دنیای خیالی کودکان، قهرمانش کیست؟

تبیان: هَری پاتِر (به انگلیسی: Harry Potter ) نام مجموعه‌ای هفت‌گانه از رمانهای فانتزی کودکان و نوجوانان است که توسط نویسنده انگلیسی، "جوآن کتلین رولینگ‌" نوشته شده‌است. این کتابها به شرح ماجراهای یک جادوگر نوجوان به نام هری پاتر به همراه بهترین دوستانش، رون ویزلی و هرمیون گرنجر، در مدرسه علوم و فنون جادوگری هاگوارتز، می‌پردازند.

از زمان انتشار اولین رمان، هری پاتر و سنگ جادو در سال ۱۹۹۷میلادی، این مجموعه کتابها توانستند به استقبال گسترده و فروش بسیار موفق جهانی دست یابند و تحسین منتقدین را برانگیزند. آثار رولینگ آغازگر ساخت فیلمهای سینمایی، بازیهای رایانه‌ای و بسیاری از کالاهای تجاری دیگر با الهام از این مجموعه شد. تا تاریخ آوریل سال ۲۰۰۷بیشتر از ۴۰۰میلیون نسخه از شش کتاب اول این مجموعه به فروش رفت و این کتابها به بیش از ۶۴زبان دیگر ترجمه شده‌اند. هفتمین و آخرین کتاب این مجموعه، هری پاتر و یادگاران مرگ، در ۲۱ژوئیه ۲۰۰۷به بازار آمد و ناشران رقم فروش اولین نوبت چاپ آنرا فقط در آمریکا، ۱۲میلیون نسخه اعلام کرده‌اند. این موفقیتها، عنوان پردرآمدترین رمان‌نویس تمام دوران را برای رولینگ به ارمغان آورد.

جوآن رولینگ‌ در کتاب‌های‌ هری‌ پاتر با تکیه‌ بر نوآوری‌ و تخیل‌، سعی‌ کرده‌، فضایی‌ متفاوت‌ را ایجاد کند تا بدین‌ طریق‌ بتواند با مخاطبان‌ خود که‌ اکثراً نوجوانان هستند، رابطه‌ای‌ قوی‌ برقرار نماید.

کمپانی برادران وارنر تاکنون فیلم‌های سینمایی پنج جلد اول از این مجموعه را تولید نموده است که در آن‌ها نقش هری پاتر را دنیِل رَدکلیف بازی می‌کند. فیلمبرداری هری پاتر و شاهزاده دورگه، ششمین فیلم این سری را در ماه سپتامبر ۲۰۰۷آغاز کرد و تقریبا در ۲۱نوامبر ۲۰۰۸برای اکران در سینماها آماده شد.

جوآن رولینگ‌ در کتاب‌های‌ هری‌ پاتر با تکیه‌ بر نوآوری‌ و تخیل‌، سعی‌ کرده‌، فضایی‌ متفاوت‌ را ایجاد کند تا بدین‌ طریق‌ بتواند با مخاطبان‌ خود که‌ اکثراً نوجوانان هستند، رابطه‌ای‌ قوی‌ برقرار نماید.

