تربیت دینی کودکان، مهم‌ترین نکات

شهرزاد: فرزندان امانت الهی و نعمت و نشانه­های خدا هستند و والدین درباره سلامت، رشد، تعلیم و تربیت آنان مسئولند و در برابر تربیت خوب، پاداش و در برابر تربیت بد آنان کیفر خواهند دید.

روایات اهل بیت(سلام ا... علیهم) برای فرزند، حقوقی را بر عهده والدین دانسته که عبارتند از:

۱-انتخاب نام نیکو برای او

۲- سرزنده و گرامی داشتن مادر او

۳-توجه به انتسابش به والدین

۴- بهداشت( نظافت و ختنه) او

۵-تغذیه مناسب او

۶- تعلیم و تربیت او

۷- مهرورزی به او

۸- اکرام او

۹- یاری کردنش بر کار نیک

رسول گرامی(ص) فرمودند: «حق فرزند بر پدر این است که مادرش را سرزنده و گرامی بدارد و نام نیکو بر او نهد و اگر پسر باشد قرآن به او بیاموزد و او را پاک(ختنه) کند و شنا کرن به او آموزد و اگر دختر باشد سوره نور را به او آموزش دهد و در ازدواج او شتاب کند.»

امام سجاد سلام ا... علیه می ​ فرماید: «حق فرزندت این است که بدانی از توست و در این دنیا خوب و بدش به تو وابسته است.»

رسول اکرم(ص) فرمود: «کودکان ​ تان را از آلودگی بشویید زیرا شیطان آلودگی را می­پوید و موجب ترس کودک در خواب و نیز آزار فرشتگان همراه کودک می­شود.»

از موارد بهداشتی کودک سنت ختنه است. از معصومان(س) روایت شده است: «نوزادان(پسر) خود را در روز هفتم( تولدشان) ختنه کنید تا پاک باشند.»

از عوامل پیشگیری معنوی برای فرزندان، اذان گفتن در گوش راست کودک و اقامه در گوش چپ او است. رسول خدا(ص) فرمود: «ای علی! هرگاه صاحب پسر یا دختر شدی در گوش راستش اذان و در گوش چپ او اقامه بگو که شیطان(با این کار) به او زیانی نمی­رساند» و نیز فرمود: «ای علی! هرگاه با همسرت آمیزش می­کنی بگو:« بـسم الله اللهم جنبنا الشیطان و جنب الشیطان ما رزقتنی»، پس اگر فرزندی روزی شما باشد شیطان به او زیانی نرساند.»

تغذیه کودک

حق تغذیه:

تغذیه کودک به ویژه زمان شیرخوارگی مورد توجه شارع مقدس قرار گرفته و برای آن احکامی مقرر کرده­است. در قرآن کریم آمده­است: و مادران -هر چند طلاق گرفته باشند-فرزندان خود را ۲ سال تمام شیر می­دهند. این حکم برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را کامل کند و خوراک و پوشاک مادران در حد متعارف بر عهده پدر کودک است.

پاداش شیردهی کودک:

رسول خدا(ص) فرمود: «هرگاه زن باردار شود همانند روزه­دار و نمازگزار و مجاهدی است که با جان و مالش در راه خدا می­جنگد و هرگاه زایمان کند، بزرگی پاداش او را هیچ کس نمی­داند! و هرگاه شیر می­دهد، برابر است با آزاد ساختن برده­ای از فرزندان اسماعیل(س) و هرگاه از شیردهی فارغ می­شود فرشته بزرگواری به پهلویش می­زند و می­گوید: خدا تو را آمرزیده است؛ کارت را از نو آغاز کن.»

تعلیم و تربیت کودک

در تعلیم و تربیت کودک چند موضوع مورد توجه اسلام است:

۱. معارف دینی مانند عقاید، اخلاق، قرائت، دانستن احکام و انجام عبادات.

۲. ادب و مهارت­های اجتماعی.

۳. پاداش و تعلیم قرآن و احکام دین

رسول اکرم(ص) فرمود: «هر کس به فرزندش قرآن بیاموزد روز قیامت پدر و مادر او را فرا می­خوانند و دو جامه بر آن دو می­پوشانند که از نور آن چهره­های بهشتیان روشن می­شود.»

رسول خدا(ص) می­فرمود: «قرآن روز قیامت مردی رنگ پریده را می­آورد و به پروردگارش می­گوید: این شخص، کسی است که طمع او را به رحمت تو قوی کرده بودم و آرزوهایش را به مغفرت تو گسترده بودم، پس بر اساس گمان من درباره­اش عمل کن. خدا می­فرماید: ملک را به دست راستش و جاودانگی را به دست چپش دهید... پدر و مادرش را زیوری دهید که تمام دنیا با آنچه در آن است به ارزش آن نباشد، پس همه مردم روز قیامت به آن پدر و مادر می­نگرند و آن دو را عظیم می­شمارند و خودشان نیز از این مقام ​ شان به شگفتی فرو می­روند و می­پرسند: پروردگار! این عظمت از کجاست؟ خدا می­فرماید: این عظمت به سبب آموختن قرآن به فرزندتان و تربیت او بر اساس دین اسلام و محبت پیامبر(ص) و علی(ع) است.»

کیفر ترک آموزش دینی فرزندان

پیامبر(ص) به برخی از کودکان نگریست و فرمود: «وای بر فرزندان آخرالزمان از ناحیه پدرانشان!» پرسیده شد: «ای رسول خدا! آیا از آن رو که پدرانشان مشرکاند؟» فرمود: «نه، بلکه از پدرانی که مومن­اند و به فرزندان ​ شان چیزی از واجبات دینی نمی­آموزند، بلکه آنان را از آموختن منع می­کنند و به سود اندکی از دنیا که از فرزندان ​ شان به ایشان می­رسد، رضایت می­دهند و من از آنها بیزارم و آنان نیز از من بیزارند.»