تاثیر هنر درمانی در کودکان

هنر درمانی روشی است که به سه صورت دیداری، شنیداری و دستی انجام می گیرد. هنر درمانی روشی مفید برای دستیابی به افکار و ناخود آگاه کودک است که می توان از این راه به درمان بیماری های آن ها پرداخت.
یکی از روش هایی که در سراسر دنیا به درمان مشکلات کودکان و نوجوانان همانند افسردگی، افراد دچار معلولیت، افراد حاضر در خانواده های طلاقی می پردازد؛ درمان با هنر است که با بیان خواسته و تخلیه احساسات و عواطف نقش موثری در روند بهبود دارد که به صورت گروهی و فردی قابل اجراست.

هنر درمانی چیست؟
فعالیتی خلاقانه و بدیع است که به صورت های دیداری، شنیداری، دستی صورت می گیرد. و دارای انواع گوناگونی همچون نقاشی درمانی، موسیقی درمانی، نمایش درمانی، می باشد. هدف از آن این است که فرد متخصص هر آنچه که در وجود فرد باعث آثار و اذیت او و انجام ناهنجاری هایی می شود بیرون بکشد که هم به صورت فردی و هم به صورت گروهی انجام می شود و به مرور که ناخودآگاه فرد را به خود آگاه می آورد او را متوجه بسیاری از تعارضات و جریانات می کند. این روش درمانی شیوه ای است که در فرد بیمار با خلق یک اثر هنری به بهبود روند خود کمک می کند. و می توان رفتار و احساسات را تحت کنترل در آورد به این صورت که باعث کاهش استرس و افزایش عزت نفس شود.

پیشینه و میزان تاثیر گذاری آن
هنر درمانی مبحثی است که از دیر باز مورد توجه دانشمندانی همچون ارسطو بوده است و کارتاسیس فردی است که از دیر باز کارکردهای آن را مطرح کرده است. از آن موقع تا امروز این روش درمانی به شکل های مختلفی رایج بوده است، در ابتدا فیلسوفی با نام زیگومند فروید با هنر و روانکاری بر ذهن و فکر مردم تاثیر گذاشت و چندی بعد فروید در تعدادی رساله و مقاله با آثار هنری سعی بر تاثیر گذاشتن بر فکر و ذهن مردم کرد. سال ها گذشت تا اینکه کرامر با روش نقاشی کردن به رفع اختلالات هیجانی کودکان پرداخت، او هدف این روش را به ایجاد موقعیتی برای انتخاب و تغییر در رفتار ها بیان کرد.
او سعی داشت تا از این راه به رفع و تحلیل و پاسخگویی به این ناهنجاری ها بپردازد. ایران اولین بار در سال ۱۳۸۳ مرکز مطالعات پژوهشکده خانواده دکتر شهید بهشتی را به راه انداخت و اولین کنگره نیز در سال ۱۳۸۵ تشکیل شد، سال ها بعد این هنر گسترش پیدا کرد و روز به روز به تعداد این متخصصان افزوده شد.

بعد های متخلف که در این روش وجود دارد
هنر درمانی گاه نامی به معنای درمان از طریق خلق اثر می گیرد که این اجازه را به افراد می دهد تا تا با انتخاب رنگ ماژیک، خودکار، مداد، عواطف خود را بشناسند و به بیرون ریزی آن ها از وجود خود کمک کنند.
تلفیق این روش درمانی با روش های روان درمانی در فرایند خلاقیت به معنای به کار گرفتن و به کار بردن شیوه های موثر در شناخت ویژگی های به وجود می آورد. در این درمان با خلق هنرها در راستای افزایش اعتماد به نفس باعث بالارفتن توسعه های فردی و بالابردن مهارت های رویایی با چالش های مختلف می شود. رشته تخصصی این متخصصان روانشناسی می باشد.

