لباس پوشیدن در خانه، جلوی چشم کودکان

آیا پوشش نامناسب والدین در خانه می تواند به بلوغ زودرس کودکان منجر شود؟ والدین باید چگونه در حضور فرزندشان لباس بپوشند؟ در این زمینه معمولا مردم دو دیدگاه متفاوت دارند؛ برخی معتقدند اگر خیلی راحت در خانه لباس بپوشند فرزندشان مثلا در مورد جنس مخالف کمتر کنجکاو خواهندشد، در حالی که عده ای دیگر اعتقاد دارند این نوع پوشش چشم و گوش بچه را باز می کند و بلوغش را جلو می اندازد. اما بهترین رفتار چیست؟

این سوال را از دکتر کتایون رازجویان، فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پرسیده ایم.

خانم دکتر! لباس پدر و مادر در خانه چقدر باید پوشیده باشد؟
هیچ فرمول خاص و تعریف شده ای در این زمینه وجود ندارد. در خانواده ها، جوامع و ادیان مختلف دیدگاه ها در این مورد متفاوت است.

به نظر شما کدام بهتر است؛ آزاد لباس پوشیدن یا خیلی خود را پوشاندن؟
لباس پوشیدن بیش از حد آزاد پدر و مادر یا پوشیدگی بیش از حد هر دو فواید و زیان هایی ممکن است داشته باشد. اعتقادهای مختلفی در این زمینه وجود دارد؛ برخی معتقدند اگر پدر و مادر کمی آزادتر در خانه لباس بپوشند، باعث می شود حساسیت و کنجکاوی بیش از حد جنسی در فرزندانشان نسبت به بچه هایی که در محیط های بسته تر رشد می کنند، کاهش یابدالبته باز هم تاکید می کنم منظر از این آزاد لباس پوشیدن، به هیچ وجه برهنگی نیست. برخی هم اعتقاد دارند پوشش راحت تر در خانه، باعث می شود بچه متوجه حد و مرزها نشود و گیج شود و نداند کجا چطور لباس بپوشد و چه کند یا نفهمد پوشیدن چنین لباس هایی در حریم خانه مجاز است و نباید جلوی غریبه ها آنها را بپوشد.

پوشش سفت و سخت در خانه چه خوبی ها و بدی هایی دارد؟
بچه ای که پدر و مادرش لباس های بسیار پوشیده در خانه می پوشند، متوجه تابوهایی می شود و در می یابد باید خودش را حفظ کند. البته ممکن است کنجکاوی شدید جنسی پیدا کند چون خیلی منع می شود. این بچه ها گاهی به دلیل سوال هایی که برایشان پیش می آید، احساس گناه شدید می کنند و ممکن است فکر کنند بی پروا هستند.

از چه سنی باید به طرز لباس پوشیدن جلوی بچه ها بیشتر دقت کرد؟
خوب است از وقتی بچه نسبت به قضایای جنسی مطلع شد و پدر و مادر دیدند کودک سوال هایی در این باره می پرسد یا اشاره هایی می کند، مثلا متوجه است لباس مادرش، باز است یا نه و کدام اندام های بدنش پیداست، در حضور او مراقب لباس پوشیدنشان باشند. والد غیرهمجنس از ۴-۳ سالگی و والد همجنس باید از ۶-۵ سالگی در انتخاب لباس هایی که در حضور فرزندشان می پوشند، بیشتر دقت کنند.

دقت در این رفتارها در تربیت و آموزش کودکان هم تاثیر دارد؟
بله، کودک باید یاد بگیرد که هرگز نباید لباسش را در جمع و وقتی فردی حضور دارد، عوض کند حتی اگر این فرد والد غیرهمجنس باشد. پدر و مادر برای آموزش این نکته باید حریم شخصی را حفظ کنند و جلوی فرزندشان لباس عوض نکنند تا او هم این رفتار را بیاموزد. حتی نباید فرزند متوجه شود والدینش حریمی با هم در لباس پوشیدن ندارند چون دچار سردرگمی می شود.

