سونوگرافی دوران بارداری، چه تعدادش ضروری است؟

سوال : چند سونوگرافی در دوران بارداری ضرورت دارد؟

پاسخ : در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت ایجاد تصاویری دقیق از اندام‌های داخلی (شکم و حفره‌ی لگن، همچنین مشخص شدن وضعیت رشد جنین و جفت) استفاده می‌شود‌. همچنین در دوران بارداری سونوگرافی به دلایل گوناگون و در زمان های مختلف انجام می شود.بنابراین یکی از الزامات مراقبت های انجام شده دردوران بارداری انجام سونوگرافی است.

سونوگرافی در این دوران به دو دسته تقسیم می شود

1. سونوگرافی‌های معمول که هر زن بارداری انجام می دهد
2. سونوگرافی‌‌های تشخیصی و تکمیلی که در صورت لزوم

سونوگرافی‌های معمول در طول بارداری

• سونوگرافی ترانس واژینال (در این روش پروبی وارد واژن می‌کنند که به راحتی بررسی رحم، تخمدان‌ها، دهانه‌ی رحم و واژن صورت می گیرد): اولین سونوگرافی انجام شده در اوایل دوران بارداری است که معمولاً دو یا سه هفته بعد از عقب افتادن عادت ماهانه با هدف تشخیص ساک حاملگی، حاملگی خارج از رحم یا حاملگی مولار انجام می‌شود.
  در اویل بارداری به دلیل ارئه تصویر کلی در سونوگرافی شکمی نمی‌توان از این نوع سونوگرفی استفاده کرد و سونوگرافی ترانس واژینال تصویر بهتری را ارائه می‌کند.
  از سویی دیگر در سونوگرافی شکمی مثانه باید پر باشد تا ساختار لگن با وضوح بالا مشاهده شود.
• سونوگرافی nt بین هفته‌ها‌ی ۱۱ تا ۱۳ بارداری و به عنوان جزئی از غربالگری‌های سه ماهۀ اول انجام می گیرد. در این سونوگرافی میزان مایع پشت گردن جنین و ضخامت آن بررسی می شود و احتمال ابتلا به اختلالات کروموزومی در نتیجه این سونوگرافی مشخص می شود هم‌چنین میزان رشد جنین، ضربان قلب و ساختار مغز بررسی می‌شود.
  در این سونوگرافی بهتر است مثانه پر باشد تا تصویر واضح‌تری در اختیار سونوگرافیست قرار دهد.
• سونوگرافی آنومالی یا آناتومی اسکن: بین هفته‌های ۱۶ تا ۱۸ صورت می پذیرد. جنین به دقت برای یافتن هر نوع نقص ساختاری و مشکلات رشد (در این روش حفره‌های قلب، کلیه‌ها، مثانه، شکم، مغز، نخاع و اندام‌های جنسی ) بررسی می‌شود همچنین امکان تعیین جنسیت جنین نیز امکان‌پذیر است. همچنین اندام‌های بدن جنین اندازه‌گیری شده تا مطمئن شوند، جنین با توجه به سن بارداری رشد کرده است.
  البته در مواردی ممکن است جنسیت زودتر تشخیص داده شود، اما درصد خطا بالا بوده و در این سونوگرافی با اطمینان کامل می‌توان پی به جنسیت جنین برد.
• بعد از هفتۀ ۲۸ بارداری آخرین سونوگرافی برای بررسی میزان رشد جنین و وزن او به نسبت سن جنین انجام می‌شود
  در سونوگرافی‌های عادی انجام شده یا سایر آزمایش‌ها ، بعضی اوقات مواردی دیده می شود که نیازمند بررسی بیشتری است تا نسبت به نبود هر گونه مشکل اطمینان حاصل شود که پزشک ممکن است سونوگرافی با کاربردهای تشخیصی را تجویز کند

انواع سونوگرافی‌های تشخیصی در دوران بارداری کدامند؟

• سونوگرافی داپلر جریان خون : چنانچه مشکلی در قلب یا جریان خون نوزاد مشاهده شود پزشک برای بررسی دقیق‌تر و تشخیص مشکل، سونوگرافی داپلر تجویز کند. جریان خون جنین در سونوگرافی داپلر با دقت بررسی شده و هر نوع مشکل قلبی و عروقی در جنین تشخیص داده می شود همچنین مواردی مثل رشد غیرطبیعی جنین ،چندقلویی، ، بررسی عملکرد جفت، تولید آنتی‌بادی RH منفی در خون مادر و… درخواست این نوع سونوگرافی داده شود.با اندازه گیری محیط دور سر جنین و طول استخوان فمور سن جنین تعیین می شود
• سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی : سونوگرافی سه بعدی، تصویری سه بعدی از جنین را فراهم می‌کند. اما سونوگرافی چهاربعدی تصویر بیشتری را ارائه می‌دهد به طوری که خمیازه ،کشش بدن، ضربان قلب و … قابل مشاهده می‌باشند و حتی می‌توانید چهره‌‌ی جنین خود را برای اولین بار ببینید
  لازم به ذکر است که تصویر چهار بعدی بسیار واضح است به این صورت که یک فیلم با کنار هم قرار دادن عکس‌ها ،از حرکات جنین ارائه می شود. این موارد تنها بخشی از چیزهایی است که در سونوگرافی چهار بعدی می‌توانید ببینید
  این نوع سونوگرافی جزئیات بیشتری را از زوایای مختلف نشان می‌دهد،به پزشکان در تشخیص‌ها و تصمیم گیری ها کمک شایانی می‌کند.
  این سونوگرافی همانند سونوگرافی معمولی امن است. با این حال، انجام آنها صرفاً برای داشتن عکس یا فیلمی از جنین توصیه نمی‌شود.