ریزش مو در بارداری، مقابله با آن

ریزش مو یکی از مشکلات شایعی است که هم آقایان و هم خانم‌ها را در سنین مختلف آزار می‌دهد. این ریزش مو می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی ناشی از مشکلات قابل درمان هستند اما برای برخی از ریزش ها تاکنون درمانی یافت نشده است.

علائم ریزش مو

همه‌ی ما در هر شبانه روز به طور متوسط ۵۰ تا ۱۰۰ تار از موهای سرمان را از دست می‌دهیم. موهای ریخته شده در حالت عادی با تارهای موی جدید جایگزین شده و تراکم مو ثابت می‌ماند. در صورتی که تعادل بین رشد و ریزش مو به هم بخورد، یعنی ریزش موها بیشتر شود یا رشد موها توقف یابد، به طور کلی گفته می‌شود که فرد دچار ریزش مو شده است. پس موی همه ما می‌ریزد ولی ریزش مو به شرایطی اطلاق می‌شود که تراکم موها کاهش یابد.

بیشتر اوقات ریزش مو به صورت تدریجی اتفاق می‌افتد و تا زمانی که تراکم موهای سر تا حد قابل توجهی کم نشود، متوجه آن نمی‌شویم. در جلوگیری از ریزش مو (و تقریباً تمام مشکلات سلامتی) زمان شروع درمان اهمیت زیادی دارد. یعنی هرچه زودتر برای درمان ریزش موی خود اقدام کنید، احتمال موثر بودن درمان بیشتر می‌شود.

شایعترین نشانه‌ها و علائمی ریزش مو عبارتند از

کنده شدن راحت موها به هنگام کشیدنشان

تجمع مقدار زیادی مو در موگیر چاه بعد از استحمام

جدا شدن مقدار زیادی مو هنگام بستن یا شانه‌ کردن موها

ریختن تعداد زیادی مو بر روی بالشت بعد از خواب شبانه

در این شرایط مراجعه به پزشک جهت بررسی‌های بیشتر لازم است. چون گاهی ریزش مو نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای است.

برای جلوگیری از ریزش مو چه خوراکی‌هایی مصرف کنیم؟

افزودن نخل ارّه‌ای به رژیم غذایی

نخل ارّه‌ای، نخل کوچکی با برگ‌های بادبزنی است که ساقه‌های تیز دارد و بومی جنوب شرقی ایالات متحده است. به نقل از شماره‌ی جدیدی از یک مجله‌ی معتبر جهانی، مواد جایگزین و مکمل نظیر نخل ارّه‌ای (با نام علمی Serenoa repens) می‌توانند رشد مجدد مو را در مردان افزایش دهند. در مطالعه‌ی انجام‌ شده در این خصوص، رشد بهتر مو در مردانی مشاهده شد که به طور منظم، ۴۰۰ میلی‌گرم نخل ارّه‌ای را علاوه بر ۱۰۰ میلی‌گرم بتاسیتوسترول (برگرفته از نخل ارّه‌ای) مصرف کرده بودند. گیاه‌شناسان از گذشته تا کنون، همواره از این گیاه برای درمان نازکی مو، هم در مردان و هم در زنان، استفاده کرده‌اند و می‌کنند.

کم‌کاری غده‌ تیروئید و نازک شدن موها

سبزیجاتی مانند کتانجک، نُوری (جلبک)، دالس (نوعی جلبک دریایی)، کونبو (نوعی جلبک دریایی) و واکامه (نوعی جلبک دریایی) را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید. این سبزی‌ها غنی از یُد هستند و برای اطمینان از عملکرد درست غده‌ی تیروئید، می‌توانند مفید باشند. برای دریافت نتیجه‌ی بهتر می‌توانید ۱۰۰ میلی‌گرم یا ۱ میلی‌لیتر از گیاه بلادر راک (Fucus vesiculosus) را برای عملکرد بهتر تیروئید به طور منظم مصرف کنید.

