واکسن آنفولانزا کودکان _ زمان و دوز تزریق + معرفی انواع آن

واکسن آنفولانزا برای کودکان خوبه؟

یکی از سوالات رایج والدین این است: واکسن آنفولانزا برای کودکان بزنیم یا نه؟ ابتدا خوب است بدانید که بیماری آنفولانزا کودک یک عفونت ویروسی مسری در بینی، گلو و ریه‌هاست که می‌تواند کودک را به‌شدت بیمار کند.

واکسن آنفولانزا از ویروس ضعیف ‌شده یا غیرفعال (کشته‌ شده) آنفولانزا ساخته می‌شود. هنگامی که این واکسن به بدن کودک تزریق می‌شود، ویروس بی‌خطر وارد بدن شده و سیستم ایمنی را تحریک می‌کند تا آنتی‌بادی‌های محافظتی علیه آنفولانزا تولید کند.

پس از دریافت واکسن، ممکن است کودک دچار علائم خفیفی شبیه آنفولانزا شود اما این علائم کوتاه‌ مدت هستند و به سرعت برطرف می‌شوند. مهم‌ترین فایده واکسن آن است که در طول سال، خطر ابتلا به آنفولانزا را کاهش می‌دهد و حتی اگر کودک پس از واکسیناسیون به بیماری مبتلا شود، شدت بیماری بسیار کمتر خواهد بود و روند بهبودی سریع‌تر طی می‌شود.

واکسن آنفولانزا برای کودکان از چه سنی باید تزریق شود؟ 

واکسن آنفولانزا برای کودکان بالای ۶ ماه مجاز است. نوزادان زیر ۶ ماه نمی‌توانند واکسن دریافت کنند اما اگر والدین و کودکان بزرگ‌تر خانواده واکسینه شوند، از نوزاد نیز محافظت می‌شود. این موضوع اهمیت زیادی دارد زیرا نوزادان (همچنین سالمندان و افرادی که آسم دارند) بیشتر در معرض ابتلا به عوارض جدی آنفولانزا هستند.

انواع واکسن آنفولانزا برای کودکان کدام‌اند؟

• واکسن تزریقی (Flu shot) : با سوزن به بدن تزریق می‌شود.
• اسپری بینی (Nasal spray) : در داخل سوراخ‌های بینی اسپری می‌شود.

هر دو نوع واکسن در برابر چهار نوع ویروس آنفولانزا که در همان فصل باعث بیماری می‌شوند، محافظت ایجاد می‌کنند. اسپری بینی تنها برای افراد سالم ۲ تا ۴۹ سال مناسب است. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا برخی بیماری‌های زمینه‌ای دارند، نباید از واکسن اسپری بینی استفاده کنند. این واکسن همچنین برای کودکانی که نیاز به مصرف آسپرین دارند، دارای ایمپلنت حلزونی گوش هستند یا اخیراً داروی ضدویروس آنفولانزا مصرف کرده‌اند، توصیه نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: آنفولانزا در تابستان، مراعات کن که مبتلا نشوی!

آیا واکسن آنفولانزا برای کودکان ضرر دارد؟

عوارض واکسن آنفولانزا برای کودکان باتوجه به نوع آن، به شرح زیر است:

•  واکسن آنفولانزا برای کودکان در بازو یا ران (بسته به سن کودک) تزریق می‌شود. این واکسن حاوی ویروس کشته ‌شده آنفولانزا است و نمی‌تواند باعث ابتلای فرد به آنفولانزا شود. با این حال، ممکن است در محل تزریق درد، قرمزی یا تورم ایجاد کند. در موارد نادر، ممکن است تب خفیف یا بدن‌ درد نیز بروز پیدا کند.
• اسپری بینی آنفولانزا حاوی ویروس زنده اما ضعیف ‌شده آنفولانزا است. به همین دلیل می‌تواند علائمی خفیف شبیه سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، گلودرد یا خستگی ایجاد کند. مشابه واکسن تزریقی، گاهی ممکن است تب خفیف یا بدن ‌درد هم ایجاد شود.

در موارد بسیار نادر، واکسن آنفولانزا برای کودکان می‌تواند باعث واکنش آلرژیک شدید شود.

دوز واکسن آنفولانزا برای کودکان

واکسن آنفولانزا برای کودکان چند دوز است؟ در جدول زیر راهنمای تزریق آن آورده شده است.

برای اطمینان از تعداد دوز مناسب، لازم است با پزشک کودک مشورت کنید.