اما پدر و مادر تا وقتی کودک خودش نمی تواند تنها حمام برود،مجبورند همراهی اش کنند.
بله، ولی نباید وقتی فرزندشان در حمام است، بدون در زدن وارد شوند و وقتی همراه کودک وارد حمام می شوند، باید حتما پوششی داشته باشند و فرزندشان را هم کاملا برهنه نکنند. در مرحله آخر استحمام هم که لازم است تمام بدنش را بشوید، باید والدی که کنار اوست، رویش را برگرداند و به بدن بچه نگاه نکند. با این کار کودک آموزش می بیند که هیچ کس نباید برخی اندام های او را ببیند.

برخی معتقدند اگر پدر و مادر راحت جلوی بچه لباس بپوشند، سوال های جنسی کمتر برای کودک مطرح و به اصطلاح چشم و گوشش پر می شود. این تفکر درست است؟
لزوما نه، به هر حال چه پدر و مادر خود را کامل بپوشانند و چه آزادتر لباس بپوشند، این سوال ها در ذهن بچه ها شکل می گیرد، چون جزو روند طبیعی رشد آنهاست. این مساله روی زمان بلوغ جنسی هم تاثیر ندارد و بچه ها از 4-3 سالگی در مورد جنسیت خودشان، جنس مخالف و... می پرسند. اینکه پدر و مادر آزادلباس پوشیده باشند و اندام خود را در معرض نگاه بچه قرار دهند یا خیلی خود را بپوشانند هم کمکی به اینکه سوال ها کمتر شود یا اصلاح مطرح نشود، نمی کند.

بهترین کار چیست؟
پدر و مادر مطلع باید با کتاب های داستان مخصوص بچه با مشورت با مشاور،تفاوت زن و مرد را نه از لحاظ جنسی، بلکه از نظر آناتومی به بچه توضیح دهند؛ مثلا اینکه زن و مرد چه تفاوت هایی دارند، چه اندام هایی خصوصی است و همه چه کوچک ترها و چه بزرگ ترها باید آن را بپوشانند. علاوه بر اینها، باید یاد بگیرید رفتارهای مورد قبول جامعه و خانواده اش چیست. به نظر من هم افراط و هم تفریط در این زمینه کار را خراب می کند؛ چه خیلی سخت گیر بودن و چه آزاد بودن بیش از حد.
کودک از پوشش والدین مفهوم حریم را درک می کند.

با توجه به گفته های شما، رفتار پدر و مادر هم علاوه بر نوع پوشش شما می تواند در این یادگیری تاثیر داشته باشد.
همین طور است. پوشش پدر و مادر لزوما بچه را بی پروا نمی کند به شرطی که آموزش او درست باشد. مثلا اگر مادری در حضور دیگران و بی توجه به اینکه شخصی که وارد خانه شده کیست، لباس باز بپوشد، کودکش را گیج می کند و این الگوی رفتاری باعث می شود او نیاموزد پوشش در هر جایی و در حضور افراد مختلف باید متفاوت و با حد و مرزهایی باشد و این مساله برای کودک خطرناک است.

کودک باید یادبگیرد حریم هایی خصوصی وجود دارد که باید گاهی سفت و سخت تر آن را رعایت کرد. هرگونه افراط و تفریط در این زمینه مخرب است. کافی است لباسی که بچه وقتی فقط مادر حضور دارد، به تن دارد، یا وقتی عمو، دایی و خاله حضور دارند، متفاوت باشد و حتی وقتی والد غیرهمجنس وارد می شود، باید لباس متفاوت داشته باشد.

با این کار می فهمد در هرجا و جلوی هرکس چطور باید لباس پوشید. بچه ای که می بیند مادرش لباس خیلی آزادی در خانه به تن دارد و وقتی پدر واردمی شود، روی آن لباسی می پوشد، این نکته ظریف را یاد می گیرد که باید متناسب با مکان و زمان لباس بپوشد.