ویژگی های این روش درمانی
در این روش حاصل کار کودک ارزیابی نمی شود و کودک آزاد است که هر اثری که می خواهد خلق کند.
این روش غیر کلامی است و در کودکانی که دچار مشکلات کلامی هستند بسیار اثر بخش است.
ابزاری خوب برای کشف خود و و اکتشافات درون کودک می باشد.
درمان با هنر تجربیات ذهنی کودک را گسترش می دهد.
احساسات پنهانی و حتی پرخاشگری بروز می کند و خروجی های ذهن باز می شود.
کودک در این نوع درمان موقعیت های مختلف را تجربه می کند.
انجام این کارها بسیار مفرح و دل بخش است.
این ابزار را می توان به عنوان وسیله آموزشی غیر مستقیم به کار برد.
در این مشارکت ها بین کودکان همکاری به وجود می آید.
والدین هم می توانند با راهنمایی های درمانگر مربوطه همراه شوند و به این روند بهبود ببخشند.

مزیت های این نوع درمان
این روش برای تمامی سنین و نه تنها برای افرادی که مشکل دارند بلکه برای کسانی که پرونده پزشکی نیز دارند مورد استفاده می باشد و هم چنین برای افراد دچار اوتیسم و یا تحت استرس شدید بسیار مفیدمی باشد. برای افرادی که دچار بیماری سرطان می باشند شرایط فیزیکی و محیط پر تنش و اضطرابی که دارند می تواند روند بهبود احتمالی آن را مختل کند که با استفاده از این روش می توان به راه بهبود نزیک تر شد و هنر درمانی را به عنوان یک درمان اصلی یا جانبی برای بیماری سرطان در نظر گرفت.
از نمایش درمانی می توان برای افرادی که در ابراز وجود کردن مشکل دارند استفاده کرد و از موسیقی درمانی نیز برای افراد معلول می توان استفاده کرد. حوزه دیگری که در این روش درمانی وجود دارد بهداشت روانی است به این صورت که فرد به خودشناسی دیگران و پی بردن به جریانات درونی خود دست می یابد. این روند در ایجاد آرامش و تمرکز کردن بسیار تاثیر گذار است و همچنین از نقاشی درمانی با کشیدن تصاویر و نقاشی به بیرون ریزی عواطف و احساسات آزار دهنده می توان پرداخت.

شناخت کاربردها
اساس حسی، غیر کلامی
انجام دادن کار هنری شکلی دیگر از ارتباط غیر کلامی است. در کودکان و افرادی که قادر به بیان احساسات و هیجانات خود نیستند این روش کاربرد دارد و یا برای افرادی که خاطره ای تلخ و سرگذشتی تلخ دارند که نمی توانند آن را بیان کنند و یا از بازگو کردن آن ترس دارند از این روش درمانی برای او استفاده می کنند.
رشد و نمو
انجام دادن کار هنری همانند نقاشی کردن در بیان عواطف و احساسات کودکان ۱۰ سال و یا کوچکتر بسیار موثر است. تفاوت در رشد هنری مارا می تواند در شناخت این احساس و عواطف بسیار کمک کند و پی به یک سری از هیجانات مختص به آن ها ببریم.
خود تنظیمی
زیست شناسان عصبی علت هماهنگی خلق اثر را برای متخصصان بیان کرده اند. انجام کار هنری باعث آرام شدن فکر، یک پارچگی ذهن و دست یافتن به آرامش درونی می شود که برای کودکانی که سانحه تصادف را تجربه کرده اند بسیار تاثیر گذار است.
ساختن و معنا دادن
همانند بازی درمانی هنر درمانی نیز راهی برای بیان استعاره است. در حقیقت نقاط قوت هر دو رویکرد تشویق و افزایش دادن قوت قصه سرایی می باشد. کودکانی که سانحه تلخ تصادف را تجربه کرده اند در بیان نقاشی خود از داستان های تخیلی برای دست یابی به ارامش خود می شوند که در این راستا فرد متخصص کمک بسیاری به آن ها می کند.
در صورتی که این روش درمان به صورت صحیح انجام شود در آینده ای نه چندان دور می تواند به صورت اصلی و یا جانبی در درمان بسیاری از بیماری ها اثر گذار باشد.