مشکلات ناباروری زنان، ارتباط آن با بافت‌های آندومتریوز

آندومتریوز، زمانی ایجاد می شود که بافت لایه داخلی رحم (آندومتریوم) در خارج از رحم رشد کند. آندومتریوز ممکن است روی لایه خارجی رحم، تخمدان ها، لوله ها و حتی مثانه و روده رشد کند. گسترش این بافت باعث اتصال این بافت ها به یکدیگر، درد و چسبندگی (بافت های اسکار) در اندام های درگیر می شود.

ارتباط آندومتریوز و ناباروری
اگر کسی دچار بیماری آندومتریوز شود، باردار شدن برای او کمی دشوار می شود. بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز ناباروری را تجربه می کنند. ناباروری در شرایط آندومتریوز ممکن است ناشی از عوامل زیر باشد:
- تغییر در آناتومی لگن
- تشکیل بافت اسکار روی لوله های فالوپ
- چسبندگی اندام ها
- التهاب ساختار لگن
- تغییر در عملکرد سیستم ایمنی بدن
- تغییر در محیط اطراف سلول تخم از لحاظ هورمونی
- اختلال در لانه گزینی سلول تخم
- تغییر کیفیت سلول تخم
در بیشتر مواقع آندومتریوز در صورتی باعث ناباروری می شود که لوله های فالوپ را تحت تأثیر قرار دهد.
در زمان جراحی پزشک شدت، عمق و محل بافت های آندومتریوز را ارزیابی می کند و این بیماری را به صورت حداقل (درجه ۱)، خفیف (درجه ۲)، متوسط (درجه ۳) یا شدید (درجه ۴) مشخص می کند. با این ارزیابی میزان دخالت آندومتریوز در ایجاد ناباروری معلوم می شود. اگر آندومتریوز شدید وجود داشته باشد، مشکلات زیر ایجاد می شوند:
- بافت های اسکار فراوان
- بسته شدن لوله های فالوپ
- آسیب دیدن ‌تخمدان ها
این مشکلات بارداری را بسیار دشوار می کنند و برای درمان آن ها باید از روش های پیشرفته استفاده کرد.
شیوع آندومتریوز در زنان جوامع مختلف با هم متفاوت است؛ اما از ۵ تا ۱۰ درصد تجاوز نمی کند. البته شیوع آندومتریوز در زنان نابارور بیشتر از این تعداد است.

درمان آندومتریوز
بعد از بررسی ها و معاینات لگنی، برای تشخیص قطعی آندومتریوز، لاپاراسکوپی با حداقل تهاجم انجام می شود. لاپاراسکوپی یکی از اولین تکنیک ها برای تشخیص و درمان ناباروری است.
وقتی شدت و درجه آندومتریوز با لاپاراسکوپی تشخیص داده شد، بسته به شدت آندومتریوز پزشک روش درمان را انتخاب می کند. این درمان ها ممکن است دارو، جراحی و یا تلفیقی از هر دو به طور همزمان باشند. در بیشتر موارد در هنگام لاپاراسکوپی تشخیص قطعی، ارزیابی شدت و درمان آندومتریوز همزمان انجام می شوند. با انجام لاپاراسکوپی، آناتومی اندام های لگنی به حالت طبیعی باز می گردد و بعد از آن شخص می تواند باردار شود. در درجات متوسط و شدید آندومتریوز انجام لاپاراسکوپی کمک زیادی به درمان ناباروری می کند.
افرادی که قصد دارند برای باردار شدن، لقاح مصنوعی یا IVF انجام دهند، اغلب برای درمان آندومتریوز همزمان از دارو و انجام لاپاراسکوپی کمک می گیرند. به طور کلی درمان لاپاراسکوپی در مورد هر شخص متفاوت است.