تربیت کودکان دوقلو، مواردی که باید رعایت کنید

در تربیت کودکان دوقلو علاوه بر اینکه باید اصول تربیت به‌ طور‌ کلی مورد توجه قرار گیرد، نکات ظریفی وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به اهمیت دادن هویت مستقل به هر یک اشاره نمود.
وقتی از دور نگاه کنید دوقلو‌ها یک جفت بامزه و دوست داشتنی به نظر می‌رسند، اما برای والدین آن‌ها با وجود لذت بردن از حضور این کوچولو‌های جذاب، چالش‌های زیادی وجود دارد. تربیت کودکان آسان نیست اما تربیت کودکان دوقلو نیاز به ظرافت‌هایی دارد که کمتر به آن پرداخته شده است و در عین حال آگاهی از آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد. در این مقاله سعی شده است به طور کلی به نکات اساسی‌تر در این زمینه اشاره کنیم. در صورتی که دارای فرزند دوقلو هستید و دردرسرهایتان زیاد است، بهتر است بعد از خواندن این نکات به دنبال یک مشاوره تخصصی نیز باشید.

تربیت کودکان دوقلو و نحوه رفتار با آن‌ها
۱- آن‌ها دو نفرند
اکثر والدین کودکان دوقلو تصور می‌کنند باید با ایده‌هایی خاص و خلاقانه از آن‌ها دو عروسک همسان بسازند. لباس‌های یکسان، مدل موی یکسان، اسامی بسیار مشابه، اسباب بازی‌های یکسان و.... صبر کنید! آنها دو نفرند با سلایق، علایق و توانایی‌های متفاوت. اجازه دهید هویت مستقل خود را داشته باشند و زمانی که دیگر توانستند خودشان انتخاب و اظهار نظر کنند، اجازه دهید از لباس‌ها و اسباب بازی‌هایی استفاده کنند که خودشان دوست دارند و البته مورد تایید شماست. آن‌ها را دوقلو‌ها صدا نزنید. هر کدام هویت و نام جداگانه‌ای دارند. هنگام نامگذاری نیز به جای انتخاب اسامی خیلی مشابه از اسم‌هایی استفاده کنید که تنها هم‌قافیه بوده یا معنی نزدیکی دارند.
دوقلو‌ها توانایی‌ها و استعداد‌های متفاوتی داند و اگر در محیطی قرار بگیرند که مدام برای شبیه بودن تحت فشار قرار بگیرند، نمی‌توانند توانایی‌های خود را نشان دهند. به همین علت اگر در مهدکودک یا مدرسه نیز مدام با یکدیگر مقایسه شوند، بهتر است در کلاس‌های جداگانه یا حتی مدرسه جداگانه درس بخوانند. اما با برخورد درست، در یک مدرسه یا کلاس بودن می‌تواند برای آن‌ها خوشایند باشد. در عین حال برچسب زدن نیز کار اشتباهی است. مثلا «اونی که باهوش‌تره»، «اونی که چاق‌تره»، «اونی که بلندتره» و.... این القاب می‌تواند تاثیر منفی روی اعتماد به نفس کودک داشته باشد.
۲- با هریک رفتاری متناسب با شخصیت مستقل او داشته باشید
هنگام تربیت کودکان دوقلو، شخصیت مستقل آن‌ها را در نظر گرفته و به آن احترام بگذارید. به خاطر شباهت‌های ظاهری خیلی از والدین فکر می‌کنند کودکانشان از نظر شخصیتی، هوشی و روانی نیز یکسان هستند و ناخواسته آن‌ها را مانند هم می‌بینند. آن‌ها ناخودآگاه همه رفتار‌ها و خصوصیات این دو را با هم مقایسه کرده و از کشف تفاوت‌ها هیجان زده می‌شوند؛ اما باید بدانید که مقایسه دوقلو‌ها با هم یکی از بدترین رفتار‌هایی است که والدین می‌توانند با فرزندان خود داشته باشند. حتی این که کدام یک از آن‌ها ابتدا متولد شده و کدام نفر دوم بوده است روی ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها تاثیرگذار است، بنابراین باید با هر کدام مانند یک فرد مستقل رفتار کرد. ممکن است یکی برونگرا و دیگری درونگرا باشد، یکی سلطه جو و دیگری سلطه پذیر ...، اما اگر محیط، آن‌ها را برای مشابهت تحت فشار بگذارد، ممکن است در شکل‌گیری شخصیت سالم در آن‌ها اختلال ایجاد شود.
۳- تبعیض قائل نشوید
ممکن است والدی به خاطر ویژگی‌های شخصیتی یا علایق شخصی یک از دوقلو‌ها را بیشتر دوست داشته باشد، مراقب باشید این احساس شما نه در کلام و نه در رفتارتان مشاهده نشود. شما باید عدالت و برابری را در کلام، رفتار و حتی در نگاه خود حفظ کنید. بهتر است نقاط قوت و ضعف هر دو را شناخته و برایشان به طور جداگانه ارزش قائل شوید. اگر به ویژگی‌های مثبت هر دو توجه کنید کمتر احتمال دارد که از نظر احساسی نیز بخواهید بینشان فرق بگذارید. در تربیت کودکان دوقلو استعدا‌دهای منحصر به فرد هر کدام مانند نقاشی کشیدن، استعداد ریاضی، توانایی شعر گفتن و... ویژگی‌های شخصیتی هر کدام مانند درونگرایی، برونگرایی، آداب معاشرت، صادقانه و جسورانه رفتار کردن و ... را در نظر داشته باشید و انتظاراتتان از آن‌ها متفاوت باشد.
۴- وارد دعوای بین دوقلو‌ها نشوید
وقتی آن‌ها با یکدیگر مشاجره می‌کنند دخالت نکنید مگر اینکه رفتارشان تند و خشونت آمیز شود. در این صورت به عنوان یک میانجی وارد شده و بدون اینکه هر کدام را قضاوت کنید مانع شوید که از خودشان رفتار زشت یا خشونت آمیزی نشان دهند. نکته مهم این است که حتی الامکان قضاوت نکرده و از هیچ کدام طرفداری نکنید. قضاوت شما همیشه معنی تبعیض به خود می‌گیرد، البته به یاد داشته باشید که به رفتار زشت، خشونت و گفتار بی ادبانه از طرف هر کدام واکنش نشان دهید.
۵- اتاق دوقلوها را نیز عادلانه بچینید
شما باید مساوات و در عین حال اصل شخصیت مستقل را در چیدمان اتاق نیز در نظر بگیرید. تخت خواب بچه‌ها را طوری در اتاق بچینید که یکی از آن‌ها حس نکند در کنج قرار گرفته و دیگری به او ترجیح داده شده است. در عین حال اجازه دهید سلایق خودشان را نیز در چیدمان اتاق دخیل کنند. قاب عکس، چراغ خواب یا روتختی اختصاصی هر کدام می‌تواند متفاوت و به انتخاب خودشان باشد. استفاده از تخت خواب دو طبقه نیز توصیه نمی‌شود، اینکه یکی روی تخت بالا و دیگری روی تخت پایین قرار بگیرد می‌تواند روی شخصیت آن‌ها تاثیر بگذارد.

