سبز شدن رنگ مدفوع نوزاد سه ماهه خطرناک است؟‌

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: کودک من سه ماهه هست از زمان تولد تا الان مدفوع سبزرنگ دارد این درحالی هست که شیرخشک نان ١مصرف می کند مراجعه به دکتر هم داشتم ولی گفته مورد خاصی نیست. درحال حاضر می خواهم بدانم واقعا موردی نیست یا اینکه لازم اقداماتی انجام بدهم کمال تشکر دارم اگر پاسخگوی من باشید.

پاسخ دکتر آتوسا فولادگر، متخصص اطفال:
در نوزادان رنگ مدفوع دال بر وجود بیماری و وجود مشکل در سلامت کودک نیست. فقط مهم است که رنگ مدفوع کودک به رنگ سفید سفید نباشد چون نشان‌دهنده اختلالات کبدی در شیرخواران است و یا اینکه خون در مدفوع شیرخوار مشاهده نشود. در غیر این صورت طیف مختلف رنگ‌های زرد، نارنجی و سبز مدفوع دال بر بیماری نیست. سبز بودن مدفوع شیرخوارتان هم به این دلیل است که آنقدر سریع شکم کودک کار می‌کند که رنگدانه‌های صفراوی فرصت تغییر رنگ را در روده پیدا نمی‌کنند.

مهمترین مطالب در این باره:

الگوی دفع مدفوع شیرخواران با یکدیگر متفاوت است به طوریکه برخی نوزادان پس از هر وعده خوردن شیر مادر، دفع مدفوع داشته و برخی دیگر یک تا دو بار در هفته مدفوع خود را دفع می کنند.
مادر باید مدفوع نوزاد را بررسی کند و به رنگ و قوام مدفوع و تعداد دفع نوزاد خود توجه نماید تا بتواند خیلی زود مشکلات نوزاد خود را شناسایی و به دنبال راه درمانی مناسب آن باشد.

مدفوع نوزاد در صورت استفاده از شیر مادر شل و زرد خردلی رنگ است که بوی ترشیدگی (اسیدی) دارد و تا هنگامی که فقط از شیر مادر تغذیه کند و چیزی به جز آن نخورد همین طور است. نوزادی که از شیر خشک تغذیه می کند رنگ مدفوع زرد کم رنگ دارد و مدفوع او سفت و مختصری قلیایی یا خنثی است و بوی زیاد می دهد.

رنگ سبز و قهوه‌ای مدفوع عادی است و اگر نوزاد به نظر سالم و خوب و در حال افزایش وزن است، هیچ جای نگرانی نیست، اما چه چیزهایی باعث ایجاد مدفوع سبز رنگ نوزاد می‌‌شود.

تغذیه مادر، تغذیه نوزاد، بیماری نوزاد، حساسیت نوزاد به برخی مواد غذایی و عدم تعادل فورمیلک و هیندمیلک، برخی از این عوامل هستند.

اشکالات خفیف
- هنگامی که کودک بیمار باشد، تغییر رنگی در مدفوع نمایان می شود. تغذیه با شیر مادر را ادامه دهید. این بهترین راه برای درمان کودک است.
- دریافت بیش از حد شیر
- اگر کودک شیر زیاد، کم چرب و با قند بالا دریافت کند ممکن است مدفوع آبکی و سبز رنگ داشته باشد.

شیردهی نامناسب
اگر روز پنجم مدفوع کودک به جای زرد، سبز شود، مانند دریافت شیر بیش از حد، ممکن است نشانه‌ای باشد که کودک نمی‌تواند به طور کامل سینه را تخلیه کند و از شیر کم چرب و با قند بالا استفاده می‌کند. در این حالت بر خلاف دریافت بیش از حد شیر، ممکن است وزن کودک کمتر از حد متوسط باشد.

حساسیت نسبت به غذا و یا دارو
هنگامی که یک کودک نسبت به داروهای مصرفی، رژیم غذایی مادر و یا رژیم غذایی خود کودک حساسیت نشان دهد، ممکن است باعث مدفوع سبزرنگ نوزاد شود. حتی ممکن است که خون در مدفوع مشاهده کنید که باز هم جای نگرانی نیست. حساسیت‌های غذایی اغلب در خانواده‌هایی با سابقه آلرژیک رخ می‌دهد.
هنگامی که به این دلیل مدفوع تغییر رنگ پیدا کند، نشانه‌های فیزیکی مانند مشکلات پوستی (اگزما، جوش و تاول، تکه های خشک)، ناراحتی شکم ( اسهال ، استفراغ) یا مسائل تنفسی (گرفتگی، آبریزش بینی، خس خس، سرفه) نیز مشاهده می‌گردد.

توجه به رنگ مدفوع نوزاد

توجه داشتن به وضعیت مدفوع نوزاد برای هر پدر و مادری مهم است. بررسی تغییر در بافت، میزان و رنگ مدفوع می‌تواند روشی مفید برای تحت نظر داشتن سلامتی و تغذیه فرزندتان باشد.
مشاهدۀ مدفوع سبز نوزاد یا کودک می‌تواند باعث شوک شما شود و این سوال را در ذهن‌تان به وجود آورد که مدفوع سبز نوزاد نشانه چیست؟ در این مقاله به بررسی پاسخ این سوال خواهیم پرداخت.

