آزار و اذیت کودکان، راه جلوگیری چیست؟

ایسنا: در پی انتشار خبری مبنی بر آزار و اذیت جنسی دختربچه‌ای شش ساله از سوی راننده آژانسی که وی را به مدرسه می‌برد، یک کارشناس روانشناسی کودک ضمن ریشه‌یابی و بررسی چرایی این موضوع، بر نقش پررنگ والدین و آموزش‌های آنان به فرزندانشان برای جلوگیری از چنین مواردی تاکید کرد.

گوهریسنا انزانی، کارشناس روانشناسی کودک و رییس کمیته اجرایی روانشناسی انجمن بازی و ورزش کودکان در گفت‌وگو با خبرنگار حوادث خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه والدین به خاطر مشغله‌های کاری و اتفاقاتی که در طول روز با آن درگیرند، ممکن است کمتر با فرزندانشان ارتباط برقرار کنند، گفت: همین موضوع سبب می‌شود که کودکان به پنهان‌کاری روی‌آور شوند.

وی با بیان اینکه این پنهان‌کاری در مسائل جنسی نمود بیشتری پیدا می‌کند، گفت: متاسفانه گاهی والدین اجازه کنجکاوی به فرزندانشان پیرامون مسائل جنسی را نمی‌دهند و در پاسخ به پرسش‌های آنان، اقدام به پنهان‌کاری می‌کنند.

انزانی اضافه‌کرد: در همین راستا والدین نباید با توجه به شناخت و دید خودشان درباره بچه‌ها تصمیم بگیرند و باید در مواجهه با سوالات و کنجکاوی‌های آنان به دور از هر گونه عصبانیت و خشونت، در کنار آنان باشند و ببینند منظور فرزندشان از طرح این پرسش‌ها چیست.

این کارشناس روانشناسی کودک چنین اقداماتی را سبب افزایش اعتماد به نفس کودکان برشمرد و گفت: مهارت جرات‌ورزی نیز از مواردی است که گاه حتی خود والدین نیز فاقد آن هستند یا با تعریفی اشتباه رک‌گویی را با جرات‌ورزی اشتباه می‌گیرند، در حالی که والدین باید به کودکانشان توانایی "نه گفتن" را بیاموزند.

وی سوءاستفاده و خشونت جنسی را موضوعی با سابقه قدیمی دانست و گفت: متاسفانه قربانیان این حوادث نادیده گرفته می‌شوند و عده‌ای نیز از ترس عواقب آن که ممکن است ناشی از تهدید یا ... باشد، آن را پنهان می‌کنند.

انزانی با تاکید بر اینکه چنین اتفاقاتی ممکن است تا نسل‌های بعدی قربانیان اینگونه از حوادث را تحت تاثیر قرار دهد، گفت: این اتفاقات علاوه بر اینکه روی افراد تاثیر مخربی دارد، آسیب‌هایی نیز به آینده آنان و جامعه وارد می‌کند.

به گفته رییس کمیته اجرایی روانشناسی انجمن بازی و ورزش کودکان، اختلالات ادراری، جویدن ناخن، اضطراب‌های حاد و ... ، از عوارض چنین آزار در میان کودکان است که باید والدین نسبت به آن حساس باشند.

وی با بیان اینکه این حوادث به عزت نفس و اعتماد به نفس افراد آسیب وارد می‌کند، گفت: متاسفانه قربانیان چنین آزارهای که عمدتا از سوی مجرم تهدید نیز می‌شوند، گاه گمان می‌کنند برای اینکه آن تهدید مورد اثر واقع نشود یا کسی از موضوع باخبر نشود، باید به تمام خواسته‌های مجرم تن بدهند.

انزانی با تاکید بر ضرورت ارتباط خوب والدین با فرزندانشان به ایسنا گفت: والدین باید در دوران کودکی همراه با فرزندانشان به حمام بروند و دقت کنند که در بدنشان مورد خاصی که ناشی از خشونت یا تعرض، دیده نشود.

رییس کمیته اجرایی روانشناسی انجمن بازی و ورزش کودکان همچنین راه دیگر پیشگیری از چنین مواردی را سپردن فرزندان به افراد مورد اعتماد اعلام کرد و گفت: این موضوع که درباره دختربچه‌ها از حساسیت بیشتری برخوردار است، باید به گونه‌ای باشد که والدین حتما از سوابق و ویژگی‌های فرد اطمینان کامل داشته باشند.

وی همچنین درباره روند درمان این افراد و اظهاراتی که مبنی بر بیهوده‌بودن مراجعه به روانشناسان مطرح می‌شود نیز اظهار کرد: باید توجه داشت که با توجه به این که بسیاری از این اختلالاتی که بر افراد وارد می‌شود، فراتر از حد توانایی آنان است، با یک یا دو جلسه مراجعه به روانشناس موضوع حل نشده و نیازمند مراجعه مکرر است.

انزانی روند درمان در این افراد را نیازمند تداوم در زمان طولانی برشمرد و افزود: از یک یا دو جلسه روانکاوی یا روانشناسی، نباید انتظار معجزه داشت.

این کارشناس روانشناسی کودک درباره وضعیت مجرم و چرایی دست‌زدن وی به چنین جنایتی نیز به ایسنا گفت: قطعا هر اقدامی که افراد در بزرگسالی انجام می‌دهند، ریشه در کودکی آنان دارد. بنابراین این موضوع نیز استثنا نیست و باید آن را در کودکی آنان جست‌وجو کرد و حتی ممکن است خود این افراد در کودکی قربانی تعرضات جنسی شده باشند.

وی با تاکید بر اینکه افرادی که دارای چنین اختلالاتی هستند باید نزد روانشناس بروند، تصریح‌کرد: همچنین آن دسته از افرادی که در خود زمینه‌های چنین مواردی را می‌بینند نیز باید حتی در دوران بزرگسالی به روانشناس مراجعه کنند، چرا که ممکن است این اقدام آنان سبب واردشدن خسارات و آسیب‌های زیادی به جامعه شود.

انزانی با اشاره به آزادبودن عامل تعرض به دختر شش ساله، اظهارکرد: آزاد بودن این فرد عدم‌امنیت را به جامعه و خانواده‌ها القاء می‌کند.

به گفته انزانی، با این مجرمان باید قاطعانه برخورد شود و آزادی آنان از زندان به شرط درمان باشد تا از بروز موارد مشابهی از سوی آنان جلوگیری شود.

رییس کمیته اجرایی روانشناسی انجمن بازی و ورزش کودکان همچنین نقش بیمه‌ها در چنین مواردی را نیز مورد اشاره قرار داد و گفت: متاسفانه هزینه‌های ویزیت روانشناسان و مشاوره‌ها بسیار بالاست که پیشنهاد می‌کنم بیمه چنین مواردی را بر عهده بگیرد تا مراحل درمان افراد و قربانیان به سرعت طی شود.

وی همچنین بر نقش پررنگ رسانه‌ها در حمایت و آگاه‌سازی خانواده‌ها اشاره کرد و گفت: جامعه علاوه بر این‌که خانواده‌ها حمایت و موارد لازم را به آنها بیاموزد، باید شرایط برای درمان قربانیان را نیز فراهم آورد.

این کارشناس روانشناسی کودک با تاکید بر ضرورت آموزش مهارت فرزندپروری به والدین، اظهارکرد: والدین باید همگام با یکدیگر در کنار فرزندانشان باشند و با ارائه آموزش‌های مناسب به آنان، از واردشدن آسیب‌های اجتماعی به فرزندانشان جلوگیری کنند.