بسته کردن مکرر یک درب لذت می‌برد یا سخت مشغول فشردن دکمه‌ای روی یکی از اسباب بازی‌هایش یا چرخاندن چرخ یکی از ماشین‌های اسباب بازی‌اش می‌شود.
- به خود آسیب می‌زند. برای مثال دست خود را گاز می‌گیرد یا خودزنی می‌کند.
- رفتارهای تکراری، مانند ضربه زدن یا بالا و پایین بردن دست از خود نشان می‌دهد.
- نسبت به هر گونه تحریک، به شدت حساس است. ممکن است نسبت به تماس فیزیکی مقاومت کند، با سر و صدا آشفته شود، نسبت به بوها به شدت حساس باشد یا از خوردن بسیاری از غذاها خودداری کند. ممکن تنها به پوشیدن لباس‌های بدون برچسب یا دوخته شده از جنسی خاص تمایل نشان دهد.
- در مقابل برخی از انواع درد واکنش افراطی و در مقابل برخی دیگر واکنش کمتری از خود نشان می‌دهد. برای مثال، ممکن است در زمان شنیدن صداهای بلند،‌ گوش‌های خود را بپوشاند، اما متوجه خراش پوست زانوهای خود نشود.
- ممکن است در زمان غیرلازم بترسد یا زمانی که باید از چیزی بترسد، هیچ ترسی نداشته باشد. برای نمونه، ممکن است از یک شی بی‌آزار مانند بادکنک بترسد، اما از ارتفاع ترسی نداشته باشد.
- دارای اختلالات خواب است. بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم، به سختی به خواب می‌روند و در طول شب هم به طور مکرر بیدار می‌شوند.
- مشکلات رفتاری دارد. ممکن است لجباز باشد، با شما همکاری نکند یا بیش از حد فعال باشد. ممکن است بیش‌فعال، تکانشی یا پرخاشگر باشد.
- هر چند بسیاری از این علائم اولیه اوتیسم نشان دهنده ابتلای کودک به اوتیسم است اما بازهم تایید قطعی باید توسط پزشک متخصص انجام شود. امکان دارد بعضی از این علائم به صورت موقتی در هر کودکی بروز کند یا نشانه بیماری قابل درمان دیگری غیر از اوتیسم باشد.