کبلادر راک با نام علمی focus vesiculosus، یک نوع جلبک دریایی است که در سواحل دریای شمال، غرب دریای بالتیک و اقیانوس‌های اطلس و آرام پیدا شد. این گیاه، منشأ اصلی یُد بود که در سال ۱۸۱۱ کشف شد و به طور گسترده از آن در درمان گواتر (تورم غده‌ی تیروئید ناشی از کمبود ید) استفاده شد. اگر فکر می‌کنید که از کم‌کاری غده‌ی تیروئید رنج می‌برید به پزشک مراجعه کنید.

دریافت کافی اسیدهای چرب

گنجاندن اسیدهای چرب ضروری در رژیم غذایی عادی، می‌تواند در جلوگیری از ریزش مو و تقویت رشد مو به صورت طبیعی مفید باشد. گردو، آجیل، تخم کتان، بادام، ماهی و آووکادو منابع طبیعی رایج از اسیدهای چرب سالم هستند. بنابراین، آنها را به علاوه‌ی میوه و ماهی در رژیم غذایی‌تان بگنجانید. کار شما می‌تواند به راحتیِ جویدن گردو و بادام باشد. از تخم کتان در هر یک از رژیم‌های غذایی‌تان استفاده کنید، فقط یادتان باشد آنها را به خوبی بجوید. ماهی‌هایی مثل قزل‌آلا و تُن، غنی‌ترین منبع حیوانی اسیدهای چرب هستند.

افزودن بیوتین به رژیم غذایی

محققان دریافته‌اند که بیوتین عنصر بسیار مهمی برای سلامت مو است. کمبود بیوتین می‌تواند سبب ریزش و نازک شدن مو شود. پس اگر از ریزش مو رنج می‌برید، غذاهایی را که منبع غنی بیوتین هستند در رژیم روزانه‌تان بگنجانید. گوشت، غذاهای دریایی، دانه‌های سویا، تخم‌مرغ،‌ محصولات لبنی، آجیل، سبزیجاتی مثل کلم، کلم‌پیچ، کلم بروکلی و گل‌کلم و میوه‌هایی مثل آووکادو منابع غنی بیوتین هستند. این مواد غذایی را به رژیم خود اضافه کنید و ظرف چند هفته، شاهد اثرات آن باشید.

افزایش تولید کراتین

برای تولید کراتین (پروتئین مو) که به تقویت مو کمک می‌کند، متیل ‌سولفونیل ‌متان (MSM) عالی است. طبق یافته‌های یک مطالعه، تمام افرادی که MSM مصرف کردند، هم کاهش ریزش مو و هم افزایش رشد مو را تنها ظرف شش ماه تجربه کردند. شیر، گوجه فرنگی و ذرت به طور طبیعی، سرشار از MSM هستند و می‌توانند ریزش مو را متوقف کنند و همچنین در تقویت رشد مجدد مو نیز بسیار مؤثر باشند. پس، آنها را در رژیم روزانه‌ی خود بگنجانید.

جوان‌سازی مو با ویتامین‌‌های ب کمپلک

مصرف روزانه‌ ۱۰۰ میلی‌گرم از هر نوع مکمل ب کمپلکس به رشد مو کمک می‌کند. این مکمل‌ها شامل بیوتین و ویتامین B۶ می‌شوند که با افزایش گردش خون در پوست سر، ریزش مو را کم می‌کنند و فولیکول‌های مو را جوان سازی می‌کنند. این مکمل‌های غذایی، روش‌های مؤثر و مطمئنی برای جلوگیری از ریزش مو هستند، اما بهتر است قبل از مصرف هر گونه از این مکمل‌ها، با پزشک خود مشورت کنید.

افزایش تولید کلاژن با ویتامین C

کلاژن، یک عنصر ضروری در ساختار مو است، اما با افزایش سن، کلاژن شروع به تجزیه شدن می‌کند و همین اتفاق موها را شکننده می‌کند. بهترین راه تقویت سطح کلاژن در مو، افزایش میزان ویتامین C در رژیم غذایی روزانه است. غذاهایی که به طور طبیعی سرشار از ویتامین C هستند، عبارتند از: مرکبات، توت فرنگی و فلفل قرمز. گنجاندن ۲۵۰ میلی‌گرم ویتامین C در رژیم غذایی روزانه می‌تواند به افزایش تولید کلاژن کمک کند.