دلایل مدفوع سبز نوزاد
به‌عنوان یک پدر یا مادر، مطمئنا یکبار هم که شده پوشک نوزادتان را در حالی که حاوی مدفوع سبز بوده تعویض کرده‌اید.
وقتی نوزادان تنها چند روز از بدنیا آمدنشان گذشته باشد، مدفوع آنها از رنگ سیاه تیره (که ممکن است سایه‌رنگی از سبز هم داشته باشد) به ماده‌ای شبیه به خردل تبدیل می‌گردد. در طول این تغییر، امکان دارد که مدفوع نوزاد کمی سبز به نظر برسد.
با بزرگ شدن نوزاد، رژیم‌غذایی تاثیر مستقیمی بر رنگ و بافت مدفوع او خواهد گذاشت.
نوزادانی که شیرخشکِ غنی‌شده با آهن یا مکمل‌های آهن دریافت می‌کنند، ممکن است مدفوع تیره و سبز رنگی داشته باشند. همچنین مشاهدۀ طیف رنگیِ زردِ قهوه‌ای تا قهوه‌ای روشن در مدفوع این نوزادان طبیعی می‌باشد.
اگر منحصرا در حال شیردهی هستید، زردی مدفوع فرزندتان ناشی از چربی موجود در شیر است.
مدفوع سبز نوزاد می‌تواند چندین دلیل مختلف داشته باشد که در ادامه این دلایل را بررسی خواهیم کرد.

تغذیۀ شما
اگر سبزیجات سبزرنگ یا غذاهایی که رنگ سبز خوراکی دارند (مانند نوشابه و نوشیدنی‌های ورزشی) را زیاد مصرف می‌کنید، اینکار می‌تواند رنگ شیر سینۀ شما و مدفوع نوزادتان را تغییر دهد.

بیماری نوزاد
اگر میکروب یا ویروسی در معدۀ نوزادتان وجود داشته باشد، می‌تواند غلظت مدفوع او را تغییر دهد، به‌ویژه اگر نوزاد اسهال داشته باشد.
این اتفاق می‌تواند با مصرف شیرخشک نیز رخ دهد.

حساسیت نوزاد به غذا
مدفوع سبز نوزاد یا مدفوع شبیه به خلط می‌تواند ناشی از حساسیت او به یک غذا باشد. البته این مشکل رایج نیست.
همچنین ممکن است نوزاد به داروی مصرفی شما حساسیت داشته باشد. در چنین مواردی، مدفوع سبزِ همراه با خلط معمولا با علائم دیگری نظیر مشکلات شکم، پوست یا مشکلات تنفسی همراه خواهد بود.
با اضافه شدن غذاهای جدید به رژیم غذایی، این مشکل می‌تواند در نوزادان بزرگتر نیز رخ دهد.

عدم تعادل فورمیلک و هیندمیلک
اگر به ریفلاکس دفع شیر قوی یا تولید بیش از حد شیر سینه دچار هستید، ممکن است فرزندتان بیشتر فورمیلک دریافت کند.
فورمیلک شیر آبکی است که در ابتدای شیردهی از سینه خارج می‌گردد. گاهی اوقات این شیر در مقایسه با شیری که در انتهای شیردهی از سینه خارج می‌شود (هیندمیلک)، چربی کمتر و لاکتوز بالاتری دارد.
اگر بدلیل تولید بیش از حد شیر توسط شما، نوزادتان فقط فورمیلک دریافت کند، این نظریه وجود دارد که تعادل لاکتوز و چربی به خوبی برقرار نخواهد شد.
سپس ممکن است نوزاد لاکتوز را خیلی سریع هضم کند که می‌تواند به سبز شدن، آبکی شدن یا کف‌آلودگی مدفوع منجر گردد.
برخی از مردم حس می‌کنند که وفور بیش از حد لاکتوز ممکن است علت باددار بودن و ناراحتی نوزادشان باشد.
اگر پیش از تخلیۀ کامل شیر یک سینه، از سینۀ دیگری برای شیردهی استفاده کنید، ممکن علت ناراحتی نوزاد از وجود بیش از حد لاکتوز باشد.
اگر نوزادتان خوشحال و سالم بوده و به‌طور عادی وزن می‌گیرد، این نوع از مدفوع سبز معمولا مشکلساز نیست.
قبل از عوض کردن سینه برای شیردهی، اجازه دهید نوزاد شیر یک سینه را به‌طور کامل دریافت کند تا چربی لازم را بگیرد. اینکار معمولا برای رفع سبزی مدفوع کافی می‌باشد.

غذای نوزاد
با بزرگتر شدن نوزاد و اضافه شدن غذاهای جامد به رژیم غذایی او، ممکن است دوباره مدفوع سبز را مشاهده کنید.
غذاهایی نظیر پوره لوبیا و اسفناج می‌توانند رنگ مدفوع را به سبز تغییر دهند.

