فشار خون بالا در کودکان، چطور تشخیص بدیم؟

شهرزاد: افزایش فشارخون یا به اصطلاح هایپرتانسیون درکودکان و نوجوانان در مقایسه با بزرگسالان شایع نیست، ولی در صورت وجود، نشانه یک بیماری جدی و زمینه‌ای مثل بیماریهای کلیوی، بیماری‌های قلبی یا غدد... است. به منظور تشخیص و درمان زود هنگام فشارخون در کودکان و نوجوانان، باید در تمام کودکان بالاتر از ۳ سال و به خصوص در مواردی که سابقه خانوادگی افزایش فشار خون وجود دارد، مورد اندازه‌گیری قرار گیرد.

اندازه‌گیری دقیق فشار خون علاوه بر دقت و توجه پزشک به راحتی و آسایش کودک نیز بستگی دارد. بیماران در هر سنی اگر هنگام اندازه‌گیری فشارخون دچار اضطراب یا نگرانی شوند، فشار آنها به طور کاذب بالا می­رود. به این منظور می­توان کودک را روی پای والدین نشاند و فشار او را اندازه گرفت.

در درجه بعدی وجود یک فشارسنج مناسب برای کودکان ضروری است که باید قسمت باد‌شونده آن طول و عرض متناسبی برای بازوی کودک داشته باشد، پس از رعایت این شرایط اگر فشار خون کودک (نسبت به سن و جنس بر اساس جداول موجود) بالا بود، باید یک یا ۲ بار دیگر به همین روش اندازه‌گیری شود و در صورت تایید بررسی‌های تکمیلی و بیشتر حتما ضروری است.

باید توجه داشت در اغلب موارد فشار خون در کودکان کاملا بدون علامت است و به طور اتفاقی طی معاینه روتین یا ارزیابی قبل از شرکت در مسابقات ورزشی تشخیص داده می­شود. این کودکان ممکن است کمی چاق باشند، ولی سایر علائم هم در صورت وجود عبارتند از: سردرد، سرگیجه، خونریزی از بینی، بی‌اشتهایی، تغییرات بینایی و تشنج، در مواردی که علت فشارخون بیماری‌های کلیوی است، ممکن است نارسایی رشد هم وجود داشته باشد.

از آنجا که ژنتیک نیز یک عامل مهم و قوی در فشارخون است، در مواردی که نوجوان در سنین بلوغ بوده و فشارخون او کمی بالاتر از حد نرمال بوده و بستگانش نیز دچار افزایش فشار خون هستند، در طول چند ماه بعد باید فشارخون را به طور مرتب اندازه‌گیری و کنترل کرد.

پزشک پس از انجام معاینه بدنی دقیق و کامل و همچنین اخذ سابقه بیماری‌های قبلی کودک و خانواده او، یکسری آزمایش درخواست می­کند، همچنین ممکن است اکوکاردیوگرافی قلب یا سونوگرافی کلیه‌ها و مثانه انجام شود. در مواردی که بعد از انجام معاینه و آزمایش لازم، علت اصلی بیماری مشخص شد، روند درمان و میزان موفقیت بستگی به درمان بیماری زمینه­ای دارد و در سایر موارد هم درمان‌های خاصی لازم است.

اولین و ضروری‌ترین اصل درمان و همچنین پیشگیری، کنترل وزن کودک و درمان چاقی است که در موارد افزایش خون خفیف درمان چاقی خود، می­تواند باعث کاهش مختصری در فشار خون شود، همچنین داشتن برنامه ورزشی منظم و ثابت، کاهش مصرف نمک و چربی ضروری است.

درمان‌های دارویی نیز در صورت ضرورت براساس سن و شرایط بیمار با توجه به عوارض جانبی خاص آنها، زیر نظر پزشک شروع خواهد شد.