پیشگیری از شکنندگی مو با ویتامین E‌

ویتامین E به تغذیه‌ی موهای آسیب‌دیده کمک می‌کند و همچنین جلوی شکنندگی موها را می‌گیرد. این ویتامین به توانایی بدن در تولید کراتین بیشتر برای توقف شکنندگی مو کمک می‌کند. افزودن روزانه ۴۰۰ واحد بین‌المللی (IU) از ویتامین E آنتی‌اکسیدان به رژیم غذایی، ایده‌ی خوبی برای داشتن گیسوان بلند و درخشنده است. با این حال، پیش از مصرف هر گونه مکمل، نخست با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف غذاهای سرشار از آهن برای جلوگیری از ریزش مو

آهن عنصر مهمی برای موها است. اگر دچار ریزش شدید مو هستید، کمبود آهن می‌تواند یک دلیل رایج آن باشد. آهن برای رشد مو ضروری است و در شیره‌ی قند، سبزیجات پربرگ، تره‌فرنگی، میوه‌های خشک، انجیر و توت‌ها وجود دارد. گوشت قرمز و گوشت مرغ وطیور هم آهن بالایی دارند. پس، این غذاهای سرشار از آهن را به مقدار درست در رژیم غذایی‌تان بگنجانید تا دچار کم‌خونی نشوید. همینطور می‌توانید برای دریافت نتیجه‌ی سریع، پس از مشورت با پزشک، از مکمل‌های آهن هم استفاده کنید.

تقویت گردش خون در پوست سر

روغن رُزماری از قدیم برای افزایش گردش خون در پوست سر استفاده شده است و نه تنها در جلوگیری از ریزش مو مؤثر است، بلکه رشد مو را هم تقویت می‌کند. با وجود این، هرگز این روغن‌های فرّار را مستقیما به پوست یا موهای‌تان نمالید. چند قطره از روغن رُزماری را به یک روغن گیاهی مثل روغن نارگیل، بادام یا زیتون اضافه کنید و پوست سر را با این ترکیب روغنی ماساژ دهید. این ماساژ به نحو مؤثری، ریزش مو را متوقف خواهد کرد.

توقف ریزش مو با خوردن مواد مغذی

نتایج تحقیقات انجام شده در زمینه‌ی‌ سلامت مو حاکی از آن است که سیلیکا و روی هم برای رشد مو حیاتی هستند. این عناصر به حفظ سلامت پوست سر و موها کمک می‌کنند. بدن به مقدار کمی از این عناصر نیاز دارد، اما کمبود همین عناصر در بدن می‌تواند سبب ریزش مو شود. لوبیا، خیار، انبه، کرفس، تخم کدو تنبل، صدف خوراکی و تخم مرغ منابع طبیعی این مواد معدنی هستند، پس این مواد را به طور منظم در رژیم غذایی‌تان بگنجانید. همچنین می‌توانید پس از مشورت با پزشک خود، هر روز ۵۰۰ میلی‌گرم سیلیکا را به اضافه‌ی ۳۰ میلی‌گرم روی مصرف کنید.

دلایل ریزش مو

استرس

استرس هم یکی از دلایل اصلی ریزش مو است. سه نوع ریزش مو با استرس مرتبط هستند: اختلال موکنی (trichotillomania)، طاسی منطقه‌ای (alopecia areata) و تِلوژن اِفلوویِم (Telogen effluvium: اختلال پوست سر به صورت نازکی و ریزش موها، ناشی از ورود پیش از موعد مو به مرحله‌ی تلوژن، یعنی مرحله‌ی استراحت فولیکول‌های مو). ریزش موی ناشی از استرس، دائمی نیست، بنابراین می‌توانید با یوگا، تمرین‌های تمرکز (مدیتیشن) یا هر ورزش فیزیکی دیگر، آن را کنترل کنید.

عفونت‌ها یا بیماری‌های قارچی

ریزش مو می‌تواند ناشی از عفونت‌ها هم باشد. عفونت‌های قارچی نظیر درماتوفیتوز (کرم حلقه‌دار) می‌تواند دلیل اصلی ریزش مو باشد. درماتوفیتوز به شکل کورک آغاز می‌شود و به تدریج پخش می‌شود و منجر به نواحی طاس روی پوست سر می‌شود. برخی از عفونت‌ها را می‌توان به مرور زمان و به شکل طبیعی کنترل کرد، اما نخست باید مشکل را تشخیص داد و سپس بهترین درمان را به موقع انتخاب کرد تا بتوان جلوی ریزش مو را گرفت.