خلاصه ساختار کلی داستان بدین‌گونه‌است که هری پاتر پسر یک مادر و پدر جادوگر است که آن دو هنگام یک سالگی او توسط لرد ولدمورت خبیث کشته شده‌اند. اما او به دلیلی که هیچکس نمی داند در برابر نفرین مرگبار ولدمورت زنده میماند و این نفرین فقط اثری صاعقه مانند بر پیشانیش به جا می گذارد. هری با خاله و شوهر خاله‌اش که هیچ کدام جادوگر نیستند و در اصطلاح مشنگ ( Muggle ) نامیده می شوند، بزرگ می‌شود و از گذشته خودش اطلاعی ندارد تا این که در سن یازده سالگی وقتی نامه پذیرش از مدرسه علوم و فنون جادوگری هاگوارتز را دریافت می‌کند، متوجه می‌شود که دنیای دیگری در همین دنیای عادی ما وجود دارد که او در آنجا بسیار مشهور است. چون او «پسری که زنده ماند» است. هر کدام از کتابهای هری پاتر در واقع به ماجراهای یک سال او در دنیای جادوگری و مدرسه محبوبش می‌پردازد. او در آن مدرسه دوستان خوبی مثل رون ویزلی و هرمیون گرنجر پیدا می‌کند و همچنین در طی کتابها بیشتر از گذشته خودش آشنا می‌شود و همواره مورد لطف و حمایت مدیر مدرسه دامبلدور قرار می‌گیرد. بر اساس یک پیشگویی، یا هری باید ولدمورت را از بین ببرد یا ولدمورت باید هری را از پیش رو بردارد و هیچکدام با وجود دیگری قادر به زندگی نخواهند بود و سیر صعودی داستان هم بر همین اساس است و هر دو شخصیت به دنبال از بین بردن یکدیگرند.

جهان

رولینگ از جمله داستان نویسانی است که به سبب خلق اثر کاملا خیالی هری پاتر، به شهرت فراوانی دست یافت. فکر خلق هری پاتر در کوپه یک قطار به سال ۱۹۹۰ به ذهن رولینگ خطور کرد و به مدت ۵ سال طول کشید تا او بتواند جلد اول کتاب خود را به اتمام برساند و پس از انتشار به فروش چشمگیری دست یافت به همین دلیل در سال ۱۹۹۹ جلد دوم و سوم مجموعه هری پاتر به چاپ رسید. و در فاصله کوتاهی پس از چاپ این دو جلد قسمت چهارم هری پاتر منتشر شد و با فروشی که تا آن تاریخ بی سابقه بود زمینه را برای چاپ جلد پنجم مهیا نمود. جلد پنجم کتاب رکورد فروش قبلی را شکست و در چاپ اول خود حدود ۷ میلیون جلد را روانه خانه علاقمندان داستانهای هری پاتر کرد. این مجموعه به ۶۱ زبان دنیا ترجمه و در اکثر کشورهای جهان منتشر شده است. تا کنون بیش از ۲۵۰ میلیون جلد از این کتاب ها به فروش رفته است. مجموعه هری پاتر جایزه بهترین کتاب کودک یا جایزه برام استوکر را برای خانم رولینگ به ارمغان آورده است. این شهرت جهانی کمپانیهای فیلم سازی هالیوود را در ساختن فیلم بر اساس این داستانها مصمم کرد. تا اینکه ۳ قسمت از داستانهای هری پاتر با نام های هری پاتر و سنگ جادو، هری پاتر و تالار اسرار و هری پاتر و زندان آزکابان به صورت فیلم به نمایش درآمدند. علی رغم کمتر بودن نسبی قوت فیلمها در برابر متن کتاب ،دو فیلم اول هری پاتر با فروش یک میلیارد و هشتصد میلیون دلار، عنوان دومین فیلم پرفروش دنیا را به خود اختصاص داده است.

با کمی تامل در این آمار و ارقام، به سادگی می توان به این نکته مهم اذعان داشت که مفاهیم معنوی و فرامادی، تا چه حد در فضای دنیای فعلی، مشتاق و علاقه مند دارد و موجب تولید معنویتی جدید و به روز شده است. جالب اینجاست که القا و بازتولید این مفاهیم، از دوران کودکی و برای انتقال به ذهن دست نخورده و معصوم کودکان انتخاب شده است تا کودکان امروز با چنین باورهایی رشد یابند تا در بزرگسالی نیز در جستجوی مکملی برای این تفکرات، باشند.

کسی پوشیده نیست که در قرن حاضر گرایش به معنویت و دین خواهی مجددا در میان جوامع غربی به خصوص نسل جوان رو به گسترش است.

