ماستیت در دوران شیردهی، اقدامات لازم
ماستیت التهاب بافت پستان است که گاهی اوقات با عفونت نیز همراه است.
ماستیت التهاب بافت سینه است که گاهی اوقات با عفونت نیز همراه است. این التهاب درد سینه، ورم، گرم شدن سینه و قرمزی را به دنبال دارد؛ برخی بیماران نیز دچار تب و لرز می‌شوند. عفونت سینه عموماً در دوران شیردهی مشاهده می‌شود، از این نوع عفونت سینه با اصطلاح ماستیت شیردهی یاد می‌شود. البته عفونت سینه منحصر به دوران شیردهی نیست و حتی مردان را نیز درگیر می‌کند.
زمان مراجعه به پزشک برای درمان عفونت سینه
به محض آن که توده‌ی مشکوکی را در دوران شیردهی یا مواقع دیگر در سینه حس کردید، به پزشک مراجعه کنید. در صورت مواجهه با علائم زیر از متخصص وقت بگیرید:
خروج ترشحات غیرعادی از نوک سینه
سینه دردی که انجام کارهای روزمره را دشوار می‌کند.
تحمل سینه درد طولانی مدت و بدون علت مشخص
بروز علائم نگران کننده‌ی دیگری مانند قرمزی، ورم، دردی که شیر دادن به نوزاد را مختل کند یا وجود توده یا برجستگی حساس به لمسی که بعد از شیر دادن به نوزاد از بین نرود.
اگر در دورانی که به فرزندتان شیر می‌دهید، با علائم عفونت سینه مواجه شدید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا درمان به سرعت آغاز شود.
علل عفونت سینه
شیری که در سینه گیر کرده است، علت اصلی عفونت سینه است. از دیگر علل عفونت سینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
انسداد مجراهای شیر سینه: اگر سینه بعد از شیردهی کاملاً خالی از شیر نشود، احتمال انسداد یکی از مجراهای شیر سینه وجود دارد. این انسداد باعث می‌شود که شیر به عقب برگردد و سینه عفونت کند.
ورود باکتری به سینه: باکتری‌های سطح پوست و دهان نوزاد می‌توانند از راه ترک‌های پوستی نوک سینه یا منافذ مجاری شیر وارد این مجاری شوند. شیری که در سینه باقی مانده و تخلیه نمی‌شود، بستر مناسبی را برای تغذیه‌ی باکتری‌ها فراهم می‌کند.
عامل‌های خطر عفونت سینه
عامل‌های خطر عفونت سینه عبارت است از:
سابقه‌ی عفونت کردن سینه در دوران شیردهی
وجود زخم یا ترک روی نوک سینه: البته حتی اگر پوست سینه هم زخم نباشد، باز هم احتمال ابتلا به عفونت سینه وجود دارد.
بستن سینه‌بند تنگ یا وارد شدن فشار کمربند ایمنی یا کوله پشتی سنگین به سینه باعث محدود شدن جریان شیر در سینه می‌شود.
شیر دادن به نوزاد به روش نامناسب
خستگی یا استرس شدید
تغذیه‌ی نامناسب
استعمال دخانیات
علائم عفونت سینه
علائم عفونت سینه-ماستیت می تواند باعث عفونت و آبسه سینه شود. علائم عفونت و آبسه سینه عبارتند از:
نشانه عفونت سینه
درد، قرمزی و گرم شدن سینه شایع‌ترین علائم عفونت سینه است. دیگر علائم عفونت سینه عبارت است از:
ورم کردن و حساس شدن سینه‌ها به لمس
درد کل بدن
خستگی مزمن
احتقان پستان
تب و لرز
لرزیدن
نشانه آبسه سینه
ماستیت گاهی اوقات با آبسه سینه همراه است که نوعی عفونت جدی‌تر است. توده‌های غیرسرطانی مانند آبسه غالباً باعث حساسیت به لمس می‌شوند و بیمار حس می‌کند که توده زیر پوست حرکت می‌کند. لبه‌ی این توده‌ها معمولاً صاف و منظم است. علائم زیر نشان دهنده‌ی تشکیل شدن آبسه در سینه است:
توده‌ی حساس و دردناکی در سینه وجود دارد که بعد از شیر دادن به نوزاد کوچکتر نمی‌شود. البته اگر آبسه در عمق سینه جای گرفته باشد، ممکن است از روی سینه حس نشود. این توده متحرک و یا تراکم‌پذیر است.
