دارو برای یائسگی زودرس، چیست؟
من مدت ۵ سال است که دچار یائسگی زودرس شدم که طی این چند سال انواع داروها را برایم تجویز شده است.
پرسش: من مدت۵ سال است که دچار یائسگی زودرس شده که طی این چند سال انواع داروها را برایم تجویز شده است که تا زمان مصرف مشکل من حل میشود (که به نظر خودم به صورت نرمال نیست) ولی پس از قطع داروها مشگل برمیگردد.در پی مصرف این داروها و دریافت داروی جنتامایسین، ۲ است که مبتلا به وزوز گوش می باشم.در حال حاضر هیچ داروئی استفاده نمیکنم.آیا طب سنتی کمکی در این رابطه می تواند انجام دهد.در مورد حجامت نیز توضیح دهید در چه زمینه هایی کاربرد دارد.
پاسخ: کاربر گرامی یائسگی به آخرین قاعدگی (عادت ماهانه) یک زن گفته میشود. یائسگی را در معنایی وسیع تر به چند سال قبل و یک تا دو سال بعد از اخرین قاعدگی گویند.از نگاه طب سنتی این مرحله از زندگی در خانمها نوعی غلبه سردی محسوب میشود.
دراین زمان هورمون‌های تخمدانی کاهش یافته و قاعدگی نامنظم شده و بالاخره قطع می‌گردد.
علائمی یائسگی گر گرفتگی، عرق شبانه و خشکی دستگاه تناسلی است که در هر چهار زن از پنج زن دیده میشود.سن یائسگی بین ۴۸ تا ۵۲ سالگی است ولی ممکن است زودتریا دیرتر هم شروع شود.
آمنوره (قطع عادت ماهیانه ) یکی از اختلالات قاعدگی در زنان می‌باشد که به معنی عدم خونریزی در زمان قاعدگی در خانمهای در سن باروری می‌باشد.آمنوره فیزیولوژیک در زمان حاملگی و شیردهی دیده میشود.
آمنوره می‌تواند اولیه (یعنی خانمی هنگام بلوغ، خونریزی قاعدگی نداشته باشد) یا ثانویه (یعنی توقف قاعدگی در خانمی با بلوغ طبیعی) باشد.
از جمله علل آمنوره اولیه اختلالات هورمون‌های جنسی و تخمدان می‌باشد. از جمله علل آمنوره ثانویه یائسگی زودرس، حاملگی است. تخمدان پلی کیستیک، چاقی یا ورزش شدید، مصرف برخی داروهای ضد بارداری و تومور مغزی تولیدکننده پرولاکتین از سایر علل آمنوره هستند.
همانطور که اشاره شد اغلب زنان در سنین ۵۲ ـ ۴۸ سالگی و با توجه به شرایط مزاجی ،محیطی و فردی، یائسه می‌شوند اما اگر یائسگی در زمانی زودتر از موعد طبیعی رخ دهد مثلا در سنین ۳۰ ـ ۲۰ و به طور کلی قبل از ۴۰ سالگی، دیگر یک یائسگی طبیعی محسوب نمی‌شود... در حقیقت برای این فرد یائسگی زودرس رخ داده است.
در این حالت تخمدان‌ها قادر به ساختن هورمون نیستند و به تحریکات هیپوفیز که تنظیم‌‌کننده تخمدان‌هاست پاسخی نمی‌دهند. آمارها نشان می‌دهد یائسگی زودرس معمولا در یک درصد زنان اتفاق می‌افتد اما این اتفاق چرا ایجاد میشود و آیا راهکاری برای پیشگیری از آن وجود دارد؟
یائسگی یک فرآیند بیولوژیک طبیعی و گذر از مرحله‌‌ای به مرحله دیگر است. این اتفاق همراه با تغییرات مزاجی ،هورمونی، فیزیکی و روانی است که کاملا طبیعی محسوب میشود اما برای بسیاری از زنان یک کابوس است. هر زنی یائسگی را متفاوت‌تر از دیگری تجربه می‌کند، حتی سنی که یائسگی در آن شروع میشود در تمام زنان یکسان نیست.
