مشکل یبوست در نوزادان، ناشی از چیست؟

پرسش: پسر ۵/۵ ماهه دارم که دفع هر روزه مدفوعش به هر ۳ روز یکبار تبدیل شد و حالا هم باید با شیاف کمکش کنم (ماساژ فایده ندارد ). البته باید بگویم تغدیه من هم از سبزیجات و گوشت آب پز به غذای عادی تبدیل شده است و شاید مشکل دفع کودکم به این موضوع مرتبط باشد . حدود یک هفته است که لعاب برنج و فرنی میدهم خواهش میکنم در خصوص حل مشکل راهنماییم کنید.

پاسخ: به زبان ساده، یبوست به دفع مدفوع سفت و دردناک می‌گویند که با ناراحتی همراه است. البته در بسیاری مواقع به اشتباه الگوی طبیعی دفع را به حساب یبوست می‌گذارند یا بر خلاف آن، کودک یبوست دارد، ولی به موقع تشخیص داده نمی‌شود.

در نوزادان، ممکن است پس از هر بار تغذیه با شیر مادر دفع وجود داشته باشد، یا حتی دفع به فواصل هفت روز یک بار انجام شود، ولی نرم و بدون هر گونه درد و ناراحتی. بنابراین، حتی این الگوی دفع هم یبوست تلقی نمی‌شود.

برخی از والدین تصور می‌کنند که کودکشان باید هر روز اجابت مزاج داشته باشد، در صورتی که این تفکر چندان صحیح نیست و تعداد دفعات دفع به اندازه سهولت تخلیه آن اهمیت ندارد.

تبدیل شیر مادر به شیرهای خشک به هر دلیل، می‌تواند عادات روده‌ای نوزادان را به ویژه در دو سه هفته ابتدای تولد، تغییر دهد.

در برخی از این موارد البته به تشخیص پزشک، افزودن آب بیشتر به شیر خشک می‌تواند جلوی یبوست را بگیرد. نکته دیگر این که باید به عادات اطفال توجه داشته باشیم. برای مثال برخی از نوزادان در زمان اجابت مزاج به خود فشار می‌آورند، تا حدی که صورتشان سرخ می‌شود، اما اگر مدفوع سفتی نداشته باشند، آنها را مبتلا به یبوست در نظر نمی‌گیریم. در این موارد اگر مشکلات دیگری وجود نداشته باشد، نیاز به اقدام خاصی نخواهد بود.

نوزاد برای عمل دفع بع خودش فشار می آورد. در این مواقع کودک را از زمین بلند کنید تا سنگینی بدنش رو به پایین باشد و زانوهایش را به طرف سینه اش برده، آنجا نگه دارید تا حالت چمباتمه پیدا کند (مثل حالت مدفوع کردن) . اگر نوزاد هنگام زور دادن گریه کرد، نشان دهنده یبوست است.

شدت یبوست بستگی به سن و رژیم غذایی نوزاد دارد. مدفوع مدت بیشتری در روده می ماند و آب بیشتری از مدفوع جذب بدن می شود. در این مواقع مدفوع خیلی خشک می شود و خروج آن از روده همراه با درد است.

اگر مدفوع نوزادی که هنوز غذای جامد نمی خورد ، سفت باشد یا بوی زننده ای بدهد، دو احتمال وجود دارد:

۱- بایستی آب و مایعات بیشتری بنوشد(خصوصاً در هوای گرم).

۲- نشانه ای از یک بیماری است.

بنابراین موضوع را با یک متخصص اطفال در میان بگذارید.

اگر سن نوزاد کمتر از یک ماه بود و برای ۴ روز مدفوع نکرد، حتماً او را نزد یک متخصص کودکان ببرید.

اگر نوزاد، تغذیه تکمیلی را شروع کند، مدفوع دوباره تغییر می کند و ممکن است نرم تر یا سفت تر از قبل شود، ولی بوی آن بدتر از قبل می شود.

اگر مدفوع کودک خیلی سفت بود ، به او آبمیوه بدهید. بهترین آنها ، آب سیب است که باید دو بار در روز به کودک بدهید. اگر باز هم خوب نشد، آب آلو به کودک بدهید که موثرتر است. اگر دیدید کودک به خودش فشار می آورد و می خواهد مدفوع کند، پائین تنه او را در آب گرم قرار دهید. این کار باعث می شود عضلات این ناحیه شل شده و مدفوع آسان تر خارج شود. اگر مصرف آب میوه و سایر موادغذایی باعث بهبود یبوست نشد، از شیاف گلیسیرین استفاده کنید و آن را در مقعد نوزاد بگذارید. اگر باز هم بهبود نیافت، حتماً به یک متخصص کودک مراجعه کنید. می توانید از مواد ملین برای نوزاد استفاده کنید، البته بایستی تحت نظر پزشک و با توصیه او باشد؛ مثلاً نصف قاشق مرباخوری سبوس که با مواد غذایی دیگر مخلوط شده باشد، دوبار در روز به او بدهید. البته همانطور که گفتم بایستی تحت نظر متخصص کودکان باشد، زیرا فیبر بالای موجود در سبوس ممکن است به معده و دستگاه گوارش کودک آسیب وارد کند.

اگر نوزادی که شیرمادرش را می خورد، تا سه روز مدفوع نکرد، هیچ جای نگرانی ندارد، بلکه مایه خوشحالی است، چون پوشک های کمتری را کثیف کرده است.

تا وقتی که برای نوزاد خود از پوشک استفاده می کنید، باید مراقب باشید تا به محض کوچکترین خروج مدفوع ، او را وارسی کرده و در صورت لزوم پوشک او را عوض کنید.

یادآوری می کنم که شیر مادر غذای کاملی برای کودک است که مادر آن را از وجود خودش به فرزندش هدیه می کند و دارای مواد زائد کمی است.