نکاتی در تربیت و مراقبت از دوقلو‌ها
زمانی که احساس خستگی کردید، از دیگران (کسانی که به آن‌ها اعتماد دارید مانند پدر و مادر) برای نگهداری از فرزندان دوقلوی خود کمک بگیرید.
برای مراقبت از فرزندانتان برنامه ریزی داشته باشید؛ مثلا ساعت بخصوصی را برای غذا دادن و ساعتی را برای خوابیدن اختصاص دهید. به این ترتیب کمتر احساس آشفتگی و خستگی خواهید کرد.
هنگام شیر دادن به دوقلو‌ها اگر یکی از دوقلو‌های نوزاد شما ضعیف‌تر است، ابتدا به کودک قوی‌تر شیر دهید تا با مکیدن، راه جریان شیر برای قل ضعیف‌تر بیشتر باز شود.
برای هر کدام شیشه و پستانک اختصاصی تهیه کنید.
از آن‌ها جداگانه عکس بگیرید و پشت عکس‌ها اسم هر یک را بنوسید.
دوقلو‌ها جذابند و همین ممکن است حسادت خواهر یا برادر بزرگتر را تحریک کند. پس مراقب باشید هنگام رفتار با کودکان دوقلو اثر نامطلوبی روی خواهر یا برادر بزرگترشان گذاشته نشود.
در تربیت کودکان دوقلو هویت مستقل و شخصیت متفاوت آن‌ها را در نظر بگیرید، اما صفات برچسب‌گونه مانند «باهوش من» یا «خوشگل مامان» را به کار نبرید، ممکن است اثر نامطلوب روی کودک دیگر بگذارد.
اگر یکی از بچه‌ها شروع به بهانه‌گیری کرد ابتدا به کودک آرام توجه کرده و بعد سراغ او بروید تا متوجه شود آرام بودن پاداش دارد نه نق زدن. اما دقت کنید به هر دو به اندازه کافی توجه کرده تا یکی احساس حسادت نکند.
یکی شدن آن‌ها برای انجام یک کار موجب افزایش صمیمت آن‌ها شده و بسیار مطلوب است مگر اینکه بخواهند با همکاری هم کار نادرستی انجام دهند، در آن صورت مداخله کرده و تنبیه یکسانی برایشان در نظر بگیرید.

سخن آخر
همان طور که اشاره شد مهمترین اصل در تربیت کودکان دوقلو درک و پذیرش تشابهات و تفاوت های آنهاست. همه مخلوقات خداوند منحصر به فرد هستند و دوقلوها نیز علی‌رغم شباهت‌های بسیاری که دارند، دارای هویتی و شخصیتی مستقل هستند. توجه به این موضوع باعث می‌شود انتظارات منطقی از هریک داشته و نه خودتان آنها را با هم مقایسه کرده و نه اجازه دهید دیگران با این کار باعث شوند آنها نتوانند استعداهای خاص خود را پرورش دهند.
بنابراین توجه به توانایی‌های هریک، در نظر گرفتن نیازها و پذیرفتن خصوصیات متفاوت هر کدام به فرزندان شما کمک می‌کند تا بتوانند توانمندی‌های خود را پرورش داده و با شخصیتی مستقل و سالم در زندگی به سوی موفقیت گام بردارند. البته قابل ذکر است که دوقلوها به یکدیگر از لحاظ عاطفی وابسته هستند و قرار نیست با این وابستگی مقابله شود، بلکه باید کمک کنید که این وابستگی مانع رشد شخصی آنها نشود.