ترشح شدن چرک از نوک سینه
تب مزمن و بهبود نیافتن علائم ظرف ۷۲ ـ ۴۸ ساعت
آمادگی قبل از مراجعه به متخصص
آمادگی قبل از مراجعه به متخصصبرای درمان ناراحتی‌های سینه باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. البته مشاور شیردهی نیز مادران را در زمینه‌ی رفع مشکلات مربوط به شیردهی راهنمایی می‌کند.
اقدامات لازم قبل از مراجعه به متخصص
کلیه‌ی علائم بروز یافته، حتی مواردی را که فکر نمی‌کنید ارتباطی با مشکل سینه داشته باشد، بنویسید.
فهرستی از تمام داروهای مصرفی، ویتامین‌ها و مکمل‌ها بنویسید.
اطلاعات شخصی مهم مانند تغییرات جدید یا عوامل تنش‌زای زندگی‌تان را یادداشت کنید.
سوالاتی را که می‌خواهید از متخصص بپرسید، یادداشت کنید. برای مثال می‌توانید سوالات زیر را مطرح کنید:
آیا عفونت سینه خود به خود برطرف می‌شود یا باید تحت درمان قرار بگیرم؟
چه درمانهای خانگی موثری برای رفع علائم وجود دارد؟
این عارضه چه تاثیری بر فرزندم می‌گذارد؟
اگر بخواهم به شیردهی ادامه بدهم، مصرف داروهای تجویزی مشکلی را برای فرزندم ایجاد نمی‌کند؟
داروها را چه مدت باید مصرف کنم؟
احتمال عود کردن عفونت چقدر است؟ چطور می‌توانم خطر عود عفونت را به حداقل برسانم؟
سوالاتی که متخصص در جلسه معاینه می‌پرسد
چگونه یبوست در دوران بارداری را با رژیم غذایی و دارو درمان کنیم؟
پزشک سوالات متعددی را می‌پرسد. اگر خودتان را برای پاسخ دادن به این سوالات آماده کنید، در وقت صرفه‌جویی می‌شود و فرصت بیشتری برای پرداختن به موضوعاتی که نگرانتان کرده است، پیدا می‌کنید. برای مثال پزشک سوالات زیر را می‌پرسد:
چه مدت است که این نشانه‌ها و علائم را دارید؟ علائم را فقط در یک سینه حس می‌کنید یا هر دو سینه؟
شدت درد چقدر است؟
از چه روشی برای شیر دادن به نوزاد استفاده می‌کنید؟
قبلاً سابقه‌ی ابتلا به ماستیت داشته‌اید؟
تشخیص عفونت سینه
معاینه فیزیکی: آبسه یا عفونت سینه معمولاً در معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شود.
سونوگرافی: اگر مشخص نباشد که توده به آبسه‌ی مملو از مایع مربوط می‌شود یا توده‌ی جامدی مانند تومور در سینه وجود دارد، سونوگرافی انجام می‌شود. همچنین سونوگرافی برای تشخیص ماستیت ساده از آبسه یا تشخیص آبسه‌ی عمقی سینه مفید است. پزشک پروب سونوگرافی را در این آزمایش تشخیصی غیرتهاجمی روی سینه قرار می‌دهد تا بتواند آبسه را مستقیماً مشاهده کند.