علائم و نشانه‌های آن نیز خیلی منحصر به فرد است؛ ممکن است در فردی با علائم و نشانه‌های کم یائسگی شروع شود یا ممکن است با علائم بسیاری همراه باشد.
یائسگی به طور طبیعی زمانی شروع میشود که تخمدان‌ها میزان کمتری استروژن و پروژسترون تولید می‌کنند و تخمک‌های باقی‌مانده در تخمدان‌ها احتمال کمی برای باروری دارند، همچنین خونریزی ماهانه متوقف میشود. از آنجایی که این روند در طی یک دوره چند‌ساله اتفاق می‌افتد یائسگی معمولا به دو دوره، دوران حوالی یائسگی و دوران پس از یائسگی تقسیم میشود. در دوران حوالی یائسگی علام یائسگی شروع می‌شوند ولی هنوز خونریزی ماهانه وجود دارد. سطوح هورمونی به صورت نامنظم بالا و پایین رفته و فرد دچار گرگرفتگی و تغییرات عادت ماهانه میشود.
خونریزی فرد ممکن است به نسبت معمول کمتر، بیشتر یا نامنظم شود. این یک روند طبیعی است که به یائسگی منجر میشود و معمولا ۳ سال قبل از آخرین خونریزی ماهانه شروع میشود، ۱۲ ماه بعد از آخرین دوره قاعدگی، دوران پس از قاعدگی است که تخمدان‌ها استروژن و پروژسترون کمی تولید کرده و تخمک آزاد نمی‌شود. البته گاهی افزایش موقت هورمون‌ها باعث خونریزی ماهانه میشود که این لکه بینی عادت ماهانه محسوب نمی‌شود. در صورت وقوع خونریزی یا لکه بینی بعد از ۱۲ ماه از آخرین عادت ماهانه حتما با پزشک خود مشورت کنید چون این می‌تواند نشانه بیماری جدی‌‌تری باشد.
گاهی زنان در سنین پایین‌تر از ۴۰ سالگی دچار یائسگی می‌شوند که به آن یائسگی زودرس می‌گویند. در این حالت فرد با قطع ناگهانی یا طولانی شدن فواصل قاعدگی روبه‌رو میشود که با علائمی مثل گرگرفتگی، بدخوابی‌های شبانه و تعریق همراه است.
عواملی که باعث یائسگی زودرس می‌شوند
بعضی داروها یا اعمال جراحی می‌تواند موجب یائسگی زودرس شود. هیستروکتومی کامل (برداشتن رحم و تخمدان‌ها) باعث یائسگی میشود ولی در هیستروکتومی (برداشتن رحم) تخمدان‌ها برداشته نمی‌شود و معمولا باعث یائسگی نمی‌شود.
شیمی‌درمانی و اشعه‌درمانی که برای درمان سرطان‌ها به کار می‌روند می‌توانند باعث یائسگی شوند، اما معمولا این روند به صورت تدریجی رخ داده و ممکن است قبل از این که خانمی به دوران یائسگی برسد ماه‌ها و یا سال‌ها علائم دوران یائسگی را داشته باشد.
اختلالات کروموزومی که علت آن اختلال مادرزادی در کروموزوم ایکس می‌باشد از دیگر علل یائسگی زودرس می‌باشد.
اختلالات خود ایمنی
دوسوم زنان با نارسایی تخمدان را شامل میشود. در این حالت بدن برضد تخمدان‌ها و رحم شروع به ساختن پادتن می‌کند که در نهایت باعث از کار افتادن تخمدان‌ها میشود. این افراد ممکن است سابقه خانوادگی از یائسگی زودرس را داشته باشند. عفونت‌های ویروسی مثل ویروس عامل بیماری اوریون نیز می‌تواند باعث یائسگی زودرس شود.
علائم یائسگی زودرس
با پایین آمدن میزان هورمون استروژن، بافت پوششی واژن و پیش‌‌آب راه خشک‌تر، نازک و شکننده میشود و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. با کم شدن نرمی و لزجی سوزش و خارش همراه با افزایش خطر عفونت مجاری ادراری واژن به وجود می‌آید. فرد ممکن است مکررا احساس ادرار یا نیاز فوری به تخلیه داشته باشد و یا دچار بی‌اختیاری ادرار شود.