وجود خلط
وجود رگه‌های سبز و لزج در مدفوع نوزاد که درخشش دارند، نشانگر وجود خلط هستند. تصور می‌شود که بروز خلط در مدفوع گاهی اوقات ناشی از درآمدن دندان و بیرون ریختن بیش از حد آب دهان است.
خلط همچنین می‌تواند نشانه‌ای از یک عفونت باشد. اگر خلط برطرف نمی‌شود و با سایر علائم بیماری همراه است، حتما با پزشک اطفال مشورت کنید.

مدفوع سبز در کودکان نوپا و بزرگتر
اگر متوجه سبز بودن مدفوع کودکتان شده‌اید، این مشکل احتمالا ناشی از غذای مصرفی کودک است.
داروها و مکمل‌های آهن نیز می‌توانند علت این موضوع باشند. این نوع سبزی مدفوع چندان رایج نیست و جای نگرانی ندارد.
مدفوع سبز در کودکان و حتی بزرگسالان می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
-رنگ‌های طبیعی یا مصنوعی موجود در غذاها، مانند اسفناج
-اسهال ناشی از غذا یا بیماری
-مکمل‌های آهن
پرسش و پاسخ

سوال: آیا مدفوع سبز می‌تواند عادی باشد؟
پاسخ: سبز شدن مدفوع کودک امری بسیار رایج است که تقریبا در اغلب موارد بی‌خطر می‌باشد. در بسیاری از مواقع مدفوع سبز تنها به این معناست که مدفوع سریع‌تر از حالت عادی از روده‌ها عبور کرده و وقتی برای جذب شدن صفرای عادی به بدن (که سبز رنگ است) وجود نداشته است.
اگر مدفوع سبز در پنج روز اول بدنیا آمدن نوزاد مشاهده شود، باید تغذیه و وزن گرفتن او بررسی گردد.

مدفوع نوزادتان چه رنگی است؟
بررسی مدفوع نوزاد از یکی از کارهای مهمی است که مادران باید برای نوزادشان انجام دهند زیرا دقت در مدفوع نوزاد سبب می شود که هر چه زودتر بیماری های نوزاد شناسایی شود.
مادر باید به قوام، رنگ و محتویاتی که غیر از شیر در مدفوع وجود دارد، توجه کند.
نوزادان سالم در یکی دو روز اول ابتدای تولد، مدفوعی به رنگ سبز تیره و چسبنده به نام مکونیوم دفع می کنند.
پس از آن، دلمه های شیر در مدفوع در نوزادانی که شیر مادر می خورند، مشاهده می شود و رنگ مدفوع زرد و کمی آبکی می شود اما نباید در مدفوع نوزاد هیچ گونه خلط، بلغم یا خون مشاهده گردد.
در یک نوزاد طبیعی مدفوع نباید بیش از اندازه آبکی باشدو همچنین نباید سفت و خشک باشد بلکه کاملا شل و نرم باشد و نباید مدفوع گلوله گلوله سفت باشد.

نکاتی درباره مدفوع نوزاد
سفت و خشک بودن مدفوع نوزاد، نشان دهنده کمبود مایعات در بدن او به دلیل تب و یا بیماری های خاص است.
سفت و خشک بودن مدفوع نوزاد نشان دهنده استفاده نوزاد از غذاهای یبوست دار مانند غلات و شیر گاو است در صورتی که نباید به نوزادان زیر یکسال شیر گاو بدهید.
علت مدفوع نوزاد سبزرنگ هضم آهسته غذا و یا مصرف زیاد غلات است.
خوردن قطره آهن توسط نوزاد سبب قهوه ای شدن رنگ مدفوع نوزاد، می شود.
در صورت مشاهده رگه های خونی در مدفوع نوزاد ، مشکلات جزیی در مقعد نوزاد وجود دارد.
در صورتی که در مدفوع خون زیاد، مخاط یا آب مشاهده شود، ممکن است ناشی از مشکلات روده ای باشد.
زیاد شدن تعداد دفعات مدفوع کودک و آبکی شدن آن ، نشان دهنده اسهال است. اسهال کودک ممکن است ناشی از عفونت روده ای باشد و یا در اثر تغییر درژیم غذایی ایجاد شده باشد.

بوی مدفوع نوزاد
بوی مدفوع نشان دهنده این است که مدفوع چه مقدار در روده باقی مانده است زیرا هر چه بیشتر در برابر باکتری ها باشد، بوی بدتری دارد. بوی تند مدفوع بچه ها ممکن است ناشی ازابتلا به نوعی حساسیت در کودک باشد.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند مدفوعی بی بو دارند.

کلام آخر
در بسیاری از موارد، مدفوع سبز کودک با اسهال همراه است. اگر با چنین مشکلی مواجه هستید، مطمئن شوید که برای جلوگیری از کمبود آب بدن، کودکتان مایعات زیادی مصرف می‌کند.
اگر اسهال و مدفوع سبز فرزندتان بعد از چند روز برطرف نشد، با پزشک اطفال در این‌باره صحبت کنید.