وراثت

وراثت یکی دیگر از دلایل اصلی طاسی در نظر گرفته می‌شود. اگر طاسی در ژن‌ شما باشد، بعید است بتوانید برای توقف آن کاری انجام دهید. با وجود این، احتمال ریزش موی آندروژنیک در زنان، به دلیل ترکیب ژنتیکی‌شان، بسیار کمتر است، اما حتی زنان هم می‌توانند نازکی مو یا نواحی کوچک طاس را در اثر وراثت، تجربه کنند.

کمبود مواد مغذی

اگر در بدن شما کمبود یک ویتامین یا ماده‌ی معدنی وجود داشته باشد، قطعا موهای شما آسیب خواهند دید. پروتئین نیز برای داشتن موهای قوی و سالم حیاتی است. بنابراین، حتما در رژیم غذایی خود، میزان درستی از پروتئین، ویتامین‌ ها و مواد معدنی را بگنجانید.

بالا رفتن سن

در برخی موارد، بالا رفتن سن می‌تواند دلیل نازک شدن موها باشد. این حالت در اثر کمبود مواد مغذی و کلاژن در بدن اتفاق می‌افتد. با این حال، دلیل روشنی برای این گفته وجود ندارد و ممکن است حتی با بالا رفتن سن هم دچار ریزش مو نشوید، البته اگر مسئله‌ی وراثت در کار نباشد.

سندروم تخمدان پلی‌کیستیک

در بسیاری از زنان، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک دلیل اصلی ریزش شدید مو است. PCOS می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود: از چاقی گرفته تا سبک نادرست زندگی و عدم تعادل هورمونی. PCOS می‌تواند بر دوره‌ی قاعدگی زنان اثر بگذارد و محرک ریزش شدید مو شود. برای درمان این مشکل باید به پزشک مراجعه کنید.

بارداری

زنان در دوران بارداری و پس از آن، ریزش شدید مو را تجربه می‌کنند. علت این امر، تغییرات در سطح هورمون‌های بدن مادر در طول دوران بارداری است. به هر حال، ریزش مو در اثر بارداری، معمولا پس از زایمان متوقف می‌شود.

استفاده از ابزار و مواد شیمیایی حالت‌دهنده

بسیاری از افراد برای صاف کردن موها از ابزار حالت‌دهنده استفاده می‌کنند. استفاده از اسپری‌های حاوی مواد شیمیایی برای رسیدن به سبک موی دلخواه هم کاملا رایج است. اما باید بدانید که استفاده از حرارت و مواد شیمیایی، بافت مو را از بین می‌برد و آن را مستعد آسیب می‌کند. تحت فشار قرار دادن و محکم بستن مو در انواع سبک‌های آرایش مو هم می‌تواند ریشه‌ی مو را تحت تأثیر قرار دهد و سبب ریزش آن شود.

تأثیر داروها بر ریزش مو

داروهای خاصی وجود دارند که می‌توانند سبب ریزش شدید مو شوند. داروهایی که برای درمان عفونت‌ها یا عدم تعادل‌های هورمونی مصرف می‌شوند، در برخی از موارد، می‌توانند ریزش مو را تحریک کنند. اگر پس از مصرف یک داروی خاص، شاهد ریزش شدید موی خود شدید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

برخی از تحقیقات اخیر ثابت کرده‌اند که استفاده از مشروبات الکی، سیگار و قرار گرفتن در معرض آفتاب نیز می‌توانند سبب ریزش مو شوند.

نکات کلیدی برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت آن

تمیز نگه‌داشتن پوست سر و موها در جلوگیری از ریزش مو و تقویت رشد مو مهم است. پوست سر و موهای کثیف می‌توانند شوره‌ی سر و دیگر مشکلات را به این ناحیه دعوت کنند که این عوامل، قطعا ریزش مو را وخیم‌تر می‌کنند. بنابراین، اگر دچار ریزش مو هستید، برای حفظ بهداشت موهای‌تان، هر اقدامی که لازم است، انجام دهید.