به دنبال کاهش هورمون استروژن، رگ‌های خونی به سرعت گشاد شده و به دنبال آن فرد احساس گرما و سرخ شدن ناگهانی که اصطلاحا به آن گرگرفتگی می‌گویند، می‌کند. این حالت ممکن است هر چند ساعت یکبار یا فقط گاهی رخ دهد می‌تواند در روز یا شب اتفاق بیفتد، اختلالات خواب و عرق شبانه از پیامدهای گرگرفتگی است. این بیماران معمولا از آن شکایت دارند و می‌گویند در حالی از خواب می‌پرند که بدنشان خیس عرق شده و به دنبال آن دچار لرز می‌شوند و حتی ممکن است در دوباره به خواب رفتن یا یک خواب عمیق دچار مشکل شوند. کمبود خواب و تغییرات هورمونی بر خلق و خوی این افراد و همچنین سلامتی آنها تاثیر سوء می‌گذارد و معمولا این افراد دچار خستگی، بی‌قراری، کاهش حافظه و عدم تمرکز می‌شوند.
گاهی در طی یائسگی میل جنسی کاهش می‌یابد، علت آن می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی و خلقی با تحریک‌پذیری فرد باشد.
توصیه‌های پزشکی کلاسیک
طی چند سال اول پس از یائسگی تراکم استخوان‌ها با سرعت بیشتری کاهش می‌یابد. این کاهش می‌تواند منجر به کاهش توده استخوانی و نهایتا پوکی استخوان شود.
پوکی استخوان باعث شکنندگی و ضعف استخوان‌ها میشود و به دنبال آن استعداد فرد برای شکستگی‌های لگن، مچ و ستون فقرات افزایش می‌یابد. به طور متوسط نیمی از زنان بالای ۵۰ سال به علت پوکی استخوان دچار شکستگی در طول زندگی می‌شوند. تغذیه سالم به خصوص مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم، ویتامین D همچنین رژیم غذایی سالم که شامل میوه‌جات، سبزیجات، غلات و محدود کردن چربی‌های اشباع و قندها می‌باشد می‌تواند کمک زیادی در پیشگیری از پوکی استخوان داشته باشد. ورزش منظم و حداقل روزانه ۳۰ دقیقه و بصورت ملایم مانند پیاده‌روی، شنا و... می‌تواند باعث کاهش استرس، مشکلات روحی، پوکی استخوان، بهبود خلق و خو و وضعیت خواب شود. در مرحله اولیه یائسگی، برای کاهش علائم آن و حفظ سلامتی فرد معمولا پزشک هورمون استروژن و پروژسترون را به صورت دوره‌ای تجویز می‌کند تا سیکل قاعدگی ایجاد شود اما این زنان حتما باید تحت نظر پزشک باشند و تا زمانی که وی تشخیص دهد به هورمون درمانی ادامه دهند.
تشخیص به موقع یائسگی زودرس از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که با بروز این اختلال تخمک‌های باقی مانده تخریب می‌شوند و این به معنی ناتوانی برای فرزنددار شدن است و با تشخیص به موقع امید برای بارداری نیز افزایش می‌یابد. احتمال فعال شدن دوباره تخمک‌ها تنها در ۱۰ تا ۲۰ درصد این بیماران و در صورتی که دلیل بروز آن اختلالات ژنتیکی نباشد وجود دارد. احتمال بروز یائسگی در سن نوجوانی نیز وجود دارد پس با توجه به این که اختلال در قاعدگی در هر سنی ممکن است آغازی برای یائسگی زودرس به حساب بیاید به همه زنان و دختران توصیه میشود در صورت مشاهده چنین اختلالاتی بلافاصله با پزشک خود مشورت کنند.