آزمایش شیر یا ترشح آبسه سینه: کشت شیر سینه یا موادی که با سرنگ از داخل آبسه سینه تخلیه شده است، انجام می‌شود. هدف از کشت این است که نوع ارگانیسم‌های عامل ایجاد عفونت تعیین شود. پزشک با توجه به این اطلاعات می‌تواند آنتی بیوتیک مناسب را تجویز کند.
ارگانیسم عامل ایجاد عفونت معمولاً استافیلوکوک اورئوس است.
استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) علت بعضی عفونت‌ها است. MRSA نوعی استافیلوکوک است که نسبت به درمان با اکثر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم است.
بیوپسی: بانوانی که در دوران شیردهی نیستند یا به درمان واکنش نشان نمی‌دهند، باید ماموگرافی یا نمونه‌برداری از سینه را انجام دهند. این اقدامات جنبه‌ی احتیاطی دارد، چون نوع نادری از سرطان سینه علائم ماستیت را تولید می‌کند.
درمان عفونت سینه
درمان عفونت سینهدر این بخش روش‌های درمان عفونت سینه را معرفی می‌کنیم.
درمان عفونت سینه با دارو
آنتی بیوتیک: در صورت وجود عفونت، معمولاً یک دوره‌ی ده روزه آنتی بیوتیک تجویز می‌شود. حتماً دوره درمان را کامل کنید تا خطر عود کردن عفونت به حداقل برسد. اگر عفونت سینه بعد از مصرف آنتی بیوتیک از بین نرفت، موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
مسکن: برای تسکین درد سینه می‌توانید مسکن‌های بدون نسخه‌ای مانند استامینوفن (تایلنول و اقلام مشابه) یا ایبوپروفن (ادویل، مورتین IB و اقلام مشابه) مصرف کنید.
جراحی عفونت سینه
اگر آبسه در سینه وجود داشته باشد، آبسه باید تخلیه شود. پزشک بعد از تزریق داروی بی‌حسی در سینه، آبسه‌ی نزدیک سطح پوست را به روش آسپیراسیون، یعنی با سرنگ و سوزن، یا از طریق ایجاد یک برش کوچک تخلیه می‌کند. جراحی آبسه در مطب یا در بخش اورژانس انجام می‌شود. البته اگر آبسه در عمق سینه جا گرفته باشد، جراحی تخلیه آبسه باید در اتاق عمل انجام شود. این عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود تا درد به حداقل برسد و آبسه کاملاً تخلیه شود.
درمانهای خانگی عفونت سینه
درمانهای خانگی عفونت سینهبعد از مراجعه به پزشک می‌توانید با رعایت درمانهای خانگی زیر به برطرف شدن عفونت سینه کمک کنید:
شیر دادن مرتب به نوزاد: شیر دادن از سینه‌ی ملتهب را قطع نکنید، حتی اگر حین شیردهی دچار درد می‌شوید. تخلیه کردن مداوم سینه از احتقان پستان و انسداد مجاری شیر و در نتیجه وخیم‌تر شدن ماستیت جلوگیری می‌کند. در صورت لزوم می‌توانید سینه را با پمپ کاملاً تخلیه کنید. این عفونت به نوزاد آسیب نمی‌زند، چون میکروب‌های عامل عفونت سینه احتمالاً از دهان خود نوزاد به سینه‌ی مادر منتقل شده است. البته می‌توانید شیر سینه‌ی عفونی را با پمپ تخلیه کنید و دور بریزید؛ نوزاد را با شیر سینه‌ی سالم و شیر خشک تغذیه کنید.
تسکین درد: کمپرس گرم را قبل و بعد از شیردهی روی سینه بگذارید تا دردتان کمتر شود. حمام آب گرم نیز به تسکین درد سینه کمک می‌کند. اگر گرما کارساز نبود، شاید اگر کیسه یخ را بعد از شیردهی روی سینه بگذارید، ناراحتی‌تان کمتر شود. کیسه یخ را بلافاصله قبل از شیردهی روی سینه نگذارید، چون این کار جریان شیر را آهسته می‌کند.
