علت به هم خوردن هورمون ها

عدم تعادل هورمونی زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند هورمون در بدن شما کم یا زیاد باشد. در این مقاله به علت به هم خوردن هورمون ها و مشکلات ناشی از آن می‌پردازیم.

هورمون چیست؟
هورمون‌ها مواد شیمیایی ضروری برای زندگی و سلامت هستند که عملکردهای مختلف بدن را با انتقال پیام از طریق خون به اندام‌ها، پوست، ماهیچه‌ها و سایر بافت‌ها هماهنگ می‌کنند. این پیام‌ها به بدن می‌گویند چه کاری را در چه زمانی باید انجام دهد. تا به حال بیش از ۵۰هورمون در بدن انسان شناسایی شده است.
هورمون‌ها فرآیندهای مختلف بدن را کنترل می‌کنند که عبارتند از:

• متابولیسم
• تعادل داخلی ثابت (هموستاز)
• رشد
• عملکرد جنسی
• تولید مثل
• چرخه خواب و بیداری
• احساس

  بیشتر بخوانید: رابطه (جنسی) زناشویی در صبح، چه فوایدی دارد؟

عدم تعادل هورمونی چیست؟
عدم تعادل هورمونی به شرایطی گفته می‌شود که یک یا چند هورمون بیش از حد، یا خیلی کم شوند.
برخی از عدم تعادل‌های هورمونی می‌توانند موقتی و برخی دیگر طولانی‌مدت باشند. علاوه بر این، برخی از این عدم تعادل‌ها نیاز به درمان دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است بر سلامت تاثیر نگذارند، اما بر کیفیت زندگی تاثیر منفی داشته باشند.

علت به هم خوردن هورمون ها
بدن بیش از 50هورمون مختلف تولید می‌کند که همه آن‌ها در عملکردهای مهم بدن تاثیرگذارند، بنابراین بسته به عدم تعادل هورمونی ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنید.
مهم است بدانید که بسیاری از علائم ممکن است نه فقط به دلیل عدم تعادل هورمونی، بلکه ناشی از شرایط دیگر باشد. اگر متوجه تغییری در شرایطی سلامت روزانه خود شده‌اید و علائمی جدید و مداوم را تجربه می‌کنید، باید به پزشک مراجعه کنید تا علت این مشکل، تشخیص داده شود.

پیشنهاد ویژه: آشنایی با مراکز آزمایشگاه

علائم عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونی، شامل مواردی است که بر متابولیسم تاثیر می‌گذارد. متابولیسم شامل واکنش‌های شیمیایی در سلول‌های بدن است که غذایی را که می‌خورید به انرژی تبدیل می‌کند. بسیاری از هورمون‌ها و فرآیندهای مختلف در متابولیسم بدن نقش دارند.
علائم عدم تعادل هورمونی که بر متابولیسم تاثیر می‌گذارد، عبارتند از:

• ضربان آهسته یا تند قلب
• افزایش، یا کاهش وزن بدون دلیل
• خستگی
• یبوست
• اسهال، یا اجابت مزاج مکرر
• بی‌حسی و گزگز در دست‌ها
• سطح کلسترول خون بالاتر از حد نرمال
• افسردگی یا اضطراب
• ناتوانی در تحمل دماهای سرد یا گرما
• پوست و موی خشک و زبر
• پوست نازک، گرم و مرطوب
• توزیع نامنظم چربی بدن
• پوست تیره در زیر بغل، یا پشت و کناره‌های گردن
• تشنگی شدید و تکرر ادرار

  بیشتر بخوانید: تست ادینبورگ، به شما می گوید که افسردگی دارید یا نه

مشکلات عدم تعادل هورمونی چیست؟
خوب است بدانید در حالی که بسیاری از عدم تعادل‌های هورمونی نیاز به درمان دارند، برخی موقتی هستند و ممکن است خود به خود از بین بروند. برخی از شایع‌ترین شرایط مرتبط با عدم تعادل هورمونی عبارتند از:

1- قاعدگی نامنظم
هورمون‌های متعددی در چرخه قاعدگی نقش دارند. به همین دلیل، عدم تعادل در این هورمون‌ها می‌تواند باعث پریودهای نامنظم شود. شرایط خاص مرتبط با هورمون که باعث پریودهای نامنظم می‌شوند عبارتند از سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و آمنوره.