توصیه های طب سنتی
- عرق رازیانه + عسل روزی یک لیوان میل شود
-حجامت عام-حجامت ساکرال
- اسفند به مدت چهل شب
- انجیریازیتون شبی ۷ عدد
- بوییدن گل سنجد
-عرق گل سنجد شبی ۱استکان
- بادکش قسمتهای داخلی ران شب درمیان 14 جلسه
- استفاده از طلا
- لمس نرمی گوش ونوک پستان
- حجامت گرم تخمدان و کمر
- عسل واژینال به مدت 14
- عسل ناشتا و شبانگاه
- ترک سردیها
- سنجد خوراکی روزی ۷ عدد
- استفاده از غذاهایی مانند : آبگوشت - نخود آب - املت خرما- روغن زیتون-سعز
- فصد بازلیک در صورت دیر جواب دادن
پاسخ: کاربر گرامی یائسگی به آخرین قاعدگی (عادت ماهانه) یک زن گفته میشود. یائسگی را در معنایی وسیع تر به چند سال قبل و یک تا دو سال بعد از اخرین قاعدگی گویند.از نگاه طب سنتی این مرحله از زندگی در خانمها نوعی غلبه سردی محسوب میشود.
دراین زمان هورمون‌های تخمدانی کاهش یافته و قاعدگی نامنظم شده و بالاخره قطع می‌گردد.
علائمی یائسگی گر گرفتگی، عرق شبانه و خشکی دستگاه تناسلی است که در هر چهار زن از پنج زن دیده میشود.سن یائسگی بین ۴۸ تا ۵۲ سالگی است ولی ممکن است زودتریا دیرتر هم شروع شود.
آمنوره (قطع عادت ماهیانه ) یکی از اختلالات قاعدگی در زنان می‌باشد که به معنی عدم خونریزی در زمان قاعدگی در خانمهای در سن باروری می‌باشد.آمنوره فیزیولوژیک در زمان حاملگی و شیردهی دیده میشود.
آمنوره می‌تواند اولیه (یعنی خانمی هنگام بلوغ، خونریزی قاعدگی نداشته باشد) یا ثانویه (یعنی توقف قاعدگی در خانمی با بلوغ طبیعی) باشد.
از جمله علل آمنوره اولیه اختلالات هورمون‌های جنسی و تخمدان می‌باشد. از جمله علل آمنوره ثانویه یائسگی زودرس، حاملگی است. تخمدان پلی کیستیک، چاقی یا ورزش شدید، مصرف برخی داروهای ضد بارداری و تومور مغزی تولیدکننده پرولاکتین از سایر علل آمنوره هستند.
همانطور که اشاره شد اغلب زنان در سنین ۵۲ ـ ۴۸ سالگی و با توجه به شرایط مزاجی ،محیطی و فردی، یائسه می‌شوند اما اگر یائسگی در زمانی زودتر از موعد طبیعی رخ دهد مثلا در سنین ۳۰ ـ ۲۰ و به طور کلی قبل از ۴۰ سالگی، دیگر یک یائسگی طبیعی محسوب نمی‌شود... در حقیقت برای این فرد یائسگی زودرس رخ داده است.
در این حالت تخمدان‌ها قادر به ساختن هورمون نیستند و به تحریکات هیپوفیز که تنظیم‌‌کننده تخمدان‌هاست پاسخی نمی‌دهند. آمارها نشان می‌دهد یائسگی زودرس معمولا در یک درصد زنان اتفاق می‌افتد اما این اتفاق چرا ایجاد میشود و آیا راهکاری برای پیشگیری از آن وجود دارد؟
یائسگی یک فرآیند بیولوژیک طبیعی و گذر از مرحله‌‌ای به مرحله دیگر است. این اتفاق همراه با تغییرات مزاجی ،هورمونی، فیزیکی و روانی است که کاملا طبیعی محسوب میشود اما برای بسیاری از زنان یک کابوس است. هر زنی یائسگی را متفاوت‌تر از دیگری تجربه می‌کند، حتی سنی که یائسگی در آن شروع میشود در تمام زنان یکسان نیست.
علائم و نشانه‌های آن نیز خیلی منحصر به فرد است؛ ممکن است در فردی با علائم و نشانه‌های کم یائسگی شروع شود یا ممکن است با علائم بسیاری همراه باشد.