آب فراوان بنوشید: روزانه حداقل ۱۰ لیوان آب بنوشید. رژیم غذایی متعادلی داشته باشید و در دوران شیردهی روزانه ۵۰۰ کالری بیشتر مصرف کنید. از دست دادن آب بدن و تغذیه نامناسب شیر مادر را کم می‌کند و باعث تشدید ماستیت می‌شود.
پیشگیری از عفونت سینه
برای این که از دوران شیرین شیردهی نهایت لذت را ببرید و دچار عوارضی مانند عفونت سینه نشوید، از راهنمایی‌های مشاور شیردهی بهره بگیرید. مشاور شیردهی توصیه‌های ارزشمندی را به بیماران ارائه می‌دهد و روش‌های صحیح شیردهی را به مادران آموزش می‌دهد. احتمال عفونت کردن سینه را با رعایت توصیه‌های زیر به حداقل برسانید:
شیر سینه را کاملاً تخلیه کنید.
اجازه بدهید فرزندتان شیر یک سینه را کاملاً بمکد، بعد سینه‌ی دیگر را به نوزاد بدهد.
هر بار که به فرزندتان شیر می‌دهید، او را در یک موقعیت جدید نگه دارید.
مطمئن شوید که فرزندتان سینه را به خوبی نگه می‌دارد.
اگر سیگاری هستید، بهتر است سیگار را ترک کنید.
آیا عفونت سینه یک مشکل خوش خیم پستان است و سایر مشکلات خوش خیم پستان چیست؟
بله، درد، وجود توده یا برجستگی، عفونت، ترشح نوک سینه و تغییرات پوستی از مشکلات خوش‌خیم سینه به شمار می‌آید.
آیا شیر اضافه در سینه در زمان شیردهی طبیعی است و می تواند باعث عفونت سینه شود؟
خیر. اگر سینه به طور مرتب تخلیه شود، مشکل احتقان سینه و انباشته شدن آن از شیر به وجود نمی‌آید. از آنجایی که احتقان سینه یکی از علل عفونت سینه است، باید از آن جلوگیری شود. هرچه بیشتر برای شیردهی یا دوشیدن شیر سینه صبر کنید، شیر بیشتری در سینه‌ها انباشته می‌شود و ناراحتی و احتقان سینه‌ها شدیدتر می‌شود. اگر نمی‌توانید فوراً به فرزندتان شیر بدهید، کمپرس گرم روی سینه بگذارید و سعی کنید شیر سینه را با پمپ یا دست تخلیه کنید. برای تخلیه‌ی شیر سینه با دست کافی است که انگشتهای شست را روی سینه قرار دهید و با بقیه‌ی انگشتها از زیر سینه بگیرید. انگشت شست و بقیه انگشتها را با ملایمت اما محکم رو به عقب به سمت قفسه سینه فشار دهید، سپس انگشتها را بارها و بارها رو به سمت هاله‌ی سینه بغلطانید تا شیر از مجاری شیر خارج شود. همچنین به طور مرتب، تقریباً هر دو تا سه ساعت یکبار به فرزندتان شیر دهید و سعی کنید سینه‌ها را تخلیه کنید تا دچار ناراحتی سینه نشوید و از احتقان سینه‌ها جلوگیری کرده باشید.
عفونت سینه در صورت درمان نشدن چه عوارض و خطراتی دارد؟
چنانچه عفونت سینه به خوبی درمان نشود یا ماستیت پی‌آمد انسداد مجرای شیر باشد، آبسه (توده مملو از چرک) در سینه ایجاد می‌شود. آبسه معمولاً نیاز به تخلیه‌ی جراحی دارد. برای پیشگیری از این عارضه باید به محض بروز نشانه‌ها یا علائم ماستیت به پزشک مراجعه کنید.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