شرایط مرتبط مثل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و عدم تخمک‌گذاری می‌تواند باعث ناباروری شود. مردها هم ممکن است دچار عدم تعادل هورمونی مثل سطوح پایین تستوسترون (هیپوگنادیسم) شوند که بر باروری آن‌ها تاثیر می‌گذارد.

2- ناباروری
عدم تعادل هورمونی، علت اصلی ناباروری در زنان است. شرایط مرتبط مثل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و عدم تخمک‌گذاری می‌تواند باعث ناباروری شود. مردها هم ممکن است دچار عدم تعادل هورمونی مثل سطوح پایین تستوسترون (هیپوگنادیسم) شوند که بر باروری آن‌ها تاثیر می‌گذارد.

۳- آکنه
علت آکنه در درجه اول، مسدود شدن منافذ است. در حالی که عوامل زیادی در ایجاد آکنه نقش دارند، نوسانات هورمونی، به‌ویژه در دوران بلوغ، عامل مهمی در ایجاد آکنه به شمار می‌روند.

4- آکنه هورمونی (آکنه بزرگسالان)
آکنه هورمونی (آکنه بزرگسالان) زمانی ایجاد می‌شود که تغییرات هورمونی، میزان چربی تولید شده توسط پوست را افزایش می‌دهد. این مشکل به‌ویژه در دوران بارداری، یائسگی و در افرادی که از تستوسترون‌درمانی استفاده می‌کنند، رایج است.

بیشتر بخوانید: درمان دیابت کودکان، نگران نباشند

5- دیابت
انواع مختلفی از دیابت وجود دارد که شایع‌ترین آن‌ها دیابت نوع ۲، دیابت نوع 1 و دیابت بارداری هستند. اگر مبتلا به دیابت هستید، باید تحت درمان قرار بگیرید.

۶- بیماری تیروئید
کم‌کاری تیروئید (سطح پایین هورمون تیروئید) و پرکاری تیروئید (سطح بالای هورمون تیروئید)، دو نوع اصلی بیماری تیروئید هستند که هر کدام دلایل احتمالی متعددی دارد. اگر مبتلا به تیروئید هستید، باید تحت درمان قرار بگیرید.

7- چاقی
عدم تعادل برخی هورمون‌ها می‌تواند منجر به افزایش وزن به شکل ذخیره‌سازی چربی شود. مثلا کورتیزول اضافی و کم‌کاری تیروئید می‌تواند به چاقی کمک کند.

بیشتر بخوانید: تاثیر چاقی بر سلامت روان، با خودت چه می‌کنی؟!

علائم عدم تعادل هورمونی در زنان
خانم‌ها ممکن است عدم تعادل هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون را تجربه کنند. آن‌ها همچنین ممکن است تستوسترون و آندروژن اضافی داشته باشند. عدم تعادل در هورمون‌های جنسی می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:

• آکنه روی صورت، قفسه سینه، یا قسمت بالای پشت شما
• ریزش مو
• پریودهای سنگین
• هیرسوتیسم (موهای زائد بدن)
• گرگرفتگی
• ناباروری
• پریودهای نامنظم
• از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
• آتروفی واژن
• خشکی واژن

علائم عدم تعادل هورمونی در مردان
مردها ممکن است دچار عدم تعادل تستوسترون باشند که بیضه‌ها آن را تولید می‌کنند. علائم عدم تعادل هورمونی در مردان عبارتند از:

• کاهش، یا ریزش موهای بدن
• اختلال نعوظ
• ژنیکوماستی (بزرگ شدن بافت پستان)
• ناباروری
• از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
• از دست دادن توده عضلانی

  بیشتر بخوانید: درمان قطعی ناباروری، روش های موجود

آیا عدم تعادل هورمونی باعث افزایش وزن می‌شود؟
بله، عدم تعادل هورمونی خاص می‌تواند باعث افزایش وزن شود که شامل این شرایط است:

1- کم‌کاری تیروئید
کم‌کاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که سطح هورمون تیروئید شما کم باشد. این وضعیت باعث کند شدن متابولیسم و افزایش وزن می‌شود.

سندرم کوشینگ، یک وضعیت نادر پزشکی است که زمانی اتفاق می‌افتد که بدن هورمونی به نام کورتیزول را بیش از حد ترشح کند.