یائسگی به طور طبیعی زمانی شروع میشود که تخمدان‌ها میزان کمتری استروژن و پروژسترون تولید می‌کنند و تخمک‌های باقی‌مانده در تخمدان‌ها احتمال کمی برای باروری دارند، همچنین خونریزی ماهانه متوقف میشود. از آنجایی که این روند در طی یک دوره چند‌ساله اتفاق می‌افتد یائسگی معمولا به دو دوره، دوران حوالی یائسگی و دوران پس از یائسگی تقسیم میشود. در دوران حوالی یائسگی علام یائسگی شروع می‌شوند ولی هنوز خونریزی ماهانه وجود دارد. سطوح هورمونی به صورت نامنظم بالا و پایین رفته و فرد دچار گرگرفتگی و تغییرات عادت ماهانه میشود.
خونریزی فرد ممکن است به نسبت معمول کمتر، بیشتر یا نامنظم شود. این یک روند طبیعی است که به یائسگی منجر میشود و معمولا ۳ سال قبل از آخرین خونریزی ماهانه شروع میشود، ۱۲ ماه بعد از آخرین دوره قاعدگی، دوران پس از قاعدگی است که تخمدان‌ها استروژن و پروژسترون کمی تولید کرده و تخمک آزاد نمی‌شود. البته گاهی افزایش موقت هورمون‌ها باعث خونریزی ماهانه میشود که این لکه بینی عادت ماهانه محسوب نمی‌شود. در صورت وقوع خونریزی یا لکه بینی بعد از ۱۲ ماه از آخرین عادت ماهانه حتما با پزشک خود مشورت کنید چون این می‌تواند نشانه بیماری جدی‌‌تری باشد.
گاهی زنان در سنین پایین‌تر از ۴۰ سالگی دچار یائسگی می‌شوند که به آن یائسگی زودرس می‌گویند. در این حالت فرد با قطع ناگهانی یا طولانی شدن فواصل قاعدگی روبه‌رو میشود که با علائمی مثل گرگرفتگی، بدخوابی‌های شبانه و تعریق همراه است.
عواملی که باعث یائسگی زودرس می‌شوند
بعضی داروها یا اعمال جراحی می‌تواند موجب یائسگی زودرس شود. هیستروکتومی کامل (برداشتن رحم و تخمدان‌ها) باعث یائسگی میشود ولی در هیستروکتومی (برداشتن رحم) تخمدان‌ها برداشته نمی‌شود و معمولا باعث یائسگی نمی‌شود.
شیمی‌درمانی و اشعه‌درمانی که برای درمان سرطان‌ها به کار می‌روند می‌توانند باعث یائسگی شوند، اما معمولا این روند به صورت تدریجی رخ داده و ممکن است قبل از این که خانمی به دوران یائسگی برسد ماه‌ها و یا سال‌ها علائم دوران یائسگی را داشته باشد.
اختلالات کروموزومی که علت آن اختلال مادرزادی در کروموزوم ایکس می‌باشد از دیگر علل یائسگی زودرس می‌باشد.
اختلالات خود ایمنی
دوسوم زنان با نارسایی تخمدان را شامل میشود. در این حالت بدن برضد تخمدان‌ها و رحم شروع به ساختن پادتن می‌کند که در نهایت باعث از کار افتادن تخمدان‌ها میشود. این افراد ممکن است سابقه خانوادگی از یائسگی زودرس را داشته باشند. عفونت‌های ویروسی مثل ویروس عامل بیماری اوریون نیز می‌تواند باعث یائسگی زودرس شود.
علائم یائسگی زودرس
با پایین آمدن میزان هورمون استروژن، بافت پوششی واژن و پیش‌‌آب راه خشک‌تر، نازک و شکننده میشود و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. با کم شدن نرمی و لزجی سوزش و خارش همراه با افزایش خطر عفونت مجاری ادراری واژن به وجود می‌آید. فرد ممکن است مکررا احساس ادرار یا نیاز فوری به تخلیه داشته باشد و یا دچار بی‌اختیاری ادرار شود.