بهترین زمان تزریق واکسن آنفولانزا برای کودکان

کودکان بهتر است واکسن آنفولانزا را در فصل پاییز و پیش از شیوع بیماری دریافت کنند. از آنجا که با شروع مدارس در پاییز، احتمال ابتلای کودکان به ویروس آنفولانزا افزایش می‌یابد، تزریق به‌موقع واکسن نقش مهمی در محافظت از سلامت آن‌ها دارد. بنابراین توصیه می‌شود والدین در اولین فرصت و پیش از شروع پاییز، فرزندان خود را برای واکسیناسیون به مراکز بهداشتی ببرند.

با این حال، اگر کودک تا پایان مهر یا اوایل آبان نیز واکسن آنفولانزا را دریافت کند، همچنان مفید خواهد بود و می‌تواند از او در برابر ابتلا به بیماری در طول فصل محافظت کند.

نکات مراقبتی بعد از تزریق واکسن آنفولانزا برای کودکان

بعد از زدن آمپول آنفولانزا، نکات زیر را رعایت کنید:

• گاهی افراد پس از تزریق واکسن، دچار سرگیجه یا حتی غش می‌شوند، به‌ویژه نوجوانان. برای پیشگیری از این حالت، بهتر است کودک بلافاصله پس از تزریق، به مدت ۱۵ دقیقه در حالت نشسته یا درازکش، بماند.
• اگر کودک شما پس از تزریق واکسن، دچار عوارض جانبی شد، در مورد مصرف داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن و تعیین دوز مناسب آن‌ها با پزشک مشورت کنید.
• گذاشتن یک پارچه گرم و مرطوب یا پَد حرارتی روی محل تزریق می‌تواند درد و سوزش را کاهش دهد. همچنین حرکت دادن یا استفاده از دست یا پای تزریق‌ شده، به بهبود سریع‌تر درد کمک می‌کند.

بهترین نوع واکسن آنفولانزا برای کودکان

در حال حاضر سه نوع واکسن آنفولانزای هلندی «اینفلووک»، واکسن فرانسوی «واکسی گریپ» و واکسن ایرانی در بازار موجود است که بهتر است کودکان نوع هلندی واکسن آنفولانزا را تزریق کنند.

واکسن آنفولانزای غیرفعال

واکسن‌های غیرفعال از رایج‌ترین انواع واکسن آنفولانزا در جهان هستند. این واکسن‌ها ایمنی بالایی دارند و تقریباً برای همه کودکان بالای ۶ ماه قابل استفاده‌اند. این واکسن‌ها در دو نوع سه ‌ظرفیتی و چهار ظرفیتی عرضه می‌شوند؛ منظور از این اعداد، تعداد سویه‌های ویروس آنفولانزا است که واکسن می‌تواند در برابر آن‌ها ایمنی ایجاد کند.

در ایران، واکسی ‌گریپ (Vaxigrip) محصول فرانسه و اینفلوواک (Influvac) محصول هلند از شناخته‌شده‌ترین واکسن‌های غیرفعال به شمار می‌روند و برای کودکان توصیه می‌شوند.

واکسن آنفولانزای نوترکیب

واکسن‌های نوترکیب با استفاده از فناوری نوین DNA نوترکیب تولید می‌شوند. در این روش، توالی مشخصی از DNA وارد سلول‌ها می‌شود تا پروتئین‌های هدف (مانند آنتی‌ژن‌های سطح ویروس) ساخته شوند و به این ترتیب بدن پاسخ ایمنی لازم را در برابر ویروس ایجاد کند.

از مهم‌ترین مزایای واکسن‌های نوترکیب می‌توان به احتمال کمتر بروز حساسیت و ایجاد پاسخ ایمنی قوی‌تر اشاره کرد. با این حال، ایمنی و کارایی این واکسن‌ها در افراد زیر ۱۸ سال اثبات نشده است.

در ایران، واکسن فلوگارد در دسته واکسن‌های نوترکیب قرار دارد. با توجه به نبود شواهد کافی درباره ایمنی آن برای کودکان، این واکسن برای افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود.