2- سندرم کوشینگ
سندرم کوشینگ، یک وضعیت نادر پزشکی است که زمانی اتفاق می‌افتد که بدن هورمونی به نام کورتیزول را بیش از حد ترشح کند. این مشکل منجر به افزایش وزن سریع در صورت ، شکم، پشت گردن و سینه‌ها می‌شود.

۳- یائسگی
در طول یائسگی، بسیاری از زنان دچار اضافه‌وزن می‌شوند که دلیل آن تغییرات هورمونی است. این تغییرات هورمونی باعث کند شدن متابولیسم می‌شود. به یاد داشته باشید که این نوع عدم تعادل هورمونی، طبیعی و بخشی از زندگی شما است.
اگر افزایش وزن غیرمنتظره‌ای را تجربه می‌کنید، یا نگران وزن خود هستید، با پزشک خود مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: زندگی بعد از یائسگی، چه شکلی است؟

آیا عدم تعادل هورمونی باعث اضطراب می‌شود؟
بله، برخی از شرایط عدم تعادل هورمونی می‌تواند باعث اضطراب شود که شامل این شرایط است:

۱- پرکاری تیروئید
اگر پرکاری تیروئید دارید، یعنی بدن شما هورمون تیروئید بیش از حد تولید می‌کند. هورمون تیروئید اضافی، باعث اضطراب، عصبی شدن غیرمعمول ، بی‌قراری و تحریک‌پذیری می‌شود.

2- سندرم کوشینگ
سندرم کوشینگ (داشتن کورتیزول بیش از حد) می‌تواند باعث اضطراب و همچنین افسردگی و تحریک‌پذیری شود.

کمبود هورمون رشد در بزرگسالان
بزرگسالان مبتلا به کمبود هورمون رشد اغلب گزارش می‌کنند که دارای اضطراب، یا افسردگی هستند. اگر اضطراب دارید، مهم است که از پزشک، یا روانشناس کمک بگیرید.

بیشتر بخوانید: آزمایش تیروئید، در پریود اشکالی دارد؟

علت عدم تعادل هورمونی چیست؟
در طول زندگی شما و حتی در طول روز، سطح هورمون‌های شما به طور طبیعی افزایش و کاهش می‌یابد.
دوره‌های خاصی از زندگی هم باعث تغییرات و نوسانات شدیدتر در هورمون‌ها می‌شود که شامل این دوره‌ها است:

• بلوغ
• بارداری
• یائسگی

با این حال، دلایل دیگری وجود دارد که باعث نامنظم شدن سطح هورمون‌ها می‌شود. برخی از شایع‌ترین علل نوسان یا عدم تعادل سطوح هورمون عبارتند از:

• فشار
• مصرف داروهای خاص
• استفاده از استروئید

درمان عدم تعادل هورمونی
بسیاری از شرایط سلامتی که شامل عدم تعادل هورمونی هستند مانند دیابت و بیماری تیروئید، نیاز به درمان پزشکی دارند.
پزشک شما ممکن است تغییرات خاصی را در سبک زندگی شما توصیه کند تا به مدیریت تعادل هورمونی شما کمک کند. مدیریت سطح استرس و انجام ورزش‌های معمول، برخی از این راهکارها هستند.

بیشتر بخوانید: هورمون درمانی در یائسگی، انواع و مزایا

پیشگیری از عدم تعادل هورمونی
در حالی که بسیاری از عدم تعادل‌های هورمونی قابل پیشگیری نیستند، کارهایی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید به حفظ تعادل هورمون‌ها کمک کنید:

• حفظ وزن سالم
• داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم
• ورزش منظم
• مدیریت استرس
• داشتن خواب با کیفیت کافی
• مدیریت شرایط سلامت مزمن
• ترک سیگار یا استفاده از محصولات تنباکو

خلاصه
تعادل هورمون‌ها در سلامتی شما نقشی ویژه دارد. همان‌طور که متوجه شدید در طول زندگی و حتی در طول روز، سطح هورمون‌های شما به طور طبیعی افزایش و کاهش می‌یابد، اما در دوره‌هایی مثل بلوغ، بارداری و یائسگی هم همین شرایط را تجربه می‌کنید. در حالی که بسیاری از عدم تعادل‌های هورمونی قابل پیشگیری نیستند، ورزش منظم، مدیریت استرس، ترک سیگار و داشتن خواب خوب می‌تواند در حفظ تعادل هورمون‌ها موثر باشد.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.