به دنبال کاهش هورمون استروژن، رگ‌های خونی به سرعت گشاد شده و به دنبال آن فرد احساس گرما و سرخ شدن ناگهانی که اصطلاحا به آن گرگرفتگی می‌گویند، می‌کند. این حالت ممکن است هر چند ساعت یکبار یا فقط گاهی رخ دهد می‌تواند در روز یا شب اتفاق بیفتد، اختلالات خواب و عرق شبانه از پیامدهای گرگرفتگی است. این بیماران معمولا از آن شکایت دارند و می‌گویند در حالی از خواب می‌پرند که بدنشان خیس عرق شده و به دنبال آن دچار لرز می‌شوند و حتی ممکن است در دوباره به خواب رفتن یا یک خواب عمیق دچار مشکل شوند. کمبود خواب و تغییرات هورمونی بر خلق و خوی این افراد و همچنین سلامتی آنها تاثیر سوء می‌گذارد و معمولا این افراد دچار خستگی، بی‌قراری، کاهش حافظه و عدم تمرکز می‌شوند.
گاهی در طی یائسگی میل جنسی کاهش می‌یابد، علت آن می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی و خلقی با تحریک‌پذیری فرد باشد.
توصیه‌های پزشکی کلاسیک
طی چند سال اول پس از یائسگی تراکم استخوان‌ها با سرعت بیشتری کاهش می‌یابد. این کاهش می‌تواند منجر به کاهش توده استخوانی و نهایتا پوکی استخوان شود.
پوکی استخوان باعث شکنندگی و ضعف استخوان‌ها میشود و به دنبال آن استعداد فرد برای شکستگی‌های لگن، مچ و ستون فقرات افزایش می‌یابد. به طور متوسط نیمی از زنان بالای ۵۰ سال به علت پوکی استخوان دچار شکستگی در طول زندگی می‌شوند. تغذیه سالم به خصوص مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم، ویتامین D همچنین رژیم غذایی سالم که شامل میوه‌جات، سبزیجات، غلات و محدود کردن چربی‌های اشباع و قندها می‌باشد می‌تواند کمک زیادی در پیشگیری از پوکی استخوان داشته باشد. ورزش منظم و حداقل روزانه ۳۰ دقیقه و بصورت ملایم مانند پیاده‌روی، شنا و... می‌تواند باعث کاهش استرس، مشکلات روحی، پوکی استخوان، بهبود خلق و خو و وضعیت خواب شود. در مرحله اولیه یائسگی، برای کاهش علائم آن و حفظ سلامتی فرد معمولا پزشک هورمون استروژن و پروژسترون را به صورت دوره‌ای تجویز می‌کند تا سیکل قاعدگی ایجاد شود اما این زنان حتما باید تحت نظر پزشک باشند و تا زمانی که وی تشخیص دهد به هورمون درمانی ادامه دهند.
تشخیص به موقع یائسگی زودرس از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که با بروز این اختلال تخمک‌های باقی مانده تخریب می‌شوند و این به معنی ناتوانی برای فرزنددار شدن است و با تشخیص به موقع امید برای بارداری نیز افزایش می‌یابد. احتمال فعال شدن دوباره تخمک‌ها تنها در ۱۰ تا ۲۰ درصد این بیماران و در صورتی که دلیل بروز آن اختلالات ژنتیکی نباشد وجود دارد. احتمال بروز یائسگی در سن نوجوانی نیز وجود دارد پس با توجه به این که اختلال در قاعدگی در هر سنی ممکن است آغازی برای یائسگی زودرس به حساب بیاید به همه زنان و دختران توصیه میشود در صورت مشاهده چنین اختلالاتی بلافاصله با پزشک خود مشورت کنند.
توصیه های طب سنتی
- عرق رازیانه + عسل روزی یک لیوان میل شود
-حجامت عام-حجامت ساکرال
- اسفند به مدت چهل شب
- انجیریازیتون شبی ۷ عدد
- بوییدن گل سنجد
-عرق گل سنجد شبی ۱استکان
- بادکش قسمتهای داخلی ران شب درمیان 14 جلسه
- استفاده از طلا
- لمس نرمی گوش ونوک پستان
- حجامت گرم تخمدان و کمر
- عسل واژینال به مدت 14
- عسل ناشتا و شبانگاه
- ترک سردیها
- سنجد خوراکی روزی ۷ عدد
- استفاده از غذاهایی مانند : آبگوشت - نخود آب - املت خرما- روغن زیتون-سعز
- فصد بازلیک در صورت دیر جواب دادن
منبع:
تبیان
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