تب و تشنج در کودکان، علل و عوامل موثر

تشنج ناشی از تب نوعی از تشنج است که بر اثر بالا رفتن درجه حرارت بدن در کودکان رخ می دهد، و معمولا ناشی از بروز عفونت در بدن کودک می باشد. این نوع از تشنج معمولا در کودکان کم سن و سال که از رشد طبیعی برخوردارند و هیچ سابقه ای از علائم نورولوژیک ندارند، رخ می دهند. وقتی که فرزند شما دچار تب همراه با تشنج بشود معمولا چند دقیقه ای طول خواهد کشید و این لحظات برای شما بسیار ترسناک خواهد بود. خوشبختانه، این تشنج ها معمولاً بی ضرر هستند و معمولا مشکل جدی برای سلامتی فرزند شما ایجاد نخواهند کرد.
با تامین امنیت کودک در هنگام تب و تشنج و آرامش و راحتی او پس از اتمام تشنج کمک بسزایی به فرزندتان خواهید کرد. بعد از پایان تب و تشنج در کودکان حتما جهت معاینه و حصول اطمینان از سلامتی فرزندتان به متخصص اطفال مراجعه کنید.

علائم تشنج ناشی از تب
معمولا کودکی که دچار تشنج ناشی از تب می شود همه جای بدنش شروع به لرزیدن می کند و از هوش می رود. در بعضی مواقع، عضلات قسمتی از بدن سفت (منقبض) می شوند.
کودکی که تب و تشنج دارد، ممکن است:
- تب بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد داشته باشد
- هوشیاری خود را از دست داده باشد
- دست ها و پاهایش را بصورت تصادفی و ناخواسته تکان دهد

تب و تشنج ساده و پیچیده
تب و تشنج ساده
این نوع از تشنج ناشی از تب رایج ترین نوع تب و تشنج است که ممکن است از چند ثانیه تا ۱۵ دقیقه ادامه داشته باشد. تب و تشنج ساده در طی ۲۴ ساعت عود نمی کند و مختص یک قسمت از بدن نمی شود.
تب و تشنج پیچیده
این نوع از تشنج ناشی از تب بیشتر از ۱۵ دقیقه به طول می انجامد، بیشتر از یک بار در ۲۴ ساعت اتفاق می افتد و یا به یک طرف از بدن کودک شما محدود می شود.
تشنج ناشی از تب اغلب در طی ۲۴ ساعت از شروع تب اتفاق می افتد و می تواند اولین علامت بیماری کودک شما باشد.

علل بروز تب و تشنج در کودکان
معمولاً، درجه حرارت بالاتر از دمای معمولی بدن باعث تب و تشنج می شود. حتی تب ضعیف نیز می تواند باعث تشنج ناشی از شود.
تب و تشنج بر اثر عفونت
تب هایی که باعث ایجاد تشنج می شوند بیشتر در اثر عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی) ایجاد می شوند تا عفونت های باکتریایی. بیماری آنفولانزا و روزئولا از جمله عفونت هایی هستند که با تب شدید همراه هستند. بیشترین موارد تشنج ناشی از تب هم در مورد این بیماریها گزارش شده است.
احتمال بروز تب و تشنج بعد از واکسیناسیون
احتمال بروز تب و تشنج در کودکان بعد از انجام برخی از واکسن ها افزایش می یابد. این موارد شامل واکسنهای دیفتری، کزاز و سیاه سرفه یا سرخک و سرخچه (واکسن های سه گانه یا پنج گانه) است. کودک بعد از تزریق این نوع واکسن ها دچار تب خفیفی می شود که در بعضی موارد منجر به تشنج می شود. توجه داشته باشید که عامل ایجاد تشنج تب است نه خود واکسن!

عوامل موثر در افزایش احتمال تشنج
عواملی که خطر ایجاد تشنج ناشی از را افزایش می دهند عبارتند از:
سن پایین
بیشترین موارد تب و تشنج در کودکان بین ۶ ماه تا ۵ سال اتفاق می افتد و کودکان ۱۲ تا ۱۸ ماهه بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
سابقه خانوادگی
برخی از کودکان تمایل به تب و تشنج را از خانواده شان به ارث می برند. علاوه بر این، بعضی از محققان بر این باورند که ارتباط معنا داری بین تب و تشنج و برخی از ژن ها وجود دارد.

عوارض تب و تشنج
در اکثر موارد، تشنج ناشی از تب عوارض ماندگاری ندارد. تب و تشنج ساده باعث صدمه مغزی، ناتوانی ذهنی یا ناتوانی در یادگیری نمی شود. همچنین، بروز تشنج بدین معنا نیست که کودک شما دارای یک اختلال جدی تر است.
تب و تشنج در کودکان را با بیماری صرع اشتباه نگیرید. صرع یک نوع بیماری عصبی است که با تشنج های مکرر و بدون دلیل مشخص که ناشی از سیگنال های الکتریکی غیر طبیعی مغز است، همراه است.

عوامل موثر بر تکرار تب و تشنج
شایعترین عارضه تب و تشنج در کودکان خطر تکرار آن است. موارد زیر خطر تکرار تشنج ناشی از تب را افزایش می دهند:
- اگر اولین تشنج فرزند شما ناشی از تب پایین بوده است
- اگر فاصله بین بروز تب و شروع تشنج کوتاه باشد
- اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده سابقه تب و تشنج داشته است
- اگر سن فرزند شما از هنگام بروز اولین تشنج از ۱۸ ماه کمتر بوده است

مراجعه به پزشک هنگام بروز تب و تشنج
بعد از اولین تب و تشنج، حتی اگر چند ثانیه بیشتر طول نکشیده باشد، در اسرع وقت به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. اگر تشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد یا به همراه آن یکی از حالت های زیر مشاهده شود، هر چه سریع تر به اورژانس اطفال مراجعه فرمایید.
- استفراغ
- سفتی گردن
- مشکلات تنفسی
- خواب آلودگی شدید