کاخ

امروزه کودکان چهره واقعی جهان و ارزشهای موجود در آن را از منابع گوناگون می آموزند. یکی از ابزارهای موثر و کاربردی در این راستا صنعت سرگرمی است که به وضوح مشخص است که از جمله پیام هایی که این صنعت در راستای انتقال آن به مخاطبانش ، می کوشد، آشنایی کودکان با جهانی سحرآمیز است. دنیایی که در آن مرزهای واقعیت و خیال درهم شکسته شده و هیچ قاعده قابل استنادی برای درهم تنیدگی این دو جهان وجود ندارد. این که چرا علاقه به رویا و شیفتگی در برابر دنیاهای خیالی، تا این حد در بین کودکان و نوجوانان افزایش یافته مجال بیشتری را برای بحث می طلبد. ما در این مقوله برآنیم تا اندازه ای شما را با اهداف تهیه کنندگان و پدید آورندگان چنین آثاری آشنا کنیم و قضاوت در مورد خوب یا بد بودن آن را به عهده عقل سلیم و ذهن خلاق شما بگذاریم.

بر کسی پوشیده نیست که در قرن حاضر گرایش به معنویت و دین خواهی مجددا در میان جوامع غربی به خصوص نسل جوان رو به گسترش است. شاید همین رشد روز افزون دین خواهی در بین مردم سبب شده که سینما و تلویزیون نگاه ویژه ای درست در مقابل موج انبوه جستجوگران دین به این مقوله داشته باشد. سینما با بهره گیری از ابزار توانمند تصویری خود بر آن شده تا دین را آنگونه که منطبق بر اهداف سازندگان و کمپانیهای صهیونیستی است تأویل و ارائه کند، به عبارتی در پاسخ به خیل عظیم ذهنهای پرسشگر غربی، در مورد حقیقت پروردگار و خلقت بشر، چاره ای ندارند جز آنکه اذهان جستجوگر را سرگرم جادوی بی نظیر و قدرتمند خود کنند و با ارائه آئین های خیالی و ترویج خرافه، این انسانهای بار دیگر بیدار شده از خواب غفلت را از مسیر واقعی و مستقیم دین خواهی و علاقه به معنویت منحرف سازند.

بازی

البته ناگفته نماند که در بین همین کمپانیهای ذکر شده، فیلم سازان و هنرمندانی نیز هستند که صادقانه و با تمام توان خود سعی می کنند حقایق را آنگونه که هستند به تصویر بکشند. با توجه به آنچه که گفته شد موج خلق فیلم های خیالی، به حدی در غرب گسترش یافته که می توان از آن به عنوان نوعی اعلام جنگ در مقابل رشد دین خواهی و بازگشت به معنویتی جدید یاد کرد. این فیلم ها هر روز به تعداد بیشماری روانه بازار می شوند و در اختیار افکار پاک بشری قرار می گیرند به قدری تاثیر گذار و جذابند که به سختی می توان از دام مکر و تاثیرشان گریخت. تصاویری سرشار از اوهام و خیالات که مرز بین حقیقت و رویا را شکسته اند و مشکل می توان غیر واقعی بودن آنها را لمس کرد. فیلمهایی مانند افسانه مرلین ـ سه گانه ارباب حلقه ها و در این اواخر مجموعه پرفروش و خیالی هری پاتر. دنیای خیالی و انتزاعی هری پاتر به مدد خلق تصاویر سرگرم کننده و جذاب در دنیای کاملا فانتزی و بهره گیری از جلوه های ویژه توانسته بیننده را در بین تصاویر خود میخ کوب کند. البته داستانهای مجموعه هری پاتر می توانند لذت بخش باشند و ارزش خواندن و دیدن را داشته باشند. اما باید توجه داشت که نباید قواعد رایج و صحیح در دنیا را زیر پا نهاد، بلکه باید با تیزبینی و هوشیاری مطالب را پیگیری نمود.