چه زمانی باید تزریق واکسن آنفولانزا برای کودکان را به تاخیر انداخت یا از انجام آن پرهیز کرد؟

• سرماخوردگی‌های ساده یا بیماری‌های جزئی مانعی برای واکسیناسیون نیستند اما اگر کودک به بیماری شدیدتری مبتلا باشد، ممکن است پزشک تزریق واکسن را به زمان دیگری موکول کند.
• در صورت وجود شرایط زیر، لازم است با پزشک مشورت کنید:
  • اگر کودک پیش‌تر واکنش آلرژیک شدید یا هر نوع حساسیت به واکسن آنفولانزا داشته است.
  • اگر کودک به سندرم گیلن‌باره (Guillain-Barré syndrome) مبتلا بوده است.

در گذشته توصیه می‌شد کودکانی که به تخم‌مرغ آلرژی دارند، پیش از دریافت واکسن با پزشک مشورت کنند زیرا واکسن آنفولانزا در محیط‌های حاوی تخم‌ مرغ رشد داده می‌شود اما امروزه متخصصان تاکید می‌کنند که مقدار پروتئین تخم‌ مرغ در واکسن بسیار ناچیز است و حتی برای کودکانی با آلرژی شدید به تخم‌ مرغ نیز بی‌خطر است.

قیمت واکسن آنفولانزا برای کودکان در سال 1404

قیمت واکسن آنفولانزا در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟ با توجه به اینکه اکثر واکسن‌های وارداتی با ارز آزاد وارد کشور می‌شوند، قیمت آن‌ها معمولاً بالاتر از نمونه‌های داخلی است. عوامل متعددی بر قیمت واکسن تاثیر می‌گذارند که از جمله آن‌ها می‌توان به هزینه حمل‌ونقل سردخانه‌ای، تعرفه‌های گمرکی، شرایط نگهداری و نوسانات نرخ ارز اشاره کرد. در جدول زیر، قیمت واکسن آنفولانزا برای کودکان در سال 1404 را ذکر می‌کنیم.

واکسن‌های خارجی به دلیل داشتن تأییدیه‌های بین‌المللی مانند FDA  و WHO  محبوبیت بیشتری دارند. با این حال، واکسن ایرانی فلوگارد نیز با استفاده از فناوری نوترکیب تولید شده و فاقد پروتئین تخم‌مرغ، مواد نگهدارنده و آنتی‌بیوتیک است. این ویژگی‌ها، فلوگارد را به گزینه‌ای مناسب برای افراد دارای حساسیت و همچنین کسانی که به دنبال یک گزینه اقتصادی‌تر هستند، تبدیل کرده است.

واکسن آنفولانزا برای کودکان زیر 5 سال مجاز است؟

بله، به‌طور کلی واکسن آنفولانزا برای کودکان بالای 6 ماه مجاز است و کودکان 5 ساله و بزرگ‌تر هم می‌توانند واکسینه شوند. با این حال، پیش از تزریق واکسن آنفولانزا برای کودکان، با پزشک مشورت کنید.

نقل قول از:

cdc

Children younger than 5 years old—especially those younger than 2—and children of any age with certain chronic health conditions, like asthma and diabetes, are at higher risk of developing potentially serious flu complications. Because these groups of children are at higher risk, it is especially important that they get a seasonal flu vaccine to help prevent flu, and to reduce their risk of being hospitalized or dying from flu if they do get sick.

ترجمه:

کودکان زیر ۵ سال، به‌ویژه کودکان زیر ۲ سال و همچنین کودکانی در هر سنی که بیماری‌های مزمن خاصی مانند آسم یا دیابت دارند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عوارض جدی آنفولانزا هستند. به همین دلیل، دریافت واکسن فصلی آنفولانزا برای این گروه از کودکان بسیار مهم است تا هم از ابتلا به بیماری پیشگیری شود و هم در صورت ابتلا، خطر بستری شدن یا مرگ کاهش یابد.

کلام آخر

واکسن آنفولانزا برای کودکان ایمن است و می‌تواند از بروز بیماری شدید، بستری شدن و حتی مرگ ناشی از آنفولانزا جلوگیری کند. والدین باید کودکان خود را هر سال در فصل پاییز، پیش از شروع شیوع آنفولانزا، واکسینه کنند. انتخاب نوع واکسن مناسب، رعایت دوزهای توصیه‌شده و توجه به نکات مراقبتی پس از تزریق، به افزایش ایمنی و کاهش عوارض جانبی کمک می‌کند. علاوه بر کودکان، واکسیناسیون کل خانواده و اطرافیان نیز نقش مهمی در حفاظت از نوزادان زیر ۶ ماه و افراد آسیب‌پذیر دارد و موجب کاهش شیوع ویروس در جامعه می‌شود.